به گزارش مرکز سیاست خارجی آمریکا، شباهت‌هایی بین ایران و کوبا وجود دارد: هر دو دارای ایدئولوژی‌های انقلابی بوده، هردو روابط مناسبی با امریکا ندارند...

گروه جنگ نرم مشرق- تحلیل‌ها و نظرات پیرامون ایران و مسائل مرتبط با آن بطور مستمر در اندیشکده‌های خارجی - اعم از غربی و منطقه‌ای - منعکس می‌شود. نگاهی به موضوعات پرداخته شده درباره ایران می‌تواند تصویری کلی از نقاط تمرکز این اتاق‌ها فکر در داخل و نحوه انعکاس و جهت‌دهی آن به فضای افکار عمومی و متخصصان در کشورهای خود و جهان ارائه دهد. واضح اینکه، رصد خط فکری خارج از کشور و خنثی کردن و پدآفند رسانه‌ای به جریان‌سازی‌های احتمالی بر روی موضوعات خاص، از جمله ضرورت‌ها در فضای رسانه‌ای کشور است؛ گرچه مروری بر این افکار برای عموم مخاطبان نیز خالی از لطف و فایده نیست.

کاهش قیمت نفت کافیست، نیازی به تحریم‌های بیشتر علیه ایران نیست

به گزارش مرکز امنیت امریکای نوین (Center for New American Security)، با پایان کار کنگره فعلی و روی کار آمدن کنگره آمریکا، یکی از بحث‌های اصلی در زمینه سیاست خارجی حول محور تحریم‌های جدید علیه ایران می چرخد. به ادعای نویسنده این مقاله، تحریم‌های اعمال شده علیه ایران تا کنون باعث شده است که این کشور پای میز مذاکره آمده و تن به توافق موقت دهد. با این حال تحریم‌های جدید در زمان کنونی مناسب نبوده و احتمال حصول نتایج مثبت را کاهش می دهد چراکه ایران در صورت مشاهده اعمال تحریم‌های جدید انعطاف کمتری در جریان مذاکرات از خود نشان خواهد داد.

یکی از مشکلات اصلی قابل رویت در جریان مذاکرات انجام شده این است که ایران حتی در صورت حصول توافق جامع هسته‌ای امیدی به لغو تحریم‌ها از جانب امریکا ندارد. این تفکر در بین تصمیم‌گیران اصلی در تهران بوضوح قابل رویت بوده و هرگونه اعمال تحریم‌های جدید تنها می‌تواند بر این تفکر صحه بگذارد.

در ادامه، این مقاله با اشاره به نتایج حاصله از مذاکرات طی 12 ماه گذشته و تاثیرات مثبت کم سابقه آن در کندسازی روند برنامه هسته‌ای ایران، به احتمال ترک میز مذاکره از جانب ایران در صورت اعمال تحریم‌های جدید اشاره می‌کند و بر این مساله تاکید می‌کند که وقوع چنین رخدادی انگشت سرزنش را به سوی واشنگتن نشانه خواهد رفت. بعلاوه، پرداختن به تحریم‌های جدید در فضای کنونی بین‌المللی چندان عاقلانه بنظر نمی‌رسد چراکه کاهش قیمت نفت در بازار به تنهایی آن چنان تاثیرات منفی بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت که اتخاذ تحریم‌های جدید توسط کنگره را بی معنا می‌سازد.

ایران و حوثی‌ها تهدیدی برای سیاست مبارزه با تروریسم در یمن محسوب می‌شوند

مرکز امریکن اینترپرایز (American Enterprise Center) در گزارشی از تحولات اخیر در یمن به موفقیت‌های حوثی‌های یمن در صحنه سیاسی این کشور اشاره می‌کند. در این گزارش آمده است، حوثی‌ها طی چند وقت اخیر توانسته‌اند بندر حدیده یکی از بنادر راهبردی این کشور را تحت کنترل خود درآوردند. همچنین در حال حاضر، روزنامه دولتی و شرکت نفتی اصلی این کشور در اختیار این گروه شیعی قرار دارد. بعلاوه، سیگنال‌هایی نیز از جانب صنعا مشاهده می‌شود که این گروه خود را برای تصاحب قدرت و دولت آماده می‌کند.

