به گزارش گروه اجتماعی مشرق، داشتن فرزند اولین خواسته هر زوج است، خواسته ای که حق هر خانواده است، اما گاهی یکی از والدین یا هر دو نابارور است، اینجاست که پایش به مراکز درمان ناباوری باز می شود. باید دست به جیب شود، آن هم میلیونی حالا اگر پول کافی نداشته باشد باید قید بچه را هم بزند.

اما اکنون که افزایش جمعیت سیاست کلان ملی کشور ماست و، همه دستگاههای اجرایی و سیاستگذار وظیفه دارند، تا از این خانواده ها حمایت کنند و هزینه درمان ناباروری را به حداقل و حتی در حد رایگان برسانند، تا دیگر هیچ کس برای بچه دار شدن دغدغه پول نداشته باشد.

محمدمهدی آخوندی، جنین‌شناس و رئیس پژوهشکده فناوری‌های نوین علوم پزشکی ابن سینا که از 20 سال پیش در زمینه درمان‌های ناباروری فعال است با بیان علل ناباروری در زوجین می‌گوید: علت ناباروری متنوع است و به دلایل مردانه، زنانه و عوامل مشترک بین این دو جنس مربوط می‌شود. مرحله اول تشخیص و مرحله دوم درمان بر اساس تشخیص است.

وی می‌افزاید: در صورتی که علت ناباروری زن باشد. راحت‌ترین روش بای‌پس دهانه رحم یا IUI است. در این روش اگر نطفه نتواند از دهانه رحم عبور کند آن را شست‌وشو می‌دهند و آن را وارد رحم می‌کنند و مسیر بعدی خود به خود طی می‌ شود البته این مشروط بر این است که لوله‌های تخمدان مشکلی نداشته باشند و اسپرم نیز توانایی عبور داشته باشد.

این جنین شناس ادامه می‌دهد: در روش IVF‌ تخمک‌های جمع‌آوری شده در آزمایشگاه با اسپرم آماده شده تلقیح می‌شوند.

این جنین‌شناس اضافه می‌کند: وقتی اسپرم به علت تعداد، شکل یا حرکت آن توانایی باروری تخمک را نداشته باشد. اسپرم به سیتوپلاسم تخمک تزریق می‌شود که به این روش میکرواینجکشن می‌گویند.

وی تصریح می‌کند: در کنار این روش‌ها چنانچه اسپرم در مرد نباشد لازم است از روش‌های مختلفی به دست بیاید، گاهی نیاز است اسپرم را فریز کنیم، گاهی بافت تخمدان و تخمک فریز می‌شود و گاهی نیز جنین‌های اضافی را فریز می‌کنیم، علاوه بر اینها بحث حفظ باروری نیز مطرح است و تشخیص ژنتیکی سلامت جنین و جنسیت آن به این روش‌ها اضافه می‌شود که معمولاً به کمک لیزر و یک سلول جنینی انجام می‌شود.

رئیس پژوهشکده فناوری‌های نوین علوم پزشکی ابن سینا با تأکید بر لزوم سلامت زوجین می‌گوید: در مواقعی که اسپرم، جنین، تخمک و رحم سالم نباشد بحث اهدا مطرح می‌شود و در کنار اینها نیز باید به بحث تنوع تکنیک‌های تشخیصی نیز اشاره کنیم.

70 کد برای درمان ناباروری وجود دارد

این جنین شناس همچنین شناسایی هورمون‌ها و مشکلات مربوط به عفونت‌ها را در درمان ناباروری موثر دانسته و این روند را مستلزم همکاری متخصصان زنان، جنین‌شناس و ناباروری مردان عنوان می‌کند.

وی با اشاره به انواع تکنیک‌های درمان می‌گوید: در حوزه جنین، 47 تکنیک وجود دارد. روش‌های مربوط به حوزه زنان و لقاح خارج رحمی حدود 10 تکنیک است و در حوزه ناباروری مردان نیز حدود 8 روش وجود دارد. در مجموع 70 کد برای درمان ناباروری وجود دارد.

