سرویس جهان مشرق- چند روز پیش و به فاصله کمتر از ۲۴ ساعت نسبت به هم، دیوید دیویس وزیر برگزیت و بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا از سمَت خود استعفا دادند که بسیاری با توجه به نامههای بوریس و ترزا می پس از استعفا، از آن به «اخراج» تعبیر کردند.
اصل ماجرا به تلاش می برای ایجاد اتفاق در میان اعضای کابینه روی طرح خروج از اتحادیه اروپا برمیگردد. آنها نهایتاً در چِکرز (Chequers که خانه سازمانی نخستوزیران بریتانیا است) بر طرح «خروج نرم» از اتحادیه توافق کردند اما برخی چهرههای کابینه که در زمان برگزاری همهپرسی برگزیت از موافقان خروج بودند، نتوانستند با طرح او که حالا به توافق چکرز معروف شده، کنار بیایند و در نتیجه از کابینه خارج شدند.
با خروج این اعضا از کابینه، جرمی هانت جانشین بورس جانسون شده و حالا هر چهار عضو کلیدی کابینه بریتانیا یعنی نخستوزیر، معاون او، وزیر کشور و وزیر امور خارجه همگی از کسانی هستند که در زمان برگزاری همهپرسی برگزیت، مردم را به ماندن در اتحادیه تشویق میکردند. پرسش این است که آیا اکثریت مردم بریتانیا که با رأی خود خواستار خروج از اتحادیه اروپا شدند، چنین کابینهای را نماینده خود برای پیگیری برگزیت میدانند؟ این وضعیت دو تهدید را در مسیر او ایجاد کرده است:
۱- استیضاح در حزب: اگر ۱۵% از نمایندگان حزب در مجلس (۴۸ نفر) خواهان استیضاح می شوند، این طرح در مجلس بررسی میشود. این مسأله بعید نیست، اما بعید است این طرح به تصویب برسد، زیرا برای تصویب نیازمند ۱۵۹ رأی است.
۲- شکاف در مجلس: حزب ترزا می یعنی محافظهکارها تنها با یک صندلی توانستهاند ۵۰%+۱ مجلس را از آنِ خود کنند. این یعنی یک اکثریت شکننده در مجلس وجود دارد که برای بهرهبرداریِ احزاب مخالف، فرصت خوبی را ایجاد کرده است. جرِمی کوربین پس از افتضاح استعفای مکرر اعضای کابینه که اگر از ابتدای دولت می در نظر بگیریم چیزی نمانده تعدادش دو رقمی شود، چند روز پیش در میان شور و فریادهای نمایندگان مجلس، ترزا می را خطاب قرار داد:
«در چنین زمان مهمی برای کشور ما و در چنین مذاکرات حیاتی، ما به دولتی نیاز داریم که قادر باشد حکمرانی کرده و برای بریتانیا مذاکره کند. برای منافع این کشور و مردمش، دولت باید اقداماتش را با اتفاق هم پیش ببرد و این کار را خیلی سریع انجام دهد. اگر نمیتواند، راه را برای کسی که میتواند باز کند».
در همین رابطه بخوانید:
کِر استارمر وزیر دولت سایه در امور برگزیت نیز با قاطعیت علیه ترزا می موضع گرفت: «ترزا می تا حالا بارها قوطی حلبی را از مسیرش کنار زده، اما حالا خودش از جاده بیرون افتاده است». او ادامه داد «نخستوزیر نشان داد که توانایی مذاکره در مورد مسیرِ پیشِ رو را ندارد و باید بگذارد مجلس، مذاکرات را دست بگیرد».
مشکل اما فقط به مخالفان توریها برنمیگردد. یکی از چهرههای مطرحِمحافظهکار در مجلس، جاکوب ریس ماگ که او نیز مانند بوریس جانسون از حامیان سرسخت برگزیت بوده و باز هم مثل او گاهی به عنوان یکی از نامزدهای نخستوزیری به او اشاره میشود، گفت اگر توافق چاکرز به همین شکل به پارلمان بیاید، او رأی مخالف خواهد داد. او میتواند بر آرای تعداد بیشتری از نمایندگان همحزبیِ ترزا می اثر بگذارد و کار او را سخت کند. ریس ماگ در پاسخ به این احتمال که ترزا می برای کسب نظر اکثریت مجلس، تعدادی از توریها را با تعدادی از ویگها در کنار خود جمع کند، گفت تلاش برای جلب پشتیبانی از حزب مخالف «بزرگترین تفرقهافکنی است که آنها میتوانند انجام دهند».
بوریس جانسون خبرنگاران را دعوت کرد تا در هنگام امضای استعفانامه حضور داشته باشند. تصویر او صفحه یک روزنامههای مهم را تسخیر کرد و جمله کلیدی او در متن استعفا به تیتر تبدیل شد: «رؤیای برگزیت مرده است». او با این کار ِ خود بسیاری از همحزبیهای ترزا می را به مخالفت با طرح او فراخواند و نوید تبلیغات پیاپیِ خود علیه ترزا می را منتشر کرد.
تحلیلگر سیانان نوشته است اگر چه کوربین نیز حامی یک برگزیت نرم و باقینگهداشتن بسیاری از مزایای عضویت پس از خروج از اتحادیه است و در همین زمینه طرحی را نیز ارائه کرده، اما هیچ بعید نیست که با هدف فروپاشاندن دولت ترزا می و بالارفتن از نردبام قدرت، از طرحی که می به مجلس خواهد فرستاد حمایت نکند. بنابر این ترزا مینمیتواند چندان به حمایتهای حزب کارگر اعتماد کند، مگر اینکه این توانایی را در خود ببیند که از شکافهای داخلی حزب کارگر علیه کوربین بهرهبرداری کند.
حزب اتحادیه دموکراتیک نیز که راستگرایان تندرو از ایرلند شمالی هستند و ترزا می روی حمایت آنها حساب باز کرده است، از این فرصت استفاده کرده و برای او شرط و شروط گذاشتهاند. بحث به ایرلند شمالی برمیگردد که جزئی از بریتانیا است. اینکه رابطه آنها با اتحادیه اروپا تا چه حد مانند ایرلند باشد یا بریتانیا، از زمان برگزاری همهپرسی برگزیت یکی از بحثهای داغ بوده است. ایرلند عضو اتحادیه اروپا است و بسیاری در ایرلند شمالی ترجیح میدهند سختگیری در تجارت مرزی میان آنها و ایرلند پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا صورت نگیرد، اما حزب اتحادیه دموکراتیک مخالف این نظر است.
به هر حال مأموریت ترزا می که از ابتدا نیز دشوار به نظر میرسید، هر ماه که میگذرد بیش از پیش به یک مأموریت غیرممکن تبدیل میشود.
منبع
https://edition.cnn.com/2018/07/10/uk/theresa-may-uk-brexit-intl/index.html