سرویس سیاست مشرق _ محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور پزشکیان اخیراً طی سخنانی در نشست با اعضای یکی از کمیسیون‌های مجلس اظهار کرده است: ‌

"اگر تشکیلات دولتی محدود نشود، کل بودجه دولت صرف پرداخت حقوق می‌شود. در حال حاضر حدود ۹۰ درصد بودجه برخی دستگاه‌ها در این زمینه صرف می‌شود بنابراین باید اصلاح ساختار آغاز می‌شد که در این زمینه هم دولت اقدامات خود را آغاز کرده‌ است. "

به گزارش ایلنا، او همچنین می‌گوید:‌ رویکرد شورای عالی اداری در اصلاح ساختارها، تحدید سازمان‌ها برای افزایش بهره‌وری است با این حال در این زمینه هیچ اقدامی خلاف قانون انجام نمی‌شود. [1]

*به اظهارات عارف باید از منظر دیگری نگریست. آنسان که حافظ شیرازی فرمود: "تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز"!

بدین قرار که دغدغه داشتن و نگرانی برای عزیمت عمومی بودجه دولت به سمت پرداخت حقوق‌ها و باز ماندن از پیشرفت و پروژه‌های عمرانی کشور؛ اگرچه یک دلسوزی بجاست و کوچک‌سازی دولت هم (در فرض صحت تئوری!) نخستین راه حلی است که در این زمینه به نظر می‌رسد لکن در این میان نباید از اقدامات قانونی و عقلانی بر زمین مانده هم غافل ماند که بیش و پیش از "اصلاح ساختار" اهمیت دارند.

اقدامات بر زمین مانده‌ای که دولت مکلف و موظف به انجام آنهاست اما به هر دلیلی کاهلی می‌کند و از خود کم‌توانی نشان می‌دهد!

اقداماتی که در صورت اجرا تأثیرات شگرف و البته ملموسی بر کاهش خرج‌کرد بودجه دولتی خواهند گذاشت، موجب بودجه‌سازی می‌شوند و بر حجم خزانه دولت به نحو چشمگیری خواهند افزود و البته در معیشت عمومی مردم و اقتصاد کشور هم تأثیرات بهینه‌ای می‌گذارند.

ما در ادامه به تعدادی از این اقدامات قانونی و عقلانی اشاره می‌کنیم:

1_ قوانین صرفه‌جویی در بودجه که اجرا نمی‌شوند!

نمایندگان مجلس اخیراً گزارشی را درباره کم‌کاری و ترک فعل وزارت کار دولت پزشکیان پیرامون اجرای "قانون حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست دریافت یارانه دولتی" به قوه قضائیه ارسال کردند.

جالب است که بدانیم وزارت کار اعلام کرده به دلیل خوف از برخی پیامدهای اجرایی است که این قانون را اجرا نمی‌کند! [2]

اینکه چه میزان از بودجه دولت به این چاه ویل و بی‌فایده سرازیر می‌شود را باید از آقای عارف پرسید که دغدغه کمبود بودجه را دارند.

2_ ارزانی بیقاعده سوخت و عقب‌نشینی‌های مداوم دولت

نرخ سوخت در ایران به شدت ارزان است!

در واقع همانطور که پدیده "گرانی بیقاعده" بد است؛ مقوله "ارزانی بیقاعده" هم برای یک بازار مضرّ است.

در این باره می‌توان به قیمت پایین و بیقاعده بنزین اشاره کرد که اگرچه افزایش قیمت ناگهانی آن به مصلحت نیست اما چرا دولت از "افزایش محدود" و چند صد تومانی این قیمت هم طفره می‌رود!؟

آیا همین افزایش چند صد تومانی هم حتی به نفع مردم و بازار و دولت و اقتصاد نیست؟

تأکید می‌شود که افزایش شدید ناگهانی یا چند برابری قیمت بنزین به صلاح نیست. ولی افزایش کم و محدود و پلکانی به نفع همه است.

