گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.


روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح‌طلب روز دوشنبه را با تمرکز بر سفر محمدرضا عارف به قم و تیتر «معنادار» ازحمله زورگیرها به میرمحمود موسوی آغاز کردند.

مهم‌ترین محورهای که امروز روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات به آن پرداختند، عبارت‌اند از:

1. ضعف اطلاعات عمومی نمایندگان شهرستانی؛ فشار بر روی نمایندگان شهرستانی پس از سخنان توهین‌آمیز مرعشی از سران حزب کارگزاران سازندگی مبنی بر عقب‌ماندگی سیاسی شهرستانی‌ها به دلیل عدم الگوگیری از روش رای‌دهی تهران افزایش یافته است؛ داریوش قنبری در گفت‌وگو با ابتکار به ضعف شدید نمایندگان شهرستانی اشاره نمود و در همین راستا اظهار داشت: « واقعیت این است که ضعف اطلاعات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نمایندگان در همه ادوار وجود داشته و این ضعف در مورد نمایندگان شهرستان‌ها بیشتر مشاهده می‌شود به‌ویژه این موضوع در ارتباط با نمایندگانی که از مناطقی که دارای بافت ایلی و قبیله‌ای بوده و به پشتوانه همین روسای قبایل برای ورود به مجلس رای آورده‌اند و در انتخاب آنها به شایستگی که یک نماینده باید داشته باشد، توجه نشده است مصداق دارد. بی‌تردید این افراد کمترین اطلاعاتی در ارتباط با وظایف مجلس و تفکیک قوا ندارند»

2. اصرار بر تغییر اتاق فکر و کابینه دولت روحانی؛ فشار برای ترمیم کابینه دولت یازدهم مجدد از سوی اصلاح‌طلبان شدت گرفته است؛ آنان خواهان سهم بیشتری از کیک قدرت هستند زیرا مدعی اند با لیست امید توانسته‌اند پایگاه اجتماعی ائتلاف 92 را حفظ کنند و مانع از شکست حامیان دولت در سه قطبی انتخابات شوند و حالا خواهان اثرگذاری در کابینه و اتاق فکر دولت هستند؛ در همین راستا فیاض زاهد در گفت وگو با روزنامه آرمان امروز نوشت: «آقای روحانی باید از فرصت‌های پسابرجام استفاده کند و کابینه را ترمیم کند و در حوزه‌هایی که اثرگذاری نداریم خون تازه تزریق کنیم. ما باید تا یک سال آینده مشارکت را بالا ببریم. در حوزه اجتماعی و سیاسی نیاز به بازنگری داریم. روحانی باید دقت کند که از چهره‌های خوشنام و بسیار کارآمد استفاده کند. روحانی فراتر از انتظار ما در ۹۲ عمل کرده و به یک رئیس‌جمهور آرمانی تبدیل شده است؛ او همچنان بهترین گزینه اصلاح‌طلبان برای سال ۹۶ است ولی اتاق فکر رئیس جمهور نیاز به بازنگری دارد.»

3. نامزد جدید انتخابات ریاست جمهوری 96؛ جریان نزدیک به هاشمی رفسنجانی مدعی‌اند احمدی‌نژاد رقیبی جدی پیدا کرده است که توانایی اثرگذاری بر اصولگرایان را دارا می‌باشد و سبد رای احتمالی رییس‌جمهور دهم را با ریزش همراه می‌سازد. روزنامه آرمان امروز در همین راستا نوشت: «اين روزها خبر مي‌رسد كه يكي از مديران كشور درصدد كانديداتوري براي انتخابات رياست‌جمهوري۹۶ است، البته او اين خبر را تاييد يا تكذيب نكرده است اما برخي ادعا مي‌كنند پرويز فتاح كه اكنون رئيس كميته امداد است با توجه به مقبوليتش در نزد طيف اصولگراي ميانه‌رو و حتي اصلاح‌طلبان چندان بي‌ميل به كانديداتوري در انتخابات رياست‌جمهوري نباشد. اقدام اخير فتاح هم از سوي برخي زمينه‌سازي تبليغاتي براي كانديداتوري‌اش معنا شد كه انتقال كميته امداد از سوهانك به ميدان انقلاب است.»

4. پیام عضو حقوقدان شورای نگهبان به دولتی‌ها؛ بار دیگر فشار به شورای نگهبان افزایش یافته است؛ اصلاح‌طلبان با عدم پذیرش قانون در مورد خانم خالقی، موضوع نمایندگان مجلس نهم که در انتخابات مجلس دهم رد صلاحیت شدند؛ مجدد مطرح کرده است. در همین راستاکمال الدین پیرموذن در گفت‌وگو با شرق اظهار داشت: «البته اشتباه من این بود که به‌ جای اینکه بروم پرونده‌ام را ببینم و رفع ابهام کنم، به بزرگان می‌گفتم. آقای اسماعیلی عضو شورای نگهبان به آقای صالحی‌امیری گفته ‌بود که من هیچ موردی ندارم... با این حال آخرین لحظه پرونده‌ام را دیدم، نوشته شده‌ بود که در ماجرای ٨٨ من در میادین اردبیل مردم را تحریک به راهپیمایی می‌کردم درحالی‌‌که انتخابات که تمام شد، من مشهد بودم. نوشته بودند عضو حزب مشارکت بودم. نوشته بودند چرا من از مطهری حمایت کردم. آن وقت من رد شدم و مطهری تأیید صلاحیت شد.»

