گرچه قطع روابط دیپلماتیک بین کشورهای جنوب آسیا از جمله کشورهای اسلامی موضوع تازه‌ای نیست اما قطع روابط سیاسی بین ایران و عربستان نه تنها بر پاکستان بلکه بر تمام کشورهای اسلامی تأثیرات عمیقی دارد.
عربستان با بستن مسیرهای هوایی همچنین قطع روابط تجاری و دیپلماتیک با ایران سعی دارد این کشور را حتی بین کشورهای اسلامی منزوی کند. با توجه به تعطیلی سفارت برخی کشورهای و عربی در ایران همچنین هدف قرار گرفتن سفارت عربستان در عراق و سفارت ایران در یمن به نظر می‌رسد اختلاف بین دو کشور جدی است.
گذشت زمان سبب وخیم‌تر شدن اوضاع بین دو کشور می‌شود لذا پاکستان از اختلاف بین عربستان و ایران ابراز نگرانی کرده و سعی کرد راه حلی برای این موضوع پیدا کند اما ریاض اصرار دارد اسلام‌آْباد از مواضع این کشور علیه تهران پشتیبانی کند.
حمله به سفارت عربستان در ایران اوضاع را پیچیده تر کرده و به عربستان این فرصت را می‌دهد که کشورهای اسلامی را علیه این کشور تحریک کند و کشورهایی مانند پاکستان نیز باید به زحمت بی‌طرفی خود را حفظ کنند. به نظر می‌رسد قدرت‌های استعماری که از مدت‌ها قبل جنگ بین کشورهای اسلامی را برنامه‌ریزی کرده بودند در حال نزدیک شدن به هدف خود هستند.
کشورهای اسلامی باید در چنین شرایطی هوشیار باشند و وارد این فضا نشوند. با اینکه پاکستان به علت تندروی عربستان قادر به میانجیگری نیست اما سعی دارد بی طرف بماند و از هیچ کشوری حمایت نکند. پاکستان همانطور که روابط دیرینه با عربستان دارد ایران را نیز دوست خود می‌داند و مرزهای طولانی با این کشور دارد.
سیاست پاکستان برای حفظ موضع بی‌طرفی
کارشناسان بر این باورند که ناکام بودن پاکستان در حفظ بی طرفی بین ایران و عربستان سبب می‌شود امنیت ملی این کشور به خطر بیفتد و جنگ فرقه‌ای داخلی در پاکستان به راه بیفتد در حالی که به هیچ وجه نمی‌تواند متحمل جنگ فرقه‌ای شود.
پاکستان در گذشته نیز سعی کرده بی‌طرفی خود را بین کشورهای اسلامی حفظ کند که جنگ ایران و عراق همچنین عراق و کویت نمونه بارز آن می‌باشد.
روزنامه دیلی پاکستان در گزارشی نوشت: سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای بیگانه از جمله موساد، سازمان سیا و را(سازمان اطلاعات هند) آماده به راه انداختن ترورهای هدفمند علمای تحت حمایت عربستان و ایران در پاکستان هستند.
سازمان اطلاعات پاکستان برای جلوگیری از ترورهای هدفمند در حالت آماده‌باش به سر می‌برد و ارتش، بسیاری از اعضای لشکر جهنگوی را دستگیر کرده است. مسلم است که قدرت‌های استعماری خواهان جنگ بین عربستان و ایران هستند با این وجود تهران تا کنون خوب توانسته اوضاع را مدیریت کند اما تصمیمات عجولانه و متعصبانه ریاض ممکن است اوضاع را از کنترل خارج کند.
آمریکا هنوز هم نقشه خود را به عنوان تغییر جغرافیایی خاورمیانه جدید پیگیری میکند و در این زمینه هیچ کشوری جز پاکستان با این کشور مذاکره نکرده است. در واقع واشنگتن و اسلام‌آباد بر سر افغانستان، ایران و عربستان با یکدیگر اختلافاتی دارند که بعید به نظر می‌رسد بتوانند به یک توافق قطعی برسند اما به هر حال چون پاکستان از نقشه آمریکا به خوبی آگاه است و در صورت کنار نیامدن با این کشور می تواند مانع بزرگی بر سر اهداف سران کاخ سفید باشد.
آمریکا برای فشار آوردن به پاکستان از هند که دشمن دیرینه این کشور است استفاده میکند. تاریخ نشان می‌دهد کشورهای قدرتمند همیشه برای حفظ قدرت خود کشورهای ضعیف را قربانی کرده‌اند و با ایجاد اختلاف بین آنها به سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن عمل میکنند.
«حافظ سعید» رهبر گروه «جماعت الدعوه» معتقد است حمله به پایگاه «پتان کورت» هند که نزدیک مرز پاکستان قرار دارد دسیسه سازمان اطلاعات آمریکا برای تشدید اختلاف بین اسلام‌آباد و دهلی‌نو است.
