رفت و بازگشت «خان طومان»

سعدالله زارعی در سرمقاله امروز کیهان نوشت:‌

مقابله با «تروریزم تکفیری»، مبارزه‌ای از نوع «سهل و ممتنع» است و از این رو پیچیدگی‌هایی دارد که آن را از انواع دیگر متمایز می‌کند در عین حال می‌توان گفت در چنین مبارزه‌ای، هیچ نظامی به اندازه جمهوری اسلامی توان مقابله و کسب موفقیت در مقابل آن ندارد.

«خان طومان» یک صحنه از پرونده «تروریزم تکفیری» است که می‌تواند تا حد زیادی از یک سو پیچیدگی‌ها و از سوی دیگر موفقیت ایران و بطور کلی جبهه مقاومت را تبیین کند. برای بررسی این موضوع توجه به نکات زیر ضروری است:
خان‌طومان یک منطقه خاص در جنوب غرب شهر استراتژیک حلب است که حدود 12 کیلومترمربع مساحت دارد و اطراف آن را کوهها و تپه‌هایی فرا گرفته‌اند و این شهرک با حدود ده هزار نفر جمعیت - که مدت‌هاست محل زندگی خود را ترک کرده‌اند -  در واقع یک دره به حساب می‌آید. اهمیت این منطقه عمدتا به قرار داشتن در مجاورت مهمترین اتوبان سوریه است که حلب را به دمشق و بقیه مناطق جنوبی سوریه وصل می‌کند.

خان‌طومان در اوایل 1392 به تصرف «جبههًًْْ‌النصره» درآمد و به نقطه بارانداز تجهیزات تروریستی و مدیریت نیروهای این گروه تبدیل شد و از آنجا که به‌طور کامل خالی از سکنه مردمی بود، نقش مهمی در تثبیت موفقیت آنان داشت. تروریست‌های جبههًْ‌النصره از طریق اشراف بر اتوبان «اعزاز» عملا بر منطقه وسیعی از حلب تا زبدانی سیطره داشتند در این مدت چند مورد عملیات نظامی از سوی ارتش سوریه صورت گرفت ولی همه آنها بی‌نتیجه ماند تا اینکه قرارگاه شمالی سوریه به مرور یک طرح پیچیده و در عین حال شجاعانه‌ای  را آماده کرد پیچیدگی‌های این عملیات به این نکته بازمی‌گشت که در چهارطرف این منطقه به گروههای تروریستی آلوده شده بود.

عملیات آزادسازی این منطقه حساس بالاخره از اول محرم- نیمه آبان - سال گذشته آغاز شد و مرحله به مرحله تا نیمه بهمن‌ماه پیش رفت. در این عملیات که به نصر1 و 2 موسوم بود رزمندگان اسلام نزدیک به 3000 کیلومترمربع از دل منطقه دشمن را آزاد کردند که آزادی خان‌طومان بخشی از این عملیات بود. در عملیات رزمندگان اسلام در واقع منطقه‌ای آزاد شد که اطراف آن هنوز در دست دشمن باقی مانده بود و از این جهت تاثیر تعیین‌کننده‌ای در تقویت روحیه نیروهای خودی و تضعیف روحیه دشمن داشت به گونه‌ای که دشمن در بخش‌های شمالی، غربی و جنوبی منطقه عملیاتی پا به فرار گذاشته و یا تسلیم شد. در واقع در عملیات نصر1 و 2 که حدود 3 ماه به درازا کشید دست کم 1500 نفر از تروریست‌ها کشته شدند و رقم زخمی‌های آنان هم از مرز 3000 نفر گذشت  که بعضی از فرماندهان برجسته آنها مثل «عبدالله ممیسنی» فرمانده تروریست عملیات حلب از جمله آنان بود.

کشته شدن فرماندهان تاثیر زیادی در فروپاشی درونی نیروهای موسوم به «جیش‌الفتح» داشت. از آن طرف هم این عملیات روحیه کشورهای حامی تروریست‌ها را بشدت تضعیف کرد در چنین فضایی آمریکایی‌ها با زیرکی خاصی روسیه را پای میز مذاکره آورده و با طرح این مسئله که قبلا روسیه طرحی با محوریت آتش‌بس ارائه کرده و الان زمینه اجرایی شدن آن فراهم شده است، مسکو را واداشت که به مذاکره پیرامون آینده سیاسی سوریه تن دهد. روسیه درست در زمانی که نیروهای مدافع دمشق در بهترین وضعیت بودند، «آتش‌‌بس» را پذیرفت و آمریکایی‌ها و کشورهایی نظیر ترکیه و عربستان که تا پیش از این حاضر به مذاکره درباره بشاراسد نبودند و اعلام می‌کردند که سرنوشت  اسد در میدان جنگ تعیین می‌شود، بعد از عملیات بسیار موفق حلب، از لزوم حل پرونده امنیتی سوریه از طریق سیاسی حرف زدند و میز مذاکرات «وین» را چیدند. در دور اول مذاکرات، طرفین روی یک فرمول که آمریکایی‌ها از آن به «فرمول جایگزینی» در سوریه یاد می‌کردند و روس‌ها آن را «آسان‌سازی» غلبه بر تروریزم می‌خواندند، به توافق رسیدند. در این بین یک مقام ارشد روسیه از تبدیل سوریه واحد به یک سوریه فدرالی صحبت کرد و پس از آن آمریکایی‌ها اگرچه با فدرالی موافقت نکردند اما بر بازگشت مخالفان اسد و کنار رفتن بشار اسد تاکید نمودند که خود این می‌تواند دولت دمشق را به دولتی تحت حاکمیت جدایی‌طلبان و فدرالی تبدیل نماید.

