به گزارش مشرق به نقل از فارس، حضرت اباالفضل العباس(ع) در خانه‌ای زاده شد که جایگاه دانش و حکمت بود، علمدار دشت نینوا در چهارم شعبان سال 26 هجری در مدینة النبی پا به عرصه گیتی نهاد و در همان ابتدا از پرتو هدایت پدر بزرگوارش امیرمؤمنان(ع) و دو برادر رشیدش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بهره‌ها برد و به طور مستقیم از اهل بیت(ع) علوم و اسرار الهی را آموخت.
قمر بنی‌هاشم در روز عاشورا در حالی به خوبی امتحان خویش را در درگاه الهی پشت سر گذاشت که امام حسین به هنگام شهادتش این چنین فرمود: «الان انکسر ظهری وقلت حیاتی» اکنون پشتم شکست و چاره‌ام کم شد، این جمله نشان از جایگاه رفیع حضرت عباس(ع) در پشتیبانی از ولایت دارد.
و چه زیبا حضرت حجت(عج) این وفاداری سقای دشت نینوا را ترسیم می‌کند، امام موعود(عج) در قسمتی از زیارتنامه‌ای که برای شهدای کربلا ایراد کردند، این چنین حضرت عباس(ع) را مورد خطاب قرار می‌دهند:
«السَّلَامُ عَلَى أَبِی الْفَضْلِ الْعَبَّاسِ بْنِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ- الْمُوَاسِی أَخَاهُ بِنَفْسِهِ الْآخِذِ لِغَدِهِ مِنْ أَمْسِهِ- الْفَادِی لَهُ الْوَاقِی السَّاعِی إِلَیْهِ بِمَائِهِ الْمَقْطُوعَةِ یَدَاهُ- لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ یَزِیدَ بْنَ الرُّقَادِ الْجُهَنِیَّ وَ حَکِیمَ بْنَ الطُّفَیْلِ الطَّائِ»؛ سلام بر ابوالفضل عباس، پورِ امیرمؤمنان(ع) کسی که: جان خود را نثار برادرش کرد، دنیا را وسیله آخرت خود قرار داد، فدای برادرش شد، نگهبان بود و سعی بسیار کرد تا آب را به لب تشنگان برساند، دو دستش در جهاد فی سبیل اللّه قطع شد، خداوند قاتلان او یزید بن رقاد و حکیم بن طفیل طائی را لعنت کند.
این چنین بود حضرت اباالفضل(ع) به سبب اوج معرفت به ذات مقدس امام زمان خود و بصیرت فوق‌العاده‌اش با جان نثاری در راه ولایت در تاریخ اسلام و شیعه ماندگار شد و ایشان از جمله معدود غیر معصومین هست که از معصوم برای ایشان زیارتنامه صادر شده است.
از آنجایی که متون زیارتی در برگیرنده اصول اخلاقی و عقاید استوار شیعه است و پیش‌تر توسط معصومین برای شیعه به یادگار مانده است، می‌تواند به عنوان مستندترین الگوی عملی شیعه محسوب شود، به گونه‌ای که در درون این زیارات علاوه بر آشنایی با عرفان عملی و نظری، راه نجات و رستگاری را توکل کردن به ذات اقدس الهی معرفی می‌کند و بهترین راه میانبرد توسل کردن به ذوات مقدسه می‌خواند.
شرحی درباره کتاب «وَهَج النبراس فی شرح زیارة العباس»
به گزارش خبرگزاری فارس، از صدر اسلام تا کنون زیارت‌نامه‌های مختلفی صادر شده است که نویسندگان مختلفی به شرح و تبیین این مسئله پرداخته‌اند، از جمله کتاب «وَهَج النبراس فی شرح زیارة العباس» تألیف حیدر الجد که از سوی عتبه مقدسه عباسیه در کربلا انتشار یافته است، به بازخوانی شرح چرایی صدور زیارت برای قمر بنی‌هاشم می‌پردازد.
زیارتنامه حضرت اباالفضل العباس(ع) یکی از استوارترین متون زیارتی است که به سند معتبر از امام صادق(ع) رسیده است، یعنی سندی دقیق و قابل اطمینان در مورد قمر بنی‌هاشم محسوب می‌شود.
