سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** بی دستاوردی برجام تقصیر دلواپسان است

روزنامه شرق در سرمقاله امروز نوشت:

«با امضای برجام گمان می‌رفت به‌زودی ایران به صحنه اقتصادی جهان بازگردد و امیدی در دل‌ها پدید آمده بود که با رفع موانع، رفاه، اشتغال و گشایشی نیز نصیب مردم شود؛ اما هم‌زمان با هر نتیجه‌گیری مثبتی در مراحل اجرائی برجام از داخل ایران، پیام‌های تندوتیز و تهدیدآمیزی از سوی برخی تریبون‌های به‌هرحال رسمی مطرح می‌شد که عملاً مانع یا بهانه‌ای بود برای جلوگیری از بهره‌برداری اقتصادی از منافعی که از برجام انتظار می‌رفت و  دلواپسان ناکامی‌های حاصل از  دست‌پخت‌های  خودشان را به حساب ناکارآمدی برجام و برجامیان می‌گذاشتند و بستانکار می‌شدند».

اکنون حدود ۲ سال از روز اجرای برجام سپری شده است. بلومبرگ-اردیبهشت ۹۵- در گزارشی با عنوان «مدیران اجرایی نیز در مورد رفع تحریم‌های ایران گیج شده‌اند» به تحقیق و بررسی در زمینه نگرانی شرکت‌های اروپایی برای ورود به بازار تهران اشاره کرد و نوشت: «نیمی از کمپانی‌های بین‌المللی به شدت مشتاق‌اند تا با ایران وارد تجارت شوند و تحقیقات نشان داده است که تنها کمپانی‌های خارجی به علت اینکه همچنان تحریم‌های ایران به طور کامل برداشته نشده است، عقب کشیده‌اند». همچنین روزنامه «نیویورک‌تایمز»-فروردین ۹۶- در گزارشی با اشاره به تداوم هراس شرکت‌های بین‌المللی از معامله با ایران به دلیل تحریم‌های پابرجا مانده آمریکا، تصریح کرد: «حتی مشتاق‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی در ایران آهسته گام برمی‌دارند». «آسوشیتدپرس» نیز در گزارشی نوشت: «شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواسته‌اند با صدور یک دستورالعمل مکتوب به تشریح قواعد و قوانین تعامل با ایران بپردازد ولیکن دولت آمریکا به عمد از صدور هرگونه سند مکتوب در این باره امتناع کرده است بنابراین شرکت‌هایی که قصد ورود به ایران را دارند فعلاً در این باره دست نگه داشته‌اند».

فصل مشترک تحلیل‌های رسانه‌های خارجی این است که شرکت‌های خارجی مشتاق معامله با ایران با ثبات و قدرتمند هستند و مسئله آنها در شرایط فعلی مواجهه با تهدیدهای علنی آمریکا- برخلاف تعهد صریح در برجام- است، منتها جماعت غربگرا حاضر نیستند نازک‌تر از گل به آمریکا بگویند و ترجیح می‌دهند مطابق میل آمریکا توپ را در زمین داخلی بیندازند.

** پیشنهاد روزنامه اصلاح طلب: وزارتی به نام وزارت دعا تشکیل شود!

روزنامه آفتاب یزد در مطلبی با عنوان «وزارت دعا» نوشت:

«در روزهایی که تهران و بسیاری از کلانشهرها دچار آلودگی هوا بودند و البته هنوزم گاهی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بعضی از مسئولان سطوح بالا به جای چاره اندیشی دست به دعا بر داشته و می‌گفتندکه فقط باید دعا کنیم که باد قوی یا باران بیاید تا هوا تمیز شود. جالب اینجاست که در این شرایط و بنا به گفته مسئولان مربوطه فقط باید دعا کنیم که دولت هر چه زودتر پول شهرداری را بدهد، دعا کنیم که چاره‌ای برای باتلاق جازموریان، تالاب‌های خوزستان، دریاچه ارومیه وخشکسالی‌های سیستان که سبب شده گرد و غبار و ریزگردها زندگی مردم را مختل کند چاره‌ای اندیشه شود یا دعا کنیم که ایست‌های قلبی بر اثر آلودگی هوا کمتر شود! ».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:

