به گزارش مشرق، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته جهان عرب و سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» در مقاله‌ای در این روزنامه به بررسی ائتلاف احتمالی دمشق و آنکارا علیه کُردها در شمال سوریه و عادی‌سازی قریب‌الوقوع این دو دولت پرداخت و نوشت: خبری، که روزنامه «الشرق الاوسط»، روز پنجشنبه منتشر و در آن تأکید کرد آقای «اسماعیل حقی تاکین» ژنرال و دیپلمات سابق ترکیه و معاون رئیس حزب «الوطن» 5 بار به دمشق سفر کرده و در جریان آنها با مسئولان ارشد سوریه از جمله «بشار اسد» (رئیس‌جمهوری سوریه) در چارچوب تلاش‌هایش برای ایجاد همگرایی بین دو کشور همسایه، دیدار کرده است، ما را غافلگیر نکرد.
تاکین، ژنرال بازنشسته برای دولت و دستگاه‌های اطلاعاتی سوریه معروف و شناخته شده است. او کسی است که در جریان بحران سابق بین ترکیه و سوریه در پی حملات حزب کارگران کردستان با آن (سوریه) مذاکره کرد و به مهندسی توافق «اضنه» در سال 1998 موفق شد؛ توافقی که به تبعید «عبدالله اوجالان» رهبر حزب کارگردان کردستان (پ‌ک‌ک) به «نایروبی» منتهی و سپس بازداشت و به آنکارا تحویل داده شد. وی یعنی ژنرال تاکین به‌عنوان مرد ماموریت‌های سریِ دشوار معروف خوانده می‌شود.
مذاکرات سری بین ترکیه و سوریه از ماه مه گذشته به‌ویژه از زمان استعفای آقای «احمد داوود اوغلو» نخست‌وزیر و رئیس «حزب حاکم «عدالت و توسعه» و انتخاب «بن‌علی ییلدریم» به جانشینی وی، متوقف نشده است. «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه با این عزل و نصب تصمیم گرفت سیاست‌های خود در پرونده سوریه را مورد بازنگری قرار دهد و از روسیه عذرخواهی کند و همچنین باب گفت‌وگو با دمشق از طریق دروازه ایران را باز کند.
یک منبع موثق در ترکیه برای ما درباره دیدارهای سری و محرمانه‌ای میان سرهنگ «علی مملوک» مسئول ارشد امنیتی در دمشق و همتای ترکی‌اش «هاکان فیدان» در تهران و الجزایر سخن گفت و تأکید کرد که افسران دستگاه‌های اطلاعاتی طرفین بارها در دمشق و آنکارا ملاقات کرده‌اند.
***
آقای بن‌علی ییلدریم در روز نخست تصدی سمتش (نخست‌وزیری) تأکید کرد که برای به حداقل رساندن اختلافات با همسایه‌ها تلاش خواهد کرد. او جنگ در سوریه را بیهوده خواند. در حالی‌که اردوغان تأکید کرد اختلافات با همسایه‌ها (در اشاره به سوریه) را پشت سر گذاشته‌ایم.
جدی‌ترین چیزی که ژنرال تاکید به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت، این بود که پیش‌بینی کرد «نظام سوریه به شهر حلب باز می‌گردد» و «ارتش جمهوری عربی سوریه با پشتیبانی روسیه وارد آن خواهد شد»، وی اظهار داشت روابط سوریه و ترکیه به‌زوی به روال عادی خود بازخواهد گشت.
