به گزارش مشرق، «احسان شیخون» در یادداشت روزنامه «جوان» نوشت:
چند روز از رد قطعنامه امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت نگذشته، ایالات متحده با موضع‌گیری شدید در قبال این تصمیم اعضا، به دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه است. براساس برجام، تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه کشورمان که از سال ۱۳۸۶ آغاز شده، ۲۷مهرماه امسال پس از ۱۳ سال به پایان می‌رسد. پایان این تحریم، ایران را قادر به صادرات رسمی سلاح و خرید تسلیحات از دیگر کشورها می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اتحادیه اروپا: آمریکا نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند
به این ترتیب ایالات متحده با ارائه قطعنامه و فعال نمودن مکانیسم ماشه می‌کوشد مانع این شود. نگاهی به آرای اعضای شورای امنیت نشان می‌دهد که قطعنامه امریکا علیه ایران تنها با دو رأی موافق، دو مخالف و ۱۱ رأی ممتنع رأی نیاورد؛ موضوعی که به خوبی نشان می‌دهد اقدامات دولت ترامپ طی این چند سال، حتی از دید متحد سنتی این کشور یعنی انگلیس نیز با تردید همراه است.
ناکامی امریکا در حدی بود که بلافاصله پمپئو، وزیر خارجه امریکا با انتقاد از رأی شورا گفت: شورای امنیت در مأموریت خود که حفظ امنیت جهانی است ناکام مانده و نتوانسته ایران را در برابر اعمالش پاسخگو کند! وزارت خارجه امریکا هم با انتشار بیانیه‌ای از شورای امنیت انتقاد و این نهاد را متهم کرده که به خواست کشورهای منطقه و اسرائیل بی‌توجه بوده است. در این بیانیه آمده که رأی نیاوردن قطعنامه ایالات متحده، به ایران این اجازه را خواهد داد که بیشتر خودش را تسلیح کند و این به «ویرانی» و بی‌ثباتی در خاورمیانه کمک خواهد کرد! حال بماند که بر همگان روشن است، اقدامات ایالات متحده طی چند دهه اخیر در خاورمیانه از حمله به افغانستان و عراق گرفته تا ایجاد گروه‌های تروریستی همچون داعش و در نهایت حضور و دخالت بیشتر در منطقه به بهانه مبارزه با آنها، جز ویرانی نتیجه‌ای نداشت است.
در مقابل موضع‌گیری ایالات متحده در رد قطعنامه، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، پیشنهاد برگزاری کنفرانس ویدئویی اضطراری بین پنج قدرت هسته‌ای، آلمان و ایران را داد تا از رویارویی و تنش بیشتر در شورای امنیت ملل متحد جلوگیری شود. با در نظر داشتن این موضع‌گیری‌ها، رفتارشناسی دولت ترامپ در قبال نهادها، سازمان‌ها و پیمان‌های بین‌المللی نیز نشان می‌دهد که هرگاه تیم او در رسیدن به اهداف و منافع ناکام مانده، یا از این ترتیبات بین‌المللی خارج شده‌اند یا سبب تضعیف آنها شده‌اند؛ خروج ایالات متحده از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، یونسکو، پیمان آب و هوایی پاریس، نفتا، شورای عالی حقوق بشر، پیمان منع موشک‌های میان‌برد هسته‌ای، پیمان‌نامه آسمان‌های باز و اخیراً نیز سازمان بهداشت جهانی، بیانگر چنین عرفی در دولت ترامپ بوده است.
اکنون دستاویز نهایی دولت ترامپ فعال نمودن مکانیسم ماشه است. اما با توجه به خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی، این کشور دیگر نمی‌تواند از مکانیسم ماشه به عنوان یکی از طرف‌های توافقنامه، که اجرای آن را لغو کرده، بهره بگیرد.
با توجه به ناکامی امریکا در تصویب قطعنامه تمدید تسلیحاتی، آیا خروج از نهاد مهمی همچون شورای امنیت می‌تواند در دستور کار دولت امریکا باشد؟ به نظر می‌رسد دو دیدگاه در این مورد قابل طرح است؛ اول اینکه رفتار سیاست خارجی دولت ترامپ در کناره‌گیری از نهادهای بین‌المللی به بهانه هزینه‌بر بودن و کارایی نداشتن آنها، ظن خروج از شورای امنیت را پر رنگ می‌کند؛ موضع‌گیری ترامپ و وزارت خارجه این کشور از نقش شورای امنیت در رد قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران بیانگر این مهم است. دوم، به خط مشی راهبردی دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده بازمی‌گردد که فارغ از رئیس‌جمهور و اطرافیانش، به دنبال تغییر در نظام بین‌الملل است. به عبارت دیگر، افول هژمونی و برتری امریکا طی سال‌های اخیر، این کشور را نیازمند تحول در سیستم بین‌المللی می‌کند تا جایگاه گذشته خود را در آن بازیابد. ممکن است بخش مهمی از این سناریو از طریق تضعیف و در نهایت سوق دادن نهادهای بین‌المللی مهمی همچون شورای امنیت و سپس ملل متحد رخ دهد.
۰۲:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
۱۵:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