آرام‌آرام روس‌ها باور کردند که آمریکا و جبهه منطقه‌ای  آمریکا به توافق می‌اندیشند که تداوم حضور نیروهای حزب بعث در قدرت و حاکم بودن آنان و نیز تا حد زیادی باقی ماندن بشار در قدرت را پذیرفته‌اند. آمریکایی‌ها در مذاکرات مفصل بعدی روی برقراری آتش‌بس صحبت کردند. نمای ظاهری آتش‌بس این بود که وقتی مخالفان آتش‌بس را می‌پذیرند به معنای آن خواهد بود که کاهش تنش علیه دمشق تا حد زیادی به دولت این کشور کمک می‌کند تا حاکمیت خود را تثبیت نماید. بر این اساس روسیه با جدیت تمام از موفق شدن آتش‌بس صحبت می‌کرد و این در حالی بود که ایران با نگاه شناختی به تجربه خود، چنین امتیازی را غیرقابل تحقق ارزیابی می‌کرد.

آتش‌بس که برقرار شد دولت سوریه و نیروهای سوری و غیرسوری بطور طبیعی به آن پایبند بودند هر چند این نیروها برای تثبیت موقعیت خود به زمان احتیاج داشتند چرا که فاصله چندان میان زمان غلبه بر جبههًْ‌النصره و زمان آتش‌بس وجود نداشت از آن طرف گروههایی مثل احرارالشام، فیلق‌الشام زیر ورقه آتش‌بس را امضا کردند در حالی که هیچکس بطور رسمی اجرای آتش‌بس توسط این گروهها را تضمین نکرد حتی داعش و جبههًْ‌النصره با صراحت علیه مذاکرات سیاسی صحبت و اعلام کردند آتش‌بس را به رسمیت نمی‌شناسند. از آن طرف دولت‌های عربستان، قطر و ترکیه روی حضور نیروهایی در مذاکرات وین تاکید می‌کردند که مذاکره با دولت را نپذیرفته و آن را قانونی نمی‌دانستند! کاملا واضح بود که طرف مقابل - چه گروههای تروریستی و چه دولت‌های حامی آنان - به آتش‌بس پایبند نخواهند ماند.

در این بین دولت سوریه بر سر دو راهی قرار داشت از یک طرف می‌دانست که این آتش‌بس دست او و متحدانش را می‌بندد و از سوی دیگر موقعیت تضعیف شده گروههای تروریستی را ترمیم می‌کند با این جمعبندی دولت و متحدان آن نباید آتش‌بس را می‌پذیرفتند نتیجه نپذیرفتن این بود که پیروزی‌های نصر1 و 2  محفوظ می‌ماندند اما در عین حال از اعتبار خارجی دولت بشدت کاسته می‌شد و مناسبات دمشق مسکو هم بهم می‌ریخت و این در حالی بود که بخشی از موفقیت‌ها در عملیات‌های سه ماهه نصر محصول همکاری نزدیک نظامی-امنیتی ایران، روسیه و سوریه بود. دولت سوریه بعد از بررسی‌های زیاد پذیرفت که با طرح سیاسی که دو وجه امنیتی و سیاسی داشت، همراه شود. دولت آتش‌بس و تشکیل دولت وحدت ملی به گونه‌ای که بعضی از مخالفان هم در آن حضور داشته باشند را پذیرفت و گفت‌وگوها را آغاز کرد. ایران از همان آغاز نسبت به آتش‌بس و میز وین بدبین بود و آن را در نهایت به ضرر دولت سوریه ارزیابی می‌کرد. یک بار در حین مذاکرات وین، وزیر امور خارجه ایران وقتی صحبت از توافق بر سر آتش‌بس جلو آمد، پرسید ما از طرف همه متحدین خود تضمین می‌دهیم که آتش‌بس رعایت شود اما حالا چه کسی قرار است از طرف داعش، جبههًًْْ‌النصره و گروههای دیگر تضمین بدهد که آتش‌بس رعایت خواهد شد. جان کری وزیر خارجه آمریکا در پاسخ گفته بود ترکیه و عربستان هم از سوی این گروهها تضمین می‌دهند. این اگرچه یک اعلان رسمی مبنی بر نقش محوری عربستان و ترکیه در تقویت و مدیریت این گروههای تروریستی بود در عین حال آشکار می‌کرد که اگر شکسته شدن آتش‌بس به ضرر دولت سوریه باشد چرا که نه؟

آتش‌بس از نیمه فروردین‌ماه به اجرا درآمد. چند روز پس از آن یعنی در روز 18 فروردین گروهک تروریستی «جیش‌الفتح» که در واقع همان جبههًْ‌النصره است روستاهای منطقه «العیس»  را تصرف کرد و درست دو روز پس‌از آنکه نمایندگان آمریکا و روسیه روی «خان طومان» به عنوان منطقه آتش‌بس موافقت کردند خان‌طومان به تصرف درآمد.