اردوغان متوجه شد که او قربانی توطئه عربی- آمریکایی شده که وی را در باتلاق سوریه و رویارویی با روسیه- بزرگ‌ترین همپیمان منطقه‌ای ترکیه- قربانی کرده است. همانگونه که اردوغان متوجه شد سقوط نظام دمشق قریب الوقوع نیست و کشورش با خطر تجزیه جغرافیایی و دموگرافی مواجه است و همچنین در معرض انفجارهای تروریستی‌ای قرار خواهد گرفت که امنیت و ثبات آن را متزلزل و رشد اقتصادی آن را کُند کرد از این‌رو این سیاستمدار حرفه‌ای تصمیم گرفت انقلابی را در سیاست‌های کشورش رهبری کند که در چارچوب آن با روسیه و سوریه آشتی و روابطش با ایران را تقویت کند و برای اینکه این انقلاب را توجیه کند احمد داوود اوغلو سپر بلا شد.
متحدان سابق اردوغان از میان کشورهای عربی و آمریکا قطعا از این نیات او آگاه بودند و اگر آنها پشت کودتای 15 ژوئیه گذشته- که نظریه‌هایی آن را مورد تایید قرار می‌دهد- نبودند، به دلیل شکست آن دچار ناامیدی نمی‌شدند و حالت «بی‌تفاوتی»، که بر روابط ترکیه و عربستان سعودی در حال حاضر حاکم شده است و نیز پایان ماه عسل روابط بین طرفین، که تنها یک‌سال دوام آورد، آن را توجیه می‌کند.
ورود نیروهای ترکیه به شهر مرزی «جرابلس» نخستین گام برای اجرای عملی تفاهم‌های سری سوریه و ترکیه است و ممکن است در مقابل، نه‌تنها مرزهای ترکیه و سوریه بر روی عناصر افراطی بسته و تمامی شریان‌های امدادی آنها قطع می‌شود بلکه ارتش سوریه وارد حلب می‌شود.
چه‌بسا برخی استدلال میکنند که بیش از 1200 تن از نیروهای وابسته به «ارتش آزاد سوریه»، پس از آنکه در «غازی‌عینتاب» (قازان تپه) آموزش دیده‌اند، با همراهی نیروهای ترکیه وارد این شهر شدند. این استدلال درست است ولی این نیروهای معارض سوری در اصل وابسته به گروهک‌هایی هستند که ترکیه آنها را تاسیس و پشتیبانی کرده است نظیر «حرکه نورالدین زنکی» و «جنبش السلطان مراد». این گروهک‌ها از دستورات آنکارا اطاعت می‌کند و در تمامی شرایط به آن وفادار هستند.
«جان کری» وزیر خارجه آمریکا، روز جمعه با همتای روسی خود «سرگئی لاوروف» در ژنو برای بررسی تحولات و تبادل اطلاعات درباره اوضاع در سوریه و رایزنی درباره این موضوع که آیا شرایط برای ازسرگیری مذاکرات بین معارضان و دولت سوریه آماده است، دیدار می‌کند.
***
منابع مشترک سوریه، ترکیه و ایران خنثی کردن گرایش‌های جدایی‌طلبانه کُردها همان «کلمه رمز عبور» بود که این سه طرف را بعد از خصومت و جنگ نیابتی، که 5 سال به طول کشید، گرد هم آورد و وحشت روسیه و آمریکا از خطر گروه‌های تندرو در سوریه و عراق بستر مناسب برای حمایت از همگرایی بین آنها به‌ویژه بین سوریه و ترکیه را فراهم آورد و تصادفی نیست که توجه و اهتمام‌های منطقه‌ای و بین‌المللی این روزها به‌سرعت کمتر می‌شود.
اردوغان روابط با اسرائیل را کاملا عادی‌سازی کرد و در پی آن، شرط لغو محاصره نوار غزه را ساقط کرد و منافع کشورش را در راس همه امور قرار کرد و بعید نیست همین اقدام را با همین هدف با معارضان سوری نیز انجام دهد.
