جشنواره «مقابله با حقوق بشر آمریکایی» چه اهدافی را دنبال می کند؟
ادعایی در دنیا مطرح است که آمریکا و سازمان ملل و نهادهای مربوطه به آن ها خود را ملاک و سنجش حقوق بشر می دانند و دیگران رابه دلایلی که از دید خودشان درست است ناقض یا حامی حقوق بشر معرفی می کنند. در حالی که بزرگترین ناقض حقوق بشر در کل تاریخ خود آمریکاست و مستندات بسیاری نیز دراین مورد وجود دارد. نهاد رسمی سازمان ملل هم عملا هر جا دخالتی در زمینه حقوق بشر داشته در واقع به نوعی حمایت همه جانبه از منافع امریکا بوده است. برایتان مثالی میزنم که تجربه شخصی ام است. مدتی پیش در جنوب لبنان مشغول عکاسی بودم که نیروهای سازمان ملل ما را بدون علت و تنها به این دلیل که از آن سوی مرز یعنی فلسطین اشغالی با آنها تماس گرفته بودند و پرس و جو کرده بودند ،دستگیر کردند. برخوردشان اصلا جالب نبود و پس از ساعاتی که ارتش لبنان در این زمینه دخالت کرد ما را آزاد کردند. درواقع این نهاد کاملا آنجا برای رصد کردن اتفاقات و فعالیت ها و جاسوسی حضور داشت و نه تامین امنیت و کمک به مردم. این‌روزها چنین مواردی را در سوریه هم می‌توان دید و این نهاد به جای کمک به آواره ها و جنگ زده گان به نیروهای ضد دولت سوریه گزارش مخابره می کند و کاملا خلاف آنچه مدعی است عمل می‌کند. کشور آمریکا از ابتدای شکل گیری ناقض حقوق بشر بوده است. روند شکل‌گیری این کشور با کشتار سرخ پوستان و آواره کردن آنها همراه بوده و همینطور در طول تاریخ این روند با از حمایت از اسرائیل، جنگ‌هایی که در جهان به راه انداخته یا مسبب آنها بوده، استفاده از ادوات نظامی کشتار جمعی و جنگ افروزی و ناآمن کردن خاورمیانه ادامه داشته است. جشنواره «مقابله با حقوق بشر آمریکایی» همزمان با هفته حقوق بشر آمریکایی برگزار می‌شود. این هفته به‌خاطر سالروز حمله هوایی ناو وینسنس به هواپیمای مسافر بری ایران حقوق بشر آمریکایی نام گذاری شده است. در این حادثه تلخ جمعی از هموطنان ما کشته می شوند و این مصداق بارز نقض حقوق بشر از طرف آمریکاست و طبیعتا نگاه این جشنواره نیز درهمین ارتباط است و در آن به آثار مختلف هنری که در این زمینه پیامی داشته باشند اشاره خواهد شد.
وقتی من برای داوری دعوت شدم جشنواره تقریبا شکل گرفته بود . یک سری نقد ها داشتم و به همین خاطر به دوستان گفتن ایکاش زودتر دعوت به همکاری میشدم تا با صحبت و مشورت می توانستم کمک بیشتری به نحوه برگزاری داشته باشم. فکر میکنم هر جشنواره‌ای و بخصوص این جشنواره با این اهمیت باید شکل گیری درست و محکمی داشته باشد . چرا که اگر این اتفاق نیفتد تبدیل به فرصت سوزی می‌شود و تاثیر لازم را نخواهد داشت. امیدوارم اولین دوره از این جشنواره تبدیل به یک فرصت خوب شود و تاثیر لازم را بر مردم و هنرمندان داشته باشد.
مدتی پیش نمایشگاه کاریکاتور «هولوکاست» برگزار شد که با واکنش های داخلی و خارجی همراه بود. فکر میکنید نخستین دوره از جشنواره «مقابله با حقوق بشر آمریکایی » نیز با چنین بازتاب ها و احتمالا انتقادات داخلی و خارجی روبرو شود؟
معمولا چنین اتفاقاتی با واکنش‌های داخلی و خارجی همراه است. در بخش داخلی، این موضوع بخاطر تفاوت سلیقه در سیاست های خارجی در کشور است. عده‌ای معتقدند چنین جشنواره ها و مسابقاتی می‌توانند به تیره شدن روابط ایران با سایر کشورها منجر شوند و تنش ها را بیشتر کنند و مخالفت می‌کنند. در بخش خارجی نیز بخاطر همان داعیه دروغین حقوق بشر ،هر آنچه نگاهی انتقادی به موضوع داشته باشد قاعدتا مورد هجمه قرار می گیرد.
همزمانی این جشنواره با سالگرد برجام هم شاید دلیلی براین انتقادات باشد.
این جشنواره ارتباطی با برجام ندارد و بخاطر هفته حقوق بشر آمریکایی در این زمان برگزار می شود . ضمن اینکه همانطور که برای اغلب افراد قابل پیش بینی بود در این یکسال مشخص شد برجام دستاوردی که نوید داده شده بود را نداشته است.
به‌نظرتان این جشنواره و آثار هنری شرکت کننده در آن تا چه حد می تواند آگاهی مردم را نسبت به نقض حقوق بشر توسط امریکا بالا ببرد؟
برگزاری هر جشنواره فرهنگی و هنری می تواند تلنگری بر اذهان عمومی باشد. از طرفی می تواند به هنرمندان یادآوری کنند که درباره موضوعات مرتبط با جشنواره اهتمام داشته باشند و به آن سمت سوق پیدا کنند و از طرفی می‌تواند آثار هنری را در سطح جامعه نشر داده و باعث روشن شدن اذهان عمومی به واسطه زبان هنر که بهترین راه برای پیام رسانی است باشد. در این بین کیفیت آثار هنری بسیار مهم است . امیدوارم جشنواره مورد بحث در دوره‌های آتی مدت زمان بیشتری برای ارسال آثار در نظر گرفته و همچنین در زمان برگزاری اقدام به برپایی کلاس هایی برای تبیین اهداف هنری و سیاسی و اجتماعی این جشنواره را در نظر بگیرد.