«حالا که موارد متعددی برای دعا وجود دارد بهتر است که وزارتی به نام وزارت دعا تشکیل شود! و به جای این همه کارشناس، سازمان و بودجه‌های هنگفت، در این وزارتخانه افرادی که دعاهای مختلفی را بلد هستند جمع شوند و برای باریدن باران، کاهش آلودگی هوا، کاسته شدن از اتوبوس‌های دودزا، دعای دسته جمعی انجام دهند... مردم که خود بهترین دعاها را بلد بوده و هستند، پس نقش مسئولان و بودجه‌های هنگفت در این زمینه چیست؟ البته در تأثیر و جایگاه ارزشمند دعا هیچ شکی وجود ندارد اما برای بسیاری از کارها باید از تکنیک تکنولوژی پیشرفته استفاده کرد نه اینکه بیمار را با سکته قلبی رها کنیم و از همراهان وی بخواهیم که دعا کنند. همراه با معالجه و درمان دعا هم لازم است؛ بنابراین بهتر است مردم در حالی که بسیار ناراحت از گرانی و بعضی از تبعیض‌ها و شکاف‌ها هستند دیگر با این گونه عبارات نمک بر زخم‌شان پاشیده نشود».

گفتنی است چندی پیش «عیسی کلانتری» رئیس سازمان محیط زیست  درباره راه نجات تهران و شهرهای بزرگ کشور از آلودگی هوا گفته بود: «باید دعا کنیم باد بیاید تا آلودگی‌ها را جابه‌جا کند». «معصومه ابتکار» رئیس سابق سازمان محیط زیست نیز در واکنش به مسئله ریزگردها گفته بود: «چاره مقابله با ریزگردها دعای مردم برای نابودی داعش است».

سوالی که در افکار عمومی ایجاد می‌شود این است که اساساً ماهیت کار سازمان محیط چیست و بودجه این سازمان برای چه اموری صرف می‌شود و به طور کل وقتی مسئولان این سازمان با برون سپاری مسئولیت به باد و باران از خود سلب مسئولیت می‌کنند دیگر چه نیازی به این افراد و صرف بودجه‌های هنگفت است. این در شرایطی است که کشورهای مختلف دنیا هم دچار چنین مشکلاتی بوده‌اند که با اصلاح درست صنعت و حمل و نقل به نتایجی مطلوبی در این عرصه رسیده‌اند.

** روزنامه حامی دولت: بجای اینکه به مردم بگوییم بروید فلان‌جا فریاد بزنید، مشکلاتشان را رفع کنیم

روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان «عصبانی هستیم» نوشت:

«صحبت از تعیین مکانی برای ابراز اعتراض در شهر مطرح شده است. یک ایرادی در مدیران و مسوولان ما هست؛ در رسیدگی به بحران‌های اجتماعی معلول‌گراییم، نه علت‌گرا. لازم نیست ما به مردم بگوییم بروید فلان‌جا و فریاد بزنید، باید مشکلاتی که باعث می‌شوند مردم نیاز به فریاد زدن داشته باشند را کم کنیم. در حوادث اخیر آمارها نشان می‌دهد که اغلب دستگیرشدگان در رده سنی ۱۶ تا ۲۶ سال هستند، یعنی کسانی که نیاز به کار دارند، کسانی که نیاز به مشغولیت دارند. به مسوول عزیز در شورای شهر توصیه می‌کنم که به جای پیگیری محلی برای اعتراض، پول این پروژه را صرف این کنند که برای صد نفر از آن کسانی که نیاز به فریاد زدن دارند، کار پیدا کنند. کارگران را سر کار برگردانند، زمینه‌ای فراهم شود که پدران از فرزندان‌شان شرمنده نباشند و این عصبیت و سرخوردگی در خانواده کاهش پیدا کند».

در روزهای گذشته، شورای شهر تهران طرحی را درخصوص تعیین محلی برای تجمعات اعتراضی تصویب کرد و روزنامه‌های اصلاح طلب نیز با هیاهوی رسانه‌ای به تعریف و تمجید از آن پرداختند.

این اقدام تأمل برانگیز شورای شهر تهران، به نوعی پاک کردن صورن مسأله بود، چرا که در حال حاضر مسئله اساسی «اقدام و عمل» و «پاسخگویی به مطالبات مردم» است. واضح و مبرهن است که مطالبات اصلی مردم مربوط به معیشت و مسائل اقتصادی است. حقوق معوقه کارگران، هزینه بالای اجاره مسکن و تحت فشار بودن مستاجران، گرانی اقلام ضروری خانوار، بیکاری جوانان، تأمین مسکن برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه، رکود در بخش تولید، واردات بی رویه، بازگشت پول مردم از سوی مؤسسات مالی و اعتباری متخلف و...اینکه بگوییم بیایید فریاد بزنید، در حقیقت ایجاد ناراضی تراشی به جای رفع مشکل و در حقیقت توهین به کرامت مردم است.

