به گزارش مشرق، دولت ایالات متحده آمریکا درحال حاضر تلاش می کند برجام را مغایر با منافع ملی خود نشان دهد. با این حال انتظار نمی رود ترامپ فراتر از این برود. در عوض وی به کنگره فشار می آورد تا با توسل به ابزار تحریم، ایران و اروپا را به رفع نواقصی وادار کند که به زعم وی در برجام وجود دارد! درهمین ارتباط، «آسوشیتد پرس» در گزارشی به گمانه زنی درباره زمان دقیق اعلام راهبرد نهایی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا درباره ایران پرداخته است. این رسانه از یک سو با استناد به اظهارات ترامپ که گفته بود «خیلی زود» موضع خود را اعلام می کند و از سوی دیگر با توجه به اینکه در برنامه ای که کاخ سفید برای امروز پنجشنبه ارائه داده، جایی برای سخنرانی ترامپ در نظر گرفته نشده است، احتمال داد اعلام تصمیم نهایی ترامپ به جمعه موکول شده باشد.
از سوی دیگر، تصمیم احتمالی ترامپ برای خروج از برجام واکنش سران کشورهای اروپایی را نیز به دنبال داشته است. در همین راستا، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با «پی بی اس» گفت: خروج احتمالی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا از برجام، ممکن است دیگر کشورها را برای مذاکره با واشنگتن دچار تردید کند. وی افزود: پیامی که آمریکا با خروج از برجام به سایر جهان ارسال می کند این است که واشنگتن از این پس قابل اعتماد نخواهد بود.
در گفتگو با صاحبنظران و اندیشمندان بین المللی به بررسی آثار و تبعات خروج امریکا از برجام پرداخته ایم که در ادامه می اید.
استفن لندمن نظریه پرداز امریکایی
دشمنی غیر منطقی ترامپ نسبت به ایران، همراه با نومحافظه کاران آلوده واشنگتن، بسیار نگران کننده است. آنها سوریه را از دست دادند، بنابراین ممکن است به وسیله لغو معاهده هسته ای ایران را به چالش بکشند.
من به شدت شک دارم که تصمیم ترامپ را ایران قبول کند و به رسمیت بشناسد؛ آنچه که همه دنیا می داند، و اجازه شرکت در آن را می دهد.
من انتظار دارم تحریم های غیر قانونی یک جانبه تحمیل شود. ترامپ ایران را تحریک می کند که در پاسخ به اقداماتش کاری نادرست انجام دهد که این اتفاق نخواهد افتاد. امیدوارم کشورهای دیگر5+1 همچنان ازبرجام JCPOA پشتیبانی کنند. برای اطمینان روسیه و چین، انگلیس و فرانسه یک علامت سوال هستند، اما حدس می زنم که آیا آنها نیز خواهند بود.
پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی آمریکا
ترامپ نسبت به «برنامه جامع اقدام مشترک»- برجام- دیدگاهی بسیار منتقدانه داشت و هرازگاهی به قصد خود برای پاره کردن سند این توافق و انجام مذاکرات مجدد برای دستیابی به یک توافق جدید اشاره کرده بود. با توجه به سلطه جمهوریخواهان بر هر دو مجلس نمایندگان و سنا، ترامپ برای نادیده گرفتن برجام و حمایت از وضع تحریمهای بیشتر علیه ایران فرصتی راحت و آسان در اختیار خواهد داشت.
«ریچارد نیفیو» عضو تیم مذاکرات هسته ای امریکا و معمار شبکه تحریم های آمریکا علیه ایران
امتناع از تأیید اینکه این توافق (برجام) به نفع امنیت ملی آمریکاست، به خودی خود، تخلف از مفاد برجام به شمار نمی رود.
وضع مجدد تحریمهایی که تصور می شد به حالت تعلیق درآیند و یا منقضی شوند، ناقض برجام خواهد بود.
به همین نحو، وضع تحریمهای مشابه نیز حتی با این ادعا که هدفِ آنها تقویت روند مقابله با حمایت ادعایی ایران از تروریسم، نقض حقوق بشر، آزمایشهای موشکی و موارد دیگر است؛ ناقض برجام است.
امتناع از تأیید این توافق [هسته ای] تنها مستلزم آنست که کنگره بررسی کند آیا تحریمها را مجدداً وضع می نماید یا خیر. از این رو، این مورد هم موردنیاز است و هم اینکه قطعاً صورت می گیرد.
ترامپ ممکن است تصمیم بگیرد برای انجام مذاکرات پیرامون یک [توافق] جایگزین برای برجام یا یک توافق اضافی در رأس آن به ایران نزدیک شود، اما این احتمال همچنان در هاله ای از ابهام است.
