گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های
مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به
عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین
منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان
اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*****
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز شنبه را با تمرکز بر فرجام برجام در بهارستان آغاز کردند؛ این روزنامه مدعی هستند که طیف مخالف برجام با آبستراکسیون علیه برجام خواهان تغییر شرایط مجلس شورای اسلامی است و باید فراکسیون رهروان ولایت در مقابل این رفتار واکنش نشان بدهد.
از سوی دیگر، برخلاف تلاش‌های محمدرضا عارف برای پیوند سیاسی میان طیف‌های از اصولگرایان با اصلاح‌طلبان، بار دیگر حزب کارگزاران سازندگی با تصمیم عارف مخالفت کرد و در همین راستا محمد قوچانی اظهار داشت: «من با هرگونه ائتلاف تشکیلاتی بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان مخالفم و از هرگونه ائتلاف تشکیلاتی بین این دو جناح حداقل تا تشکیل مجلس دهم حمایت نمی‌کنم» همچنین پیش از این طیف چپ حزب کارگزاران سازندگی خواهان سرلیستی حجت‌الاسلام ناطق نوری به جای محمدرضا عارف بودند تا اصلاح‌طلبان منتظر واکنش مرد انصرافی انتخابات باشند.
روزنامه قانون
روزنامه
اصلاح‌طلب قانون شنبه را با تیترهای «دغدغه‌های سیاسی به جای مشکلات مردم» و «زیر
باران باید رفت...» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· با هرگونه ائتلاف تشکیلاتی بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان مخالفم
روزنامه اصلاح‌طلب قانون در گزارشی خبری به واکاوی وضعیت انتخاباتی حاکم در اردوگاه اصلاح طلبان پرداخته است و گروه سیاسی این روزنامه منطقی‌ترین راه برای نیروهای سیاسی اصلاحات در فضای فعلی را «ائتلاف» می‌دادند. از سوی دیگر محمدقوچانی از اعضای جدید حزب کارگزاران سازندگی در گفت‌وگو با این روزنامه برخلاف جریان حامی محمدرضا عارف مخالفت خود را برای ائتلاف سیاسی با اصولگرایان رد می‌کند تا بار دیگر اختلاف عارف- کارگزاران سازندگی جدی تر شود.
گروه سیاسی روزنامه قانون در همین راستا نوشت: «محمد قوچانی، روزنامه‌نگار و عضو حزب کارگزاران سازندگی در گفت‌وگو با «قانون» با تحلیل انتخابات ۹۲ از نگرانی خود درباره امکان ورود نیروهای تاثیرگذار میانه‌رو و اصولگرا به مجلس می‌گوید: «اگر اصلاح‌طلبان در انتخابات ۹۲ از آقای دکتر روحانی حمایت نمی‌کردند، قطعاً هیچکدام از گروه‌های اصولگرا نیز از ایشان حمایت نمی‌کردند و امکان داشت نتیجه دیگری در آن انتخابات رقم بخورد. یعنی آقای روحانی به عنوان نمونه‌ای از شخصیتی که به لحاظ فکری اصلاح‌طلب بود اما به لحاظ تشکیلاتی به اردوی اصلاح‌طلبان تعلق نداشت، برای رای‌آوردن نیازمند تشکیلات اصلاح‌طلبان بود. در مورد آقای ولایتی هم همین اتفاق افتاد. در مجموع حرف‌های آقای ولایتی در آن انتخابات، حرف‌های میانه‌روانه‌ای محسوب می‌شد، اما اگر ایشان نیز حمایت بخشی از تشکیلات اصلاح‌طلبان را در اختیار داشت، سرنوشت بهتری در انتخابات پیدا می‌کرد. بنده با همین منطق در مورد انتخابات مجلس صحبت می‌کنم. معتقدم حمایت از میانه‌روی یک برنامه اصلاح‌طلبانه است. منهای اینکه مصداق آن در درون اصلاح‌طلبان باشد یا بیرون آن.»