اما این تحرکات در یمن چه تاثیراتی بر سیاست مبارزه با تروریسم در یمن دارد؟ در پاسخ به این سوال نویسنده به محوریت یمن در برنامه‌های مبارزه با تروریسم ایالات متحده در شبه جزیره عربستان اشاره کرده و ادعا می‌کند حوثی‌های یمن در تلاش برای بدست‌گیری قدرت در این کشور به احتمال فراوان به سمت تهران گرایش بیشتری خواهند یافت تا کمک‌های مالی دریافت نمایند. به همین منظور، واشنگتن باید در رویکرد خود در قبال یمن تجدید نظر نماید چرا که ممکن است در آینده نزدیک یکی از همپیمانان عرب و سنی خود در منطقه را از دست دهد.

پس از کوبا نوبت ایران خواهد بود

به گزارش مرکز سیاست خارجی (Foreign Policy)، شباهت‌هایی بین ایران و کوبا وجود دارد: هر دو دارای ایدئولوژی‌های انقلابی بوده، هردو روابط مناسبی با امریکا ندارند، هر دو تعدادی از شهروندان امریکایی را زندانی کردند، هردو جمعیت جوانی دارند که بدنبال ماجراجویی هستند، هردو تحت تحریم‌های امریکا بوده و برای مدت‌ها مشکلاتی را برای دول امریکا ایجاد کرده‌اند. بعلاوه، هر دو کانون توجه رئیس جمهوری بوده‌اند که با شعار تغییر کار خود را آغاز کرد.

باید انتظار داشت آنچه درباره هاوانا رخ داد ظرف چند ماه آینده درباره ایران و پرونده هسته‌ای این کشور نیز رخ دهد. تحولات سیاسی اخیر در امریکا یعنی کنترل جمهوری خواهان بر کنگره و سنا باعث شده است که اوباما برای حفظ قدرت خود به کارهای فوق العاده‌ای دست بزند. یکی از این اقدامات اعلام عادی‌سازی روابط با کوبا پس از سال‌ها اعمال تحریم و محدویت برای هاوانا بود. شاید اقدام مشابه بعدی اوباما و جان کری وزیر امور خارجه وی توافق هسته‌ای با ایران باشد و احتمال دارد که در صورت روی کار آمدن دولتی جدید در اسرائیل، وی به سراغ برقراری صلح فراگیر بین فلسطین و رژیم صهیونیستی نیز برود.


اوباما متوجه شده است که فشارهای سیاسی و اقتصادی نمی‌تواند تاثیری بر هاوانا و تهران داشته باشد. پس بدنبال آن است تا با برقراری مجدد روابط با این کشورها، تغییراتی از درون بوجود آورد. ارتباطات بیشتر بین مردمان این کشورها با امریکا سبب خواهد شد تا آنها خواستار آزادی‌های مدنی بیشتری شده و در نتیجه، ناگزیر تغییرات مورد نظر واشنگتن رخ خواهند داد. اما، باید اندکی نسبت به این رویکرد به دیده بدبینانه نگریست چرا که امریکا همین رویکرد را در قبال ویتنام و چین نیز اتخاذ کرد، اما اتفاق خاصی رخ نداد.

به ادعای این گزارش، هدف اوباما تعطیل کردن برنامه هسته‌ای ایران نیست بلکه بدنبال خریدن وقت است تا با کاهش تحریم‌ها مردم این کشور را در رفاه بیشتر قرار داده و درخواست‌های مردم برای لغو کامل تحریم‌ها را افزایش داده و سرانجام باعث ساقط شدن حکومت اسلامی در ایران شود.

چه چیزهایی بر موفقیت گفتگوهای هسته‌ای با ایران تاثیر خواهند گذاشت؟

به گزاش مرکز بلفر (Belfer Center) به نقل از بولتن دانشمندان اتمی، تا قبل از پایان مهلت مذاکرات هسته‌ای ایران و پنج کشور اروپایی بعلاوه امریکا، طرفین نسبت به حصول توافق جامع بسیار خوش بین بودند. اما آنچه در نهایت حاصل شد تمدید مهلت مذاکرات بود. می‌توان براحتی تمدید مهلت مذاکرات را بعنوان نوعی نشانه بد تلقی کرد. اما رفتار طرفین ما را به آینده مذاکرات همچنان امیدوار نگه می‌دارد.