متن زیارت را محدث بزرگ سده چهارم، جعفر بن محمد بن قولویه در کتاب «کامل الزیارات» روایت کرده است؛ کتابی که به شهادت مقدمه مؤلف، در آن از هیچ راویِ غیر ثقه روایت نمی‌کند، البته اهمیت این کلام ابن قولویه تا آنجا است که بعضی از دانشوران بزرگ شیعی، حضور یک راوی در شمار راویان ابن قولویه را دلیلی بر ثقه بودن او می‌دانند.
این گنجینه سر به مُهر زیارت حضرت عباس(ع) تا کنون کمتر گشوده شده و گوهرهای درون آن کمتر نمایش داده شده است، «حیدر الجد» پژوهشگر معاصر نجفی در کتاب خویش در قالب 31 فصل کوتاه، به شرح و توضیح مفردات و عبارات و مضامین زیارتنامه اباالفضل(ع) پرداخته و رساله‌ای زیبا و در خور ارائه کرده است، وی در نگارش این کتاب، از 78 منبع معتبر استفاده کرده و در عین حال، در توضیح به اختصار روی می‌آورد.
از مهم‌ترین درس زندگی علمدار دشت نینوا یاری حجت خدا در تمام شرایط، حتی در دشوارترین وضعیت‌ها است، بنابراین زیارت حضرت عباس(ع) می‌تواند به عنوان نسخه علمی در عصر دوران غیبت و ظهور در یاری به امام زمان(عج) مؤثر باشد.
*متن زیارت حضرت عباس(ع)
به مناسبت میلاد سراسر نور قمر بنی‌هاشم متن زیارتی ایشان در ادامه می‌آید:
«سَلامُ اللّهِ وَسَلامُ مَلائِکَتِهِ الْمُقَرَّبینَ وَاَنْبِیائِهِ الْمُرْسَلینَ وَعِبادِهِ الصّالِحینَ وَجَمیعِ الشُّهَداءِ وَالصِّدّیقینَ وَالزّاکِیاتِ الطَّیِّباتِ فیما تَغْتَدی وَتَرُوحُ عَلَیْکَ یَابْنَ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ اَشْهَدُ لَکَ بِالتَّسْلیمِ وَالتَّصْدیقِ وَالْوَفاءِ وَالنَّصیحَهِ لِخَلَفِ النَّبِیِّ الْمُرْسَلِ وَالسِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ وَالدَّلیلِ الْعالِمِ وَالْوَصِیِّ الْمُبَلِّغِ وَالْمَظْلُومِ الْمُهْتَضَمِ فَجَزاکَ اللّهُ عَنْ رَسُولِهِ وَعَنْ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَعَنْ فاطِمَهَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِمْ اَفْضَلَ الْجَزاءِ بِما صَبَرْتَ وَاحْتَسَبْتَ واَعَنْتَ فَنِعْمَ عُقْبَى الدّار لَعَنَ اللّهُ مَنْ قَتَلَکَ وَلَعَنَ اللّهُ مَنْ جَهِلَ حَقَّکَ وَاسْتَخَفَّ بِحُرْمَتِکَ وَلَعَنَ اللّهُ مَنْ حالَ بَیْنَکَ وَبَیْنَ ماءِ الْفُراتِ اَشْهَدُ اَنَّکَ قُتِلْتَ مَظْلُوماً وَاَنَّ اللّهَ مُنْجِزٌ لَکُمْ ما وَعَدَکُمْ جِئْتُکَ یَابْنَ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ وافِداً اِلَیْکُمْ وَقَلْبی مُسَلِّمٌ لَکُمْ وَاَنَا لَکُمْ تابِـعٌ وَنُصْرَتی لَکُمْ مُعَدَّهٌ حَتى یَحْکُمَ اللّهُ وَهُوَ خَیْرُ الْحاکِمینَ فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لا مَعَ عَدُوِّکُمْ اِنّی بِکُمْ وَبِاِیابِکُمْ مِنَ الْمُؤمِنینَ وَبِمَنْ خالَفَکُمْ وَقَتَلَکُمْ مِنَ الْکافِرینَ قَتَل اللّهُ اُمَّهً قَتَلَتْکُم بِالاْیْدی وَالاْلْسُنِ.
