به گفته ی «ابراهیم کالین» سخنگوی رئیس جمهوری ترکیه، در این نامه نوشته شده است به دلیل سرنگونی جنگنده سوخوی روسیه به دست نیروی هوایی ترکیه، عذر ما را پذیرا باشید. در این نامه از مسکو خواسته شده است تا روابط خود با آنکارا را اصلاح کند. در برابر کرملین این نامه را نامه عذرخواهی به شمار آورد و از ترکیه خواست گام های بیشتری بردارد و بر این مساله تاکید که مشکل طی چند روز حل نخواهد شد.

«بن علی یلدریم» نخست وزیر ترکیه، گفت: نامه نگاری یخ روابط میان روسیه و ترکیه را آب کرد. از این رو می توان گفت عادی سازی روابط آغاز شده و بهبودی این روابط برای همه کشورهای حاشیه دریای بالتیک و دریای مدیترانه مهم است.

اما سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه بار دیگر گفت: اردوغان در نامه خود به پوتین عذر خواهی نکرده است. بلکه این نامه برای خانواده خلبان روسی کشته شده ارسال شده است. او تاکید کرد اقدام های ترکیه به این مفهوم نیست که ترکیه سیاست خود درباره شبه جزیره کریمه و سوریه را تغییر خواهد داد. برعکس این، یلدیریم نخست وزیر ترکیه در گفت و گو با  تلویزیون ترکیه سردرگمی ترکیه را نشان داد. او در اظهارات خود گفت ما خسارت را به مسکو می دهیم. روسیه آن را شرط نکرده است اما این مساله ای است که ما و روس ها بر روی آن توافق نظر داریم. سپس او 12 ساعت بعد به شبکه ترکی زبان «سی ان ان» گفت: پرداختن غرامت به روسیه قابل توجیه نیست و ما فقط در برابر روس ها ابراز تاسف کردیم.

نمایندگان مخالف سوریه از اردوغان انتقاد کردند که او می خواهد همزمان با روسیه و رژیم اسرائیل آشتی کند. این در حالی است که طی ماه های اخیر به شدت از آنها انتقاد می کرد. آنان افزودند: اگر روزی اردوغان از «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر و «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه هم عذر خواهی کند، جای شگفتی نیست.  

اردوغان به دنبال چیست؟

آشکار است که عکس العمل روسیه در برابر سرنگونی جنگنده سوخو 24 این کشور به دست نیروی هوایی برای ترکیه دردناک بود. سپری شدن 8 ماه ثابت کرد که اردوغان نمی تواند پیامدهای سیاسی، راهبردی و اقتصادی تنش روابط با روسیه را تحمل کند. اما هیچ کسی پیش بینی نمی‌کرد که عادی سازی روابط میان آنکارا  و مسکو به این سرعت و شکل باشد. روسیه تعدیل سیاست ترکیه درباره سوریه و کریمه را برای بازگشت روابط به روال پیش از این به عنوان شرط مطرح خواهد کرد. همه اظهارات مقام های روسیه بر این مساله تاکید می کنند که باید ترکیه رفتار خود را درباره بحران سوریه و مبارزه با تروریسم تغییر دهد.

اردوغان در این زمینه چگونه عمل خواهد کرد. او کشور را در باتلاقی از چالش ها وارد ساخته که به نظر نمی رسد به زودی بتواند از آن رهایی یابد. از یک طرف داعش که مدتی با ترکیه روابط گرمی داشت اکنون علیه آن وارد عمل شده است. انفجارهای تروریستی فرودگاه اتاتورک گویای این مساله است. از طرف دیگر  او با چالش کردها روبرو است. اختلاف کردها با اردوغان مانند جنگ داخلی با حزب کارگران کردستان، تلاش کردها برای برپایی دولت فدرالی در شمال سوریه که همه مرزهای ترکیه را در برخواهد گرفت یک استخوان در گلو برای اردوغان است.

این مساله پیچیده سبب شده تا اردوغان برای رویارویی با طرح کردها در سوریه به سوی روسیه گرایش پیدا کند. او به خوبی می داند که این اقدام دارای بهایی است که ترکیه باید آن را بپردازد. ترکیه برای رسیدن به هدف باید امتیازهایی مانند بسته شدن مرزها بر روی گروه های تروریستی را به روسیه بدهد.

اکنون این سوال مطرح می شود که آیا اردوغان چنین کاری را خواهد کرد و مرزهای کشورش را بر روی تروریست ها و سلاح هایی که به حلب وارد می شود، خواهد بست؟ هر کسی که نامه اردوغان به پوتین را بخواند به تحلیل های گوناگونی در این زمینه می پردازد. از این جا می توان حکم کرد اردوغان در سیاست های خود نیرنگ به کار می برد.

او فکر کرده است که با جلوگیری موقت از ورود سلاح و تروریست ها به سوریه می تواند با روسیه مانور دهد. او طی دوران آتش بس مرزهای خود را بر روی گروه های تروریستی از جمله جیش الفتح و جبهه النصره باز کرده کرده بود تا عناصر و سلاح را به سوریه منتقل کنند. اما دیگر این شرط بندی های برای او ممکن نیست. روسیه اسناد و تصویر ورود کاروان تروریست ها از ترکیه به سوریه را در دست دارد و همه اسناد خود در این باره را بر روی میز گروه ویژه بین المللی درباره نظارت بر جنگ سوریه گذاشته است

نماینده روسیه در نشست گروه بین المللی اطلاعات آشکاری  درباره چگونگی دستیابی گروه های تروریستی به تانک های مدرن، موشک های ضد تانک و وجود صدها موشک ضد هوایی در کنترل داعش ارائه کرد.

او در این گزارش به نقش ترکیه در این زمینه اشاره کرد. اطلاعات بسیار نشان از این دارد که طرف های گوناگون برای نبرد حلب خود را آماده کرده اند. نبرد این شهر سرنوشت میدان های نبرد سوریه و اوضاع سیاسی این کشور را به طور کلی مشخص خواهد کرد. ارتش سوریه و همپیمانان آن در کشتزارهای الملاح پیشروی کردند و جنگنده های روسیه هم بار دیگر به میدان های نبرد برگشته‌اند.

سید «حسن نصرالله» دبیر کل حزب الله هم از جنگ سخت به میان آورده است. همه این مسائل نشان می دهد که نبرد بزرگ حلب نزدیک است. رفتار اردوغان در این نبرد مقدار جدیت او در برقراری آشتی با روسیه را مشخص خواهد کرد.