آخوندی با بیان اینکه تقریباً همه ناباروری‌ها قابل درمان است، افق روشنی را پیش روی زوجین نابارور قرار می‌دهد تا معلوم شود کابوس بی‌فرزندی با صرف هزینه‌ به رویایی شیرین تبدیل می‌شود، وی می‌گوید: زوجین باید در درمان مداومت داشته باشند و انتظار خود را از درمان مشخص کنند. توقع ما از هر درمان بین 25 تا 35 درصد نتیجه مثبت است.

افزایش سن عامل منفی

افزایش سن ازدواج و تأخیر زوجین برای داشتن فرزند در این میان کار را سخت‌تر کرده است؛‌ چیزی که رئیس پژوهشکده فناوری‌های نوین علوم پزشکی ابن‌سینا بر آن تأکید می‌کند و می‌افزاید: تکرار درمان نتیجه را حاصل می‌کند بنابراین با توجه به اهمیت موضوع زمان را تلف نکنند زیرا افزایش س علیه نتیجه است از طرفی آنچه مهم است این است که زوجین برای درمان ناباروری به مراکز درمان مراجعه کنند و به مطب‌ها نروند زیرا درمان ناباروری مستلزم وجود تیم درمانی است.

وی می‌گوید: سن مناسب برای درمان ناباروری بین 20 تا 35 سالگی است و افراد در محدوده سنی 25 تا 35 سالگی بهترین نتیجه را از درمان می‌گیرند.

وی تأکید می‌کند: خوشبختانه با توجه به اطلاع‌رسانی‌هایی که از سوی رسانه صورت گرفته تمام سنین برای ناباروری مراجعه می‌کنند اما آنچه مهم است به دلیل محدودیت‌های مالی و عدم پوشش بیمه‌ای افراد با چالش مواجهند.

آنچه مهم است حمایت بیمه‌ای سازمان‌های بیمه‌گر از زوجین نابارور است زیرا مشکل ناباروری می‌تواند زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.

وی می‌گوید: طبق منابع موجود نسبت ناباروری به تفکیک جنسیت نشان می‌دهد که 40 درصد آقایان، 40 درصد خانم‌ها و 15 درصد نیز مربوط به عوامل مشترک است.

فاضلاب‌ها و آب‌های آلوده جزو عوامل موثر در ناباروری مردان

آخوندی می گوید: هنوز مشخص نشده است که عوامل محیطی در این موقعیت مؤثر است یا خیر اما عوامل محیطی مانند فاضلاب‌ها، آب‌های آلوده، خوراکی‌ها و هوای آلوده و امواج می‌توانند به نوعی این وضعیت را ایجاد کند. بنده در 20 سالی که درگیر درمان در این زمینه هستم مشاهده کرده‌ام که این عوامل بر ناباروری مردان تأثیرگذار است.

وی تصریح می‌کند: استرس یکی از عواملی است که در ناباروری مؤثر است و نقش آن در ایجاد ناباروری به صورت علامت سؤال است زیرا استرس می‌تواند نتیجه را به تعویق بیندازد اما خود عامل اصلی ناباروری نیست.

میکرواینجکشن هر بار دو میلیون و IUI نیم‌میلیون تومان هزینه دارد

این جنین شناس با اشاره به هزینه‌های درمان میکرواینجکشن و IUI می‌گوید: میکرواینجکشن برای هر بار 2 میلیون تومان هزینه دارد که کنار آن باید بحث‌های تشخیصی و داروها را نیز مد نظر داشت، علاوه بر این آندومتریوز موضوعی است که ممکن است در کنار این مسئله پیش آید و همچنین تخمدان پلی‌کیستیک، فیبرون و لاپاراسکوپی هزینه‌های درمان را افزایش می‌دهد. درمان ناباروری به روش IUI‌ در هر بار حدود 500 هزار تومان هزینه دارد.

همان طور که اشاره شد زوجین باید قبل از درمان انتظار خود را مشخص کنند زیرا درمانی مانند IUI در هر بار 15 تا 20 درصد نتیجه دارد.

وی خاطر نشان می‌کند: IUI‌ وقتی استفاده می‌شود که لوله‌های تخمدان باز باشد و تعداد اسپرم نیز کافی باشد، علاوه بر این شکل آن نیز باید نرمال بوده و سن زنان نیز پایین باشد. معمولاً این روش در 2 یا 3 بار اول با موفقیت مواجه می‌شود و چنانچه این شرایط موجود نباشد باید سراغ درمان‌های دیگر برویم.

