به گزارش مشرق، روز جمعه ۱۹ اسفند ماه و در روزهای پایانی سال ۱۴۰۱ خبری منتشر شد مبنی بر توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک ظرف دو ماه آینده؛ روابطی که دی ماه ۱۳۹۴ و در پی تظاهرات مقابل سفارت این کشور در تهران و همچنین سرکنسولگری عربستان سعودی در مشهد در واکنش به اعدام شیخ نمر، به صورت یک طرفه از سوی سعودی‌ها قطع شد و بعد از هفت سال قرار است از سر گرفته شود.
کلید این توافق با پیشینه پنج دور مذاکره در بغداد در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، در نهایت در سفر بهمن ماه سالجاری آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به پکن زده شد و در مذاکرات فشرده‌ای که از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با حضور علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ یی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین برگزار شد، در نهایت به توافق در روز جمعه ۱۹ اسفند ماه انجامید.
در این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی با سپاس و قدردانی از جمهوری عراق و سلطنت عمان به خاطر میزبانی گفت‌وگوهای انجام شده بین دو طرف در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ خورشیدی (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ میلادی) از رهبری و دولت جمهوری خلق چین برای میزبانی و حمایت از گفت‌وگوهای انجام شده در این کشور و تلاش برای به ثمر نشستن آن تشکر کردند. در نتیجه گفت‌وگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.
براساس این بیانیه، وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات می‌کنند.
در این بیانیه همچنین عنوان شده است: دو کشور با تأکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر در زمینه اجرای موافقتنامه همکاری‌های امنیتی امضا شده در تاریخ ۱۳۸۰.۱.۲۸خورشیدی برابر با ۲۰۰۱.۴.۱۷ میلادی و نیز موافقتنامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان، امضا شده در تاریخ ۱۳۷۷.۳.۶ خورشیدی برابر با ۱۹۹۸.۵.۲۷ میلادی توافق کردند. سه کشور اراده قاطع خود را جهت به‌کارگیری تمامی تلاش‌ها برای تقویت صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی اعلام می‌کنند.
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بعد از قطعی روابط دیپلماتیک دو کشور در دی ماه ۱۳۹۴ که یکجانبه از سوی عربستان و در پی تجمع مقابل سفارتخانه این کشور در تهران و ورود به این سفارتخانه و همچنین سرکنسولگری عربستان در مشهد در واکنش به اعدام شیخ نمر، قطع شد از فروردین ۱۴۰۰ گفت‌وگوهایی را در سطح امنیتی آغاز کردند که چهار دور آن در سال گذشته برگزار شد، گفت‌وگویی که چارچوب آن به گفته فؤاد حسین وزیر خارجه عراق بین دستگاه‌های امنیتی دو کشور بوده است و دور پنجم هم در نخستین روز دومین ماه سال ۱۴۰۱ برگزار شد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه ۱۹ اسفند ماه و در پی توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک در توئیتر نوشت: بازگشت روابط طبیعی بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ظرفیت‌های بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار می‌دهد.سیاست همسایگی به عنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت سیزدهم، با قوت در مسیر درست پیش می‌رود و دستگاه دیپلماسی فعالانه در پس تمهید گام‌های بیشتر منطقه‌ای است.
«فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی نیز جمعه شب در واکنش به از سرگیری روابط این کشور با ایران گفت که روابط با ایران ناشی از دیدگاه ما بر اساس حمایت از راه‌حل‌های سیاسی است.
انتشار خبر حصول این توافق واکنش‌هایی را به همراه داشت و مورد استقبال کشورهای زیادی از جمله سودان و بحرین که به دنباله روی از عربستان اقدام به قطع یک طرفه روابط با ایران کرده بودند، قرار گرفت و البته به مذاق صهیونیست‌ها خوش نیامد.
وزارت خارجه عمان از توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دیپلماتیک استقبال و ابراز امیدواری کرد که اتخاذ این گام به تقویت پایه‌های ثبات و امنیت در منطقه کمک کند. «السید بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه عمان نیز در پی این توافق در توئیتر نوشت: «از نتایج گفت‌وگوهایی که به میزبانی چین بین برادران عربستانی و ایرانی برگزار شد و توافق حاصله دو کشور مبنی بر ازسرگیری روابط دیپلماتیک و فعال‌سازی همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی استقبال می‌کنیم. مطمئنیم که این گام موجب استحکام پایه‌های ثبات و امنیت در منطقه و تقویت روابط بین دولت‌ها و ملت‌ها خواهد بود.»
علاوه بر این، وزیر خارجه عمان در گفت‌وگوی تلفنی با امیرعبداللهیان از توافق شکل گرفته بین ایران و عربستان ابراز خرسندی کرد.
«شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر در گفت‌وگوی تلفنی با امیرعبداللهیان شکل گیری تحول جدید در روابط بین ایران و عربستان سعودی را تبریک گفت.
«فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق هم در گفت‌وگوی تلفنی با همتای ایرانی توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک را تبریک گفت. علاوه بر این سخنگوی وزارت امور خارجه عراق هم شامگاه جمعه گفت که توافق بین عربستان سعودی و ایران مرحله جدیدی از فرصت‌ها را به وجود می‌آورد.
علاوه بر این، «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق هم در صفحه توئیترش ضمن قدردانی از تلاش‌های عراق، عمان و چین در این خصوص نوشت: یقین کامل داریم که این توافق نتایج مثبتی برای عراق و منطقه و جهان به دنبال خواهد داشت. گفت‌وگوی دیپلماتیک بهترین راه برای حل اختلافات بین کشورهای دوست و برادر است.
وزارت امور خارجه مصر هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که امیدواریم توافق ایران و عربستان به کاهش تنش در منطقه کمک کند.
بحرین هم که به تأسی از عربستان اقدام به قطع روابط با ایران کرده بود نیز از این توافق استقبال کرد.
وزارتخانه‌های خارجه بحرین و اردن نیز با صدور بیانیه‌هایی از احیای روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان استقبال کردند.
وزارت خارجه بحرین در این بیانیه ابراز امیدواری کرد که توافق ایران و عربستان گامی مثبت در مسیر حل اختلافات و پایان دادن به منازعات منطقه‌ای از طریق گفت‌وگو، روش‌های دیپلماتیک، برقراری روابط بین‌الملل بر اساس تفاهم و احترام متقابل و حسن همجواری، عدم مداخله در امور کشورهای دیگر و پایبندی به منشور سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی و قوانین و معاهدات بین‌المللی باشد.
وزارت خارجه اردن نیز در بیانیه‌ای از حصول توافق استقبال و از تلاش‌های چین، عمان و عراق برای حصول این توافق قدردانی کرد. این وزارتخانه همچنین ابراز امیدواری کرد که این توافق به تقویت امنیت و ثبات در منطقه ، حفظ حاکمیت کشورها و عدم مداخله در امور داخلی این کشورها و نیز حفظ منافع مشترک کمک کند.
سودان هم که بعد از قطعی روابط ایران و عربستان اقدام به قطع روابط یک طرفه با ایران کرد، نیز از این توافق استقبال و اعلام کرد که این موضوع بر کل اوضاع منطقه در حال و آینده تاثیرگذار خواهد بود.
وزارت خارجه ترکیه هم در بیانیه‌ای ضمن استقبال از این توافق و تبریک به هر دو طرف، اعلام کرد: این گام مهمی است که دو کشور در راستای مسیرهای نرمش و عادی سازی که مدتی است در خاورمیانه حاکم شده، برداشته‌اند. این پیشرفت در روابط دو کشور به امنیت، ثبات و شکوفایی منطقه کمک شایانی خواهد کرد.
گروه موسوم به شورای انتقالی جنوب یمن (وابسته به ریاض) نیز در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که این توافق، در تقویت امنیت و ثبات در منطقه و جهان نقش داشته باشد.
«محمد عبدالسلام» مذاکره کننده ارشد دولت نجات ملی در صنعاء و سخنگوی جنبش انصارالله یمن هم در پیامی با استقبال از توافق ایران و عربستان گفت: «منطقه نیازمند بازگشت روابط عادی بین کشورهای خود بوده تا امت اسلامی بتواند امنیت از دست رفته خود را در نتیجه مداخلات خارجی به رهبری صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها احیا کند».
«خلیل الحیة» عضو دفتر سیاسی جنبش حماس هم در این باره گفت: «ما از توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط استقبال می‌کنیم و آن را گام مهمی در مسیر متحد کردن امت، تقویت امنیت و تفاهم میان کشورهای عربی و اسلامی می‌دانیم. از سرگیری این روابط به نفع موضوع فلسطین و حمایت از پایداری ملت ما در مقابله با اشغالگری خواهد بود».
تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین ابراز امیدواری کرد که حصول این توافق به تقویت ثبات و ایجاد فضای مثبت در منطقه کمک کند.
«سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز جمعه شب توافق عربستان و ایران را تحولی مهم برشمرد و افزود: اگر این توافق در مسیر طبیعی خود پیش برود، می‌تواند افق‌هایی را در کل منطقه از جمله لبنان باز کند.
وزارت خارجه لبنان هم در این خصوص بیانیه صادر و ضمن استقبال از این توافق اعلام کرد که این توافق در مرحله بعد تأثیر مثبتی بر همه روابط منطقه‌ای خواهد گذاشت.
وزارت خارجه سوریه نیز با استقبال از این توافق اعلام کرد که این گام مهم منجر به تقویت امنیت و ثبات در منطقه و گسترش همکاری‌ها خواهد شد. این وزارتخانه از تلاش‌های چین در این زمینه قدردانی کرده است.
شورای همکاری خلیج فارس نیز در بیانیه‌ای ضمن استقبال از این توافق ابراز امیدواری کرد که این توافق به تقویت امنیت و صلح در منطقه و حمایت از ثبات آن کمک کند.
