گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
روزنامههای زنجیرهای اصلاحات روز یکشنبه را با تمرکز به ارائه بسته اقتصادی دولت برای خروج از رکود و حضور وزیر امور خارجه آلمان در تهران آغاز کردند.
روزنامه قانون
روزنامه اصلاحطلب قانون یکشنبه را با تیترهای «تحریک تقاضا برای مقابله با رکود» و «پیشگامی ایران و آلمان برای امنیت خاورمیانه» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· تئوری «خودمان باید بشنویم!»
روزنامه اصلاحطلب قانون نسبت به نوع مواجهه منتقدان هستهای با برخی از پیامها از سوی دفتر مقامعالی رتبه نظام پیرامون پایان تحصن واکنش نشان داده است و این اقدام را میراث رفتار محمود احمدینژاد دانسته است که تئوری «خودمان باید بشنویم» را وارد فضای سیاسی کشور کرده است.
در همین راستا داوود حشمتی نوشت: «آنچه آشکارا میتوان گفت این است که تفکر احمدینژادیسم همیشه به دنبال راهی برای استفاده از نظرات رهبری و مصادره به مطلوب کردن آن است و هرکجا که آن را مغایر با منافع ببیند، دست به دامن تئوری «خودمانبایدبشنویم» میشود. نمونهها و شواهد آن یکی دو تا نیست. همچنان که حتی این موضوع را در مسائل سیاسی نمیتوان جستوجو کرد، بلکه در مسئله فتوای رهبری در موضوع «قمهزنی» یا «سینه زنی برهنه» نیز کسانی که مدعی ولایتمداری بودند تا حد امکان مقاومت کردند. نکته جالب اینجاست که تئوری «خودمان باید بشنویم» وقتی اجرایی میشود که پیشتر همین افراد مدعی بودند: «باید مکنونات قلبی رهبری را کشف و براساس آن عمل کرد.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار یکشنبه را به تیترهای «قیمه با طعم انتخابات» و «تهران آماده بازی برد-برد در سوریه» اختصاص داد.
· پس از دوسال بسته رونق اقتصادی دولت رونمایی شد
پس از دوسال از شعار بهبودخواهی اقتصادی، دولت یازدهم بسته رونق اقتصادی را رونمایی کرد. بسته رونق اقتصادی در دوسال پایان دولت تدبیر و امید عملیاتی میشود؛ سرمقاله نویس روزنامه اصلاحطلب ابتکار این اقدام را «مثبت» ارزیابی کرده است و آن را جوابی به 24 ماه انتقاد از بیبرنامه بودن دولت در حوزه اقتصاد از سوی منتقدان میداند.
در همین راستا رضا دهکی در سرمقاله روزنامه ابتکار نوشت: «ایران همچنان زیر فشار تحریمهای بینالمللی قرار داشت و دولت تلاش میکرد در عین حال که از داشتههای داخلی برای کنترل وضعیت استفاده کند، با به نتیجه رساندن مذاکرات هستهای، فشارها را کاهش دهد و افق روشنتری برای به سامان رساندن اقتصاد ایجاد کند. توافق هستهای و متعاقب آن، تصویب برجام در نهادهای مرتبط و در نهایت اجرایی شدن قریبالوقوع آن، این فرصت را برای دولت یازدهم به وجود آورده است که سناریوی خوشبینانه خود درباره دوران پس از مذاکرات هستهای را به عرصه اجرا بیاورد. برنامه دولت که بیش از هر چیز بر محورهای تثبیت افزایش رشد اقتصادی و تک رقمی کردن نرخ تورم تا پایان عمر دولت یازدهم تاکید دارد، موضوعاتی مثل سرمایهگذاری و کاهش نرخ بیکاری را هم مدنظر قرار داده است. با این حال باید به یاد داشت که دولت یازدهم نه تنها همچنان با جیب خالی به جای مانده از عملکرد پرانتقاد دولت پیش از خود به پیش میرود، بلکه با کاهش درآمد ناشی از افت قیمت نفت روبروست.
