عملیات نظامی ارتش سوریه در حلب به‌ویژه در محلات شرقی این شهر با کمک آشکار روسیه، از برجسته‌ترین دلایل نقض‌ آتش‌بس توسط آمریکا و تعلیق مذاکراتش با مسکو درباره بحران سوریه به شمار می‌رود، زیرا این عملیات ضربه سنگینی به گروههای تروریستی برخوردار از آمریکا و کشورهای عربی خلیج فارس وارد می‌ساخت.

در چنین شرایطی برخی تحلیل گران درباره احتمال وقوع جنگ سردی دیگر و یا حتی رویارویی نظامی روسیه و مسکو در سوریه خبر می دهند.

در همین ارتباط گفتگویی را با دکتر "کریستیان ویپرفورت"، از کارشناسان مسائل روسیه شورای روابط خارجی آلمان (dgap) انجام دادیم.

رویارویی قدرت های بزرگ در جنگ سوریه یادآوری کننده دوران قبل از جنگ جهانی اول است

دکتر ویپرفورت درباره این مسئله که آیا با توجه به تشدید تنش ها در روابط بین آمریکا و روسیه بر سر مسئله سوریه ما در آستانه جنگ سرد دیگری قرار داریم گفت: درگیری ها و اختلافات بین آمریکا و روسیه خصوصیات ایدئولوژیکی دارند اما مهم و تعیین کننده نیستند. در این رابطه کلمه جنگ سرد گمراه کننده است چرا که یادآوری کننده رویارویی بلوک ها است. بیشتر در اینجا بخصوص مسئله رویارویی بین قدرت های بزرگ مطرح است که یادآور دوران قبل از جنگ جهانی اول است.

مسکو و واشنگتن دیگر تنها بازیگران مهم منطقه ای نیستند

وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا یک رویارویی نظامی مستقیم بین آمریکا و روسیه در سوریه قابل تصور است گفت: در طول دهه ها رویارویی بلوک ها هیچ گونه درگیری نظامی مستقیمی بین شوروی و آمریکا وجود نداشته است. جنگ های نمایندگی وجود داشته است. جنگ در سوریه شبیه درگیری ها در سال های 1970 یا 1980 است. واشنگتن و مسکو از بازیگران محلی به منظور تضعیف ابرقدرتهای دیگر بهره برداری می کردند. امروز با این حال تفاوت قابل توجهی وجود دارد. در کنار واشنگتن و مسکو بازیگران دیگری هم به وزنه های قدرتمندی تبدیل شده اند. برخی گروه ها در خود سوریه، ایران، ترکیه، گروه های تروریستی و دیگر گروه ها از جمله آن ها هستند.

روسیه و آمریکا بیشتر مورد سوء استفاده قرار گرفته اند تا اینکه بتوانند از بازیگران محلی استفاده کنند.  هر دو در یک هرج و مرج خونین قرار دارند، پیروزی یک جبهه و یا جبهه ای دیگر در این درگیری ها قابل تصور نیست. یک مواجهه نظامی مستقیم تقریبا غیر ممکن است. اما شرایط کم تر نسبت به شرایط مشابه سال های سی و چهل قابل پیش بینی است چرا که مسکو و واشنگتن دیگر تنها بازیگران مهم نیستند.

آمریکا خود را به ابزاری در دستان مخالفان سوری تبدیل کرده است

وی در ادامه با تاکید بر اینکه دولت سوریه همواره تلاش های روسیه برای یک توافق را هدر می دهد همچنین گفت: همچنین آمریکا نیز مورد بهره برداری مخالفان سوری قرار می گیرد و خود را به ابزاری در دستان آن ها تبدیل کرده است. قدرت های بزرگ در سوریه یک احساس درماندگی داشته و اسیری در بند شرایط این کشور شده اند. توقف گفتگوها از طرف آمریکا با روسیه شاید دلایل سیاست داخلی قوی تری داشته باشد.

وی افزود: "هیلاری کلینتون"، نامزد دموکرات ریاست جمهوری آمریکا برخلاف اوباما یک سیاست تهاجمی دارد و بر این باور نیست که آمریکا باید بر توافق و سازش تاکید کند.

نقش آمریکا در تشدید درگیری ها در سوریه و اوکراین

این کارشناس برجسته آلمانی در ادامه در پاسخ به این پرسش که با توجه به اتمام دوران ریاست جمهوری اوباما وی چگونه قدم به کتاب های تاریخ می گذارد گفت: اوباما بر این عقیده بود که آمریکا باید قدرت خود را گسترش داده و بیشتر در زمینه سیاست خارجی رویکرد محتاطانه ای را در پیش گیرد.

بخش اعظمی از نخبگان آمریکایی برداشت متفاوتی داشتند. هر دو جبهه بعضا تا حدودی متقابلا مسدود شدند و آمریکا تا حدی سیگنال های متناقضی فرستاده است.

آمریکا در مناسبات با کوبا و ایران تنش زدایی کرد اما در تشدید درگیری ها در اوکراین و سوریه نقش داشته اند.

اوباما به عنوان چهره ای مصیبت بار قدم به تاریخ می گذارد

وی افزود: اوباما به عنوان چهره ای تراژیک و مصیبت بار به کتاب های تاریخ قدم می گذارد. به عنوان کسی که می خواست روند کاهش نسبی اهمیت آمریکا را منحرف کند اما در این راستا شکست خورده است.

شکاف بی سابقه در جامعه آمریکا

دکتر "کریستیان ویپرفورت"، در بخش پایانی این گفتگو در پاسخ به این پرسش که خروجی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چه تاثیری بر روابط بین مسکو و واشنگتن خواهد داشت گفت: این مسئله که آیا کلینتون یا ترامپ در راس آمریکا قرار گیرند در این راستا نقش دارد اما اهمیت شخصی که در راس این کشور قرار می گیرد نباید دست بالا گرفته شود. اوباما دیدگاه های سیاست خارجی خود را اساسا نتوانست در پیش گیرد.

به عقیده وی جامع آمریکا به صورت بی سابقه ای نسبت به دهه های اخیر از هم جدا شده است. شایستگی و ظرفیت عمل رئیس دولت از این طریق محدود شده است. با ورود احتمالی ترامپ به کاخ سفید تنها به صورت موقتی بهبود روابط با روسیه وجود خواهد داشت.