به گزارش مشرق، با نزدیک شدن به یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، انتقادها به نحوه عملکرد مجلس دهم و کارنامه نمایندگان حوزههای انتخابیه به یکی از موضوعات مورد بحث در رسانهها و محافل سیاسی تبدیل شده است. کارشناسان و تحلیلگران اصولگرا و اصلاحطلب بر این باورند که یکی از ضعفهای اساسی مجلس دهم، همراهی بیش از حد با دولت بود؛ همراهی که در مقاطعی رنگ لابی و پیاده نظام بودن دولت را به خود گرفت و در مقاطعی هم شائبه معاملهگری و بده بستانهای میان نمایندگان مجلس و مسئولان ارشد دولت را به وجود آورد.
از اینرو آنچه در پی میآید گزارشی از آسیبشناسی مجلس دهم و پاسخ به این سؤال است که چرا خانه ملت طی مدت ۴ سال گذشته به اتاق دولت تبدیل شد.
در طول ۴ سال فقط ۲ استیضاح جواب داد!
جالب است بدانید از میان استیضاحهای انجام شده در مجلس دهم، صرفاً ۲ وزیر از وزارت عزل شدند؛ علی ربیعی (وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی) در ۱۷ مرداد ۹۷ و مسعود کرباسیان (وزیر امور اقتصادی و دارایی) در ۴ شهریور ۹۷.
سه بار استیضاح بینتیجه وزیر راه سابق!
مورد دیگر استیضاح عباس آخوندی است؛ وزیری که مسکن مهر را «طرحی مزخرف» خوانده بود و میگفت «افتخار میکنم حتی یک مسکن مهر افتتاح نکردم!» و در دوره مدیریت او، با افزایش چند صد درصدی قیمت مسکن مواجه بودیم، ۳ بار در مجلس حضور پیدا کرد (۱۴ مهر ۹۴، ۱ اسفند ۹۵ و ۲۲ اسفند ۹۶) ولی هر ۳ بار از تیغ استیضاحگریخت و با رأی اعتماد نمایندگان مجلس دهم دوباره بر مسند وزارت تکیه زد.
حسن سبحانی نیا، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بااشاره به پشت پرده سه استیضاح در اسفند ۹۶ (ربیعی، حجتی و آخوندی وزرای سابق کار، جهادکشاورزی و راه و شهرسازی) اظهارداشت: انتظار میرفت از ۳ استیضاح حداقل یکی از وزرا رأی اعتماد از مجلس دریافت نمیکرد؛ اما آنچه که بسیار شفاف و روشن است هماهنگی و پشت پردهای که در این زمینه از سوی لیست امید در مجلس ایجاد شد موجب عدم برکناری وزرا شده است.
بیشتر بخوانید:
کدام آقازادهها اوین نشین شدند؟ +عکس
وی از تبانی در استیضاح وزرا از سوی لیست امید خبر داد و گفت: در مورد استیضاح اخیر باید بگویم تبانی در این خصوص صورت گرفت و به نوعی نمایندگان بهجای اینکه طرف مردم را بگیرند طرف دولت را گرفتند و استیضاح را ناکام گذاشتند و سه روز از وقت مجلس را به هدر دادند.
محمد علی وکیلی، عضو فراکسیون امید مجلس هم در مصاحبهای به ماجرای استیضاح آخوندیاشاره کرد و گفت: «من موافق استیضاحها بودم اما در فراکسیون امید با منطق حمایت از دولت علیه من موضعگیری شد و من را وادار به سکوت کردند.»
حجتالاسلام سلیمی، عضو هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس شورای اسلامی در گفتوگویی در مورد ردصلاحیتها گفت: یکی از مشکلات فعلی مجلس آن است که متأسفانه به دلیل برخی بدهبستانهای ملی و منطقهای، برخی نمایندگان سؤال، استیضاح و یا امضاهای خود را پس میگیرند.
وی افزود: برخی نمایندگان معاملهگر، مجلس را از رأس امور انداختهاند و حتی علی لاریجانی رئیسمجلس هم اعلام کرده است که تعدادی از نمایندگان دارای پرونده فساد اقتصادی هستند.
زنگنه و فرار از پاسخگویی در خانه ملت
درخصوص استیضاح وزیر نفت هم شاهد همین وضعیت بودهایم. علت حذف کارت سوخت و راهاندازی مجدد آن، افزایش قاچاق سوخت، ارائه اطلاعات غلط درباره افزایش قیمت بنزین، عدم صداقت درباره علت گرانشدن نرخ بنزین، وجود دستگاه کارتخوان در دفتر وزارت نفت، نا کارآمدی در انعقاد قراردادهای میادین مشترک گازی و نفتی، اتخاذ برخی تصمیمات نادرست در واگذاریها و همچنین عدم توجه به توسعه پالایشگاهها و پتروشیمیها و فرآوردههای نفتی از جمله محورهای استیضاح وزیر نفت است.
