به گزارش مشرق، وزرای خارجه اتحادیه عرب روز گذشته در نشستی که در قاهره مصر برگزار شد، با اکثریت آرا به بازگشت رسمی جمهوری عربی سوریه به این اتحادیه رای مثبت دادند؛ اقدامی که به ۱۲ سال غیبت دولت بشار اسد در اتحادیه عرب پایان داد. احمد صحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق روز گذشته بعد از نشست وزرای خارجه اتحادیه عرب در مصر به صورت رسمی اعلام کرد با اکثریت آرا دولت سوریه به اتحادیه عرب بازگشت. صحاف گفت: «دیپلماسی گفت‌وگو و تلاش‌های ادغام اعراب که توسط عراق اتخاذ شد، تلاشی واقعی برای بازگرداندن سوریه به کرسی خود در اتحادیه عرب بود». صحاف در بیانیه‌ای به المیادین گفت: آنچه وزارت خارجه عراق سال‌ها روی آن کار کرد امروز محقق شد و در امنیت منطقه و همچنین سوریه منعکس خواهد شد.
وی افزود: این بازگشت تنها برای سوریه به عنوان یک کشور نیست، بلکه بازگشت به مسیر اقدام جمعی اعراب است. سخنگوی وزارت خارجه عراق تاکید کرد مساله سوریه از طریق سیاسی، از طریق گفت‌وگو و با ادامه هماهنگی و حمایت اعراب حل خواهد شد. در همین زمینه سامح شکری، وزیر خارجه مصر نیز گفت: همه مراحل بحران سوریه ثابت کرده است راه‌حل نظامی برای آن وجود ندارد. شکری افزود: تنها راه‌حل بحران سوریه یک راه‌حل سیاسی با مالکیت انحصاری سوریه و بدون دیکته‌های خارجی است. وزیر خارجه مصر همچنین تاکید کرد «همه اشکال تروریسم در سوریه باید از بین برود». برخی کشورهای اتحادیه عرب مانند قطر، کویت، دولت مستعفی یمن وابسته به عربستان سعودی و مراکش مخالف بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بودند. قطر از همان ابتدا به دلیل ارتباط با گروه‌های تکفیری و اخوانی در شمال سوریه مانند ادلب مخالف بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بود. قطر از سال ۲۰۱۱ موافق اهدای کرسی سوریه در اتحادیه عرب به مخالفان دولت سوریه بود. از سوی دیگر مراکش، کویت و دولت مستعفی یمن هم به دلایل سیاسی و امنیتی با بازگشت سوریه مخالفت کردند. در همین ارتباط خبرنگار العربیه تصریح کرد در پیش‌نویس قطعنامه‌ای که متعاقبا به شکل رسمی صادر خواهد شد، مشارکت هیات‌های سوری در جلسات اتحادیه از یکشنبه هفتم ماه مه، از سر گرفته می‌شود.
وزرای خارجه اردن، عربستان، عراق، مصر و سوریه هفته گذشته طی نشستی مشورتی، راه‌های بازگشت آوارگان سوری از کشورهای همسایه، گسترش حاکمیت سوریه بر تمام خاک این کشور و حل و فصل نهایی موضوع قاچاق مواد مخدر را مورد بررسی قرار دادند. این اجلاس همچنین به دنبال نشست اواسط آوریل وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در سعودی با مشارکت مصر، عراق و اردن به منظور بحث درباره بازگشت سوریه به اتحادیه عرب برگزار شد که طی آن، اهمیت نقش رهبری کشورهای عربی در تلاش برای پایان دادن به بحران سوریه، مورد توافق قرار گرفت. این بازگشت از امروز آغاز خواهد شد و سوریه به تمام کرسی‌های عربی و اسلامی خود باز خواهد گشت. برخی منابع هم اعلام کردند بشار اسد در اجلاس آینده اتحادیه عرب که در عربستان برگزار خواهد شد، شرکت می‌کند. این بازگشت دستاورد بسیار بزرگی برای دولت بشار اسد خواهد بود. اکثر کشورهای عربی به رهبری عربستان، قطر و امارات از ابتدای بحران و جنگ داخلی سوریه تمام‌قد پشت مخالفان مسلح دولت بشار اسد ایستاده بودند. در عرصه رسانه‌ای هم شبکه‌های الجزیره قطر، العربیه عربستان و اسکای امارات به صورت تمام و کمال در اختیار مخالفان دولت بشار اسد بود. بنا بر گزارش روزنامه سوری الوطن، وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در این بیانیه مشترک اعلام کردند: «بار دیگر پایبندی خود را به حفظ حاکمیت سوریه، تمامیت ارضی و ثبات این کشور اعلام می‌کنیم».