اما چرا دولت همین کار محدود را هم اجرا نمی‌کند؟ و چرا از تکرار تجربه معقول‌سازی قیمت آب و برق و گاز امتناع می‌کند؟

طبعا می‌توان سؤال جدیدی را از عارف پرسید و آن اینکه چرا دولت از این معقولات اِبا می‌کند و یا چرا از اقدامات معقول خود مثل "چند نرخی‌سازی قیمت گازوئیل" عقب‌نشینی کرد!؟ [3]

آیا سوبسید بیجایی که خرج پوپولیسم یا ناتوانی اجرایی دولت می‌شود، دلسوزی ندارد؟ یا میزان آن کم است؟

3_ فرارهای مالیاتی کلان

دولت آقای پزشکیان در نخستین اقدام بودجه‌ای دولت خود نجابت ویژه‌ای به خرج داد و درصد زیادی از درآمد مالیاتی دولت را کاست یا به تعبیر دیگر افزایش کمتری را در بودجه سالانه اعمال کرد.

اقدامی که به موجب آن نرخ تورم نیز کاهش معنی‌داری پیدا کرد. (زیرا میزان افزایش درآمدهای مالیاتی دولت در بودجه، تأثیرات پایداری بر نرخ تورم دارد. ضمن اینکه امید است دولت پزشکیان برای دومین لایحه بودجه خود نیز این نجابت را تکرار کند)

در عین حال اما خبر خاص و شاخصی از میزان استحصال درآمد مالیاتی دولت از محل "فرارهای مالیاتی" به گوش نمی‌رسد!

آیا آقای عارف می‌داند که گفته می‌شود درآمد تخمینی دولت از محل فرار مالیاتی –که البته به آن دست نمی‌یازد- همسان میزان مالیات دریافتی است؟

آیا کسی در دولت می‌داند که این عدد تخمینی در سال گذشته حدود "800 هزار میلیارد تومان" بوده که البته به دست دولت محترم نرسیده است؟ [4]

جالب است که همین اخیرا خبری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه یک معدن شن و ماسه در استان کرمان از سال 89 به این‌سو مالیات نمی‌داده و مبلغ فرار مالیاتی او "103 میلیارد تومان" بوده است. [5]

آقای عارف این مبالغ را مبالغ کم و ناچیز می‌پندارند که حرفی از آن نمی‌زنند یا اساسا در جریان نیستند که چه میزان از درآمدهایی که حق دولت و بیت‌المال است و باید صرف عمران و پیشرفت کشور شود اما ماهانه و سالانه به یک چاه ویل بی‌انتها ریخته می‌شود؟

*آنچه گفته شد البته غیر از موارد دیگری از قبیل لزوم درآمدزا شدن کلان شرکت‌های دولتی، لزوم ضابطه‌مند کردن حقوق‌های دولتی و اجرای دقیق قانون همسان‌سازی و... است.

جالب است بدانید که طبق تخمین هوش مصنوعی، درآمد استحصالی دولت فقط از سه مورد اشاره شده در بالا حدود "1300 هزار میلیارد تومان" است.

ما به معاون اول محترم رئیس‌جمهور و سایر مردان برنشسته در ستاد دولت تأکید می‌کنیم که اگر دلسوز بودجه و دغدغه‌مند پیشرفت کشور و امکانات دولت هستند؛ فقط با خرج دادن اندکی "قاطعیت" و دوری از "ترس بیجا و پوپولیسم" به اجرای قواعد قانونی و عقلانی رو بیاورند تا هم خودشان و هم مردم ایران در هوای دل‌انگیز "صبح عقلانیت و قاطعیت" نفس تازه کنند.

***

1_https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1700352

2_mshrgh.ir/1756511

3_mshrgh.ir/1756511

4_https://tn.ai/3216020

5_https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-4219654