او که هفته گذشته با طرح حمایت اصلاح‌طلبان از علی‌اکبر ناطق نوری که واکنش‌هایی را برانگیخته بود، نیز توضیح داد: «من با هرگونه ائتلاف تشکیلاتی بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان مخالفم و از هرگونه ائتلاف تشکیلاتی بین این دو جناح حداقل تا تشکیل مجلس دهم حمایت نمی‌کنم اما مسئله در مورد افراد متفاوت است به خصوص در مورد افرادی مثل آقای ناطق که شخصیتی میانه‌رو تلقی می‌شوند و فکر می‌کنم اگر اصلاح‌طلبان از ایشان برای ورود به انتخابات دعوت نکنند، اصولگرایان نیز اصراری برای ورود ایشان ندارند.»
روزنامه ابتکار
روزنامه
ابتکار شنبه را به تیترهای «تدارک آبستراکسیون علیه برجام» و «تسلیت سران قوا برای
شهادت سردار» اختصاص داد.
· دیپلماسی فتوشاپی جلیلی
گروه سیاسی روزنامه ابتکار مدعی است که آنچه تندروهای بهارستان می‌خواند، آخرین حربه خود برای عدم تصویب برجام را یکشنبه انجام خواهند داد و آن استفاده از روش‌های سعید جلیلی در نقد برجام در کمیسیون ویژه است. این روزنامه همچنین معتقد است که مخالفان برجام ائتلافی از پایداری‌ها و تحول خواهان هستند که سعی در مدیریت مجلس را دارند.
ابتکار در همین راستا نوشت: «لواپسان نافرجام مجلس نهم که یکی پس از دیگری طرح‌ها و پروژه‌هایشان یا لو رفته و یا با شکست مفتضحانه رو به رو می‌شود اما همچنان مذبوحانه تلاش می‌کنند تا در این عرصه همچنان بر کرسی مندرس سیاست دگم و جزم اندیشانه خود باقی بمانند و پروژه تازه آن‌ها خط دادن به متخصصین رو به روی بهارستان بود که تجمع اعتراض آمیز و بدون مجوز به برنامه برجام داشتند آن‌ها می‌گفتند که هدف ما لغو تحریم‌ها نیست چرا که دستگاه دیپلماسی و گروه مذاکره کننده هسته‌ای از برخی خطوط قرمز گذشته‌اند و با این اوصاف نه چرخ سانتریفیوژ هسته‌ای می‌چرخد و نه چرخ اقتصادی که این توجیهات ناموجه و نافرجام با تلاش و ساماندهی نیروی انتظامی خاتمه یافت و معترضین به تحصن خود پایان دادند اکنون به ضرس قاطع مشخص است که تحصن کنندگان از بزرگان و نواب خلف خود در بهارستان فرمان برده‌اند طوری که میرکاظمی وزیر اسبق نفت و صنعت و معدن آن مرد که رفته است برای تحصن کنندگان به ایراد سخنرانی و آرام کردن فضا پرداخته بود و حمید رسایی و حسینیان و زاکانی و بذر پاش و کوثری از دیگر نواب و خط دهنده اعتراض کنندگان به توافق برجام هستند که باعث بلواچه در فضای داخلی مجلس و چه در خارج مجلس میباشند که به انحاء و دلایل مختلف اگر چه فرمایشات پیامبر گونه و حکیمانه مقام معظم رهبری برای همگان فصل الخطاب است اما این گروه و طیف دلواپس سازم مخالفت و جدایی سرزده و می‌زنند و محتمل است که تا پایان کار این مجلس همچنان بر این خواسته ناخواسته و بی حاصل خود سماجت ورزیده و ادامه خواهند داد و اصرار شاگردان متحصن آن‌ها مخالفت کردن نمایندگان و نواب خلف خویش در مجلس و تصویب نکردن و مخالفت با طرح توافق برجام بود که متاسفانه خواسته آن‌ها رأی نیاورد و یک فوریت برجام با 19 صفحه در مجلس رأی آورد و خواسته آن‌ها ناکام ماند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه
اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «یکشنبه فصل الختام» و
«ائتلاف اصلاحات و اعتدال برای مجلس» اختصاص داده است.
· انتقام از انتخابات 92
«منتقم
انتخابات 92» و «کارهای سیاسی برای انتخابات 94» گزاره‌های همیشگی حامیان دولت
برای تببین چرایی مخالفت منتقدان با برجام است؛ آنان حتی بررسی‌های کارشناسی
کمیسیون ویژه برجام بهارستان را هم «سیاسی» توصیف کردند تا با این سبک استدلال حمایت
خود را نیز در راستای اهداف «سیاسی» نشان بدهند.
