گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های
مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به
عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین
منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان
اصلاح‌طلب می‌پردازد.
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز دوشنبه را با تمرکز بر اعلام محکومیت سعید مرتضوی آغاز کردند و از سوی دیگر تجمع در مقابل مجلس برای بررسی برجام را اولین گام انتقادی جدی منتقدان توافق هسته ای نامیدند.
از سوی دیگر فاطمه هاشمی در گفت‌وگویی با روزنامه اصلاح‌طلب شرق از ملاقات وی به همراه عفت مرعشی همسر حجت‌الاسلام هاشمی و پسر مهدی هاشمی خبر داد و اعلام داشت که برادرش، شب اول زندان در سوئیت محمدرضا رحیمی در بند 241 میهمان معاون اول احمدی‌نژاد و استاندارسابق پدرش بوده است. فاطمه هاشمی در ادامه بیان داشت که این ملاقات فرصتی را برای رحیمی فراهم کرده تا درخواست‌هایی از برادرش داشته باشد و خواهان پیگیری آن‌ها شود. فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی در این زمینه توضیح داده است که رحیمی از مهدی هاشمی دو درخواست داشته است. یکی از این دو درخواست که فاطمه هاشمی درباره آن توضیح داده، پیگیری بازنشستگی رحیمی بوده است. او می‌گوید: «رحیمی خواسته تا درباره بازنشستگی او صحبت شود و کار بازنشستگی انجام شود. که من هم پیگیری‌هایی را در این باره انجام دادم». فاطمه هاشمی البته از بیان درخواست دیگر رحیمی خودداری کرده است.
روزنامه مردم‌سالاری
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری دوشنبه را با تیترهای «تقابل دولت با کنگره آمریکا» و «حساسیتی برای ارائه لایحه برجام نداریم» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· مرتضوی محکوم شد
«شش سال عذاب می‌کشم» مضمون سخنان سعید مرتضوی در آخرین دادگاه وی است. بالاخره پرونده طولانی مدت وی با محکومیت پایان یافت.
گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری در همین راستا نوشت: «سخنگوی قوه قضاییه با اعلام خبر صدور حکم دادستان سابق تهران، در مورد پرونده بابک زنجانی گفت: این پرونده 209 جلد دارد که هر جلد حداقل 200 صفحه است. به گزارش ایرنا، حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای در هشتاد وسومین نشست خبری خود با بیان اینکه هشت وکیل مشغول مطالعه پرونده بابک زنجانی هستند، افزود: پرونده نفتی بابک زنجانی و دو نفر از متهمین، هشت وکیل دارد که چهار نفر از طرف وزارت نفت، یک نفر از طرف بابک زنجانی و سه نفر از طرف دو متهم دیگر مشغول مطالعه آن هستند.
وی با بیان اینکه این پرونده سنگین است و اوراق زیادی دارد، ادامه داد: 11 مهر سال‌جاری، جلسه رسیدگی به این پرونده تعیین شده که اگر وکلا تا آن موقع مطالعه را تمام کنند، دادگاه برگزار می‌شود. اژه ای گفت: محمدرضا رحیمی‌در زندان اوین است و بعد از مرخصی به زندان بازگشته است. سخنگوی قوه قضاییه با بیان اینکه 12 مرداد ماه اولین جلسه دادگاه یدالله روزچنگ -فردی که در مسائل ارزی دستگیر شد - تشکیل شد، گفت: این پرونده نیز بسیار سنگین است و اوراق زیادی دارد. معاون اول قوه قضاییه از صدور حکم سعید مرتضوی دادستان سابق تهران خبر داد و گفت: از آنجا که این دادنامه قابل تجدید نظرخواهی است از بیان جزییات آن معذورم اما او از برخی موارد اتهامی، تبرئه و نسبت به برخی موارد دیگر به حبس و ردمال محکوم شده است.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار
دوشنبه را به تیترهای «15 رأی تا وتو» و «ایرانیان به‌هم شبیه می‌شوند» اختصاص
داد.
