سرویس جهان مشرق - ایالات متحده پیش از این بارها، به ویژه در آمریکای لاتین به کودتا و مداخله نظامی دست زده است، اما صرف این واقعیت نمی‌تواند احتمال بکارگیری گزینه نظامی از سوی آمریکا علیه رئیس‌جمهور مادورو در ونزوئلا را تقویت کند، بلکه دلایل دیگری وجود دارد.

دیوید آ. گراهام در پایگاه تحلیلی آتلانتیک بر این باور است که تا کنون ترامپ از سیاست مداخله نظامی که در دستور کار دولت‌های گذشته بوده، انتقاد کرده، اما تا همین‌جا نیز مداخله‌اش در ونزوئلا بیش از اینکه یک اقدام «ترامپی» باشد، بوی دولت‌های گذشته را می‌دهد. چرا رویه آقای سرمایه‌دار عوض شده است و به تغییر رژیم فکر می‌کند؟

ترامپ یک بار دیگر در آگوست ۲۰۱۷ میلادی به گزینه نظامی علیه ونزوئلا اشاره کرده بود، اما مشخص بود که این کاره نیست: «گزینه زیادی برای ونزوئلا وجود دارد و من تا کنون قصد ندارم که گزینه نظامی را کنار بگذارم. ما در همه جای جهان نیروهایی داریم که بسیار بسیار دور از ما هستند. ونزوئلا که چندان دور هم نیست و مردم آن دارند رنج می‌کشند و می‌میرند.»

با این حال به نظر گراهام آنچه این بار تهدید نظامی رئیس‌جمهور که از زبان سخنگویان دولت مطرح می‌شود را برای کارشناسان جدی‌تر می‌کند، دو وضعیت جدید است که در سال ۲۰۱۷ وجود نداشت:

۱- اطرافیان رئیس‌جمهور عوض شده‌اند

طی یک سال و نیمی که از تهدیدِ قبلی می‌گذرد، ژنرال مک‌مستر به عنوان مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا جای خود را به جان بولتون داده، رکس تیلرسون به عنوان وزیر امور خارجه جای خود را به مایک پمپئو داده و الیوت آبرامز به عنوان مسئول پرونده ونزوئلا تعیین شده است. اولی و سومی دقیقاً همان کسانی هستند که در کنار بوش پسر نیز قرار داشتند، دولتی که با ادعای مبارزه با تروریسم حضور نظامی بلندمدت آمریکاییان در غرب آسیا را کلید زد.

بولتون برخلاف مک‌مستر، نه تنها پیش از این هوادار راهبرد تغییر رژیم در کشورهای متخاصم با آمریکا بوده است، بلکه هنوز نیز از معدود افرادی است که از حمله نظامی آمریکا به عراق حمایت می‌کند و تازه در نشست سازمان منافقین نیز وعده تغییر رژیم در ایران را مطرح کرده است.

عکاسان خبری در نشست اخیر با او عبارت «ارسال ۵۰۰۰ نیرو به کلمبیا» را شکار کردند. کلمبیا همان جایی است که از سال گذشته میلادی ماهانه به طور میانگین ۱۵۰ هزار ونزوئلاییِ مخالف مادورو را پذیرا شده است. افسران آمریکایی از این جمعیت می‌توانند یک لشگر چند هزار نفره تربیت کنند و به جان ونزوئلا بیاندازند تا شکاف داخلی در این کشور عمیق‌تر شود و به موازات آن، سلطه واشینگتن نیز بر آن گسترش یابد.

الیوت آبرامز نیز یک راستگرای تندرو است که تجربه‌اش در آمریکای لاتین به نزدیک به چهل سال پیش برمی‌گردد، زمانی که واشینگتن از کنتراها حمایت مالی و نظامی صورت داد تا حکومت نیکاراگوا را سرنگون کند. او در آن ماجرا متهم شد در حالی که کنگره حمایت مالی از کنتراها را ممنوع کرده، از طرق دیگر به دریافت پول اقدام کرده است. تعیین او به عنوان مسئول این پرونده در زمانی که دموکرات‌ها در کنگره بر بودجه دولت ترامپ سخت می‌گیرند، می‌تواند بسیار معنادار باشد.

۲- ترامپ در سیاست داخلی دچار شکست شده است

تحلیلگر آتلانتیک بیان می‌کند اوضاع در داخل ایالات متحده اصلاً به نفع ترامپ نیست. دموکرات‌ها با وعده استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان بر سر کار آمده‌اند و در اولین تعاملشان با ترامپ در مسأله بودجه دیوار مرزی با مکزیک، او را شکست دادند. ترامپ که دست پیش گرفته بود تا پس نیافتد، نهایتاً پس از ۳۵ روز مجبور شد دستور بازگشایی ادارات تعطیل‌شده از دولت فدرال را صادر کند.

گراهام می‌نویسد تجربه نشان داده «زمانی که رئیس‌جمهورهای آمریکا در سیاست داخلی ناکام می‌مانند، اغلب شانس خود را در دوردست‌ها امتحان می‌کنند تا یک موفقیت سریع را بدون محدودیت‌های مزاحم از سوی قوه مقننه و قضائیه به دست آورند». آنها با این کار می‌توانند نتایج نظرسنجی‌های عمومی در مورد محبوبیت‌شان را بهبود بخشند.

جمع‌بندی

این دلایل، احتمال مداخله نظامی آمریکا در ونزوئلا را تقویت می‌کند اما این به معنای قطعیت حمله نیست. ترامپ نشان داده که ممکن است دقیقاً برخلاف جریان رودخانه شنا کند و نظر اطرافیانش بر زمین بماند. اصلاً ممکن است تهدیدهای آمریکا مردم ونزوئلا را در حمایت از مادورو مصمم کند یا از آن سو، مخالفان مادورو را چنان تشجیع کند که با اقدام سیاسی یا نظامی، دولت را مجبور به استعفا کنند و نیازی به ارسال تجهیزات یا نیروی نظامی از سوی واشینگتن نباشد.

با این حال نمی‌توان از این واقعیت گذشت که با توجه به شرایط یادشده، گزینه مداخله نظامی در ونزوئلا هر چند با کمترین هزینه و به صورت محدود، یک گزینه وسوسه‌برانگیز برای ترامپ است، همان ترامپی که از ابتدای تبلیغات انتخاباتی‌اش از حضور نظامی در کشورهای دیگر گلایه می‌کرد.

منبع

https://www.theatlantic.com/politics/archive/2019/01/trumps-threat-military-force-against-venezuela/581503

https://www.theatlantic.com/international/archive/2019/01/colombia-welcomes-millions-venezuelans-maduro-guaido/581647

https://en.wikipedia.org/wiki/Elliott_Abrams#Nicaragua

https://www.cbsnews.com/news/colombia-confused-by-boltons-note-on-5000-troops