آمریکا تلاش میکند پاکستان را وادار به حمایت از عربستان کند و از این طریق مثلث ترکیه،عربستان و پاکستان را علیه ایران تشکیل داده شکست در سوریه و عراق را جبران نماید.تا کنون پاکستان در برابر دسیسه های آمریکا مقاومت کرده است اما به طور قطع این موضوع تبعات منفی برای این کشور خواهد داشت و واشنگتن از یک سو با کمک هند و از طرف دیگر در افغانستان از پاکستان انتقام خواهد گرفت.
نقش ترکیه در تحریک پاکستان علیه ایران
به جرأت می‌توان گفت که بعد از عربستان، ترکیه بیشترین حجم سرمایه گذاری را در پاکستان انجام داده است. ترکیه علاوه بر خرید تجهیزات نظامی و جنگنده از پاکستان در بخش خانه‌سازی، کشاورزی و انرژی این کشور سرمایه‌گذاری کرده است.
ترکیه نسبت به سایرکشورهای اسلامی از ارتش نسبتا خوبی برخوردار است. بعد از تیره شدن روابط بین عربستان و ایران مقامات و دیپلمات‌های هر دو کشور با سفر به پاکستان و ترکیه سعی کردند مواضع خود را در برابر یکدیگر تقویت کنند. عربستان و ایران اهمیت زیادی برای ترکیه و پاکستان قائل شده‌اند غافل از اینکه آنکارا برخلاف ظاهر بی‌طرف خود، از ریاض حمایت میکند.
ترکیه بر خلاف عربستان پیرو تندروی در سیاست نیست همین موضوع سبب شده که بتواند مخفیانه و بدون جلب توجه جایگاه خود را در بسیاری از کشورهای اسلامی به ویژه پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی مستحکم کند. ترکیه تلاش زیادی دارد که ارتش مشترک با پاکستان تشکیل دهد و این کشور را وادار به همکاری علیه ایران نماید.
به گزارش روزنامه جنگ برخی مقامات ترکیه در مذاکره با مقامات پاکستانی اعلام کرده‌اند که اگر اسلام‌آباد از ریاض حمایت کند همچنین واشنگتن و آنکارا نیز در این بازی شریک شوند تهران هیچ شانسی در برابر آنها نخواهد داشت. به گفته مقامات ترکیه اگر عربستان و ایران با هم وارد جنگ شوند فشارها در سوریه کاسته خواهد شد و از این طریق نیز می‌شود به تهران فشار آورد.
همراهی بی‌سابقه نخست‌وزیر و فرمانده ارتش در سفر به ایران
با توجه به شرایط حساس فعلی پاکستان تصمیم گرفته به طور مستقیم برای حل اختلاف بین عربستان و ایران وارد عمل شود و نگذارد آمریکا از این وضعیت برای پیشبرد اهداف خود استفاده نماید.
هفته گذشته نوازشریف نخست وزیر و راحیل شریف فرمانده ارتش پاکستان به عربستان و ایران سفر کردند تا مقدمات آشتی دو کشور را فراهم نمایند. مقامات پاکستانی به تهران اعتماد بیشتری دارند و قبول دارند ایران در سیاست خود مستقل است و عجولانه تصمیم نمی‌گیرد.
در این سفر مهم سرتاج‌عزیز مشاور امور خارجی نخست وزیر پاکستان و طارق فاطمی دستیار ویژه نواز شریف وی را همراهی کردند که نشان می دهد این سفر برای پاکستان اهمیت زیادی دارد.
جالب است که سابقه نداشته نخست‌وزیر و فرمانده ارتش پاکستان با هم به کشوری سفر کنند اما درباره ایران این موضوع تحقق پیدا کرده که حکایت از تلاش اسلام‌آباد برای گسترش روابط با تهران دارد.
چندی پیش وزیر نفت پاکستان اعلام کرد: دولت نمی‌تواند گاز مورد نیاز کشور را تأمین نماید بنابراین پیش‌بینی می شود درباره تکمیل خط لوله صلح و افزایش واردات برق نیز رایزنی‌هایی با ایران صورت گیرد. فرصتی طلایی پیش آمده تا کشورهای شرقی از جمله پاکستان، ایران، روسیه و چین با یکدیگر متحد شده و به زیاده‌خواهی‌های آمریکا و متحدانش به ویژه عربستان پایان دهند.
کشورهای مورد نظر توانایی و ظرفیت لازم برای برقراری امنیت در منطقه و همکاری اقتصادی را دارند اما باید مراقب دسیسه های دشمن کهنه‌کار باشند. حال باید دید ایران و پاکستان چطور نقش خود را در این زمینه ایفا خواهند کرد.