· انتقاد از تجمع منتقدان
منتقدان توافق هسته‌ای اولین گام برای بررسی قانونی را مجلس شورای اسلامی می‌دانند و به همین دلیل خواستار بررسی همه جانبه برجام در بهارستان هستند؛ اگرچه روزنامه ابتکار مدعی است که این تجمع غیرقانونی است.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه ابتکار در تحلیلی نوشت: «هرچند هر تجمعی نیاز به اخذ مجوز از وزارت کشور دارد، اما رسم معمولی شده است که تجمع‌های کوچک مقابل مجلس شورای اسلامی بدون مجوز انجام شود. دیروز نیز تجمعی در تقابل با توافق هسته‌ای جلوی مجلس برگزار شد. این تجمع هر چند از چند روز پیش در شبکه‌های اجتماعی فراخوان شده بود، اما در نهایت جمعیتی حدود 100 نفر را به جلوی در مجلس کشاند. این افراد که خود را دانشجو نامیده بودند، با در دست داشتن پلاکارد و دست نوشته‌هایی بر لزوم بررسی دقیق برنامه جامع اقدام مشترک توسط نمایندگان مجلس و قاطعیت هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در پیگیری این موضوع تاکید کردند. این تجمع و تجمع‌های مشابه قبلی علیه توافق هسته‌ای در حالی برگزار شده است که روز شنبه در برخی شهرهای آمریکا از جمله واشنگتن، نیویورک و بوستون حامیان توافق اتمی با ایران راهپیمایی کردند. این اقدام برای حمایت از توافق اتمی ایران از طریق ایرانیان مقیم این شهرها فراخوان شده است تا بتوانند گنگره آمریکا را برای «آری» گفتن به این توافق متقاعد کنند. دیروز شهرهای مختلف کشورهای جهان نیز از توکیو در ژاپن گرفته تا تورنتو در کانادا صحنه تجمع هواداران توافق هسته‌ای ایران بود و در این رابطه خبرگزاری فرانسه اینگونه نوشته است که حامیان توافق با ایجاد صفحه‌ای در شبکه اجتماعی فیسبوک اعلام کرده بودند که قصد دارند تا پیش از رأی‌گیری نمایندگان کنگره امریکا درباره توافق هسته‌ای، حمایت خود را از این توافق نشان دهند. فعالان حامی توافق گفته‌اند که راهپیمایی‌ها توسط ساکنین کشورهای خارجی صورت می‌گیرد و نشانه‌ای از اتحاد علیه لابی های هوادار جنگ در امریکا خواهد بود. این تجمع‌ها که توسط ایرانیان ساکن در شهرهای مختلف جهان از جمله واشنگتن، سیدنی، توکیو، استراسبورگ، لندن، تورنتو و ده‌ها شهر دیگر برنامه‌ریزی شده، با همراهی تعداد زیادی از اروپاییان به اتمام رسید و برگزارکنندگان توانستند حمایت خود را از توافق هسته‌ای ایران، جهانی کنند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه
اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «حبس و تبرئه برای
مرتضوی» و «سیاست خارجی با رفتار مدنی در داخل همراه شود» اختصاص داده است.
· احزاب نوپا در سودا کرسی بهارستان
تکاپو برای تصاحب صندلی‌های سبز رنگ بهارستان سبب شده است که گروه‌های سیاسی کوچک در قامت حزب سیاسی فعالیت‌های خود را آغاز نمایند تا از کیک قدرت اندک سهمی داشته باشند. حزب ندای ایرانیان اولین تکاپوی جدید شکل‌گیری احزاب نوپا در بدنه اصلاحات بود که با آتش سنگین انتقاد بزرگان این جریان همراه شد و صادق خرازی را نفوذی جریان رقیب معرفی کردند.
گروه احزاب روزنامه اعتماد در تحلیلی پیرامون احزاب اصولگرا نوبنیان نوشت: «اصولگرایان که حالا چهره‌های شاخصشان هرکدام برای خودش ساز جریان مستقلی را کوک می‌کند، زمزمه‌هایی از تشکیل احزاب جدید را سر زبان‌ها انداختند. شاید مهم‌ترین آن‌ها کسی نباشد جز علی لاریجانی که بخشی از اصولگرایان او را چهره‌ای معتدل و مناسب برای روزهای پسااعتدالی بعد از انتخابات ۲۴ خرداد می‌دانند تا با برگ او به رقابت مجلس دهم بروند. حامیان او در بهارستان، فراکسیون رهروان ولایت را در مقابل اصولگرایان تندرو تشکیل داده بودند تا در انتخابات هر ساله هیات رییسه بتوانند جایگاه او را بر کرسی اول مجلس در رقابت با طیف حداد عادل تثبیت کنند. در این میان ماه‌هاست که بحث تشکیل حزبی با محوریت علی لاریجانی و با حضور اعضای فراکسیون رهروان ولایت مطرح شده است. لاریجانی هم خودش در برنامه‌ای تلویزیونی وقتی با این سؤال مواجه شد که آیا شما قصد راه‌اندازی حزب سیاسی دارید، گفته بود: «تشکیل حزب کار خوبی است و بعضاً دوستانی که با من در این زمینه صحبت می‌کنند آن‌ها را تشویق به این امر می‌کنم. من خودم هنوز به این نتیجه نرسیده‌ام که می‌توانم حزب تشکیل دهم، شاید هم مقداری تنبلی است اما عقیده دارم اگر واقعاً احساس کنم وجود من می‌تواند کمکی به حزب کند حتماً این کار را می‌کنم و بعضی از دوستان که با من صحبت می‌کنند من تشویقشان می‌کنم که کار حزبی را پیگیری کنند و احزاب قوی در کشور به وجود بیاورند».