در همین راستا محمد جواد حق شناس از اعضای حزب اعتماد
ملی نوشت: «آن‌ها از این طریق می‌خواهند تا شکست انتخابات ۹۲ را در انتخابات مجلس دهم جبران کنند. در تمام دنیا
حزبی که در انتخابات رأی نمی‌آورد به انتخاب مردم احترام می‌گذارد و تلاش می‌کند تا
در زمان باقی مانده تا انتخابات بعد نقاط ضعف و نقصان خود را رفع کند و با استفاده
از این روش تلاش می‌کنند تا فرصت مجددی را پیدا کنند و در عرصه قدرت حضور یابند اما
گروه‌های افراطی در کشور ما نه تنها از شکست‌ها درس نمی‌گیرند بلکه به نوعی طلبکارانه
برخورد می‌کنند.
آن‌ها وقتی مورد اقبال عمومی قرار نمی‌گیرند در برنامه‌های خود تغییر ایجاد نمی‌کنند بلکه تلاش می‌کنند تا با تخریب و حذف رقیب روزنه‌هایی برای حضور دوباره در قدرت پیدا کنند و از عواملی که موجب شکستشان شده است به زعم خود انتقام بگیرند. آن‌ها گرایش زیادی به فضای ناآرام و خشونت ورزانه دارند و با امکاناتی که در حوزه رسانه‌ای، فضای مجازی و عرصه قدرت دارند به تخریب دولت دست می‌زنند. این نوع رفتار افراطی‌ها آثار تخریبی خود را در جامعه به جا خواهد گذاشت اما جامعه رویکرد چالش‌برانگیز آنان را نمی‌پذیرد و در انتخابات مجلس دهم به آن‌ها نه می‌گوید.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «نفر سوم مثلث فساد نفتی» و
«چه گوارای ما» اختصاص داد.
· روشنفکران در عصر اعتدال
سردبیر روزنامه شرق، با ادبیات تئوریک به انتقاد از دولت یازدهم می‌پردازد؛ تا از یک سو انتقادات خود را بیان کند و از سوی دیگر با ادبیات ناآشنای تئوریک از حمله حامیان دولت به انتقاداتش در امان بماند. وی در سرمقاله خود به بررسی توان گفتمان‌سازی روشنفکران پرداخته است و با یادآوری دوران اصلاحات کنایه‌های به دولت یازدهم زده است.
غلامی نوشت: «از این‌رو در آن زمانه همپوشانی روشنفکران دینی و مستقل اجتناب‌ناپذیر شده بود و با تمام اختلافات ایدئولوژیک و طرز نگاه به دولت، آن‌ها توانستند گرد یک مفهوم متحد شوند. اما برخی از روشنفکران دینی بعد از روی کار آمدن دولت اصلاحات در دل دولت هضم شدند و برخی دیگر که ستایش از دولت را در شأن خود نمی‌دیدند سکوت اختیار کردند و برخی نیز تنها برای حفظ جایگاه نمادین خود کوشیدند فضا را رادیکال کنند و با این کار به پارادُکسی تن دادند که نه مفهوم‌ساز بود و نه مردم‌ساز. در خوشبینانه‌ترین شکلش می‌توان گفت، اگرچه آن‌ها از منافع نزدیکی یا حضور در دولت منتفع نمی‌شدند اما هاله شائبه انتفاع از دولت همواره گرد سر آنان بود. روشنفکران دینی و تئوریسین‌های اصلاحات در این جایگاه، بیشترین و جدی‌ترین آسیب را دیدند و سرانجام تلاش نافرجام آن‌ها برای تغییر از دل دولت این پرسش جدی را پیش کشید که آیا با نظریه‌پردازانِ دولتی هرچند رادیکال می‌توان گفتمان‌سازی کرد؟ آیا چنین نیست که وظیفه دولت عمل (اجرا) است، و گفتمان و تئوریِ هر دولت از عملش ساخته می‌شود. اینک که دیگر آن سبو بشکسته و آن پیمانه ریخته است، مسئله جدی‌تری پیش‌رو است. آیا کسی به جای خالی روشنفکران و نقش آن‌ها در گفتمان‌سازی باور دارد، و اگر باورش هست اینک چه کسانی وظیفه خلق سیاست را به دوش خواهند کشید. ساده‌اندیشانه است اگر فکر کنیم دولت تدبیر و امید و وابستگانِ فرهنگی آن توانِ خلق گفتمانی را دارند که منجر به تغییر شود. همین‌گونه است وضعیت غالبِ تئوریسین‌های اصلاحات.»
