به گزارش مشرق، «ارج، نامی که می‌شناسیم و به آن اعتماد داریم»، شعاری است که بسیاری از قدیمی‌ها آن را بارها از رادیو و تلویزیون شنیده‌اند. کارخانه‌ای که با وجود مشکلات فراوان سال‌ها به کار خود ادامه داد و کارگران زیادی در آن مشغول کار بودند.

این کارخانه با نام تجاری «ارج» لوازم خانگی از جمله آبگرمکن، بخاری، کولر و یخچال را تولید می‌کرد و با  سبد محصولات خود، برندی خوشنام و قابل رقابت در بازار ایران شناخته می‌شد.

سال‌هایی بود که کارگران ایرانی پرنشاط در کارخانه ارج محصولات متنوع و باکیفیتی تولید می‌کردند و در خانه‌ هر ایرانی اقلام متنوعی از محصولات این شرکت وجود داشت.

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، این کارخانه تلاش‌های زیادی برای به روز کردن دستگاه‌ها و ماشین‌آلات خود کرد، اما باز کردن دروازه‌های کشور به روی محصولات خارجی و تغییر ذائقه مصرفی مردم، سرعت بیشتری نسبت به تحولات داشت.

و اکنون این کارخانه نفس‌های آخر فعالیت خود را می‌کشد، سال گذشته طبق صورت‌های مالی، بیش از 12 میلیارد تومان زیان کرد و بیش از دوسوم خط تولید آن غیرعملیاتی شد که جملگی در اثر عدم مدیریت صحیح منابع انسانی، هزینه‌های اداری و سایر مشکلات بود.

اخیراً اخباری درباره تعطیلی این کارخانه عظیم با 86 هزار مترمربع مساحت منتشر شد که برای بررسی صحت و سقم آن، به همراه عکاس خبرگزاری عازم محل شرکت واقع در کیلومتر 6 جاده مخصوص کرج شدیم.

در ابتدا، کنار سوله‌ای بزرگ توقف کردیم که تابلوی ارج بر روی آن نصب شده بود و با ورود به آن متوجه شدیم که شرکت صنایع ملی، این سوله را که پیش از این محل ورزش کارکنان و کارگران ارج بوده، خریداری کرده است.

سپس راهی محل کارخانه اصلی می‌شویم، در ابتدای درب اصلی، نگهبانان در پاسخ به پرسش‌ها از تعطیلی بیش از یکساله کارخانه خبر می‌دهند و از این موضوع گلایه‌مند و ناراحت هستند.

سال گذشته متأسفانه بر اثر مشکلات عدیده در اقتصاد کشور و واردات کالاهای بی‌رویه که منجر به کاهش تقاضای محصولات داخلی شده است، کارگران بسیاری در کارخانه ارج تعدیل شدند که با پایان قرارداد، همکاری دیگری با کارخانه نداشتند.

طرف دیگر ماجرا، دستگاه‌های خاموش و کارخانه تاریک ارج بود که تعدادی کارگر خدماتی در حال جارو کشیدن و مرتب کردن فضای کارخانه بودند.

* جلوگیری نگهبانان و حراست از تهیه گزارش تصویری

در هنگام تهیه گزارش تصویری از وضعیت کارخانه بزرگ ارج، اعضای حراست و نگهبانان مانع از عکسبرداری شدند، اما در نهایت با وساطت یکی از مدیران، وارد بخش اداری این کارخانه شدیم تا درباره وضعیت این کارخانه اطلاعات تازه‌ای به دست آوریم.

در این بخش، مدیر امور اداری به نام بنار که خود را رئیس شورای اسلامی کار این کارخانه نیز معرفی کرد، عمده مشکلات شرکت در سال‌های گذشته را کمبود نقدینگی و نبود تقاضا در بازار اعلام کرد.

او عقیده داشت محصولات شرکت ارج در سطح کشور می‌تواند کم‌نظیر باشد، اما رکود اقتصادی و مشکلات تجهیزات کارخانه -فرسودگی-، ظرفیت تولید را به شدت کاهش داده است.

به گفته‌ این مقام مسئول در کارخانه، هم‌اکنون تنها روزانه 7 تا 8 عدد دستگاه کولر 1300 تولید می‌شود و سایر خط‌های تولید به دلیل نبود تقاضا کاملاً تعطیل شده‌اند، اما اگر تقاضا باشد می‌توان این کارخانه را مجدد راه‌اندازی کرد.

نکته جالب توجه اینکه در شرایط تحریم و اوج فشارهای بین‌المللی، این شرکت در بهترین شرایط تولید و فروش قرار داشت تا جایی که حتی 27 هزار دستگاه محصول در تولید می‌شد و نزدیک به 2000 کارگر و کارمند به طور مستقیم در آن مشغول کار بودند و برای سایر بخش‌ها نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده بودند.

اما دقیقاً در روزهایی که دولت تدبیر و امید از طلوع خورشید برجام سخن به میان می‌آورد، هم‌زمان «ارج 80 ساله» در حال غروب است و تمام دستگاه‌هایش از نفس افتاده‌اند.