در آخرین مورد که مربوط به اغتشاشات بنزینی آبان ماه امسال بود هدایتالله خادمی، نماینده مجلس در مصاحبهای با بیان اینکه «زنگنه در کمیسیون انرژی محکوم شد» گفت: «متأسفانه عدهای در مجلس زمین و زمان را به هم دوختهاند تا استیضاح زنگنه در هیئترئیسه اعلام وصول نشود.» وی گفته بود وزیر نفت چند هفته به کمیسیون انرژی مجلس آمده و به بهانههای مختلف از پاسخگویی طفره رفته و وقتکشی کرده است.
جبار کوچکینژاد، نماینده مردم رشت در مجلس هم در مصاحبهای گفته بود: «استیضاح زنگنه میتواند بسیاری از لایههایی که در بحثهای اقتصادی که در بخش نفت و پالایش پنهان مانده را شفاف کند». حال آنکه چند ماه است خبری از استیضاح نیست و به گفته چند تن از نمایندگان، اعضا به این نتیجه رسیدند که استیضاح وزیر نفت به صلاح نیست و امضاها را پس گرفتند، بنابراین استیضاح زنگنه منتفی شد.
برخی وزیران حتی کارت زرد هم نگرفتند!
حجتالاسلام سلیمی نماینده محلات میگوید: چندین بار از برخی از وزرای دولت در مجلس سؤالاتی مطرح شده است اما زد و بند و لابی برخی نمایندگان با برخی دولتمردان منجر به ایجاد ابهامات زیادی برای مردم شده است. این در حالی است که حتی برخی از وزرای دولت نظیر وزیر خارجه هر بار که در صحن علنی حاضر شد با گردنفرازی پارلمان را ترک کرد و حتی نمایندگان حاضر نشدند به وی کارت زرد نشان دهند که البته دلیل آن به این موضوع بازمیگردد که برخی نمایندگان مجلس با شعار حمایت از برجام به پارلمان آمده بودند. به همین دلیل هیچگاه در این باره موضعگیری نکردهاند.
اکثریت مجلس دهم وکیلالدوله هستند
سلیمی گفت: متأسفانه اکثریت مجلس دهم وکیلالدوله هستند و با چشمک دولت بلند شده و با چشمک او بر صندلی خود مینشینند. وی تصریح کرد: متأسفانه مجلس دهم به شعبه دوم دولتهای یازدهم و دوازدهم تبدیل شده است و به نظرم بخش زیادی از مشکلات دولت به مشکلات مجلس آقای لاریجانی بازمیگردد. عضو هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان عنوان کرد: ما در مجلس دهم تعدادی از نمایندگانی را داریم که به صورت مستقل از منافع مردم حمایت کردهاند و با آنکه تعداد آنها کم بود اما نمایندگان انقلابی محکم پای ایدهها، نظرات و پیشنهادات خود ایستادند و در برابر طوفانهایی که میآمد ایستادگی کردند. اگر مشکلاتی در کمیسیونها و فراکسیونها مشاهده میشود بازتاب مشکلات دولت بوده و عملاً مجلس دولتی است و به همین دلیل این مجلس نتوانست در رأس امور باشد و تصمیماتی هم که اتخاذ میکند در بسیاری از امور مشکلزا است. سلیمی گفت: دغدغه فراکسیون امید در مجلس دهم ارائه طرحی برای عدم سؤال مردم از مسئولین دولتی در اجتماعات بود که ماهیت این طرح دیکتاتورمآبانه است و مشکلات مردم را نمیدید.
معاون پارلمانی دولت: از مجلس دهم راضی هستیم
چندی پیش حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیسجمهور در مصاحبهای گفته بود که «از مجلس دهم راضی هستیم» و اینکه «گاهی برخی نمایندگان که خیلی با دولت همراه و همکار هستند و تحت عنوان لیست دولت وارد مجلس شدند به من گله میکنند و میپرسند پس کی میخواهید سازماندهی کنید و برای مجلس آینده برنامهریزی کنید.»!
سید مصطفی میرسلیم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در مصاحبهای بر ادعای وکیلالدوله بودن مجلس دهم صحه گذاشت و گفت: «بسیاری از نمایندگان مجلس دهم با دولتمردان زد و بند داشتند و عملاً با دولت مماشات کردند.»
سید احسان قاضی زاده هاشمی، نماینده دوره دهم مجلس هم گفته بود: «اصلاحطلبان و فراکسیون امید برای برخورد جدی با ناکارآمدیها و بیتدبیریهای دولت جلو نیامدند و این امر منجر به ناکارآمدی مجلس دهم شد.»
وکیلی: تخم مرغهای فراکسیون امید در سبد دولت
شایان ذکر است برخی اصلاحطلبان نیز به این واقعیت که برخی نمایندگان مجلس صرفاً بله قربان گوی دولت و برخی وزرا بوده و هستند نیز اعتراف کردهاند.
محمد علی وکیلی عضو فراکسیون امید چندی پیش در این باره گفت: «فراکسیون امید از دولت حمایت حداکثری داشته است و بیش از حد انتظار تخم مرغهای خود را در سبد دولت گذاشت.»