اما آنچه در این ماجرا پیش آمد تاکیدی بر چند موضوع می‌باشد:

1- آمریکایی‌ها حسن‌نیتی در چیدن میز مذاکره نداشته‌اند چرا که اگر حسن‌نیت ‌داشتند، همزمان فکری برای ناقضین آتش‌بس می‌کردند ولی در واقع هم  در العیس و هم در خان‌طومان آمریکایی‌ها در عمل دست دولت سوریه را بستند.

2- استفاده بسیار گسترده تروریست‌ها از سلاح‌های پیشرفته‌‌ای مثل «موشک‌ تاو» که همه به آمریکایی‌ها تعلق دارند و نقل و انتقال این سلاح‌ها از مناطق دیگر به سمت منطقه خان‌طومان و در عین حال عدم واکنش آمریکا- با وجود اشراف اطلاعاتی آن- بیطرفی آمریکا و صداقت آن در مبارزه با تروریزم را بشدت زیر سؤال می‌برد.

3- همان‌گونه که رزمندگان اسلام خان طومان را در نیمه آبان سال قبل از دست تروریست‌ها آزاد کردند امروز قادرند بار دیگر این منطقه را آزاد نمایند و این در حالی است که آزادسازی خان‌طومان امروز آسان‌تر از دیروز است.

4- خان‌طومان آئینه‌ای است که نشان می‌دهد امکانات جهانی برای به شکست کشاندن یک دولت بسیج شده است. به عنوان مثال اسرائیلی‌ها که خیلی سعی می‌کنند، دخیل در پرونده سوریه دیده نشوند، دو روز پیش با صراحت اعلام کردند نمی‌خواهیم سوریه‌ای وجود داشته باشد به این معنا که شرایط ناامنی باید تداوم یابد تا دولتی و جنبشی ضدصهیونیستی را در خود پرورش ندهد.

غيرت ملي و نواميس سياسي و اقتصادي

محمدکاظم انبارلویی در سرمقاله امروز روزنامه رسالت نوشت:‌

در اين ميان ديدار عارف و همراهان با حضرت آيت‌الله العظمي جوادي آملي به دليل طرح بحث دياثت سياسي و اقتصادي، سر وصدايي ايجاد كرد.

معظم له در اين ديدار صريح و بي‌پرده فرمودند: «كساني كه راه نفوذ بيگانگان را در فضاي اقتصادي و سياسي به روي كشور مي‌گشايند، ديوث هستند.»
برخي خبرگزاري‌ها به جاي واژه «ديوث» فقط به واژه «بي‌غيرت» اكتفا كردند و از اين مبحث گذشتند اما برخي خبرگزاري‌ها اين واژه را عيناً آوردند.

انتظار مي‌رفت دفتر آيت الله جوادي آملي در توضيح اين مطلب از آن عبور كند و به نوعي آن را رُفت و روب نمايد اما در توضيح اين تعبير بيش از 8 بار كلمه «دياثت» و «ديوث» را به شرح زير تكرار كرد؛ «آنچه در فهم درست رهنمودهاي حضرت استاد حائز اهميت است، کاربرد اصطلاح «دياثت» در دانش فقه و اخلاق است که با کاربرد عرفي آن، تفاوت زيادي دارد.توضيح اينکه فقيهان شيعه، در ابواب قضاء، حدود و شهادات، بر اساس روايات معتبر امامان معصوم (عليهم السلام) احکام متعددي براي «ديوث» و «دياثت» مطرح کرده‌اند. همان‌طور که در کتاب شريف مجمع البحرين آمده در اصطلاح ايشان، «ديوث» به مرد بى‌غيرتي گفته مي‌شود که مردان بيگانه را بر همسرش وارد مى‌کند. دياثت از گناهان کبيره است به‌گونه‌اي که در روايتي از وجود مقدس رسول اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) آمده است که ديوث بوى بهشت را استشمام نمى‌کند.