روزنامه آرمان‌امروز
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «ناگفته‌های دیدار ظریف با
هاشمی» و «خواب پایداری‌ها برای یکشنبه» اختصاص داد.
· خرازی در رویای لاریجانی شدن
«تک‌روی» ترجیع‌بند توصیف روزنامه آرمان امروز از الگوی سیاست‌ورزی صادق خرازی است؛ صادق خرازی این بار رقیب جدی برای علی لاریجانی خواهد بود تا این تصمیم برای حامیان دولت ناگوار باشد زیرا آنان معتقدند که رقابت با علی لاریجانی اقدامی نادرست و همسو با نظر پایداری‌ها است.
گروه سیاسی روزنامه آرمان امروز در همین راستا نوشت: «با حضور علی لاریجانی در قم و حمایت بارز مراجع و علمای این شهر از او، کمتر کسی است که تصور کاندیداتوری از این شهر را داشته باشد اما روز پنجشنبه بود که گفت‌وگویی متفاوت از صادق خرازی منتشر شد. مجری برنامه از او درباره شایعه کاندیداتوری‌اش از حوزه انتخابیه قم پرسید که او پاسخ داد: «شایعه است که من در انتخابات آتی از قم کاندیدا می‌شوم.» و اظهارات بعدی او قابل تأمل و البته جالب توجه بود چنانکه گفت: «تصمیم در خصوص حضورم در انتخابات با حزب نداست.» آیا صادق خرازی دیروز در جامه یک دیپلمات سخن می‌گفت؟ یا از موضع یک علاقه‌مند به کاندیداتوری از شهر بااهمیتی مانند قم. اگر کاندیداتوری خودش از قم را به صراحت هم رد نکرد می‌توان اینگونه برداشت کرد که او نیازمند دریافت گزارشی از میزان گرایش به خود نزد افکار عمومی است. البته از سوی دیگر با توجه به تکروی‌ها و اقدامات غیرقابل پیش‌بینی او می‌توان این تصور را داشت که شاید واقعاً از حوزه انتخابیه قم در انتخابات حضور پیدا کند! او در بخش دیگری از سخنانش به انتخاب ظریف از سوی روحانی برای تصدی وزارت خارجه اشاره کرد و گفت: «انتخاب دکتر ظریف شاهکار روحانی در سال 92 بود. ظریف بهترین وزیر کابینه است و من با توجه به اینکه با همه وزرای خارجه کار کرده‌ام، وی را متخصص‌ترین وزیر خارجه بعد از انقلاب می‌دانم. ظریف مرد ملی ایران است و لیاقت رئیس‌جمهوری در سال 1400 را دارد. من هم اگر جای ظریف بودم با اوباما دست می‌دادم، زیرا دیپلمات برای صلح می‌رود نه جنگ!»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «عزم اکثریت مجلس برای تصویب
برجام» و «پیشتازی زنان در مرحله جدید قیام فلسطینی‌ها» اختصاص داد.
· به سیاست برنمی‌گردم
فعالیت سیاسی «احمدی‌نژاد» و «احمدی‌نژادی‌ها» سوژه‌های همیشگی روزنامه دولتی ایران است. در همین راستا صفحه سیاسی این روزنامه پیرامون یار قدیمی احمدی‌نژاد نوشت: «فاطمه رجبی، همسر غلامحسین الهام گفت که دیگر به «سیاست» باز نمی‌گردد. وی که در کتابی محمود احمدی‌نژاد را «معجزه هزاره سوم» عنوان کرده بود و بارها با لحنی تند و تیز مخالفان او را به باد انتقاد می‌گرفت، به خبرآنلاین گفت: «از پیش از انتخابات مجلس نهم سکوت کرده‌ام و اکنون عمر چهار ساله این مجلس رو به پایان است. بعد از این هم ترجیح می‌دهم سکوتم را ادامه دهم.»