پس داخل شو و بچسبان خود را به ضریح در حالى که رو به قبله باشى و بگو:
السَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْعَبْدُ الصّالِحُ الْمُطیعُ للّهِ وَلِرَسولِهِ وَلاِمیرِ الْمُؤمِنینَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ صَلّى اللّهُ عَلَیْهِمْ وَسَلَّمَ وَالسَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَهُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ وَمَغْفِرَتُهُ وَرِضْوانُهُ وَعَلى رُوحِکَ وَبَدَنِکَ اَشْهَدُ وَاُشْهِدُ اللّهَ اَنَّکَ مَضَیْتَ عَلى ما مَضى عَلَیْهِ الْبَدْرِیُّونَ والْمُجاهِدُونَ فی سَبیلِ اللّهِ الْمُناصِحُونَ لَهُ فی جِهادِ اَعْدائِهِ الْمُبالِغُونَ فی نُصْرَهِ اَوْلِیائِهِ الذّابُّونَ عَنْ اَحبّائِهِ فَجَزاکَ اللّهُ اَفْضَلَ الجَزاءِ وَاَکْثَرَ الْجَزاءِ وَاَوْفَرَ الْجَزاءِ وَاَوْفى جَزاءِ اَحَد مِمَّنْ وَفى بِبَیْعَتِهِ وَاسْتَجابَ لَهُ دَعْوَتَهُ وَاَطاعَ وُلاهَ اَمْرِهِ اَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ بالَغْتَ فِی النَّصیحَهِ وَاَعْطَیْتَ غایَهَ الْمَجْهُودِ فَبَعَثَکَ اللّهُ فِی الشُّهَداءِ وَجَعَلَ رُوحَکَ مَعَ اَرْواحِ السُّعَداءِ وَاَعْطاکَ مِنْ جِنانِهِ اَفْسَحَها مَنْزِلاً وَاَفْضَلَها غُرَفاً وَرَفَعَ ذِکْرَکَ فِی عِلِّیّینَ وَحَشَرَکَ مَعَ النبِیِّینَ وَالصِّدّیقینَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحینَ وَحَسُنَ اُولئِکَ رَفیقاً اَشْهَدُ اَنَّکَ لَمْ تَهِنْ وَلَمْ تَنْکُلْ وَاَنَّکَ مَضَیْتَ عَلى بَصیرَه مِنْ اَمْرِکَ مُقْتَدِیاً بِالصّالِحینَ وَمُتَّبِعاً لِلنَّبِیّینَ فَجَمَعَ اللّهُ بَیْنَنا وَبَیْنَکَ وَبَیْنَ رَسُولِهِ وَاَوْلِیائِهِ فی مَنازِلِ الْمُخْبِتینَ فَاِنَّهُ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ.
پس برو به سوى بالاى سر و دو رکعت نماز کن و بعد از این دو رکعت هر چه خواستى نماز کن و بسیار خدا را بخوان و در عقب نمازها بگو:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَلا تَدَعْ لی فی هذا الْمَکانِ الْمُکَرَّمِ وَالْمَشْهَدِ الْمُعَظَّمِ ذَنْباً اِلاّ غَفَرْتَهُ وَلا هَمّاً اِلاّ فَرَّجْتَهُ وَلا مَرَضاً اِلاّ شَفَیْتَهُ وَلا عَیْباً اِلاّ سَتَرْتَهُ وَلا رِزْقاً اِلاّ بَسَطْتَهُ وَلا خَوْفاً اِلاّ اَمِنْتَهُ وَلا شَمْلاً اِلاّ جَمَعْتَهُ وَلا غائِباً اِلاّ حَفِظْتَهُ وَلا دَیْناً اِلاّ اَدَّیْتَهُ وَلا حاجَهً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالآخِرَهِ لَکَ فیها رِضاً وَلِیَ فیها صَلاحٌ اِلاّ قَضَیْتَها یا اَرْحَمُ الرّاحِمینَ.
