سرویس فرهنگ و هنر مشرق- چهلمین جشنواره فیلم فجر حتی از بیست و هشتمین جشنواره‌ دوره این رویداد پرحاشیه‌تر است. بیست و هشتمین جشنواره‌ فیلم فجر در سال ۱۳۸۸ برگزار شد اما با هوشمندی دبیر وقت حواشی در روزهای سوم و چهارم برگزاری فروکش کرد. چهلمین دوره از  این جشنواره از نظر محتوا هیچ تفاوتی با سایر جشنواره‌های فیلم فجر نداشت، همواره کیفیت محتواهای بخش رقابتی با چالش‌ها و انتقاداتی فراوانی همراه بوده است، اما در بخش رقابتی جشنواره چهلم که در تسخیر «کلاب‌ آقازاده» ‌هاست، فیلم‌های فراوانی نمایش داده شدند که تبدیل به کمدی ناخواسته شدند.  

۱- فیلم بیرو

«بیرو» نخستین فیلمی بود که اهالی رسانه را در برج میلاد مسرور کرد و نخستین کمدی ناخواسته‌ای بود در کاخ جشنواره به نمایش درآمد. فیلم برای جشنواره فیلم و کودک نوجوان اثر بسیار مناسبی است. یک باسازی تصویری از انیمیشن‌ فوتبالیست‌ها که مصالح داستانی آنچنانی نداشت و کارگردانی آماتور فیلم، نخستین اعتراض‌ها را نسبت به جشنواره کلید زد. فیلم به جایگاه بیرانوند لطمات فراوانی خواهد  زد اما مجید برزگر حتی اگر اثری ضعیف‌تر از بیرو بسازد، حتما در بخش مسابقه خواهد بود.

۲- لایه‌های دروغ

لایه‌های دروغ به پاشنه آشیل هیات انتخاب تبدیل شد. افخمی که تا مدت‌ها از انتخاب آثار این هیات دفاع می‌کرد در دفاع از خودش مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر انجام داد و گفت که فیلم‌های «لایه‌های دروغ» و «ماهان» را ندیده است و به فاصله کمی این مصاحبه را تکذیب کرد.

حالا در کنار ندیدن این فیلم باید تشکر محمد خزاعی از هیات انتخاب را یادآوری کنیم. نقاش زاده دبیر جشنواره هم دلیل انتخاب‌های ضعیف در جشنواره را تفاوت در ژانر اعلام کرد. اعتراض‌ها به حضور این فیلم در بخش مسابقه بسیار گسترده بود و این فیلم در کاخ جشنواره «هو» شد.

فیلم مصداق پیدا کردن یک دگمه و دوختن کت بود و ادعاهای جالب تهیه‌کننده لایه‌های دروغ که گفته بود فیلم اکشن بعدی‌ام را با عوامل ایرانی می‌سازم، تقریبا زمینه به وجود آمدن اعتراض مخاطبان جشنواره چهلم را در شبکه‌های اجتماعی  تشدید کرد. اغلب مخاطبان فیلم، رامین سهراب نویسنده و کارگردان فیلم را با ایرج ملکی مقایسه می‌کردند.

۳- ماهان

یکی ازکمدی‌ناخواسته‌های چندستاره این جشنواره فیلم ماهان است. فیلمی از آقازاده علی شاه‌حاتمی، کارگردان قدیمی سینما، که فیلم‌های فراوانی را برای تماشا نکردن در سینما ساخته است. برخی ادعا می‌کنند که شاه‌حاتمی پدر فیلمی با نام تورقوآباد ساخته که هیچگاه نمایش داده نخواهد شد. ماهان شاه‌حاتمی پسر میراث‌دار پدر و یکی از ضعیف‌ترین کارگردانان سال‌های اخیر سینمای ایران بوده و او را هم می‌توان در لیست طرفداران مکتب ایرج‌ملکی‌ثبت کرد.

۴- بی‌مادر

فیلم «بی‌مادر» به کارگردانی مرتضی فاطمی در قواره تله‌ فیلم‌های تولید شده در تلویزیون است و تنها نقطه قوت فیلم موسیقی آن است. فیلمی با سوژه‌ای کلیشه‌ای که با اتفاقات گاه و بی‌گاه تصادفی تبدیل به سومین کمدی ناخواسته جشنواره تبدیل شد.  

