ترکیه از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، دو دوره نسبتا متفاوت را تجربه کرده است. در دوره اول، به دلیل سیاست های صحیحی که این حزب اتخاذ کرد، ترکیه دوره ای از ثبات و امنیت را تجربه نمود، اما در دوره دوم که تقریبا از سال 2010 و با شدت گرفتن تحولات منطقه خاورمیانه آغاز شد، ترکیه نیز به دلیل اتخاذ سیاست های نادرست و بعضا اشتباه، در دام نا امنی و بی ثباتی گرفتار شد، به نحوی که اینک دولت ترکیه با اتخاذ تصمیمات و اقدامات نسنجیده در حوزه داخلی و خارجی، خود به یکی از عوامل بحران‌زا و بحران‌آفرین در این کشور تبدیل شده است. [تداوم و تشدید بحران امنیتی ترکیه]
نگاهی اجمالی به سیاست های اخیر دولت اردوغان در بُعد داخلی و منطقه ای به خوبی نشان می دهد که خط مشی سیاسی که حزب عدالت و توسعه در پیش گرفته، نقش مهمی در شکل گیری شکاف های سیاسی و رادیکالیزه شدن جامعه ترکیه داشته است. بر این اساس می توان پیش بینی کرد که ترکیه در صورت عدم تغییر خط مشی خود، در سال های آینده نیز با مشکلات کوچک و بزرگی در داخل درگیر خواهد بود.
به هر روی سیاست‌های اعمال‌شده از سوی دولت ترکیه در مورد امنیت داخلی مقوله‌ای است که نمی‌تواند جدا از سیاست خارجی این کشور مد نظر قرار گیرد و خواه ناخواه تحت تأثیر همدیگر قرار دارند. بر این اساس اگر وحدت ارضی و نظام سیاسی، شیرازه اقتصادی و همبستگی اجتماعی، ایدئولوژی و پرستیژ حاکمیتی و مسائل زیست محیطی، شاخصه‌های امنیت ملی محسوب شوند، ترکیه در آینده با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
به عنوان مثال موضوع بحران سوریه و مسئله کردها هر لحظه ممکن است در سیستم ترکیه تغییر ایجاد کند. همچنین این بحران ها می توانند سیاست خارجی ترکیه را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
از سوی دیگر علیرغم آنکه حضور نظامی روسیه در سوریه هرگز مطلوب ترکیه نبود، اما آنکارا تا کنون دو بار فضا را برای حضور بیشتر روسیه در منطقه خاورمیانه محیا کرده است. نخستین بار ترکیه با هدف قرار دادن جنگنده روسی، نه تنها روابط خود با مسکو را وارد دوره ای از تنش کرد، بلکه روس ها را نسبت به مبارزه با گروه های تروریستی بیش از پیش ترغیب نمود. در این بین به نظر می رسد ترور سفیر روسیه در ترکیه دومین فرصتی باشد که آنکارا ناخواسته به روسیه داده باشد. زیرا تبعات و پیامدهای این ترور می تواند تاثیر مهمی بر جهت‌گیری های آینده روسیه در منطقه خاورمیانه داشته باشد.
اگر روس ها ارتباطی میان این ترور با دولت ترکیه و نهادهای امنیتی آن بیابند، آنگاه از طریق روش های نامتقارن به آنکارا ضربه های سختی خواهند زد. همچنین اگر روس ها میان این ترور و گروه های تروریستی در سوریه ارتباط برقرار کنند، آنگاه شاهد جدیت بیشتر مسکو در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی خواهیم بود. علاوه بر این روس ها به هیچ وجه دولت ترکیه را به خاطر اهمال کاری در محافظت از سفیر خود نخواهند بخشید و پشت پرده این ترور هر نهاد یا سازمانی که باشد، از نظر مسکو مقصر نهایی دولت ترکیه است که نتوانسته اقدامات و تدابیر لازم را برای تامین امنیت سفیر روسیه فراهم کند.
ناتوانی دولت ترکیه در برقراری امنیت در داخل کشور که گریبانگیر سیاست خارجی آنکارا نیز شده، در آینده می تواند تاثیر عمیقی بر جهت‌گیری های دولت اردوغان داشته باشد. در این بین اگر چه اردوغان تلاش می کند مقصر اصلی تمام بحران ها و معضلات امنیتی خود را فتح الله گولن، گروه پ ک ک و داعش معرفی کند، اما واقعیت آن است که تمام چالش های امنیتی ترکیه از سیاست های نادرست دولت این کشور ناشی می شود. بنابراین تا زمانی که این سیاست ها تصحیح نشوند، ترکیه درگیر نا امنی و چالش های امنیتی در داخل و خارج از مرزهای خود خواهد بود./
پایگاه بصیرت