با این حال شاید برنامههای دولت در حوزه جذب سرمایهگذاری یا تکیه بر برنامههای جدیتر مالیاتی بتواند کمک کند که از این مسیر پر چالش عبور کند. به هر ترتیب رونمایی از بسته جدید رونق اقتصادی دولت نشان میدهد که دولت، بیبرنامه نیست. محتوای این بسته هم نشان میدهد که در صورت اجرای آن و درست بودن تحلیلهایی که منجر به تهیه این برنامه شده است، میتوان تحقق اهداف آن را ممکن دانست. این در حالی است که با اجرایی شدن برجام و نتایج حاصل از آن همچون لغو کامل تحریمها، آزادسازی داراییهای بلوکه شده و رشد سرمایهگذاری در کشور، میتوان افقهای روشنتری را پیش روی اقتصاد ایران دید.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «جنبش خرید علیه رکود» و «سوریه پس از برجام» اختصاص داده است.
· اولویتهای دولت در پسابرجام
سرانجام فرجام برجام به سمت و سوی اجرا پیش رفت و نوبت به اجرای شدن وعده های دولت است؛ اصلاحطلبان انتخابات اسفند را برای دولت مهم تلقی میکنند و خواستار انتخاباتی آزاد از دولت یازدهم هستند. در همین راستا الهه کولایی نوشت: «با محقق شدن این امر مهم همه گروههای فعال و خلاق وارد عرصه خواهند شد و دولت میتواند از همه ظرفیتهای موجود در کشور برای بهبود شرایط ایران بهره ببرد، به ویژه ظرفیتی که در میان گروههای جوان کشور و زنان جامعه وجود دارد، ولی به دلیل وجود برخی از مشکلات به خوبی مورد بهرهبرداری قرار نگرفته است. حقیقت این است که دولت برای ایجاد شرایط مطلوب و تحقق شعارها و برنامههایش نیازمند کمک همه اقشار جامعه و نخبگان است و تنها مسیری که در این راستا پیش رویش قرار دارد این است که فضایی را فراهم کند تا همه ظرفیتهای موجود در کشور به صحنه بیایند و گوشهای از کار را به دست بگیرند و مسیر توسعه کشور را هموار سازند.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «ضرر 70 میلیون نفر از گرانی دلار» و «کسی از ما تأیید صلاحیت نمیشود» اختصاص داد.
· مجلس علیه شورا
بهارستان روزهای سختی را پشت سر گذاشته است؛ روزهای که برای بررسی قانونی برجام مناقشههای فراوانی که میان نمایندگان و هئیت رییسه و سپس انتقادات فراوان نسبت به تصویب 15 دقیقه طرح حمایت از برجام رخ داد؛ حالا نوبت به شورای شهر رسیده است که لب به شکایت بگشایید.
ولیالله شجاعپوریان عضو شورای شهر تهران نسبت به مصوبه اخیر مجلس واکنش انتقادی نشان داده است و در همین راستا نوشت: «مصوبه اخیر مجلس مبنیبر کاهش تعداد اعضای شورای شهر تهران نیز یکی از چالشهای پیشروی شورای شهر تهران است که در ادوار آینده بر عملکرد آن تأثیر منفی خواهد داشت. اولاً این مصوبه نوعی برگشت به عقب است، ثانیاً بیثباتی قانونگذاری را در کشور نشان میدهد زیرا از زمان اجرای مصوبه پیشین مجلس مبنیبر افزایش اعضای شوراها، تنها دوسال میگذرد. ثالثاً در عمل امکان نظارت بر اقدامات شهرداری تهران را بیش از پیش با صعوبت و کندی مواجه خواهد کرد. این کاهش تعداد در حالی توسط نمایندگان مجلس صورت گرفت که نتایج بررسیهای کارشناسی بر لزوم افزایش تعداد اعضای شورای شهر تهران دلالت دارد. درهرحال امیدوارم این مصوبه دستکم درخصوص شهر تهران و کلانشهرهای کشور مورد تجدیدنظر قرار گیرد و هیأترئیسه شورا نیز در این خصوص عکسالعمل جدیتری از خود نشان دهد.»
روزنامه آرمانامروز
روزنامه آرمانامروز صفحه اول خود را به تیترهای «فسادهای هزار میلیاردی مایه شرمندگی است» و «جزئیات تیراندازی به عزاداران دزفول» اختصاص داد.