البته تکلیف حزب رهروان هنوز مشخص نشده و معلوم نیست که علی لاریجانی برای رقابت در مجلس دهم چه راهکاری را ترجیح خواهد داد چرا که او حالا خود را هرچه بیشتر به میانه‌روی در خط مشی سیاسی نزدیک کرده است و به نظر می‌رسد آرایش سیاسی اصولگرایان تا حد زیادی متأثر از استراتژی انتخاباتی او باشد. حالا در آستانه چند ماه تا انتخابات مجلس دهم، زمزمه‌های تشکیل حزبی با محوریت یکی دیگر از چهره‌های انتخاباتی اصولگرا نیز بر سر زبان‌ها افتاده است تا محمدباقر قالیباف پس از ناکامی‌هایی که در مسیر پاستور داشت، یاران خویش را برای کسب کرسی‌های سبز بهارستان بسیج کند. باید دید تا روزهای منتهی به اسفند ۹۴ چه احزابی از میان جریان‌های سیاسی داخل کشور ظهور می‌کنند و باید دید آیا می‌توان انتظار داشت که در دولت یازدهم دوباره بهار احزاب به بهانه رسیدن به بهارستان شکل بگیرد یا خیر.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «حبس و ردمال برای مرتضوی» و
«شب‌نشینی در اوین» اختصاص داد.
· برجام در دوراهی محرمانه یا غیرمحرمانه
اولین بار هاشمی رفسنجانی محتوای «برجام» را به دو بخش محرمانه و غیرمحرمانه تقسیم کرد و در حلقه یاران کارگزاران سازندگی از آنان خواست مطالب غیر محرمانه این متن را در جلسات حزبی برای اعضا و مردم توضیح دهند. از سوی دیگر عراقچی عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان روایت متناقض از رییس مجمع تشخیص مصلحت دارد؛ گروه سیاسی روزنامه شرق در انعکاس سخنان عراقچی نوشت: «برجام بخش محرمانه و غیرمحرمانه ندارد و یک نقشه راه محسوب می‌شود. صرفاً در بخشی که با آژانس تدوین شده است، بخش‌های محرمانه وجود دارد که آن نیز اسناد و جزئیات هسته‌ای کشورهای مختلف است.»
گروه سیاسی روزنامه شرق در همین راستا نوشت: «عراقچی همچنین در پاسخ به سؤالی که آیا محدودیت‌های موجود برای سایر کشورها نیز صورت گرفته است یا خیر، مطرح کرد: «حدود ۲۵ درصد بودجه آژانس صرف نظارت بر فعالیت‌های ژاپن می‌شود، به‌طوری‌که آن‌ها چیزی فراتر از پروتکل الحاقی را صرفاً برای اعتمادسازی پذیرفته‌اند. همچنین کشورهای برزیل، آرژانتین و هندوستان نیز از دیگر کشورهایی هستند که چنین شرایطی دارند». او در پاسخ به سؤالی با بیان اینکه بحث راستی‌آزمایی در برجام و قطع‌نامه درباره موشک‌ها وجود ندارد، افزود: «آن‌ها فقط تأکید دارند که موشک حامل کلاهک هسته‌ای در کشور ساخته نشود. این در حالی است که باید توجه کنیم درباره امنیت کشور مصالحه یا مذاکره نمی‌کنیم، بلکه فقط قصد تقویت امنیت کشور را داریم». عراقچی در ادامه با ارزشمنددانستن قطع‌نامه حاضر، عنوان کرد: «امنیت کشور از قطع‌نامه نیز ارزشمندتر است؛ اما باید بدانیم که در قطع‌نامه ۱۹۲۹، ایران تهدیدی علیه امنیت بین‌المللی محسوب می‌شد که با قطع‌نامه جدید، قطع‌نامه سابق شکسته شد». عراقچی همچنین درباره نحوه بازرسی کشتی‌ها در آب‌های بین‌المللی، تصریح کرد: «کشورها در آب‌های داخلی خود حق بازرسی سایر کشتی‌ها را دارند؛ اما برای بازرسی در آب‌های بین‌المللی باید با رضایت کشور صاحب‌پرچم این امر صورت گیرد که این شامل ایران نیز می‌شود». به گفته او، مواضع ایران بیان و ثبت شده است و قابل استناد است»
روزنامه آرمان‌امروز
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «جزئیات حکم سعید مرتضوی» و
«جوش هسته‌ای؛ دلواپسان در بهارستان» اختصاص داد.