* فروش قطعه قطعه محصولات ارج به جای تولید محصول نهایی

فضای فیزیکی این کارخانه در حین بازدید، در حال مرتب کردن توسط نیروهای خدماتی است و بسیاری از دستگاه‌ها که فروش نهایی آن در بازار امکان ندارد، مجدد به قطعات تفکیک شده تبدیل و در صورت وجود تقاضا به فروش خواهند رسید؛ یعنی یکی از آرزوهایی که در یک کارخانه تولیدی وجود دارد و آن تولید محصول نهایی است، به علت مشکلات عدیده، برآورده نشد.

طبق بررسی‌های انجام شده و مشاهدات خبرنگار فارس، عمده‌ترین مشکلات در سال‌های گذشته به وجود آمده و این کارخانه را به مرز تعطیلی کشانده است؛ این در حالی است که سهامداران عمده این کارخانه به دنبال واگذاری آن به بهانه اصل 44 هستند.

* کاهش 9 هزار دستگاه تولید در سال 93 نسبت به سال‌های 84 و 85

در جریان بازدید از خط تولید، یکسری کولر تولید شده بر روی دستگاه‌ها مسکوت مانده است و علت عدم ادامه فعالیت نیز مشکلات فروش و رکود بازار اعلام می‌شود و دریغ از یک کارگر که در سالن تولید مشغول به کار باشد، بسیاری از نیروهای خدماتی نیز به کارهای دیگری مشغول هستند. حتی یکی از مسئولین خطوط تولید که ده‌ها کارگر مشغول به کار داشت، هم‌اکنون به عنوان یکی از نیروهای خدماتی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

یکسری از تولیدات نیز در حال جداسازی قطعات است که به جای تولید محصول نهایی به صورت قطعات جدا از هم فروخته شوند که علاوه بر آن یخچال‌های تولید شده کارخانه روی ریل دستگاه‌ها به صورت نیمه‌کاره رها شده بودند.

در حین بازدید، مسئول اداری این شرکت سعی داشت، وضعیت شرکت را خوب جلوه دهد. اما مشاهدات ما نشان داد که این کارخانه قدیمی که روزی 2 هزار کارگر در آن مشغول به کار بودند هم اکنون به بدترین شرایط رسیده است و هر نوع سرمایه‌گذاری در آن به علت فرسودگی دستگاه‌ها و عدم وجود بهره‌وری منجر به زیان خواهد شد. هم‌اکنون این کارخانه در بخش تولید تنها کمتر از 30 کارگر دارد و مابقی در بخش‌های فنی، خدماتی و پس از فروش فعالیت می‌کنند.

در خلال تهیه گزارش سری هم به اداره مالی این شرکت زدیم که صورت‌های مالی آن از وضعیت بحرانی کارخانه خبر می‌داد. به طوریکه در سال 94، با فروش 12 میلیارد تومانی، حدود 12 میلیارد تومان زیان متوجه شرکت شده است که بخش عمده آن ناشی از هزینه‌های غیرعملیاتی است.

ترکیب سهامداری این شرکت طبق صورت‌های مالی شامل شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی با 53 درصد، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی، شرکت ملی خدمات و تدارک، گروه توسعه ملی و شرکت ملی مسکن و صنایع ساختمان هستند که طبق گفته کارکنان قصد دارند تا کارخانه ارج را به شرکت‌های خارجی بفروشند.

* کارگران: به داد کارخانه برسید؛ می‌خواهند اینجا را بفروشند و کارگران را اخراج کنند

کارگران معدودی در کارخانه حضور دارند که از ما تقاضا داشتند که با انتشار وضعیت نابسامان کارخانه و مشکلات تولید، مانع از واگذاری آن شوند، چرا که این کارخانه در سال‌های گذشته، معیشت بسیاری از خانواده‌های کارگران را تأمین کرده است و چشم امید آنها به اندک روزنه‌ای است که در صورت توجه دولت به بخش تولید، به دوران رونق بازگردد.

* مدیرعامل کارخانه: کارت اعتباری دولت هم وضعیت فروش کارخانه را تغییر نداد/ واردات بلای جان تولیدکنندگان شد

پس از گذشت ساعاتی از بازدید و صحبت با مدیران میانی شرکت، مدیرعامل کارخانه نیز به نام حسینی به جمع ما آمد و درباره مشکلات کارخانه و اینکه گفته می‌شود این شرکت به طور کامل تعطیل شده، توضیحاتی ارائه کرد.

وی با اشاره به اینکه کارخانه در کمترین حد میزان، تولید فعالیت می‌کند و در تلاش هستیم تا این کارخانه را مجدداً با برنامه‌ریزی میان‌مدت، مجدداً احیاء کنیم و کارگران قبلی را بر سر کار بیاوریم، اما به دلیل افزایش هزینه تولید و مشکلات فروش، تولید عقلایی نیست و با این وجود، سعی می‌کنیم کمترین زیان متوجه شرکت شود تا مصرف‌کننده و پرسنل رضایت بیشتری کسب کنند.

