به گزارش مشرق، حسین منوچهری (بهرام آریانا) فرزند صدرالدین در سال ۱۲۸۵ هـ. ش در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۵ در ۸۰ سالگی، در پاریس درگذشت. او نسب مادری خود را به منوچهرخان معتمدالدوله، والی اصفهان می‌رساند که به علت حمایت از سیدعلی‌محمد باب شهرت دارد و از کارگزاران قسی‌القلب دوره قاجاریه محسوب می‌شود.
حسین منوچهری که در دانشکده افسری از دوستان صمیمی خسرو روزبه (مسئول شاخه نظامی حزب توده) بود، از زمره افسرانی بود که در سال‌های جنگ جهانی دوم، ظاهراً به سمت نازیسم و آلمان هیتلری گرایش داشت و با «حزب کبود» حبیب‌ا... نوبخت، به همین دلیل همکاری می‌کرد. در سال‌های پس از شهریور ۱۳۲۰، مدتی به جرم آلمانوفیل بودن، با افسرانی مانند فضل‌ا... زاهدی (مجری کودتای ۲۸ مرداد) زندانی شد؛ اما پس از آزادی به جرگه دوستان صمیمی سرلشکر حسن ارفع، رئیس ستاد ارتش و انگلوفیل معروف پیوست و همین آشنایی او را به ریاست رکن یک ارتش رساند. منوچهری در سال ۱۳۲۹، با توجه به رویکردهای شوونیستی و نژادپرستانه، نام خود را به بهرام آریانا تغییر داد و به دلیل وابستگی به دربار، مدتی رئیس گارد شد.
او پس از کودتای ۲۸ مرداد، با درجه سرلشکری به فرماندهی نیروی زمینی رسید. با آغاز قیام عشایر جنوب، در اسفندماه سال ۱۳۴۱، شاه او را با اختیارات تام، فرمانده نیروی جنوب کرد و آریانا توانست با استفاده از شدت عمل و وحشی‌گری گسترده، قیام را در تابستان ۱۳۴۲ سرکوب کند. او که به شدت به ناپلئون علاقه داشت و حتی سعی می‌کرد رخت و ریخت خود را شبیه امپراتور سابق فرانسه کند، به جنایات گسترده خود در فارس مباهات می‌کرد. وی دستور داده بود عشایر فارس را با هواپیماهای جنگی هدف قرار دهند.
با این حال، هرزگی‌های اخلاقی شدید آریانا، در کنار حمایت شاه از او، وی را به چهره‌ای منفور در ارتش تبدیل کرد؛ با گسترش نارضایتی در ارتش، آمریکایی‌ها دیگر حضور آریانا را در مقام فرماندهی نظامی به صلاح ندانستند و شاه در اردیبهشت ۱۳۴۸، او را از ریاست ستاد ارتش کنار گذاشت و فریدون جم را جایگزین آریانا کرد. او از این کار دلخور شد و در محافل خصوصی، به گزافه گویی درباره نقش خودش در کودتای ۲۸ مرداد و سرکوبی قیام عشایر فارس پرداخت. به همین دلیل، شاه ترجیح داد که او را بازنشسته کند.
آریانا در دوران بازنشستگی به زندگی سراسر عیاشی و هرزگی رو آورد. او در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، به اروپا گریخت و همراه با غلامعلی اویسی، محمود فروغی (پسر محمدعلی فروغی) و فردی به نام جمشید حسنی، دست به راه‌اندازی یک گروه تروریستی موسوم به «آرا» زد که در جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم صدام علیه مردم ایران، به همکاری با بعثی‌ها پرداخت و در این زمینه، نقش پررنگی داشت.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی؛ عبدا... شهبازی جلد دوم؛ ص ۴۳۱ تا ۴۳۳ (با اندکی تلخیص)
منبع: روزنامه خراسان