همچنین مصطفی کواکبیان نیز گفت: «من معتقدم یکی از ضعفهای مجلس دهم این است که چون دوستان میخواستند با دولت همراهی کنند، کمتر کار کردند.»
عبدالله ناصری، مشاور رئیسدولت اصلاحات هم در گفتوگو با آرمان اظهار داشت: «مجلس فعلی ظاهراً با دولت همسو است و بزرگتریناشتباه این مجلس نیز این است که از حدود ۳ سال گذشته در مقابلاشتباهات دولت موضع نگرفت و علت آن نیز به این امر بر میگشت که بیش از ۵۰ درصد نمایندگان تمامی فراکسیونها به فکر کشور نیستند و برای کاسبی به مجلس آمدهاند و به دنبال منافع اقتصادی خود هستند.»
صادقی: با دولت زیادی مهربان بودیم
اینکه مجلس دهم به دلیل تعامل بیش از حد و شبهه برانگیز با دولت یازدهم و برقراری جلسات خارج از مجلس با وزرای دولت، از ابزارهای نظارتی خود مانند سؤال، تحقیق و تفحص به درستی استفاده نکرده است، واقعیتی مسلم و انکارناپذیر است.
محمود صادقی، از اعضای فراکسیون امید در آذر ماه سال جاری در گفتوگو با مهر بااشاره به ضعف نظارتی مجلس دهم، گفت: «همراهی فراکسیون امید و دولت در مقاطعی از بار نظارتی ما کاسته است.» صادقی، صادقانه و رُک و پوست کنده میگوید: «این همراهی باعث شده است که در برخی مواقع بیش از حد با وزرا مهربان باشیم.»
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار گفته بود: «من هم با شما هم عقیده هستم، که این همراهی فراکسیون امید و دولت در مقاطعی از بارِ نظارتی ما کاسته است.»
لابی وکیلالدولهها با یک وزیر درباره ترکیب هیئترئیسه مجلس
خرداد ماه سال پیش بود که سایت تابناک جزئیات لابی چند نماینده مجلس با واعظی، وزیر ارتباطات وقت درباره انتخابات هیئترئیسه مجلس و ترکیب آن را منتشر کرد و نوشت: وزیر ارتباطات اخیراً دخالت دولت در انتخابات هیئترئیسه مجلس را تکذیب کرد.
رمضانعلی سبحانی فرد، نماینده مجلس دهم - که گفته میشد، یکی از اعضایی بوده که با واعظی دیدار کرده بود - دراین باره به تابناک گفت: برخی نمایندگان درباره انتخابات هیئترئیسه مجلس با لاریجانی دیدار داشتند و درباره نحوه انتخابات و احتمالاً افراد هیئترئیسه با رئیسمجلس رایزنیهایی داشتند.
این نماینده مجلس ادامه داد: پس از پایان نشست و در هنگام خروج از جلسه، نمایندگان با وزیر ارتباطات در لابی و در مقابل هیئترئیسه مواجه شده و در این دیدار کوتاه، نمایندگان مجلس از وی خواسته بودند در دیدار خود با رئیسمجلس درباره هیئترئیسه و ترکیب آن نیز صحبت کنند.
وی گفته بود: خواسته کسانی که واعظی را دیدند، این بود که از قول این افراد به لاریجانی بگوید، وضعیت موجود حفظ شود و با همین روند، مجلس به کار خود ادامه دهد، که این موضوع با استقبال واعظی روبه رو و قرار بر این شد، این موضوع در جلسه خصوصی با لاریجانی مطرح شود.
سبحانی فرد در پاسخ به اینکه کدام نمایندهها در این دیدار با واعظی حضور داشتند، گفت: همان گونه که گفتم، واعظی برای کار دیگری در مجلس بود؛ اما آن روز، سه تن از نمایندهها که عبارت بودند از نعمتی، حضرتی و وکیلی با وی مواجه میشوند. این ۳ نفر به واعظی میگویند که ما الان در دفتر رئیسبودیم، شما هم که اکنون میخواهی به دیدار رئیسبروی، به وی بگو که همین شرایط موجود را حفظ کند.
علاوهبر آنچه در فوق آمد (به انحراف کشیده شدن حجم بالای استیضاحها و عدم نظارت بر دولت، دخالت دولت در ترکیب هیئترئیسه مجلس و دل و قلوه دادنهای دولت و مجلس) موارد دیگری مانند بده بستانهای دولت و نمایندگان در انتصابها و عزل و نصب مدیران، سکوت در برابر فرار دولت از ارائه گزارش به مجلس، عدم نظارت بر اجرای بودجه، اولویت دادن به فعالیتهای سیاسی و همراهی با دولت و... مدلول این ادعاست که مجلس دهم، تنها مجلسی بوده که بطور غیرمعمولی دستاندرکار دولت بوده و حتی در مقاطعی تنها جاده صاف کن اهداف و برنامههای دولت بوده است.