** برای خنثی کردن ضربات اقتصادی دشمن، نقدینگی را به سمت تولید ببرید

روزنامه ایران در یادداشتی نوشت:

«کشور ما که خواهان خروج از برجام نیست و اگر امریکا از برجام خارج شود باید شرایط را برای پس از آن مهیا کنیم به آن معنی که ضربه را به فرصت تبدیل کنیم. سرمایه و نقدینگی در کشور ما زیاد است اما سمت و سوی سرمایه به سمت تولید نیست سرمایه‌ها به سمت بازارهای موازی مانند طلا و ارز روانه می‌شود. چرا پول به سمت تولید نمی‌رود؟ چون بازدهی آن کم است. پس لازم است بازدهی تولید را بالا ببریم. از شاخصه‌های بازدهی تولید یکی خود تولید و دوم تولید قابل تجارت است. تولید داریم اما مشکل ما بعد از تولید است یعنی بازاریابی و صادرات. یکی از مشکلات اساسی ما در بخش بازاریابی مربوط به تولیدات کشاورزی و مواد غذایی است. کشاورز ما فقط می‌تواند بکارد و برداشت کند اما شرایط باید برای او فراهم شود تا محصول خود را صادر کند. اگر تولید با جهت‌گیری صادراتی انجام شود کیفیت محصولات بالا می‌رود. افزایش کیفیت موجب افزایش تقاضا و کاهش قیمت و در نتیجه افزایش تولید و افزایش رقابت در بازار می‌شود؛ بنابراین در شرایط تحمیل تحریم احتمالی بر کشور راه بازگشایی اقتصادی فقط تولید و صادرات آن است».

مرتبط کردن همه امور به برجام و معطل و بلاتکلیف نگه‌داشتن مدیریت و اقتصاد کشور، همان خسارت بزرگی است که دشمن می‌پسندد. اکنون تعلیق و انتظاری که به جان فعالان اقتصادی و تولید کنندگان و مدیران ما افتاده، مجال حرکت و خلاقیت را از آنان گرفته و به رکود سنگین در عرصه کسب و کار و ریل گذاری مدیریتی انجامیده است. 

گفتنی است مرحوم هاشمی رفسنجانی-آبان ۹۵- در مصاحبه با روزنامه اعتماد و درباره نقدش به ۳ سال عملکرد دولت تاکید کرد: «از همان سال اول تأکید داشتم شما نقدینگی در کشور زیاد دارید و الان این نقدینگی در کارهای انگلی مصرف می‌شود. مثلاً قاچاقچی‌ها یا پولدارهای بزرگ پول‌ها را می‌گیرند که خرید و فروش و کارهای دیگر می‌کنند. دو، سه سال وقت کشور تلف شد... یکسری نیازهایی هست که اکثریت مردم به آن نیاز دارند و تا این زمان کار عمده‌ای روی آن انجام نشد که یکی مسئله اشتغال است».

مرحوم هاشمی رفسنجانی- تیر ۹۵ – نیز در دیدار جمعی از مدیران و کارشناسان حوزه رسانه و صنعت، به انتقاد ازافزایش ۹۰۰ هزار میلیاردی نقدینگی و معمای محل نگهداری و مصرف آنان پرداخت و گفت: «اگر ۲۰ درصد این نقدینگی‌ها برای تأمین نیازهای واحدهای تولیدی تعطیل شده برگردند، علاوه بر برگشت رونق به اقتصاد، مشکل بیکاری جوانان تحصیل کرده، مخصوصاً کارگران بیکار شده را حل می‌کند که معضل بسیار خطرناک برای جوانان، خانواده‌ها و جامعه شده است». وی همجنین- شهریور ۹۵ -در دیدار وزیر و معاونان وزارت کار و رفاه برای دومین بار تصریح کرد «اگر نقدینگی کشور که رقم قابل توجهی است، مدیریت شود، موجب جبران رکود و کاهش تورم می‌شود».