 امام صادق (عليه السلام) نيز مى‌فرمايد: «بهشت بر ديوث حرام است». از اين رو شهادت ديوث نيز در محاکم شرعي پذيرفته نيست.در فرهنگ قرآني غيرت را معرفت هويت و غيرزدايي  تشکيل مي‌دهد و غيرزدايي هم به اين معناست که اولاً اجازه ندهيم بيگانه به حريم ما نفوذ کند و ثانياً خودمان هم در کار ديگران تجسس نکنيم. بيگانه را در حريم خود راه دادن و وارد حريم غير شدن با غيرت سازگار نيست. بر اساس چنين معناي فقهي و اخلاقي معظم‌له با بيان اينکه کشور ما، کشوري غني و برخوردار از نعمات و مواهب الهي است، اظهار داشتند: با وجود اين‌همه منابع غني در داخل کشور، واردات برخي کالاها که در کشور امکان توليد آن وجود دارد، دليلي جز سوء مديريت و در برخي موارد بي‌غيرتي ندارد.حضرت استاد (دام ظله) در چنين فضايي بحث غيرت ديني را مطرح نموده و با توسعه مفهومي نسبت به کلمه دياثت و ديوث فرمودند: کساني که راه نفوذ بيگانگان را در فضاي اقتصادي يا سياسي به‌روي کشور مي‌گشايند از غيرت اقتصادي يا سياسي برخوردار نبوده و ديوث هستند.» (1)

اصرار معظم له و دفتر وي در كاربرد اين واژه حكايت از يك جسارت و شجاعت در معرفي يك جريان مسموم و خائن در نهضت‌هاي يكصد سال اخير دارد. به جرأت مي‌توان گفت هيچ مرجع تقليد و فقيهي در تفسير سياسي خود از اين جريان، شجاعت طرح اين موضوع و بازشناسي و عيارسنجي فعل آن را نداشته است. در نهضت‌هاي يكصد سال اخير ما با رجال سياسي برخورد مي‌كنيم كه وابستگي خود را به اجانب و بويژه روس و انگليس پنهان نمي‌كردند.

اين جماعت هر وقت بحراني رخ مي‌داد با زدن پرچم انگليس يا پرچم روس بر سردر خانه خود از هر گونه تعرض مصونيت پيدا مي‌كردند. آن شب كه مشروطه‌خواهان انگليسي تهران را تصرف كردند به مرحوم شهيد شيخ فضل الله نوري گفتند كافي است پرچم روس يا انگليس را بر سردر خانه‌ات برافرازي تا از هرگونه تعرضي مصون بماني. او گفت: «يك عمر براي اسلام و ملت كار كردم، آخر عمري براي نجات جان خود بروم زير پرچم کفر؟ هرگز چنين نخواهم كرد.» او قهرمانانه ايستاد و زير بار چنين ننگي نرفت و حلاج‌وار طناب دار را بوسيد.

در جريان به توپ بستن مجلس، عده‌اي به سفارت انگليس پناهنده شدند و در فتح تهران هم عده‌اي به سفارت روس پناه بردند. مفهوم اين عمل آنان چه بود؟ اين جماعت روسياه راه نفوذ بيگانگان را در فضاي سياسي كشور باز مي‌كردند. ماموريت جريان فراماسونري كه هر كدام سر در آخور يك كشور اجنبي مثل انگليس، فرانسه و آمريكا طي يكصدسال اخير داشتند در حوزه سياست و اقتصاد، قراردادهاي ننگيني بود كه يكي پس از ديگري بيرون آمد. قرارداد توتون و تنباكو و قرارداد دارسي از آن جمله بود.  آيت‌الله جوادي آملي يك حكيم متأله و يك فيلسوف و فقيه مبرز است. او معلم اخلاق و يك عارف بزرگ است.

زشتي و شناعت كاربرد واژه ياد شده را در يك ديدار سياسي مي‌داند. هيچ سياستمداري حاضر نيست در نطق‌هاي خود از اين واژه استفاده كند، اما او حيا را در بيان اين حقيقت كنار نهاد و چهره واقعي اين جماعت بي‌غيرت را كه منافع و مصالح ملي را در معرض تاراج بيگانگان قرار مي‌دهند و نواميس ملي را در ازاي دريافت پول ناچيزي به حراج مي‌گذارند، نشان داد. فلسفه اخذ پورسانت در يك خريد خارجي چيست؟ فرد پورسانت بگير مامور مي‌شود منافع يك شركت توليدي در خارج را به ضرر همان واحد توليدي در داخل حفظ كند و در ازاي آن پول بگيرد. شعار رهبران كره جنوبي و تركيه در گام نهادن در وادي توسعه اقتصادي اين بود؛ «واردات ممنوع، صادرات آزاد! »در اين معركه تمامي قدرت دولت پشت اين شعار ملي قرار گرفت.