سازمان همکاری اسلامی هم در این خصوص بیانیه‌ای صارد و ضمن استقبال از این توافق ابراز امیدواری کرد که این این اقدام به تقویت ارکان صلح، امنیت و ثبات در منطقه کمک کند. سازمان مذکور همچنین از نقش عراق، عمان و چین در میزبانی دوره‌های مختلف این گفت‌وگو و تکمیل توافق مذکور قدردانی کرد.
وزارت خارجه فلسطین نیز در بیانیه‌ای ضمن استقبال از این توافق اعلام کرد: این توافق به ثبات، امنیت و همکاری بین کشورهای منطقه منجر می‌شود، به رسیدگی به مسائل و بحران‌های باقی‌مانده در منطقه کمک می‌کند، شبح جنگ و درگیری را از بین می‌برد. بساط برخی کشورها که به دنبال راه حل‌های نظامی برای بحران‌ها بودند را جمع خواهد کرد.
ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین هم ضمن استقبال از این توافق، اعلام کرد که ایفای نقش مثبت چین در دستیابی به توافق تهران و ریاض را ارج می‌نهد.
جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم توافق ایران و عربستان را گامی مهم در مسیر درست توصیف کرد.
طالبان نیز این توافق را برای صلح در منطقه مهم خواند.
«مارک دابوویتز» مدیر لابی ضدایرانی اف.دی.دی در توئیتر نوشت: «احیای روابط ایران و سعودی در نتیجه میانجی‌گری چین، باخت، باخت، باخت برای منافع آمریکا است.»
و اما واکنش آمریکایی‌ها؛
یکی از سخنگویان کاخ سفید با بیان اینکه از گزارش‌ها درباره توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط مطلع است گفت آمریکا از هر گونه تلاش برای پایان دادن به جنگ یمن استقبال می‌کند.
«جان کربی» هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید هم گفت: «سعودی‌ها آمریکا را در جریان تماس‌هایشان با ایرانی‌ها قرار داده بودند. البته دولت آمریکا نقشی در حصول این توافق نداشته است.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا هم در پاسخ به سؤال خبرنگاری در خصوص توافق ایران و عربستان سعودی گفت: رابطه بهتر بین اسرائیل و همسایگانش برای همه بهتر است.
* پیروزی برای صلح
وزارت خارجه چین هم در بیانیه‌ای این توافق را «پیروزی برای صلح» خواند.
«وانگ یی» هم که در این توافق حضور داشت در اظهاراتی، تصمیم ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک را «پیروزی صلح» خواند و افزود: در دنیای پرتلاطم امروز خبری خوب و مهم بود و سیگنالی روشن فرستاد.
«میخائیل بوگدانف» معاون وزیر خارجه روسیه هم در اظهاراتی عنوان کرد که روسیه نیز در کنار کشورهایی نظیر عمان و عراق در عادی سازی روابط بین ایران و عربستان نقش داشته است. وی افزود: «از سرگیری روابط بین دو کشور در منطقه‌ای مهم، عاملی اساسی در تضمین پیشرفت اجتماعی و اقتصادی به شمار می‌آید».
وزارت خارجه فرانسه هم در این خصوص بیانیه‌ای منتشر و از این توافق استقبال کرد.
«کلر لوژاندر» سخنگوی وزارت خارجه فرانسه هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان در دیدار با کاترین کولونا همتای فرانسوی خود در پاریس وی را در جریان این توافق قرار داده بود.
سخنگوی اتحادیه اروپا هم امروز با استقبال از توافق صورت گرفته بین ایران و عربستان سعودی، گفت که ازسرگیری روابط دوجانبه بین این دو کشور می‌تواند به ثبات منطقه کمک کند.
«انریکه مورا» معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در توئیتی این توافق را تحولی خوب خواند.
یک مقام ارشد رژیم صهیونیستی هم در این باره گفت که توافق بین ایران و عربستان، نتیجه ضعف آمریکا و «دولت قبلی اسرائیل» در قبال ایران بود. وی با بیان اینکه نگران نیست که توافق جدید ایران و عربستان در تلاش‌ها برقراری رابطه بین اسرائیل و عربستان مانع ایجاد کند، افزود: «چیزی که مهم است مسائلی است که در سطوح زیرین در جریان هستند و نه توافقات دیپلماتیک.»
«نفتالی بنت» نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی در این باره گفت: «احیای روابط بین ایران و عربستان سعودی تحولی جدی و خطرناک برای اسرائیل و یک پیروزی سیاسی برای ایران است. این ضربه‌ای مهلک به تشکیل ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران است.»
«یائیر لاپید» وزیر خارجه سابق این رژیم هم در توئیتر نوشت: «توافق بین ایران و عربستان سعودی شکست کامل و خطرناک سیاست خارجی اسرائیل است. این به معنی فروپاشی پدافند منطقه‌ای است که ساخت آن علیه ایران شروع شده بود.»
۱۴:۲۳ - ۱۴۰۱/۱۲/۲۰