پروفسور شیرین هانتر استاد دانشگاه جورج تاون امریکا
رفتار ترامپ در قبال برجام به جهت گیری رابطه آمریکا و ایران بستگی خواهد داشت. وی گفته که حاضر به صحبت با هرکسی است که خواهان صحبت کردن با آمریکا باشد. اما بر اساس اظهارات وی تسامح کمتری در قبال برخی رفتارهای ایران نشان خواهد داد. این رویکرد در قبال تحریم ها هم صدق می کند. هرچند، تصمیم گیری در باره برخی از تحریم ها از قبیل آنهایی که تحت قانون تحریم های ایران-لیبی (ISLA) اعمال شده است، به کنگره بستگی دارد.
«داریل کیمبال» مدیر اجرایی انجمن تحقیقاتی کنترل سلاح آمریکا
به رغم اجرای مفاد برجام از سوی ایران هیچ شکی در این وجود ندارد که برجام به موجب اظهارات «ترامپ» تحت فشار سنگین قرار دارد. ترامپ معتقد است که انتقاد از برجام و تهدید برای عدم تائید پایبندی ایران به برجام منافع سیاسی کوتاه مدت وی را تامین می کند. برجام همچنین از سوی تندروها که بدنبال منافع داخلی خود هستند نیز تحت فشار است.
بر اساس قوانین آمریکا، رئیس جمهور ایالات متحده باید هر ۹۰ روز یکبار تائیدیه ای را در مورد برجام صادر کرده و به کنگره گزارش بدهد. تاریخ صدور این تائیدیه امروز ۱۵ اکتبر است. اگر ترامپ این تائیدیه و پایبندی ایران به برجام را صادر نکند و یا آنکه دولت آمریکا دلیلی بیابد که به موجب آن بگوید ایران به مفاد برجام پایبند نبوده آنکاه کنگره ایالات متحده به موجب قانون INARA (قانون بازبینی توافق هسته ای ایران) که در سال ۲۰۱۵ تصویب شده می تواند تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران را مجددا اعمال کند.
بر اساس قانون INARA رئیس جمهور آمریکا باید موارد زیر را تائید کند:
- ایران بطور کامل برجام را اجرا می کند؛
- ایران مفاد برجام را نقض نکرده است؛
- ایران هیچ اقدامی که مشخصا می تواند موجب توسعه برنامه تسلیحات هسته ای شود انجام نداده است؛
- تعلیق تحریم ها اقدامی مناسب و موثر به موجب اقدامات انجام شده از سوی ایران بوده و به سود امنیت ملی آمریکاست.
تبعات نقض برجام برای امریکا
«داریل کیمبال» مدیر اجرایی انجمن تحقیقاتی کنترل سلاح آمریکا
اعمال مجدد تحریم های هسته ای بدون وجود مدرکی روشن در خصوص اینکه ایران از برجام تخطی کرده آمریکا را به عنوان برهم زننده برجام معرفی کرده و خطر از هم پاشیدن توافق هسته ای را افزایش می دهد. تحت چنین شرایطی بعید است که متحدان اروپایی آمریکا در اعمال مجدد تحریم های هسته ای علیه ایران از جمله تحریم های ثانویه که بانک ها و تجار طرف قرارداد با ایران را تحت فشار قرار می دهد با واشنگتن همراهی کنند و دیگر اینکه «گزینه مذاکره مجدد برای رسیدن به توافقی بهتر»، گزینه ای واقع بینانه نیست.
«ریچارد نیفیو» عضو تیم مذاکرات هسته ای امریکا و معمار شبکه تحریم های آمریکا علیه ایران
با توجه به مسئولیت [واشنگتن] برای اجرای این تحریمها، معتقدم که صحبت از همکاری سایر کشورها با آمریکا آسان تر از محقق ساختن این همکاری در عالم واقعیت است. برای آنکه تحریمهای وضع شده از سوی آمریکا در اروپا و هرنقطه ای دیگر از جهان از ارزش و اهمیت برخوردار شود، تلاش طاقت فرسایی صورت گرفته است.
فکر می کنم که آقای گولدبرگ این تلاشهای طاقت فرسا و میزان اهمیت این شرایط را دست کم می گیرد. امروز، ایران- طبق اعلان آژانس بین المللی انرژی اتمی- در تطابق با توافقنامه پادمان منع اشاعه هسته ای و برجام عمل می کند. این شرایط امکان اقناع سایر کشورها به پیروی از آمریکا را بسیار دشوار می سازد.
پروفسور «محمود منشی پوری» استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه کالیفرنیا برکلی و استاد دانشگاه سانفرانسیسکو
اگر این توافق هسته ای مهم و اجرای آن بواسطه عوامل جانبی نقض شود تاثیرات آن شدید و غیر قابل پیش بینی خواهد بود. اگر این سناریو (برهم خوردن توافق هسته ای) اجرا شود برجام با آسیب های جربان ناپذیر مواجه می شود و یا حتی بدتر از آن بطور کلی از بین می رود.
استفن لندمن نظریه پرداز امریکایی
من شک دارم که اتحادیه اروپا ازبرجام JCPOA عقب نشینی کند، اما ممکن است دوباره بریتانیا و فرانسه تحت فشار قرار بگیرند.
در هیچ چیزی نمی شود به امریکا اطمینان کرد.تاریخ کثیف و پست آنها نشانگر این موضوع است.