چين و ژاپن هم مسير توسعه را از همين راه طي كردند. با آنكه در اين باره قوانين قرص و محكمي در کشور داريم اما عزمي براي اجراي آن وجود ندارد. حضرت آيت‌الله جوادي آملي در همين ديدار با اظهار تاسف مي‌گويد: «كشور را از واردات كالاهاي خارجي پر كرديم، بعد سخن از توليد ملي به ميان مي‌آوريم!» در حوزه سياست، در فتنه 18 تير 78 و نيز فتنه انتخابات سال 88 با عناصري برخورد مي‌كنيم كه بي‌پروا منتظر حمايت امپرياليسم خبري جهاني از مواضع خود بودند، به طوري كه با افتخار تمام مي‌گفتند: «يك بيانيه صادر مي‌كنيم، به فاصله چند ثانيه بي‌بي‌سي آن را زيرنويس مي‌كند.» به اين هم اكتفا نكردند، كادرهاي رسانه‌اي خود را به لندن، پاريس و واشنگتن فرستادند تا از طريق بوق‌هاي آنها پيام‌هاي خود را بارگذاري كنند. آنها اقتدار ملي و امنيت ملي را پيش‌فروش كردند و از اين شنيع‌تر كساني را به كنگره آمريكا فرستادند و پيام دادند تحريم‌ها را تشديد كنيد تا دولت و ملت ايران به زانو درآيد. آنقدر وقيح عمل كردند و اصراري هم بر پنهان‌كاري اين وقاحت، نه آنها و نه آمريكايي‌ها و انگليسي‌ها نداشتند! مخاطب آيت الله جوادي آملي در اين ديدار چه كساني هستند؟ آنها بايد به خود بيايند.

 كساني كه در نيمه آخر دهه 70 و نيمه اول دهه 80 سمفوني خروج از حاكميت و خروج بر حاكميت را از درون حاكميت به رهبري اركستر سمفونيك سرويس‌هاي امنيتي آمريكا و انگليس اجرا كردند. بايد بدانند به حكم يك فقيه و حكيم، مسير بي‌غيرتي سياسي و اقتصادي را طي مي‌كردند و نام اين كار آنها نوعي دياثت است. هيچ رجل سياسي و روحاني طي يكصد سال اخير جرأت نكرد اين فعل زشت آنها را بي‌پروا و بدون حياي سياسي بازگو كند و از عواقب آن نهراسد. آنها كه حضرت آيت‌الله جوادي آملي را به خاطر كاربرد اين واژه مورد ملامت قرار مي‌دهند درك درستي از مفهوم نفوذ، آن هم در ساحات سياسي و اقتصادي ندارند. عامل اصلي عقب‌ماندگي كشور و خطراتي كه در راه استقلال نظام سياسي و اقتصادي كشور است همين كساني هستند كه راه نفوذ بيگانگان را در فضاي اقتصادي و سياسي باز مي‌كنند و از اين فعل زشت خود هم ابايي ندارند و با افتخار از آن ياد مي‌كنند.  آنها منشأ فساد ملك و ملت هستند. با وجود اين جماعت، اقتصاد مقاومتي قوام نمي‌يابد و مشكلات مردم به‌ويژه محرومان و مستضعفان، حل نمي‌شود.
پي نوشت:
1- روزنامه رسالت 21/2/95

آرزویی که توهم بود

شهاب‌الدین سینایی در نگاه روز روزنامه وطن امروز نوشت:

در تاریخ ایران روزهایی بود که برخی سران آرزو داشتند به هر طریقی که شده پای ایالات متحده را به ایران باز کنند. آن روزها و براساس دکترین «مونروه» ایالات متحده به حیاط خلوت خود بسنده کرده بود و حاضر نبود از قاره آمریکا پا بیرون نهد. در آن برهه تاریخی، ایالات متحده که خود برای مدتی مستعمره انگلستان بود، شعار آزادی ملت‌ها از چنگال استعمار و امپریالیسم را سر می‌داد. بگذریم از اینکه خود در دهه 18 و 19 میلادی در حیاط خلوت خود چه بلاها که بر سر ملل آمریکای لاتین نیاورده بود.

شاهان و رجال سیاسی عصر قاجاریه بی‌خبر از واقعیت‌های سیاسی ایالات متحده و مدهوش سیاست‌های اعلانی این کشور درباره دفاع از ملل تحت استعمار و استثمار دنیا و روایت و خوانش اخلاقی‌ای که آمریکایی‌ها از روابط دولت‌ها در عرصه بین‌الملل ایراد می‌کردند، به تکاپو افتادند تا به هر قیمتی که شده پای این کشور را به ایران باز کنند. هدف آنان آن بود که در مقابل نیروهای روس و انگلیس که ایران را مورد تاراج و غارت خود قرار می‌دادند، نیروی سومی را جهت حفظ تعادل وارد کنند.

آمریکایی‌ها بسیار دیرتر از توقع ایرانیان وارد عرصه سیاست ایران شدند و این زمان تا دوره حکومت «محمدرضا پهلوی» به تأخیر افتاد. اما روابط آنان با محمدرضا آنچنان پیچیده شد که دوگانه استعمار  مکمل استبداد برای  غارت ثروت ایران شد. آنچنان که مردم ایران همچنان که از شاه منزجر شدند، از آمریکا نیز نفرت یافتند. پروفسور «روح‌الله رمضانی» تاکید می‌کند انقلابیون ایرانی میان آمریکا و شاه هیچ تفاوتی نمی‌دیدند و آن را 2 روی یک سکه می‌دانستند. از همین رو بود که انتظار آمریکایی‌ها برای حضور ایران در زیر لوای ایالات متحده در سال‌های پس از انقلاب را باید خواسته‌ای گزاف و غیرمعقول دانست.

