گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
*******
روزنامههای زنجیرهای اصلاحات اولین روز هفته را با تمرکز بر ادعا پیروزی جریان اصلاحات در انتخابات مجلس خبرگان رهبری آغاز کردند.مهمترین محورهای که امروز روزنامههای زنجیرهای اصلاحات به آن پرداختند، عبارتاند از:
1. روزنامههای جریان اصلاحات افزایش مشارکت مردمی در انتخابات را محصول دعوت فعالان سیاسی این جریان در چند روز اخیر میدانند.
2. بازتاب حضور اصلاحطلبانی که در دوران انتخابات 88 حاضر به پذیرش جمهوریت نظام و رای مردم نشدند و حالا بعد از شش سال در انتخابات حاضر شدند.
3. تحلیل از پیروزی نامزدهای اصلاحطلب در حوزههای انتخابیه شهرهای بزرگ کشور
4. فعالان سیاسی اصلاحات مدعی کاهش حضور حامیان این جریان سیاسی در فعالیتهای میدانی تبلیغات به دلیل استفاده از شبکههای اجتماعی برای حمایت از جریان اصلاحات بوده است.
5. در دهمین انتخابات مجلش شورای اسلامی شهروندان ایرانی به صورت لیستی رای دادند؛ روزنامه فرهیختگان این الگوی رایدهی در کشور را بدیع و قابل تحلیل دانست و نوشت: « با این حال به نظر میرسد که در این انتخابات چه شهروندان حامی ائتلاف اصلاحطلبان و دولتیها و چه حامیان ائتلافهای اصولگرایان تلاش کردند تا جای ممکن به فهرستهای انتخاباتی چهرهها و احزاب معتمد خود رأی داده و فعالیت انتخاباتی خود را بهینه و هدفمند سازند.»
6. اصلاحطلبان تشابه میان نام خانوادگی آیتالله مصباح یزدی و شهرت حجتالاسلام مصباحی مقدم را اختلاف میان اعضای رقیب لیست هاشمی رفسنجانی در خبرگان قلمداد کردند.
7. مخالف مجدد اصلاحطلبان با ریاست عارف؛ سعید حجاریان در پاسخ به سوالی پیرامون ریاست مجلس حضور علی لاریجانی را به سود اصلاحات دانست و اظهار داشت: «شما ببينيد اين روزها علي لاريجاني چه حرفهاي عجيبي ميزند، ميگويد اگر اصلاحطلبان ضدانقلابند چرا به آنها اجازه فعاليت ميدهيد. لاريجاني اين روزها حرفهاي خوب و دقيقي ميزند.»
• نمایندگان اصلاحطلب مجلس آینده خنثی هستند! / هویت اصلاحطلبی در تردید
هویت اصلاحطلبی پس از چینش لیست امید در اصلاحات دچار مشکلات زیادی شده است؛ برخی از اصلاحطلبان حضور فردی که خواهان اعدام سران فتنه در لیست اصلاحات را حاصل «عملگرایی» اصلاحات میخوانند اما برخی مانند تاجیک نگرانی از نابودی هویت اصلاحات هستند و به تبیین نواصلاحطلبی میپردازند، به نظر میرسد در ماههای آتی پیرامون هویت اصلاحطلبی نقدهای جدیتری از سوی نیروهای فکری اصلاحات صورت بگیرد.
در این راستا احمد غلامی سردبیر روزنامه شرق نیز خواهان پایداری نمایندگان اصلاحطلب بر خاستگاه سیاسی خود هستند و پیرامون همین موضوع نوشت: « نمایندگانی که از طرف اصلاحطلبان به مجلس میروند، کمتر به اختلافات دامن میزنند و بیش از آنکه به خاستگاه خود وفادار باشند، با دولت همراهاند. شاید همین موقعیت متضاد با اصلاحطلبان خارج از مجلس، آنها را با مشکل مواجه کند. اصلاحطلبان داخل مجلس مکانمندند و اصلاحطلبان خارج مجلس زمانمند. ازاینپس نمایندگان باید به وضعیتهای پیشآمده واکنش نشان دهند و اصلاحطلبان مستقل به گفتمان خود پایبند بمانند.
اصلاحطلبان، دیگر باور دارند که از ایدهها و مواضع دوران چپ بسیار فاصله گرفتهاند؛ اما چیزی را که باور ندارند، چرخش جدیشان از دوم خرداد است و اگر بخواهند آن را بپذیرند، با منافع و موقعیتشان ناسازگار است؛ ازهمینرو این باورمندی یا ناباوری از اصلاحطلبان سه دسته میسازد: آنها که با صدای بلند فکر میکنند و بهجد خود را در حاشیه نگاه داشتهاند، آنها که صدای بلند خود را میشنوند؛ اما اعتنا نمیکنند و سعی دارند تا صدایشان را در همین منظومه با صداهای دیگر همساز و متوازن کنند. دسته سوم صدایی ندارند و با حضور در مکانها صاحب صدا میشوند؛ اما این سه دسته در یک چیز با هم مشترکاند. اگرچه اصلاحطلبان در رفتار و گفتار تغییر کردهاند، اما این تغییر موجب نشده تا گفتمان آنها خارج از تکنولوژی قدرت تبدیل به کردار شود.»
از سوی دیگر عباس عبدی رفتارهای پیشینی اصلاحطلبان در انتخابات گذشته را نادرست خواند و برای کاهش انتقاد به اصلاحطلبان کنایههای را روانه اصولگرایان نمود و در همین راستا نوشت: «اگر اصلاحطلبان پيروز شدند، بهطورقطع بايد از رجزخواني پرهيز كنند. زيرا چه بخواهند و چه نخواهند، در اين ساختار و با تمهيدات آن پيروز شدهاند، بنابراين نميتوان از اينگونه پيروزيها عليه كليت ساختار بهرهبرداري كرد. در اين صورت اصولگرايان هم لطفا دست از بحث انگليس و مفتيهاي وهابي و اينجور چيزها بردارند كه نوعي آبروريزي است.»
به نظر میرسد برخی از جریانات اصلاحات از هماکنون خواهان فشار به نمایندگان اصلاحطلب با عنوانی مانند«خنثی» و پذیرش «ساختار» هستند تا از این طریق آنان را مجبور بیان مطالبات ساختارشکن کنند.