· صادق زیباکلام در نقد سعید حجاریان
سعید حجاریان در جدیدترین تحلیل خود پیرامون مناسبات تئوریک حاکم میان اصلاحات و اعتدال؛ کارکرد دولت یازدهم را «موقتی» و «نرمالیزاسیون» دانسته است که این تحلیل با واکنش صادق زیباکلام مواجه شده است؛ وی طرح این چنین مسائلی را نامناسب ارزیابی میکند و در راستای نقد تحلیل سعید حجاریان نوشت: «همانطور که گفتم این نگاهی غلط به دولت روحانی است؛ چراکه باید پرسید آیا اساساً اصلاحطلبی معنایی غیر از دموکراسیخواهی و آزادیخواهی دارد؟ یا مقصود از آن فقط به قدرت رسیدن و وارد مجلس و دولت شدن کسانی است که به عنوان اصلاحطلب شناخته میشوند؟ باور من اصلاحطلبی معنایی عمیقتر از این معنای دوم دارد. اصلاحطلبی یعنی رفتن به سمت حاکمیت قانون و دموکراسی و آزادیخواهی. هدف اصلاحطلبان باید این آرمانها باشد، نه اینکه حتماً خودشان سهمی از قدرت باشند. هدف اصلاحات که ادامه نهضت مشروطه است، این است که در ایران قانون حاکم باشد، آزادی بیان و آزادی اندیشه؛ اینها اهداف اصلاحطلبی است. حالا که دولت روحانی هرچند با گامهایی آهسته در حال حرکت به سمت این اهداف است، بالطبع باید با تمام توان از آن حمایت شود. نکته دیگر این است که اگر روحانی توانست 19 میلیون رأی به دست آورد، بخش زیادی از رأی مردم به اعتبار تأیید و حمایت اصلاحطلبان از آقای روحانی بود. درست است که اسم دولت روحانی «اعتدال» است، اما در تلاش برای نزدیک شدن به جریان دموکراسیخواه است.
امروز به یمن دولت روحانی، فضای دانشگاهها شکسته شده و انجمنها و تشکیلات مستقل دانشجویی دوباره پر و بال گرفتهاند. بنابراین اعتدالیون و اصلاحطلبان همگی در یک قایق هستند. اصلاحطلبان باید علاوه بر حمایت از دولت روحانی مدام از او انتقاد کنند و از او مطالبات مدنی و رفع مشکلات مربوط به سیاست داخلی را بخواهند منشور حقوق شهروندی و آزادی مطبوعات و غیره باید مدام از آقای روحانی خواسته شود.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «رونمایی از بسته اقتصادی خروج از رکود» و «روحانی: همکاریهای اقتصادی پایه برجام را محکم میکند» اختصاص داد.
· حمایت باهنر از یار قدیمی
بار دیگر مسیر سیاستورزی محمدرضا باهنر با علی لاریجانی یکی شده است؛ این روزها بهارستاننشینهای سرشناس مجلس نهم زیر تیغ انتقادات نسبت به تصویب 15 دقیقه لایحه حمایت از برجام هستند و حالا باهنر به حمایت از یار قدیمی خود پرداخته است.
وی در حمایت از رفتار هیئت رییسه پیرامون تصویب طرح حمایت از برجام در بهارستان نوشت: «در ماجرای بررسی «برجام» نیز رأی و نظر نمایندگان اعم از مخالف و موافق مطرح شد. افکار عمومی شاهد و ناظر بودند که در نزدیک به دو ماه بعد از توافق «وین»، نطقها و اظهار نظرهای موافق و مخالف در بهارستان بیان شد. از برخی بداخلاقیها و رفتارهایی که بعضاً جانب ادب و شأنیت مجلس را نادیده گرفتند که بگذریم، به جرأت میتوان گفت هر دو طرف استدلالهای خود در موافقت یا مخالفت با «برجام» را در فضایی منطقی مطرح کردند و در نهایت هم رأیگیری و «برجام» از تصویب مجلس گذشت. در این میان ممکن است تعدادی از نمایندگان هم نسبت به شیوه مدیریت مجلس انتقاداتی داشته باشند، صرف انتقاد ایرادی ندارد اما آنچه محل تأمل است اینکه به بهانه انتقاد، شخصیت همکاران خود در مجلس را زیر سؤال ببریم و نسبتهایی به آنها بدهیم که اخلاقی و پسندیده نیست. به هر حال برجام بر اساس همان قاعده پذیرفته شده قانونی، از تصویب نمایندگان گذشته و با تأیید شورای نگهبان تبدیل به قانون شده است. بنابراین، بر همه ما واجب است که نسبت به قانون تمکین و نسبت به حفظ جایگاه و شأن مجلس نیز اهتمام داشته باشیم.»