بحران گروگانگیری نشانه‌ای از بی‌اعتمادی ایرانی‌ها به آمریکایی‌ها بود. انقلابیون از آن‌رو پا به سفارت ایالات متحده گذاشتند که بیم  آن را داشتند که همچون سال 32 که سفارت آمریکا محل طرح کودتا علیه «محمد مصدق‌السلطنه» شد، این بار کودتایی علیه حکومت انقلابی رقم بخورد.

جالب آنکه آمریکا به جای آنکه تلاش کند این بی‌اعتمادی را از میان بردارد، در همان سال‌ها بر آن افزود. از جمله آنکه پس از امضای قرارداد الجزایر که برای پایان دادن به بحران گروگانگیری منعقد شد، به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکرد. براساس این قرارداد، ایران متعهد شد گروگان‌های آمریکایی‌ را به ایالات متحده تحویل دهد. امری که محقق شد و ایران به وعده خود وفا کرد. در مقابل این تعهدات ایران، آمریکا نیز تعهداتی را بر عهده گرفت. از جمله تعهداتی که ایالات متحده پای آن را امضا کرد این بود که از آن پس، در امور داخلی ایران هیچ‌گونه مداخله نظامی و سیاسی نداشته باشد.

 امری که البته هرگز تحقق پیدا نکرد. در عرصه نظامی آنها تمام همّ خود را صرف تجهیز «صدام» کردند و حتی در مقاطعی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به ضرر ایران وارد نبرد شدند. شلیک به هواپیمای غیرنظامی ایران از سوی ناو جنگی آمریکا، برای فشار به ایران جهت پذیرش آتش‌بس، نمونه‌ای دردناک در این زمینه است. در عرصه سیاسی نیز وضعیت بهتر از آن نبود. آمریکایی‌ها تا همین امروز از هیچ سیاستی برای سرنگونی حکومت جمهوری اسلامی و یا تغییر رفتار آن فروگذار نبوده‌اند. نوع کنش‌ ایالات متحده با همسایگان ایران، تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشورمان و جنگ‌های رسانه‌ای که علیه ایران به راه می‌اندازند، از جمله این موارد است.

از جمله تعهدات دیگری که آمریکاییان در برابر ایران در قرارداد «الجزایر» بر عهده گرفتند این بود که اموال ایران را که به‌واسطه بحران گروگانگیری، پس از انقلاب اسلامی بلوکه کرده بودند به کشور ما بازگردانند. 

اموالی که بازگشت آنها مشمول اما و اگرهای بسیاری شد و هر بار دادگاه‌ها و طلبکاران آمریکایی(!) به دلایلی تلاش کردند به آن دست‌درازی و مخارج دشمنان جمهوری اسلامی را از آن محل تامین کنند! آنگونه که تاریخ به ما روایت می‌کند مسؤولیت مدیریت قرارداد الجزایر را «بهزاد نبوی» بر عهده داشت؛ فردی از جریانی که بعدها خواستار توسعه رابطه با آمریکا شدند، بدون آنکه تاریخ توافقات خود با آمریکا و بد‌عهدی‌های آمریکایی‌ها را به یاد بیاورند.

حال بر این اساس و با مرور این مورد از بدعهدی‌های ایالات متحده بیشتر می‌توان تاکیدات رهبر حکیم انقلاب در این‌باره را درک کرد. سخنان ایشان در اسفند سال گذشته در دیدار مردم آذربایجان‌شرقی بخوبی روشنگر واقعیت‌های سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران است: «سیاستمداران آمریکایی اعتراض می‌کنند که چرا در راهپیمایی‌های ایران و در اجتماعات ایران، مردم می‌گویند «مرگ بر آمریکا». خب! [وقتی] شما اینجوری عمل می‌کنید، می‌خواهید مردم ایران چه بگویند؟.... دشمنی شما حتی بدون پرده‌پوشی است. بله! در دیدارهای خصوصی لبخند می‌زنند، دست می‌دهند، حرف‌های چرب ‌و نرم می‌زنند، زبان خوش به کار می‌برند؛ [اما] این مربوط به دیپلماسی دیدارهای خصوصی است؛ اهمیتی ندارد، ارزشی ندارد، تأثیری در واقعیت ندارد. واقعیت این است که قرارداد را ببندند، مذاکرات را بکنند، 2 سال چک‌ و چانه بزنند، بعد که قضایا تمام شد بگویند حالا ما نمی‌گذاریم و تهدید کنند که می‌خواهیم تحریم جدید بگذاریم برای اینکه سرمایه‌گذار خارجی بترسد، واهمه کند و نزدیک نیاید؛ تصریح هم می‌کنند به این! آمریکا این است؛ در مقابل این دشمن نمی‌شود انسان چشم خود را ببندد، نمی‌شود انسان حمل بر صحت بکند. این [درباره‌] وفای به عهدشان و قابل اعتماد نبودن‌شان». قطعا رجال سیاسی عصر قاجار اگر اینچنین درک و تصوری از نیروی سوم داشتند، عطای آن را به لقایش می‌بخشیدند.