۵-شهرک

 با این‌که سازنده این فیلم خودش کارگردان سینما بوده و قبلا چند فیلم را تهیه‌کرده، هنوز مناسبات سینما را نمی‌شناسد و تفاوت رئالیسم و سورئالیسم برایش دشوار است. شهرک یکی دیگر از لایه‌های دروغ این جشنواره  ست که به شکل عجیبی با قواعد تعریف شده سینمای هنر و تجربه ساخته شده و در گیشه شکست سختی خواهد خورد. این وجه از داستان فیلم که برای بازیگر شدن باید تنها زیست و روابط جدیدی را تجربه کرد، غنای ژانر ناخواسته بودن این کمدی را می‌افزاید.

۶-خائن‌کشی

مسعود کیمیایی پنجاه دو سال قبل یک فیلمفارسی مدرن به نام قیصر را ساخت و همچنان با اعتباری که این فیلم برایش ساخت سعی کرده از همان اعتبار استفاده کند. اعتبار کیمیایی در اواسط دهه هفتاد پس از هم‌نشینی با سعید امامی به شکل عجیبی ارتقاء پیدا کرد. این کارگردان سینما چند سالی است که ژانر کمدی ناخواسته را در سینمای ایران احیا کرده و اغلب منتقدان سینما و روزنامه‌نگاران در جشنواره برای تجربه اوقات مفرح به دیدن فیلم‌های کیمیایی می‌روند. کیمیایی که مهمترین مولفه‌اش کاربرد چاقوی دسته زنجانی و رفاقت است، فیلمی ظاهرا سیاسی ساخته درباره یک گروه سارق که با محمد مصدق ارتباطاتی دارند و فیلم به هجو این چهره تاریخی می‌انجامد.

۸- درب

نماهای طولانی فیلم و استفاده دوربینی که کم تحریک‌ترین دوربین جهان است با الگوبرداری از سنت فیلمسازی به سبک سهراب شهید ثالث یکی از کمدی‌ ناخواسته‌های مهم جشنواره است. دوربین ثابت است، یکی از شخصیت‌ها معلول وارد صحنه می‌شود، سوزن را برای پیرمردی نخ می‌کند و پیرمرد با سوزن نخ شده جوراب همسر پیر خود را می‌دوزد و بعد تصویر قطع می‌شود. اما این نما دست کم هفت دقیقه با دوربین ثابت به طول می‌انجامد و رکورد کم‌تحرکی روایت فیلم «مردی که اسب شد» ساخته امیر حسین ثقفی را می‌شکند. یکی از عجیب‌ترین، کمدی‌ترین و ضد انسانی‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما درب است که در روز پایانی جشنواره به نمایش درخواهد آمد و سالن‌اصلی خبرنگاران یاخالی خواهد ماندیا شاهد دست زدن های مکرر اهالی رسانه خواهیم بود. بر اساس گزارش‌های متعددی این فیلم در سینماهای مردمی با کمترین اقبال مواجه بوده است.

۹- نمور

نام داود بیدل  در تیتراژ بسیاری از سریال‌های تلویزیونی به عنوان ناظر کیفی نقش بسته است. بیدل که در سال‌های اخیر با برخی تهیه‌کنندگان وابسته به هیات اسلامی هنرمندان همکاری داشته، در پیچشی عجیب در آخرین اثرش نمور، با منوچهر شاهسواری رئیس خانه سینما  در مقام تهیه‌کننده همکاری کرده است. فیلم مثل آثار قبلی بیدل اثر بسیار ضعیفی است و جانمایه فیلم وابستگی داستانی عجیبی به سریال‌های محصول ترکیه دارد. اجرا، کارگردانی و بازی بازیگران بسیار ابتدایی و بدوی است. گرامر محتوایی فیلم از فیلم‌های هندی ۵۰ سال قبل ضعیف‌تر است و در پایان وقتی از زبان یکی از شخصیت‌ها می‌شنویم که او همسرش را به این دلیل ترک کرده که در دوران عقد باردار شده است و داماد قصد به قصد ادامه تحصیل همسرش را ترک کرده، نمور را به یک کمدی ناخواسته درجه یک تبدیل می‌کند.

انتخاب مسئله پرچالشی در تمامی اداوار مختلف جشنواره بوده اما وجود آثار بسیار متوسط و فیلم‌های بشدت ضعیف در ژانر کمدی ناخواسته از درصد بیشتری برخودار است.