سرویس جهان مشرق- دیشب بزرگترین فرودگاه بین‌المللی ترکیه شاهد انفجاری کم‌سابقه بود که به جز عوامل انتحاری، 41 کشته و 230 زخمی برجای گذاشت. سه مرد مسلح پس از اینکه بر مردم عادی آتش گشودند و با حمله پلیس مواجه شدند، کمربند انفجاری خود را منفجر کردند.


به گفته فرماندار استانبول، از ملیت‌های ایرانی، چینی، ازبک، تونسی و اوکراینی هر کدام یک تن کشته شده و دو عراقی و پنج سعودی (یا چهار نفر به روایت دولت عربستان) نیز در حادثه دیشب جان باختند. چهار تن از قربانیان به دلیل شدت صدمات، شناسایی نشده‌اند. سفارت فلسطین در آنکارا اعلام کرده یک زن فلسطینی نیز در میان کشته‌شدگان است. این سومین انفجار انتحاری در استانبول طی سال جاری میلادی است.

گزارش مختصری از حادثه

مهاجمان ساعت 9 و 50 دقیقه دیشب در سالن خروجی گلوله بر جان مردم نشاندند و نزدیک سالن ورودی با انفجار نهایی ده‌ها کشته بر جای گذاشتند. نوع حمله به ویژه شبهاتش به انفجار فرودگاه بروکسل در مارس گذشته به گونه‌ای بود که نخست‌وزیر پس از بازدید فوری از فرودگاه، آن را به گروه موسوم به داعش نسبت داد.

دو تن از افسران ضدتروریسم آمریکا نیز که پیگیر موضوع هستند، علی‌رغم عدم کشف مدرکی در این زمینه از مسئولیت داعش سخن گفتند، زیرا پ.ک.ک عمدتاً نیروهای دولتی و تُرک را هدف می‌‌گیرد نه یک مرکز بین‌المللی. یکی از این دو اضافه کرد «دولت اسلامی» علناً مسئولیت این‌گونه انفجارها را در ترکیه بر عهده نمی‌گیرد زیرا اگر چه ترکیه عضو ائتلاف غربی مبارزه با داعش است، اما همچنان محل عبور تروریست‌های داعشی از اروپا به سوریه و عراق است.

علی تِکین که همزمان با حادثه در سالن ورودی منتظر مهمان خود بود، از سقوط سقف پس از یک صدای مهیب خبر داد. مسافری که از آلمان رسیده بود، می‌گوید:«همه شروع به فرار کردند. همه جا پر از خون و تکه‌های بدن بود. من روی درها جای گلوله دیدم». پاول روس، مردم 77 ساله‌ای که قصد بازگشت به آفریقای جنوبی را داشت، یکی از مهاجمان مسلح را دیده که با لباس مشکی ولی بدون ماسک، از فاصله 50 متری بدون هدف مشخص به سوی مردم تیراندازی می‌کرده است.

پیش از ظهر امروز اعلام شد فرودگاه به شرایط عادی بازگشته و پروازهای ورودی و خروجی از سر گرفته شده است. گفته شده همزمان با حادثه، هواپیمای حامل نخست‌وزیر آلبانی اِدی راما در حال فرود بر باند فرودگاه آتاتورک بوده که وی به سلامت به یک محل امن منتقل شد، اما سایر مسافران هواپیماهای ورودی ساعت‌‌ها در باند فرودگاه منتظر ماندند تا مجوز پیاده‌شدن از سوی نیروهای امنیتی صادر شود.

پیامدهای سیاسی

اردوغان انفجار فرودگاه آتاتورک را در ماه رمضان نشان‌دهنده بی‌توجهی تروریسم به «ایمان و ارزش‌ها» دانست و گفت پس از این باید شاهد نقطه عطفی در مبارزه با «دولت اسلامی» باشیم. ظاهراً رئیس‌جمهور ترکیه قصد دارد این تهدید را به یک فرصت تبدیل کرده و برنامه‌های منطقه‌ای خود را با قوت بیشتری به پیش ببرد.

ژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه  که ترکیه یکی از مقاصد اصلی هم‌وطنانش جهت گردشگری است، علاوه بر تماس تلفنی در پیام خود فرانسه را «در کنار ترکیه برای مبارزه با تروریسم» توصیف کرد. رئیس‌جمهور آمریکا آمادگی خود را برای کمک به ترکیه اعلام کرده و بان‌کی مون نیز خواستار تشدید مبارزه با افراطی‌گرایی در جهان شده است. ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو تمام اعضای این سازمان نظامی و سیاسی را یار ترکیه دانست و حادثه دیشب را محکوم کرد.

پیام‌های خاص از سوی روسیه و اسرائیل

ریووِن ریولین رئیس‌جمهور رژیم صهیونیستی فرصت را مناسب دیده و در پیام خود بهبود روابط و آشتی دو دولت را بستر مناسبی برای مبارزه مشترک با تروریسم دانسته است. او با اشاره به مذاکرات دو کشور پیرامون مبارزه با تروریسم گفت آشتی ما این پیام را به تروریست‌ها می‌دهد که ما در کنار هم با اقدامات نفرت‌جویانه مقابله می‌کنیم.

ولادیمیر پوتین که دفترش چند روز پیش از عذرخواهی غیرعلنی اردوغان نسبت به اسقاط جنگنده روسی خبر داد، حالا در پیام تسلیت و همدردی برداشته‌شدن برخی تحریم‌ها علیه ترکیه را اعلام کرد. پوتین گفت فعلاً تحریم سفر تورهای گردشگری لغو شده و به وزرا دستور داده برداشت سایر تحریم‌ها را نیز بررسی کنند.

ماشین اردوغان در چاله بدی افتاده است

اقدامات تروریستی داعش طی ماه‌های اخیر نشان می‌دهد تابستان سختی برای کشورهای اروپایی و ترکیه در پیش است. این را یکی از نیروهای امنیتی باسابقه آمریکا به ان‌بی‌سی گفته و اضافه کرده مراکز امنیتی آمریکا به شدت نگران گسترده‌ترشدن موج حملات انتحاری و خون‌بار هستند، در حالی که دولت ترکیه پیش‌تر خطر داعش را برای منطقه دست‌کم گرفته بود.

جان پیستُل نیز با سابقه مدیریت در امنیت ترابری به این خبرگزاری گفت «وقتی با یک گروه تروریستی مشخص طرف هستید که می‌خواهد از جان خود بگذرد، تقریباً محال است بتوان آن را پشت مرزهای خود نگه دارید». او تأکید کرد این سناریو بارها شکست خورده است. باید دید اعتراضات داخلی به سیاست آنکارا در قبال داعش به کدام سمت خواهد رفت: کاهش دخالت ترکیه در مبارزه با داعش برای جلوگیری از حملات تلافی‌جویانه یا تشدید مبارزه با داعش از طریق بستن کوریدور عبوری آنها میان سوریه و اروپا.


داعش «اهداف نرم» را در موج جدید تروریسم جا انداخته است

دایانا فاینستاین سناتور دموکرات از ایالت کالیفرنیا نوامبر گذشته وقتی در مورد جمعه خونین پاریس سخن می‌گفت، به نکته‌ای اشاره کرد که حالا پس از چند ماه به معضلی در برخورد با گروه‌های تروریستی تبدیل شده است:«یک وقت شما ساختمانی را هدف می‌‌گیرید. اما زمانی هست که هدف نرمی را مد نظر می‌گیرید. مثلاً وارد رستورانی می‌شوید که مردم تعطیلات آخر هفته را در آن می‌گذرانند و بعد هر کسی که دستتان می‌رسد می‌کشید. یا به سالن کنسرت می‌روید و همین‌طور اماکن مشابه».

جان کری نیز پس از آن حادثه در دفتر امنیت فرامرزی وزارت خارجه هدف از حمله به مردم عادی در اماکن شلوغ را تحت فشارقراردادنِ دولت‌ها و ملت‌های دیگر به تغییرِ هر چه سریعترِ «انتخاب‌ها و روش زندگی» خود دانست. البته او اشاره نکرد که آیا انتخاب‌های گذشته دولت آمریکا در شکل‌گیری تروریسم یا وضعیت وخیم خاورمیانه دخالت داشته یا نه.

منابع