در ادامه این بیانیه ضمن تاکید بر «اهمیت تداوم و تشدید تلاش کشورهای عربی به منظور کمک به سوریه برای خروج از بحران» آمده است: «بر لزوم گفت‌وگوی مستقیم با دولت سوریه به منظور دستیابی به یک راهکار جامع برای بحران این کشور تاکید می‌کنیم». وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب همچنین لغو تعلیق عضویت سوریه در این اتحادیه را اعلام کردند و افزودند: مشارکت هیات‌های سوری در نشست‌های شورای اتحادیه عرب از امروز از سر گرفته می‌شود. گام‌های عملی و جامعی برای حرکت به سوی حل بحران سوریه طبق اصل «گام مقابل گام» برداشته می‌شود. همچنین وزرای خارجه عربی مطابق قطعنامه ۸۹۱۴ بر سر بازگشت سوریه به جایگاه خود در اتحادیه عرب اجماع کردند.
یکی از موارد مهم دیگر که برخی کشورهای عربی و ترکیه را درگیر خود کرده است، موضوع بازگشت آوارگان سوری به کشورشان است. اکنون چند میلیون سوری در لبنان، ترکیه و اردن آواره هستند. بسیاری از مردم و سیاستمداران ترکیه و لبنان خواهان بازگشت مهاجران سوریه هستند. بشار اسد یک سال پیش در مصاحبه با روسیا الیوم گفته بود اتحادیه عرب پوششی برای تجاوز به سوریه و لیبی بود. اسد گفته بود: «اتحادیه عرب، در آینده چه سوریه (در این سازمان) باشد چه نباشد، چکار خواهد کرد؟ آیا چیزی از آمال و آرزوی مردم عرب را برآورده می‌کند؟ فکر نمی‌کنم طی ۳ دهه گذشته کاری کرده باشد و قطعا طی ۱۰ سال گذشته هم پوششی برای تجاوز به لیبی و تجاوز به سوریه و هر تجاوز دیگری بوده است». حال پرسش این است: اگر دمشق اصرار یا درخواستی برای بازگشت به چنین اتحادیه عربی که اسد توصیف کرده، ندارد، پس سوریه در حال بازگشت به اتحادیه عرب است یا اتحادیه عرب در حال بازگشت به سوریه؟ جالب توجه اینکه در سال‌های ابتدایی بحران، زمانی که برخی کشورهای عربی نمایندگی سیاسی خود را در سوریه تعلیق کردند، بشار اسد در سخنانی تاکید کرد بزودی کشورهای عربی به سوریه بازخواهند گشت. جدا از اینکه در نگاهی کلان این چند سال را «بزودی» تفسیر کنیم یا خیر، به نظر می‌رسد آن روز که اسد درباره آن سخن گفته بود، فرا رسیده و اکنون اتحادیه عرب در حال بازگشت به سوریه است.
در چند ماه اخیر امارات و عربستان که روزی پرچمدار اخراج سوریه از اتحادیه عرب بودند، پیشرو عادی‌سازی روابط با بشار اسد شده‌اند. امارات نخستین کشور عربی بود که وزیر خارجه آن به صورت رسمی به دمشق سفر کرد و ابوظبی هم نخستین مقصد بشار اسد بعد از ۱۲ سال به یک کشور عربی بود. همچنین فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان در سفری به سوریه با اسد دیدار و گفت‌وگو و از بازگشت این کشور به جهان عرب حمایت کرد. این تحولات نشان می‌دهد تحولات منطقه دیگر مانند گذشته نیست و بازنده میدان جنگ یک دهه‌ای سوریه، آمریکا و متحدانش هستند. در این میان تلاش عربستان سعودی و عراق برای بازگشت دمشق به اتحادیه، بیش از دیگران پررنگ است. مدتی پیش چند مقام عربی به روزنامه وال‌استریت ژورنال آمریکا گفته بودند عربستان سعودی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تلاش می‌کند اما این تلاش‌ها در ابتدای راه، با مخالفت برخی همپیمانان ریاض همراه شد. وال‌استریت ژورنال نوشته بود حداقل ۵ عضو اتحادیه عرب از جمله مراکش، کویت، قطر و (دولت مستعفی) یمن در حال حاضر پذیرش دوباره سوریه در این سازمان را نمی‌پذیرند که این موضوع دیروز به شکست انجامید و سوریه به جهان عرب با افتخار بازگشت.
***
بازگشت سوریه به اتحادیه عرب یعنی مخالفان شکست خوردند
«آرون لوند» عضو مرکز تحقیقات بین‌المللی قرن به خبرگزاری فرانسه گفت: بازگشت سوریه به اتحادیه عرب پیامی به مخالفان است که اسد در پایان پیروز شد. این خبرگزاری به نقل از برخی ساکنان استان ادلب که در شمال سوریه واقع شده و تحت کنترل مسلحان است، گفت آنها احساس می‌کنند بازگرداندن سوریه به اتحادیه عرب، خنجر از پشت کشورهای عربی به آنها بوده است.
منبع: روزنامه وطن امروز