تازه‌ترین نسخه راه‌حل سیاسی در سوریه که در حال متبلور شدن است (تشکیل) دولت سوریه فراگیر است که معارضان «میانه‌روی» در آن برخی پست‌های غیرحاکمیتی را برعهده می‌گیرد و در مقابل رئیس‌جمهور بشار اسد سوگند می‌خورد و سپس مرحله انتقالی که ممکن است به طول بینجامد و حتی شاید مرحله‌ای پایدار باشد، آغاز می‌شود. این امر را اظهارات اخیر اردوغان تفسیر می‌کند که در آن موافقت خود را با حضور بشار اسد در مرحله انتقالی اعلام کرد. خدا بهتر می‌داند.
تاکین، ژنرال بازنشسته برای دولت و دستگاه‌های اطلاعاتی سوریه معروف و شناخته شده است. او کسی است که در جریان بحران سابق بین ترکیه و سوریه در پی حملات حزب کارگران کردستان با آن (سوریه) مذاکره کرد و به مهندسی توافق «اضنه» در سال 1998 موفق شد؛ توافقی که به تبعید «عبدالله اوجالان» رهبر حزب کارگردان کردستان (پ‌ک‌ک) به «نایروبی» منتهی و سپس بازداشت و به آنکارا تحویل داده شد. وی یعنی ژنرال تاکین به‌عنوان مرد ماموریت‌های سریِ دشوار معروف خوانده می‌شود.
مذاکرات سری بین ترکیه و سوریه از ماه مه گذشته به‌ویژه از زمان استعفای آقای «احمد داوود اوغلو» نخست‌وزیر و رئیس «حزب حاکم «عدالت و توسعه» و انتخاب «بن‌علی ییلدریم» به جانشینی وی، متوقف نشده است. «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه با این عزل و نصب تصمیم گرفت سیاست‌های خود در پرونده سوریه را مورد بازنگری قرار دهد و از روسیه عذرخواهی کند و همچنین باب گفت‌وگو با دمشق از طریق دروازه ایران را باز کند.
یک منبع موثق در ترکیه برای ما درباره دیدارهای سری و محرمانه‌ای میان سرهنگ «علی مملوک» مسئول ارشد امنیتی در دمشق و همتای ترکی‌اش «هاکان فیدان» در تهران و الجزایر سخن گفت و تأکید کرد که افسران دستگاه‌های اطلاعاتی طرفین بارها در دمشق و آنکارا ملاقات کرده‌اند.
***
آقای بن‌علی ییلدریم در روز نخست تصدی سمتش (نخست‌وزیری) تأکید کرد که برای به حداقل رساندن اختلافات با همسایه‌ها تلاش خواهد کرد. او جنگ در سوریه را بیهوده خواند. در حالی‌که اردوغان تأکید کرد اختلافات با همسایه‌ها (در اشاره به سوریه) را پشت سر گذاشته‌ایم.
جدی‌ترین چیزی که ژنرال تاکید به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت، این بود که پیش‌بینی کرد «نظام سوریه به شهر حلب باز می‌گردد» و «ارتش جمهوری عربی سوریه با پشتیبانی روسیه وارد آن خواهد شد»، وی اظهار داشت روابط سوریه و ترکیه به‌زوی به روال عادی خود بازخواهد گشت.
اردوغان متوجه شد که او قربانی توطئه عربی- آمریکایی شده که وی را در باتلاق سوریه و رویارویی با روسیه- بزرگ‌ترین همپیمان منطقه‌ای ترکیه- قربانی کرده است. همانگونه که اردوغان متوجه شد سقوط نظام دمشق قریب الوقوع نیست و کشورش با خطر تجزیه جغرافیایی و دموگرافی مواجه است و همچنین در معرض انفجارهای تروریستی‌ای قرار خواهد گرفت که امنیت و ثبات آن را متزلزل و رشد اقتصادی آن را کُند کرد از این‌رو این سیاستمدار حرفه‌ای تصمیم گرفت انقلابی را در سیاست‌های کشورش رهبری کند که در چارچوب آن با روسیه و سوریه آشتی و روابطش با ایران را تقویت کند و برای اینکه این انقلاب را توجیه کند احمد داوود اوغلو سپر بلا شد.
