سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

دفاع جانانه احمد توکلی از دخالت دولت در بازار

دکتر احمد توکلی، فعال شهیر اصولگرا و از نمایندگان ادوار مجلس اخیراً طی نامه ای در انتقاد از طرح مولد سازی دولت رئیسی نوشته است: دولت چه ابزاری جز زمین خدادادی رایگان و اجازه دخالت در بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها، در اختیار دارد که بتواند به‌وسیله آن قیمت تمام‌شده مسکن را کاهش دهد و مردم را از بی‌خانمانی برهاند؟ زمین، دارایی طبیعی و منحصربه‌فرد است و رایگان در اختیار دولت قرار دارد. دولت تاجر نیست که آن را خریده باشد و آن را مال‌التجاره خود بداند و بخواهد آن را به بالاترین قیمت بفروشد. وقتی قانون اساسی تأمین مسکن را از ضروریات قطعی هر زندگی معمولی می‌شمارد؛ علی‌القاعده باید ابزار تعقیب این هدف را هم در اختیار دولت قرار داده باشد؛ این ابزار مؤثر و کارا در اختیار داشتن زمین رایگان و اختیار مداخله در بازار است. این مداخله نیز پایه علمی دارد که در اقتصاد بخش عمومی و فقه از آن سخن گفته ‌می‌شود. این حقیقت به‌طور گسترده‌ای شناخته ‌شده است که بازار زمین به‌خودی‌خود کارا عمل نمی‌کند، عمدتاً به این دلیل که ذاتاً ناقص است. این نقص‌ها، اساس مداخله دولت را فراهم می‌کند.

به گزارش جماران، او خطاب به نمایندگان مجلس تصریح کرده است: سرپناه حتی نان نیست که بشود سر در ظرف خاکروبه کرد و آن را از میان آشغال‌ها جست و بچه‌ها را از گرسنگی رهاند. شما یک‌شب هم نمی‌توانید با همسر و فرزندان خود در خیابان بیتوته کنید. و اگر مانند مردم مجبور می‌شدید تأثیر سوء بعضی منش‌های حکمرانان و بعضی روش‌های حکمرانی را بر دوش داشته باشید فریاد شما هم به آسمان می‌رسید.

توکلی در نقد مصوبه مولدسازی دولت می نویسد: امروز به اینجا رسیده‌ایم که اگر فردی با حداقل حقوق، بتواند یک‌سوم حقوق خود را ماهیانه پس‌انداز کند، دوره انتظار او برای خانه‌دار شدن 135 سال به درازا می‌کشد. اشتباه نخوانده‌اید: یک‌صد و سی‌وپنج سال ... ! یعنی جز اغنیا، امید خانه‌دار شدن برای کسی باقی نمی‌ماند. این در حالی است که مدت انتظار در سال 1379 و 1394 به ترتیب 12 و31 سال بود. در چنین وضعیتی، مصوبه، با محور زمین فروشی، ساخته‌ و پرداخته می‌شود. دعوی این نامه، این است که اگر دولت زیر بار اجرای مصوبه برود، خود را در جنگ با بی‌خانمانی، خلع سلاح ساخته و شاید مجبور شود فاتحه خانه‌دار شدن مردم و خدای ناخواسته، فاتحه خودش را یکجا بخواند![1]

*ما قضاوت درباره رنجنامه دکتر توکلی را بر عهده مسئولان و مردم می گذاریم و ایضا به این نکته نیز توجه می دهیم که یکی از اصلی ترین عوامل لازم برای کاستن از گرانی مسکن و اجاره بها، دخالت جدی و مسئولانه دولت در بازار و اجرا شدن مصوبات مجلس یازدهم در زمینه مسکن است.

اگر این اتفاق رخ ندهد؛ ارزانی مسکن و اجاره قطعا یک رویای دست نیافتنی خواهد بود.

***

درآمدهای بی‌وصول سازمان امور مالیاتی!

شاهین مستوفی، مدیر کل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی در مصاحبه با تسنیم گفته است: این سوال وجود دارد که چرا ما به شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری می‌کنند معافیت می‌دهیم؟ برای آنکه بتوانند پس از مدتی خود را به سوددهی کامل برسانند و پس از آن مالیات خود را پرداخت کنند. اما افزایش مدت سبب می‌شود تا بخشی از حقوق مردم تضییع شود.

وی با بیان اینکه با این وجود تاکید می‌کنیم که در حال حاضر به موجب آرایی که از طریق مراجع قضایی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است، ما مکلف به اجرا هستیم، گفت: در نتیجه اگر سازمان امور مالیاتی معافیتی اعمال می‌کند براساس قوانین است. از جمله این قوانین که امسال سبب کمتر وصول شدن مالیات شد موضوع بند «ه» تبصره 2 قانون بودجه است!

مستوفی تاکید کرد: در این بند به شرکت‌ها اجازه داده شده است تا در صورت عدم تقسیم سود بتوانند از معافیت مالیاتی استفاده کنند. پیش‌بینی می‌شود حدود 40 تا 45 هزار میلیارد تومان از درآمدهای قابل وصول مالیاتی از این طریق این حکم قانون بودجه وصول نشده است. به نظر می‌رسد با توجه به اطلاعاتی که در اختیار ما قرار دارد حدود 460 هزار میلیارد تومان رقم معافیت‌های مالیاتی است که در مجموع اظهارنامه های مالیاتی ابراز شده است.[2]

*البته نظر کارشناسی مقامات محترم سازمان امور مالیاتی محترم است. لکن اگر مسوولان احساس می کنند بواسطه بند یا تبصره ای از قانون بودجه دچار خسران درآمدی هستند؛ راه جبران این خسران؛ نقد بیموقع مصوبات قانون بودجه نیست. زیرا طبعا برای نویسندگان قانون بودجه هم بهتر است که دولت از درآمد مالیاتی مطلوبی برخورد باشد و درآمدهای قابل استحصال از دست نروند.

نظر کارشناسی‌تر آن است که مدیران در حیطه های وظایف قابل اجرای خود؛ کار جهادی داشته باشند و مثلا طرح اخذ مالیات از خانه های خالی را با جدیت بیشتری اجرا کنند.

رسانه ها پیش از این گزارش دادند که درآمد دولت از محل اخذ مالیات از خانه های خالی طی سال گذشته تنها 82 میلیون تومان بوده!

این در حالی است که درآمد قابل پیش بینی دولت از این محل در حدود 2 هزار میلیارد تومان است.[3]

مسئله فرارهای مالیاتی نیز همچنان یکی از ایرادات بزرگ نظام مالیات ستانی در ایران است.

***

1_https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1606950

2_https://tn.ai/2953510

3_https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1354959