سپاه، ‌از عسلويه تا حلب

 جعفر تکبيري  در سرمقاله روزنامه جوان نوشت:‌

سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در حالي در نخستين روزهاي پيروزي انقلاب اسلامي با هدف نگهباني از انقلاب و دستاوردهاي آن و کوشش در راه تحقق آرمان‌هاي الهي و گسترش حاکميت قانون خدا تشکيل شد که امروز دامنه فعاليت‌هاي اين نهاد براساس مأموريت‌هاي محوله، گسترشي چشمگير داشته است؛ گستره‌اي که در حوزه‌هاي مختلف از جمله دفاعي، اقتصادي و اجتماعي- فرهنگي طبقه‌بندي مي‌شود.

اما در کنار اين گستره بايد وظيفه‌اي ديگر نيز به مجموع وظايف سپاه پاسداران اضافه کرد؛ وظيفه‌اي که روز گذشته حسن روحاني رئيس‌جمهور کشورمان در جمع مردم کرمان به آن اشاره کرد؛ وظيفه کمک به کشورهايي که از جمهوري اسلامي ايران براي تأمين امنيت خود مساعدت مي‌خواهند.

رئيس‌جمهور در سخنان خود با تمجيد از تلاش‌هاي سپاه در عرصه‌هاي مختلف تصريح کرد که سپاه پيشتاز حل مشکلات در کشور بوده و امروز نه تنها بار امنيت کشور را بر دوش دارد بلکه مسئوليت امنيت در کشورهايي را که از جمهوري اسلامي ايران طلب مساعدت دارند نيز بر عهده گرفته و در آن ميدان‌ها هم با کمال رشادت حضور دارد.

دکتر روحاني افزود: سپاه براي فداکاري و دفاع از عتبات عاليات و حرم‌هاي مطهر در عراق و سوريه و دفاع از مظلومان در فلسطين و لبنان و ساير کشورهايي که از ايران درخواست کمک دارند، پيشگام است.

اما براي درک بهتر موضوع پيرامون دستاوردهاي سپاه پاسداران بايد خدمات اين نهاد مقدس را در سه دوره زماني طبقه‌بندي کرد.
 
دوره نخست
نخستين دوره از فصل خدمات سپاه پاسداران را بايد در بدو تأسيس اين نهاد جست‌وجو کرد؛ جايي که در عنفوان شکل‌گيري جمهوري اسلامي و بروز تهديدات شديد عليه نهال نوپاي انقلاب اسلامي، در دوم ارديبهشت سال 58 به دستور امام خميني(ره) سپاه پاسداران شکل گرفت. سپاه در آن زمان مسئول بازگرداندن آرامش به کشوري شد که در هر گوشه‌اش گروه‌هاي تجزيه‌طلب قصد جدا کردن بخشي از خاک ايران را داشتند. کردستان، خوزستان، گنبدکاووس و آذربايجان نقاطي بود که سپاه در روزهاي نخست پيروزي انقلاب با حضور در اين مناطق ضمن مقابله با گروه‌هاي تجزيه‌طلب، آرامش را به شهرهاي درگير ناآرامي بازگرداند. اين در حالي بود که در پايتخت و شهرهاي بزرگ نيز گروه‌هاي تروريست با سوءاستفاده از فضاي ناآرام پس از پيروي انقلاب، اهداف مختلفي را پيگيري مي‌کردند که سپاه وظيفه برخورد با اين گروه‌ها و ايجاد امنيت در سراسر کشور را به خوبي انجام داد.

اما سپاه پاسداران هنوز رخت مقابله با گروه‌هاي تروريستي را از تن بيرون نياورده بود که هجوم يک‌باره ارتش بعثي به خاک کشور نهاد سپاه را وارد وظيفه‌اي تازه براي تأمين امنيت کشور کرد؛ وظيفه‌اي که براي اين نهاد و ملت ايران هشت سال به طول انجاميد و خون پاک شهداي زيادي براي تحقق آن به زمين ريخته شد.
   