اما چه مشکلاتی در جریان مذاکرات رخ داد که مانع از حصول توافق نهایی شد؟ بخشی از این مشکلات بسبب فشارهای گروهای تندرو در داخل دو کشور بود که از یک طرف عدم پایندی تهران به تعهدات هسته‌ای را به مذاکره‌کنندگان امریکایی گوشزد می‌کردند و از طرف دیگر به تیم مذاکره‌کننده ایرانی در خصوص نادیده گرفتن حق تهران در غنی‌سازی و زیر پاگذاشتن دستاوردهای هسته‌ای هشدار می‌دادند. در این میان نباید فشارهای وارده از جانب رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی را نادیده گرفت.

با وجود تمامی این تفاسیر، نقاط مثبتی را نیز می‌توان در مذاکرات یافت. روش برخورد طرفین با اتمام مهلت مذاکرات یکی از این موفقیت‌ها بشمار می‌رود. با پایان مهلت مذاکرات این هراس وجود داشت که طرفین وارد بازی سرزنش کردن یکدیگر شوند. اما طرفین فضای مذاکرات را مثبت خوانده و درباره آینده مذاکرات ابراز امیدواری کردند. همچنین، تحولات اخیر در صحنه داخلی ایران نیز بر خوش‌بینی ما می‌افزاید. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران پس از اعلام تمدید مذاکرات حمایت خود را از تیم مذاکره‌کننده اعلام داشت.

با روی کار آمدن کنگره جدید در ژانویه سال آینده، این احتمال وجود دارد که تندروهای جمهوری‌خواه طرحی را برای افزایش تحریم‌ها و محدودیت‌ها علیه تهران تصویب کنند. اما باید به این نکته توجه کرد که تهران تا امروز همکاری‌های لازم را با طرف اروپایی و امریکایی انجام داده است و تصویب هرگونه تحریم جدید می‌تواند نتیجه معکوس داشته و ایران را تحریک به ترک میز مذاکره نماید.

پیش‌بینی می‌شود که نحوه مدیریت مخاطبین داخلی چالش کلیدی طرفین ظرف چند ماه آینده باشد. اگرچه رئیس‌جمهور روحانی و تیم همراهش با تاییدات رهبر انقلاب جان دوباره‌ای گرفته است، اما اوباما باید منتظر چالش‌های جدی از جانب کنگره جدید باشد.

بحث موشک‌های ایران را از مذاکرات هسته‌ای مجزا کنید

به گزارش بولتن دانشمندان اتمی (Bulletin of Atomic Scientists)، بحث‌ها در زمینه برنامه موشک‌های بالستیک ایران طی دور اخیر مذاکرات هسته‌ای بین تهران و گوره 1+5  شدت گرفته است. بنظر می‌رسد که بحث در این زمینه آنقدر برای طرفین حساس است که نه می‌شود به آن پرداخت و نه آن را نادیده گرفت.

بنابراین، باید بصورت محتاطانه و در جای خود به مساله موشک‌های دوربرد ایران پرداخت. در غیر این‌صورت، گفتگوهای هسته‌ای نیز دچار چالش می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که موشک‌های بالستیک ایران جزو تسلیحات متعارف و در چارچوب راهبرد دفاعی دسته‌بندی می‌شوند. این گزارش در ادامه ادعا می‌کند برد موشک‌های بالستیک این کشور چندان زیاد نمی‌باشد. پس نباید آن را در صدر موضوعات مورد بحث قرار داد.

در انتها، نویسنده استدلال می‌کند که اگر وسعت برنامه موشکی ایران برای ایالات متحده حائز اهمیت می‌باشد، پس باید به شیوه‌ای مناسب و جامع به آن پرداخته شود چرا که انجام هرگونه مذاکره در این زمینه وقت‌گیر خواهد بود.