درمان ناباروری مستلزم استمرار و پشتکار

احمد وثوق، معاون پژوهشگاه رویان، درباره درمان‌های ناباروری می‌گوید: در موضوع درمان‌های ناباروری به طور قطع و یقین همسطح پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا در حال حرکت هستیم. هم از جهت تجهیزات، هم از جهت نوع درمان و هم از لحاظ وسایل مصرفی و محیط کشت و ... به صورت خیلی معمولی در حال انجام است.

ضمن اینکه به اثبات رسیده است که متخصصان ایرانی ماهرترین افراد در درمان ناباروری هستند. در این زمینه نه تنها وابستگی به خارج از کشور نداریم، بلکه به وفور و فراوان خارجی‌ها به ایران می‌آیند تا ناباروری خود را درمان کنند.

وی در پاسخ به این سوال که چند درصد زوج‌های نابارور قطعی درمان می‌شوند و چند درصد آنها درمان پذیر نیستند اظهار می‌دارد: درمان ناباروری با توجه به روش‌های کمکی که اکنون وجود دارد، تقریباً در دسترس است. ولی به یک استمرار و پشتکار نیاز دارد. یعنی زوجین وقتی برای درمان مراجعه می‌کنند، برای درمان باید حوصله داشته باشند و زمان بگذارند تا هم مشکلشان مشخص شود و هم درمان مناسب آنها انتخاب داده شود.

به گفته وی بعد از اینکه روش درمانی انتخاب شد، شانس باروری در هر هر دوره درمان محدود است، یعنی این طور نیست که با یک بار درمان احتمال بارداری به 100 درصد برسد. بعضی زوج‌ها نیاز به تکرار درمان دارند و باید تحمل داشته باشند و هزینه آن را که گران هم هست، بپذیرند.

بعضی از زوجین به علت گرانی درمان، برای بار دوم و سوم مراجعه نمی‌کنند و از بارداری ناامید می‌شوند. اکنون درصد کمی هستند که امکان باروری آنها صفر است. آن دسته از مردان عقیمی که عقیم بودن آنها برگشت پذیر نباشد و گرنه با کمترین استعداد باروری امکان فرزندآوری وجود دارد.

وی خاطر نشان می‌کند: امیدواریم که سازمان‌های بیمه گر با توجه به سیاست‌های افزایشی جمعیت کشور پای کار بیایند و با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی نظام سلامت درمان‌های ناباروری هم تحت پوشش بیمه قرار بگیرد.

محمد رضا نوروزی‌، عضو انجمن باروری و ناباروری می گوید: بیشترین هزینه‌های درمان ناباروری مربوط به هزینه‌های دارو و خدمات پیشرفته مانند IVF و میکرواینجکشن است.

 

وی اضافه می‌کند: با توجه به شیوع ناباروری در کشور اکثر زوجین برای درمان به مراکز درمان ناباروری مراجعه می‌کنند. درمان‌های ساده و جراحی‌های کوچک توسط بیمه‌ها پوشش داده می‌شود. آنچه در این زمینه مشکل به نظر می‌رسد هزینه دارو و روش‌های پیشرفته است که طی آن نطفه زن و مرد در بیرون تشکیل می‌شود که این روش نیاز به مواد مصرفی و تجهیزات با قیمت بالایی دارد. همچنین نیروی متخصص برای این امر لازم است.

وی می‌گوید: معمولاً هزینه یک سیکل IVF در مراکز درمان ناباروری با قیمت مناسب 2 تا 3 میلیون و گاهی به 8 میلیون تومان می‌رسد که بسته به نوع روش و کیفیت و خصوصی یا دولتی بودن مرکز دارد. همچنین یک میلیون تومان هزینه دارو برای این زوجین است که توسط بیمه‌ها پوشش داده نمی‌شود.

وی با اعلام عدم پرداخت به موقع هزینه های درمان ناباروری به مراکز درمانی از سوی بیمه ها تصریح می‌کند: در صورتی که بیمه‌ها بخواهند این هزینه‌ها را پوشش دهند باید به موقع آن را به مراکز درمانی پرداخت کنند زیرا لوازم مصرفی و تجهیزات باید جایگزین شود البته بیماران می‌توانند هزینه را پرداخت کرده و سپس پول آن را از بیمه بگیرند.