متحدان سابق اردوغان از میان کشورهای عربی و آمریکا قطعا از این نیات او آگاه بودند و اگر آنها پشت کودتای 15 ژوئیه گذشته- که نظریه‌هایی آن را مورد تایید قرار می‌دهد- نبودند، به دلیل شکست آن دچار ناامیدی نمی‌شدند و حالت «بی‌تفاوتی»، که بر روابط ترکیه و عربستان سعودی در حال حاضر حاکم شده است و نیز پایان ماه عسل روابط بین طرفین، که تنها یک‌سال دوام آورد، آن را توجیه می‌کند.
ورود نیروهای ترکیه به شهر مرزی «جرابلس» نخستین گام برای اجرای عملی تفاهم‌های سری سوریه و ترکیه است و ممکن است در مقابل، نه‌تنها مرزهای ترکیه و سوریه بر روی عناصر افراطی بسته و تمامی شریان‌های امدادی آنها قطع می‌شود بلکه ارتش سوریه وارد حلب می‌شود.
چه‌بسا برخی استدلال میکنند که بیش از 1200 تن از نیروهای وابسته به «ارتش آزاد سوریه»، پس از آنکه در «غازی‌عینتاب» (قازان تپه) آموزش دیده‌اند، با همراهی نیروهای ترکیه وارد این شهر شدند. این استدلال درست است ولی این نیروهای معارض سوری در اصل وابسته به گروهک‌هایی هستند که ترکیه آنها را تاسیس و پشتیبانی کرده است نظیر «حرکه نورالدین زنکی» و «جنبش السلطان مراد». این گروهک‌ها از دستورات آنکارا اطاعت می‌کند و در تمامی شرایط به آن وفادار هستند.
«جان کری» وزیر خارجه آمریکا، روز جمعه با همتای روسی خود «سرگئی لاوروف» در ژنو برای بررسی تحولات و تبادل اطلاعات درباره اوضاع در سوریه و رایزنی درباره این موضوع که آیا شرایط برای ازسرگیری مذاکرات بین معارضان و دولت سوریه آماده است، دیدار می‌کند.
***
منابع مشترک سوریه، ترکیه و ایران خنثی کردن گرایش‌های جدایی‌طلبانه کُردها همان «کلمه رمز عبور» بود که این سه طرف را بعد از خصومت و جنگ نیابتی، که 5 سال به طول کشید، گرد هم آورد و وحشت روسیه و آمریکا از خطر گروه‌های تندرو در سوریه و عراق بستر مناسب برای حمایت از همگرایی بین آنها به‌ویژه بین سوریه و ترکیه را فراهم آورد و تصادفی نیست که توجه و اهتمام‌های منطقه‌ای و بین‌المللی این روزها به‌سرعت کمتر می‌شود.
اردوغان روابط با اسرائیل را کاملا عادی‌سازی کرد و در پی آن، شرط لغو محاصره نوار غزه را ساقط کرد و منافع کشورش را در راس همه امور قرار کرد و بعید نیست همین اقدام را با همین هدف با معارضان سوری نیز انجام دهد.
تازه‌ترین نسخه راه‌حل سیاسی در سوریه که در حال متبلور شدن است (تشکیل) دولت سوریه فراگیر است که معارضان «میانه‌روی» در آن برخی پست‌های غیرحاکمیتی را برعهده می‌گیرد و در مقابل رئیس‌جمهور بشار اسد سوگند می‌خورد و سپس مرحله انتقالی که ممکن است به طول بینجامد و حتی شاید مرحله‌ای پایدار باشد، آغاز می‌شود. این امر را اظهارات اخیر اردوغان تفسیر می‌کند که در آن موافقت خود را با حضور بشار اسد در مرحله انتقالی اعلام کرد. خدا بهتر می‌داند.