دوره دوم
دومين دوره از تلاش‌هاي سپاه براي کشور، به دوره پس از جنگ تحميلي باز مي‌گردد. جايي که تن زخم خورده کشور از جنگي ناخواسته و اقتصادي فروپاشيده ناشي از تحمل هزينه‌هاي گزاف جنگ تحميلي نياز به مرهم داشت. درست در اين زمان بود که سپاه پاسداران رخت جنگ را از تن در آورد و رخت سازندگي به تن کرد تا زخم‌هاي جنگ را التيام ببخشد. در اين زمان بود که سپاه پاسداران بخشي از توان خود را به ترميم زيرساخت‌هاي کشور و توسعه توان اقتصادي ايران معطوف کرد که در پيشاني اين حرکت قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا قرار داشت. اين قرارگاه در سال 1368 با دستور مقام معظم رهبري در حوزه «آبرساني، صدور نفت و گاز، پروژه‌هاي سدسازي، انتقال آب و نيرو و راهسازي» تأسيس شد. مجموعه قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا با نگاه رسالت پاسداري از انقلاب اسلامي و با محور قراردادن روحيه جهادي، به عنوان يک مجموعه تخصصي مجرب، زبده و توانمند توانست ضمن به‌کارگيري پيمانکاران داخلي و تربيت مديران لايق در اجراي پروژه‌هاي ملي در رشته و گرايش‌هاي مختلف از جمله نفت و گاز، پتروشيمي، صنعت و معدن، خطوط انتقال گاز، راه وباند، ساخت بنادر، سد و سازه‌هاي دريايي و غيره چهره‌اي موفق و بي‌نظير از خود به نمايش بگذارد و به رقيبي سرسخت براي پيمانکاران خارجي تبديل شود. اين در حالي بود که کشور در تمامي اين دوران تحريم‌هاي ظالمانه و سنگيني را تجربه مي‌کرد و دشمنان مي‌کوشيدند با کمک اين تحريم‌ها عملاً جمهوري اسلامي را از مسير اقتصادي زمينگير کنند. اوج اين دستاوردها پروژه‌هاي پيشرفته در مجموعه پارس‌جنوبي بود که به ثمر نشستن آن، باعث بهت و حيرت بسياري از دشمنان کشور شد.

تمامي اين دستاوردها در حالي بود که سپاه در اين روزگار نيز از حوزه توسعه توانمندي‌هاي دفاعي غافل نشد و با بهره‌گيري از تجربيات گرانسنگ دفاع مقدس ايران را به کشوري نفوذناپذير در حوزه دفاعي تبديل کرد. بر اين اساس، جنگ نابرابر تحميلي به دانشگاهي بزرگ براي سپاه پاسداران تبديل شد كه در آن فرزندان ايران اسلامي با احساس نياز خود بتوانند به تكنولوژي ساخت انواع و اقسام تجهيزات نظامي سبك و سنگين از جمله موشک‌ها، جنگنده‌ها، بالگردها و تانك‌ها دست پيدا كنند؛ تكنولوژي‌اي كه در بسياري از موارد كاملاً بومي و اختصاصي جمهوري اسلامي ايران است و توسط بزرگمرداني نظير شهيد تهراني‌مقدم پايه‌گذاري شد.
    
دوره سوم
دوره سوم از تلاش‌هاي سپاه نيز در حوزه حفظ هويت جمهوري اسلامي از مسير حضور در عرصه فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي و گسترش عمق استراتژيک کشور خلاصه مي‌شد.

در اين دوره دشمنان که پي به قدرت دروني جمهوري اسلامي ايران برده بودند، مي‌کوشند هويت جمهوري اسلامي را در جبهه‌هاي مختلف مورد هدف قرار دهند تا اين قدرت دروني دچار خلل و اضمحلال شود.
 
اين روند از مسير ايجاد تحريم‌هاي ضدانساني عليه کشور آغاز شد و به برهم زدن عمق استراتژيک جمهوري اسلامي ايران در کشورهاي همسايه رسيد.  درست در همين‌جا بود که بار ديگر سپاه پاسداران پا در عرصه گذاشت و با بسيج کردن توان داخلي به جنگ تحريم‌ها رفت، به گونه‌اي که در طول 12 سال که ايران سنگين‌ترين تحريم‌هاي تاريخ بين‌الملل را تجربه مي‌کرد، فشار ناچيزي به مردم وارد شد و تحريم‌ها به ساخت دروني نظام منجر شد. روندي که حالا به طرح اقتصاد مقاومتي رسيده و به دنبال آن است با ساختن پل از همين تحريم‌ها، ‌ايران را در عرصه‌هاي مختلف خودکفا جلوه دهد.

در سوي ديگر ميدان نيز سپاه پاسداران با درک دقيق از برنامه‌ريزي دشمن براي برهم زدن عمق استراتژيک کشور و ايجاد فشار از طريق گروه‌هاي تروريستي براي به زانو در آوردن نظام، کمک‌هاي مستشاري خود را به سمت کشورهاي دوست درگير با پديده شوم تروريسم روانه کرد تا از اين طريق ضمن استحکام بخشيدن به دولت‌هاي دوست کشورمان، عملاً به دفاع از عمق استراتژيک کشور بپردازد و مانع از گسترش اين ناآرامي‌ها به داخل ايران شود.

بنابراين با مرور تمامي اقدامات سپاه پاسداران در طول 37 سال گذشته، بايد اين نهاد انقلابي را نهادي چهار فصل براي نظام جمهوري اسلامي ايران دانست که در موقعيت‌هاي حساس با درک صحيح از شرايط به ياري انقلاب اسلامي شتافته و آنچه که امروز در مدح اين نهاد عنوان مي‌شود، گفته‌اي بيراه نيست.