· افشاگری خرازی زیر گیوتین انتقام
بیان گرا دهندگان به دشمن از بدنه اصلاحات، صادق خرازی را زیر گیوتین انتقاد سران اصلاح‌طلب قرار داد و حالا دیپلمات دوران اصلاحات در پاسخ به صفحه مجازی کمپین «خرازی افشا کن» اعلام کرده است که «به موقعش!» و از سوی دیگر حسن یونسی از اعضای ندای ایرانیان برخی از انتقادها را کینه‌های شخصی دانست.
در همین راستا روزنامه خانوادگی آرمان‌امروز که از پیشتازان نقد به ندای ایرانیان و خرازی است؛ نوشت: «اصلاح‌طلبان اظهارات او را مایه تأسف دانستند و از او خواستند تا لیستی که مدعی وجود آن است را هویدا کند تا اگر صحت داشته باشدچنین افرادی شناخته و از آن‌ها دوری شود اما خرازی تنها به توضیح و تکرار ادعاهای خود پرداخت که چند گمانه را می‌توان در این باره مطرح کردک یکی اینکه حزب او در بین اصلاح‌طلبان دارای چنان جایگاهی نیست که در تصمیم گیری‌ها حضور داشته باشد و سابقه برخی اعضای آن در گذشته چندان مطلوب اصلاح‌طلبان نبوده است پس برای حضور در عرصه رسانه باید با اظهارات اینچنینی و خلاف مواضع اصلاحات خود را پررنگ کنند.
در شبکه‌های اجتماعی پویش نخبگانی و رسانه‌ای با ایجاد کمپین‌های مختلفی از خرازی درخواست کردند تا لیست را مننتشر کند که او در این کمپین‌ها جز یک کمپین حضور پیدا نکرد و پاسخ او هم جز «به‌موقعش» نبود. گمانه نیاز نداییان به دیده شدن از آنجا بیشتر قوت گرفت که اعضای این تشکل به نام توضیح در مورد اظهارات خزاری و با هدف نشان دادن خود به مصاحبه با رسانه‌ها پرداختند. مشخص نیست خرازی چه برنامه‌ای برای آینده دارد اما بزرگان اصلاحات بی‌گمان چنین ترفندهایی را نخ‌نما می‌دانند.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «سعید مرتضوی به حبس محکوم
شد» و «روز پاسخ به مخالفان توافق از تهران تا واشنگتن» اختصاص داد.
· شکایتی از احمدی‌نژاد که بایگانی شد
«شکایت»، «دادگاه»، «محکومیت» واژگانی همیشگی برای روایت دوران عسرت احمدی‌نژاد و یارانش است؛ گرچه در چند هفته گذشته شکایت یاران وی از دولتمردان یازدهم رویه بازی سیاسی را تغییر داده است و برخی از ناظران سیاسی این اقدام را فرار به جلو توصیف کرده‌اند.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه دولتی ایران به روایت یک شکایت از احمدی‌نژاد پرداخته است و نوشت: «یک نماینده اصلاح‌طلب مجلس هشتم گفت: «اوایل شروع به کار مجلس هشتم وقتی احساس کردیم دولت دهم لحظه به لحظه خلاف قانون عمل می‌کند، قوانین را محترم نمی‌شمارد و مقابل مجلس می‌ایستد و حتی گاهی با حرف‌های تند و توهین‌آمیز خود مجلس را به توپ می‌بندد، امیدی به رسیدگی تخلفات احمدی‌نژاد از سوی مجلس هشتم نداشتیم. برای همین ما اصلاح‌طلبان مجلس هشتم، تصمیم گرفتیم به عنوان شهروند مطلع از احمدی‌نژاد به رئیس مجلس شکایت کنیم.» محمدرضا خباز ادامه داد: «در همین راستا نامه‌ای نوشتیم و در آن به تخلفات متعدد دولت اشاره کردیم این نامه را 12 نفر از اصلاح‌طلبان مجلس هشتم امضا کردند و شکایت خود را به کمیسیون اصل 90 بردیم. پس از پیگیری شکایت خود متوجه شدیم که به تقاضای ما رسیدگی نمی‌شود در حالی که وظیفه این کمیسیون بود که به شکایت‌های مربوط به نحوه کار دستگاه‌های اجرایی رسیدگی کند. این پیگیری نه تنها از سوی کمیسیون اصل 90 در آن زمان انجام نشد بلکه به ما گفتند شکایتمان از دولت سیاسی است و گفتند چون شما مخالف دولت احمدی‌نژاد هستید، این شکایت را تنظیم کرده‌اید و نامه ما را بایگانی کردند.»