نوروزی‌ می‌گوید: هزینه‌های درمان ناباروری توان خانواده‌ها را متوقف می‌کند و اگر به این هزینه‌ها PGD یا تشخیص پیش از لانه‌گزینی را نیز اضافه کنیم که حدود 2 تا 3 میلیون تومان می‌شود رقم سرسام‌آوری به دست می‌آید. از طرفی گاهی زوجین به تخمک یا جنین اهدایی نیز نیازمندند که آن نیز 2 تا 3 میلیون تومان رقم را افزایش می‌دهد.

با در نظر گرفتن اینکه به طور متوسط هر زوج بین 2 تا 3 بار از این دوره‌ها استفاده می‌کنند، از طرفی با توجه به هزینه‌های اسکان و ایاب ذهاب به ویژه برای زوج هایی که از شهرهای دیگر می‌آِیند و البته هزینه‌های خدمات درمانی جانبی به نظر می‌رسد چیزی معادل 50 میلیون تومان برای درمان ناباروری لازم است.

وی خاطر نشان می‌کند: راهکار درمان ناباروری این است که بودجه‌هایی از سوی دولت و مجلس برای جمعیت تخصیص داده شود شاید پرداخت مستقیم این هزینه‌ها به بیمار صحیح نباشد اما می‌توان با تشکیل صندوق و عقد قرارداد با بانک‌ها این هزینه‌ها را پوشش دهد.

نوروزی‌ در این زمینه پیشنهادی دارد که به نظر می‌رسد کارشناسانه است بهتر است دولت با متخصصان ناباروری در این زمینه مشورت کرده و هزینه‌ها را مشخص کند.

حمایت مجلس از زوج‌های نابارور با بررسی طرح تعالی جمعیت

نکته قابل تامل، ورود دولت و مجلس در این موضوع است چرا که طیف وسیعی از زوج‌های نابارور از طبقه مرفه جامعه نیستند، همچنین افزایش جمعیت موضوعی است که وابسته به یک نهاد و ارگان نیست و برای تحق آن نیازمند عزمی ملی و حمایت بخش‌های مختلف هستیم.

پرداخت 90 درصدی هزینه‌های درمان ناباروری در مراکز دولتی

 محمد حسین قربانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان می‌گوید: با توجه به اینکه جمعیت قابل توجهی در کشور نابارور هستند و هزینه‌های درمان ناباروری مشکلاتی برای این افراد به وجود آورده است از حدود 3 ماه پیش در قالب سند تحول سلامت خدمات ناباروری با فرانشیز 10 درصد در مراکز دولتی انجام می‌شود. همچنین این خدمات در مراکز خصوصی با فرانشیز 30 درصد لحاظ می‌شود.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه خدمات بیمه‌ای تا 3 ماه پیش پوششی برای درمان ناباروری به ویژه در مورد درمان‌ها و جراحی‌های پیشرفته نداشته است این طرح گام مهمی در زمینه باروری و افزایش جمعیت است.

وی تأکید می‌کند: خدمات درمان ناباروری با فرانشیز 10 درصد در مراکز دولتی برای همه انواع درمان‌ها است.

وی خاطر نشان می‌کند: در صورتی که تجمیع بیمه‌ها در قالب یک صندوق با عنوان بیمه ایرانیان تشکیل شود شرایط بهتر نیز خواهد شد. در حال حاضر برخی نهادها و سازمان‌ها حمایت‌های خاصی از پرسنل و خانواده‌های تحت تکفل آنها دارند و وظیفه دولت و مجلس است که از سایر مردم حمایت کند.

محمد‌حسین قربانی همچنین از برنامه ریزی برای پرداخت هزینه‌های درمان ناباروری در مراکز دولتی با فرانشیز 10 درصد سخن گفت.

همچنین عبدالرحمان رستمیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز از بررسی طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده در کمیسیون‌های مختلف خانه ملت به ویژه کمیسیون بهداشت و درمان خبر می‌دهد، اما درباره جزئیات آن چیزی به زبان نمی‌آورد.

وی می‌افزاید: سه‌شنبه هفته آینده طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده در صحن مطرح و در صورت موافقت برای بررسی بیشتر به کمیسیون‌ها ارجاع داده می‌شود.

---

مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.