بسیاری از صنایع ما هم‌اکنون با تکنولوژی 30 سال گذشته فعالیت می‌کنند و این موضوع در کارخانه ارج مستثنی نیست و در کنار آن، واردات کالاهای خارجی و عدم توجه جدی دولت به بخش تولید، رکود شرکت‌ها را عمیق‌تر کرد و مجبور شدیم تا قرارداد کارگران را که سال‌های در این کارخانه مشغول کار بودند، در پایان سال خاتمه‌یافته اعلام کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا دستگاه‌ها و تجهیزات تولیدی کارخانه خاموش شده‌اند، گفت: در گذشته حتی 27 هزار دستگاه نیز در کارخانه تولید می‌شد که این میزان در سال 93 به 13 هزار دستگاه و در سال 94 نیز کاهش پیدا کرد و در ماه‌های پایانی سال 94 و ابتدای سال 95 به دلیل مشکلات کارخانه، در خصوص دستگاه‌ها و عدم وجود سفارش، روزانه 7 عدد کولر 13000 تولید می‌کنیم!

با خارجی‌ها نیز برای واگذاری کارخانه صحبت شده و اشکالاتی را متوجه آن دانسته که در حال برطرف کردن آنها هستیم، اما درنهایت باید عرض کنم که شرکت‌های خارجی نیز ابتدا منافع خود را درنظر می‌گیرند و بعد به سراغ سرمایه‌گذاری در شرکت‌های ایرانی می‌آیند.

برای حل معضلات تولید، در مجمع عمومی، راهکارهایی ارائه شد تا استراتژی‌های میان‌مدت و بلندمدت ترسیم شود، اما تاکنون هیچ برنامه‌ریزی نداشته‌ایم.

وضعیت فعلی کارخانه نیز به دلیل روزهای ماه مبارک رمضان به وجود آمده و سعی می‌کنیم تا ماه‌های آینده تولید کارخانه را مجدد راه‌اندازی کنیم.

برخی از تکنسین‌ها و عوامل تولید در کارخانه، امکان فعالیت مجدد شرکت را وجود سفارش در بازار اعلام کردند، اما به دلیل طراحی قدیمی دستگاه‌ها و نبود تقاضا، به علت عدم به روزرسانی تجهیزات فعلاً ادامه فعالیت میسر نیست.

* دولت جلوی واردات را بگیرد

به گزارش فارس، وجود برندهای مختلف لوازم خانگی در ایران موجب شد تا ذائقه مصرف‌کنندگان تغییر کرده و کمتر ایرانی به سمت خرید کالاهای تولید داخل سوق داده شوند، در حالی که برندهای داخلی در صورت حمایت و توجه به تولید، امکان رقابت با کشورهای دیگر را داشتند.

اما غفلت دولت از وضعیت تولیدکنندگان و توجه به مسائل بین‌المللی (برجام) بسیاری از کارگران و نان‌آوران خانواده‌های ایرانی را خانه‌نشین کرد و در عمل، نه تنها ارج ایران در ماه‌های گذشته آخرین نفس‌های خود را می‌کشد، بلکه سایر تولیدکنندگان داخلی نیز با طلوع برجام، در حال غروب هستند.

براساس این گزارش، مسئولان کارخانه اعلام کرده بودند که تنها یک‌هزار دستگاه در انبارها دپو شده، اما مدیران داخلی این شرکت، از فاجعه‌ای بزرگ و ذخیره‌سازی بیش از 7 هزار دستگاه به علت عدم وجود تقاضا و مشکلات فروش خبر دادند، این در حالی بود که دولت در ماه‌های گذشته از کارت‌های اعتباری خرید کالاها رونمایی کرده بود، اما در عمل هیچ اتفاقی مبنی بر بهبود وضعیت رخ نداد.

مشکلات نقدینگی کارخانه ارج به عنوان یکی از قدیمی‌ترین تولیدکنندگان ایرانی منجر شد تا مشتری‌های وفادار آن هم مجبور باشند تا برای خرید، پول نقد واریز کنند، در حالی که سایر رقبای خارجی، به صورت پیش‌فروش و اعتباری سهم بازار را از تولیدکنندگان ایرانی تصاحب کردند.

علاوه بر این، با نگاهی بر تابلوها و بیلبوردهای سه‌راه امین‌حضور به عنوان مرکز فروش لوازم خانگی، نشانی از تبلیغات کالاهای ایرانی دیده نمی‌شود و خارجی‌ها با وعده‌های سفرهای خارجی و هدایای رنگارنگ، بنکاداران را به فروش محصولات خود ترغیب می‌کنند، این در حالی است که بانک‌های ایرانی با دریافت سودهای بانکی سنگین مانع از پیشرفت تولیدکنندگان شدند.

طبق بررسی‌هایی که در این گزارش انجام شده، نزدیک به 60 تا 70 درصد از این زیان شرکت به دلیل پرداخت جریمه و سود بانکی است که اگر در بخش تحقیق و توسعه این کارخانه هزینه می‌شد، هم‌اکنون بسیاری از مشکلات برطرف می‌شد و مسئولان آن مجبور به اخراج بیش از یک‌هزار و 800 نیروی آن نمی‌شدند.