به عنوان یک هنرمند فعال در زمینه افشای جنایات جهانی آمریکا و یکی از داوران نخستین جشنواره «مقابله با حقوق بشر آمریکایی »،چه چشم اندازی را برای این جشنواره نوپا می بینید؟
به‌نظرم نفس برگزاری این جشنواره حرکت بسیار مثبت و موثری است و در بخش عکس می‌تواند هنرمندان را به سمت و سویی سوق دهد که بیشتر در این زمینه کار کنند و فعال باشند. در مورد حقوق بشر دروغین آمریکایی در بخش کاریکاتور ،کارتون و پوستر بسیار کار شده است اما شاهد این میزان فعالیت در این زمینه در هنر عکاسی نیستیم و این جشنواره می تواند گامی در جهت ترغیب هنرمندان عکاس نیز باشد تا در سال های آتی شاهد اثار درخشانی از آنها باشیم.
این اولین دوره از برگزاری جشنواره «مقابله با حقوق بشر آمریکایی » است. به عنوان یک عکاس چه نواقصی را در این دوره می بینید که بنظرتان باید برای دوره های بعد باید مرتفع شوند.
در فراخوان این جشنواره به عکس های صحنه پردازی شده اشاره شده است . لازم می‌دانم توضیح دهم این عکس ها نیاز به فراخوان ندارند و بیشتر به کمک و حمایت های مالی نیاز دارند. هنرمندان اندکی در این زمنیه فعالند و این هنرمندان نیز برای فعالیت در این زمینه نیاز به حمایت های مالی دارند چرا که تهیه عکس تصویرسازی شده هزینه بالایی دارد. بنابراین سیاست درست این است جشنواره از تولید اثار حمایت کند نه اینکه صرفا گردآورنده باشد.
عکس صحنه پردازی شده شیوه ای نوین در عکاسی ما است و شاید برخی حتی نام این نوع عکاسی را نشنیده باشند. فکر می کنید این جشنواره می تواند به جذب هنرمندان در این زمینه کمک کرده و اذهان مردم را با این هنر آشنا کند؟
قطعا می تواند اثر گذار باشد به‌خصوص اینکه با آموزش ،فرهنگ سازی و تقویت انگیزه نیزهمراه شود. این جشنواره هم در زمینه جذب و تشویش هنرمندان و هم در مورد شفاف سازی جنایات آمریکایی به شکلی کاملا اثر گذار می تواند موفق عمل کند. نمی دانم عکسی را که همزمان با13 ابان سال گذشته در میدان ولیعصر نصب شد و در زمینه حقوق بشر آمریکایی بود دیده اید یا نه؟ این عکس چند سرباز آمریکایی را نشان میدهد که پرچم آمریکا رابر فراز اجساد مردمی از نقاط مختلف دنیا برافراشته اند. آن عکس کار بنده بود و شاید دلیل دعوت به همکاری با جشنواره حقوق باشر آمریکایی نیزهمان اثر باشد. آن عکس یک کار صحنه پردازی شده بود و وقتی در میدان ولیعصر(عج) تهران در آن ابعاد نصب شد به شدت اثر گذار بود و با واکنش های مختلف داخلی و خارجی روبرو شد .
درواقع آن عکس به نوعی به نماد حقوق بشر از نوع آمریکایی تبدیل شد. خالی از لطف نیست در پایان این گفتگو کمی هم در مورد آن عکس توضیح دهید.
مدت‌ها ذهن حقیر درگیر تولید کاری ضد آمریکایی بود. کاری که مخاطب بین المللی آن را به خوبی بفهمد و زبان مشترک رسانه بتواند آن را تفسیر کند. تا اینکه در نهایت توجهم به عکس معروف «برافراشتن پرچم در ایوو جیما ژاپن» جلب شد. دو سال بود ایده اصلی این عکس مدام در ذهنم بود و حتی عکس اصلی روی دسکتاپ کامپیوترم بود و دایم به این فکر می کردم چه چالشی می توان با این عکس مطرح کرد و چه پیامی رامی توان رساند چراکه این عکس بسیار معروف است. «برافراشتن پرچم در ایوو جیما» نام یک عکس تاریخی است که در ۲۳ فوریه ۱۹۴۵ توسط جو روزنتال گرفته شده است. عکس پنج سرباز و یک پزشک جنگی شاغل در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا را بر فراز تپه سوریباچی در نبرد ایوو جیما طی جنگ جهانی دوم نشان میدهد. این عکس نماد غرور ملی و پرچم افتخارات آمریکاست. اما این افتخارات بر چه بنا شده است؟ این سوالی بود که سعی کردم در عکس بازسازی شده «داستان یک پرچم» پاسخ دهم. افراد حاضر در عکس «داستان یک پرچم» از اقوام و ملیت‌های مختلف هستند. کسانی که با نگاه به جنایات آمریکا و ایادی آن در نقاط مختلف دنیا در عکس جای گذاری شده اند: ملت مظلوم فلسطین، کودکان فلسطینی، جمال و محمد الدوره، مرد و زن افغان و عراقی، سرخپوست، سیاه پوست، سرباز ویتنامی، کودک سوری، مرد و کودک قربانی بمب شیمیایی در حلبچه و حاجیانی از فاجعه منا و... هستند.