5. «تردیدهای» علی مطهری؛ از سوی تحلیلگران سیاسی اعلام حضور علی مطهری برای کسب کرسی نائب رییس مجلس شورای اسلامی به منزله «پیام» جدی برای مقابله با اثرگذاری محمدرضا عارف در ایستگاه دهم بهارستان تلقی شد زیرا اگر نامزد انصرافی انتخابات ریاست جمهوری 1392 قید کرسی ریاست مجلس را بزند؛ باید رقابت نزدیکی با علی مطهری داشته باشد؛ اما پس از چند روز «تردیدهای» برای علی مطهری پیش آمده است. علی مطهری در پاسخ به این سوال که شما خودتان گفته بوديد كه براي نايب‌رييسي مي‌آييد. اين تصميم را قطعي كرده‌ايد و آيا براي آن تلاشي داريد؛ اظهار داشت: «نه كار خاصي نكرده‌ام و منتظر شرايط هستم. اگر شرايط مهيا باشد خواهم آمد و اگر مناسب نبود نمي‌آيم.»

•    اصولگرایان؛ مقصر اعلام اختلاف میان اصلاح‌طلبان و حامیان دولت!

خرداد ماه تلخ کامی محمدرضا عارف است؛ خرداد 92 شاید پس از سه سال بار دیگر تکرار شود و این بار عارف از رقابت برای ریاست بهارستان انصراف بدهد. اولین روز هفته، اولین وزن کشی میان دو جریان سیاسی در بهارستان خودنمایی کرد؛ لیست امید از حمایت تمام عیار برای ریاست عارف در مسجد سلمان فارسی خبر داد و تحلیل‌گران اصلاح‌طلب «ائتلاف تاکتیکی» علی لاریجانی با اصول‌گرایان را گامی متضاد برای گام دوم اصلاح طلبان پس از 12 سال تلقی کردند.

نگرانی از شکاف اولیه در بهارستان در پی رقابت محمدرضا عارف و  علی لاریجانی بالا گرفته است؛ شکافی که چشم انداز آن مسلما به خرداد 96 می‌رسد.

روزنامه اعتماد در گزارش با دلواپسی از  فرا رسیدن « وقت تعامل و عقلانيت» خبر می‌دهد تا دامنه اختلاف میان یاران اصلاحات و حامیان دولت در بهارستان افزایش پیدا نکند و در همین راستا نوشت: «حالا خيلي‌ها منتظر عقلانيت و تعاملي هستند كه اين دو ظرفيت در مورد رياست مجلس دهم بايد به خرج دهند. عقلانيتي كه مي‌تواند مزاياي فراواني براي هر دو گروه داشته باشد و تندروهاي اصولگرارا هم تا اندازه زيادي نااميد كند. هرچه كه هست حالا اميد به تعامل و عقلانيت وجود دارد تا مشخص شود كه آينده خيلي از تصميمات سياسي در پارلمان تازه‌پاي دهم كه كمتر از ٢٠ روز ديگر تا بازگشايي آن باقي مانده است چه خواهد بود؟ هر دو طرف مي‌گويند كه هنوز مذاكره آنچناني ميان عارف و لاريجاني در مورد رياست مجلس صورت نگرفته است. با اين همه با نشست‌هاي روز شنبه به نظر مي‌رسد كه زمان براي آغاز اين گفت‌وگوها فرا رسيده باشد.»

اما از آن سو برخی از اصلاح‌طلبان به جای پذیرش شکاف در ائتلاف 92، تنش‌های پیش از رقابت خرداد 95 در بهارستان را اقدامات عملیات روانی اصولگرایان برای تک دوره‌ی شدن روحانی می‌نامند؛ این در حالی است که از اردوگاه جریان اصلاحات بدتر واژگان به نامزد فعلی اصلاحات برای ریاست مجلس نسبت داده شد.

در همین راستا روزنامه همدلی نوشت: «جریان تندرو با دوئل‌سازی از دوگانه عارف ـ لاریجانی اهدافی فراتر از ریاست مجلس را در پیش گرفته است. بدین‌صورت که آنها قصد دارند از الان این شائبه را در اذهان عمومی متبادر کنند که دولت از ریاست عارف حمایت خواهد کرد، در نتیجه عارف به تلافی این عمل دولتی‌ها، خود را برای رقابت با روحانی در انتخابات 96 آماده خواهد کرد تا به‌زعم خودشان زمینه یک دوره‌ای کردن ریاست جمهوری روحانی را فراهم کنند. این در حالی است که سرلیست اصلاح‌طلبان خود اقرار کرده که «باید تلاش کنیم تا روحانی در دور بعد باقی بماند.» به نظر می‌رسد با حل مسئله ریاست مجلس، تندروها آخرین تیر زهرآلود خود را نیز از دست خواهند داد. آن‌گونه که تحلیل‌گران سیاسی ارزیابی کرده‌اند در این صورت اصول‌گرایان تندرو برای مدتی نامعلوم به کمای سیاسی خواهند رفت.»