پس برگرد به سوى ضریح و در نزد پا بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبَا الْفَضْلِ الْعَبّاسَ بْنَ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیّینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ اَوَّلِ الْقَومِ اِسْلاماً وَاَقْدَمِهِمْ اِیماناً وَاَقْوَمِهِمْ بِدینِ اللّهِ وَاَحْوَطِهِمْ عَلَى الاْسْلامِ اَشْهَدُ لَقَدْ نَصَحْتَ للّهِ وَلِرَسُولِهِ وَلاِخیکَ فَنِعْمَ الاْخُ
الْمُواسی فَلَعَنَ اللّهُ اُمَّهً قَتَلَتْکَ وَلَعَنَ اللّهُ اُمَّهً ظَلَمَتْکَ وَلَعَنَ اللّهُ اُمَّهً اسْتَحَلَّتْ مِنْکَ الْمَحارِمَ وَانْتَهَکَتْ حُرْمَهَ الاْسْلامِ فَنِعْمَ الصّابِرُ الْمُجاهِدُ الْمُحامِی النّاصِرُ وَالاْخُ الدّافِعُ عَنْ اَخیْهِ الْمُجیبُ اِلى طاعَهِ رَبِّهِ الرّاغِبُ فیما زَهِدَ
فیهِ غَیْرُهُ مِنَ الثَّوابِ الْجَزیلِ والثَّناءِ الْجَمیلِ فَألْحَقَکَ اللّهُ بِدَرَجَهِ آبائِکَ فی دارِ النَّعیمِ اللّهُمَّ اِنّی تَعَرَّضْتُ لِزِیارَهِ اَوْلِیائِکَ رَغْبَهً فی ثَوابِکَ وَرَجاءً لِمَغْفِرَتِکَ وَجَزیلِ اِحْسانِکَ فَاَسْألُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرینَ وَاَنْ تَجْعَلَ رِزْقی بِهِمْ دارّاً وَعَیْشی بِهِمْ قارّاً وَزِیارَتی بِهِمْ مَقْبُولَهً وَحَیاتی بِهِمْ طَیِّبَهً وَاَدْرِجْنی اِدْراجَ الْمُکْرَمینَ وَاجْعَلْنی مِمَّنْ یَنْقَلِبُ مِنْ زِیارَهِ مَشاهِدِ اَحِبّائِکَ مُفلِحاً مُنْجِحاً قَدِ اسْتَوْجَبَ غُفْرانَ الذُّنُوبِ وَسَتْرَ الْعُیُوبِ وَکَشْفَ الْکُرُوبِ اِنَّکَ اَهْلُ التَّقْوى وَاَهْلُ الْمَغْفِرَهِ.
و چون خواستى وداع کنى آن حضرت را به جهت بیرون آمدن، پس نزد قبر برو و بگو:
اَسْتَوْدِعُکَ اللّهَ وَاَسْتَرْعیکَ وَاَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلامَ آمَنّا بِاللّهِ وَبِرَسُولِهِ وَبِکِتابِهِ وَبِما جاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ اللّهِ اللّهُمَّ اکْتُبْنا مَعَ الشّاهِدینَ اللّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیارَتی قَبْرَ ابْنِ اَخی رَسُولِکَ صَلِّى اَللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم وَارْزُقْنی زِیارَتَهُ اَبَداً ما اَبْقَیْتَنی وَاحْشُرْنی مَعَهُ وَمَعَ آبائِهِ فِی الْجِنانِ وَعَرِّف بَیْنی وَبَیْنَ رَسُولِکَ وَاَوْلِیائِکَ اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَوَفَّنی عَلَى الاْیمانِ بِکَ وَالتَّصْدیِق بِرَسُولِکَ وَالْوِلایَهِ لِعَلِیّ بْنِ اَبی طالِب وَالاْئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَالْبَراءَهِ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَاِنّی رَضیتُ بِذلِکَوَصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد.
پس دعا کن از براى خود و به جهت والدین خود و از براى مردان مؤمن و زن‌هاى مؤمن و اختیار کن از دعاها هر دعایى را که مى‌خواهى.
زیارتنامه حضرت اباالفضل العباس(ع) یکی از استوارترین متون زیارتی است که به سند معتبر از امام صادق(ع) رسیده است، به همین منظور «حیدر الجد» در کتاب «وَهَج النبراس فی شرح زیارة العباس» به شرح مضامین زیارتنامه اباالفضل(ع) پرداخته است.
