فیلم های محمد رسول الله (ص)، نهنگ عنبر، ایران برگر،انیمیشن شاهزاده روم، در مدت معلوم، گینس، کوچه بی نام، رخ دیوانه، دوران عاشقی و عصر یخبندان، به ترتیب  ده فیلم پرفروش و بالای دو میلیاردی گیشه سال گذشته لقب گرفته اند که از میان آنها فیلم محمد رسول الله(ص) آخرین ساخته مجید مجیدی با اکرانی ویژه و با 102 روز نمایش با فروشی بالغ بر 14.5 میلیارد تومان، پرفروش ترین فیلم سال شد. برای پرهزینه ترین فیلم تاریخ سینمای ایران (به گفته مجیدی کارگردان فیلم، بیش از 100 میلیارد تومان هزینه ساخت این فیلم شده است. شاید انتظار فروش بیشتری در گیشه داشتیم ولی با وجود تبلیغات فراوان و اکران های ویژه، آنچنان استقبالی از طرف مخاطبین و عامه مردم برای این فیلم دیده نشد. داستان فیلم محمد(ص) که از قبل از تولد ایشان آغاز و تا دوران نوجوانی پیامبر ادامه داشت، در میان منتقدین سینما، نقدهای متفاوتی داشت و برخی بر این باور بودند که مجیدی از پس این پروژه عظیم سینمای ایران نتوانسته آنچنان بدرخشد.

طبق انتظار در سال 94 نیز ژانر کمدی پیشتاز گیشه بود و فیلم های نهنگ عنبر، ایران برگر و گینس حدود 15 میلیارد تومان آورده مالی برای صنعت سینما به همراه داشتند و این گزاره که برای مردم ایران، سینما در درجه اول تفریح و وسیله ای برای گذران وقت و سرگرمی است بار دیگر به اثبات می رسد. در میان این سه فیلم پرفروش 94، حضور رضا عطاران در دو فیلم نهنگ عنبر و گینس قابل توجه است. عطاران در این سال های نه چندان دور ثابت کرده که با حضور خود در هر فیلمی، فروش آن فیلم را تضمین می کند. ساخت نهنگ عنبر برای سامان مقدم در مقام کارگردان و دیدن بازتاب های فروش و استقبال مخاطبین، آنقدر خوب بوده که او تصمیم گرفته به زودی قسمت دوم این فیلم را هم بسازد و قرار است این بار داستان از زاویه نگاه مهناز افشار روایت شود. داستان قسمت اول روایتگر کودکی عطاران و اتفاقاتی است که برای رسیدن به معشوقش برای او اتفاق می افتد.

محسن تنابنده که خود را با نقی پایتخت های سیروس مقدم به اوج محبوبیت در میان مردم رسانده بود، در اولین ساخته سینمایی خود با عطاران در "گینس" زوجی تشکیل داد تا شاید بتواند در اولین گام سینمایی خود در مقام کارگردان، فاتح گیشه 94 باشد ولی فیلمنامه ضعیف گینس امیدها را ناامید کرد و با فروشی حدود سه میلیارد تومان، پرونده این فیلم هم بسته شد.

شاید به جرات به توان گفت سینمایی انیمیشن "شاهزاده روم" هادی محمدیان یکی از اتفاقات نادر در حوزه انیمیشن ما محسوب شود که توانست با اکران نخست خود در 33 امین جشنواره فجر همه نگاه ها را به سمت خود جلب کند و پس از آن با اکران در سینماهای کشور به فروشی بالغ بر سه میلیارد و ششصد میلیون تومانی برسد که پیشتاز خیلی از فیلم های سینمایی اکران شده در سال گذشته بود. داستان جذاب و پرکشش شاهزاده روم توانسته بود برخلاف سایر انیمیشن های تولید شده، این بار کودکان را با خود همراه کند. این انیمیشن علاوه بر اکران در سینماهای کشور، در عراق و لبنان هم با نسخه عربی به اکران درآمد که در آنجا نیز توانست با استقبال مخاطبین همراه شود.

سینمای کودک نیز در سال گذشته با چهار فیلم خود در گیشه توانست حدود 620 میلیون تومانی به سبد خود اضافه کند تا کودکان نیز سهمی از صنعت سینما داشته باشند. " مبارزان کوچک، تتل و راز صندوقچه، بازگشت لوک خوش شانس و وروجک ها" چهار فیلمی بودند که برای کودکان ساخته و اکران شدند.

اما جای تعجب دارد که سهم سینمای دفاع مقدس ما که معمولا سهم خوبی از گیشه داشته، سال گذشته فقط 470 میلیون بوده و از پنج فیلمی که با موضوع دفاع مقدس به نمایش درآمده بود، دو فیلم "تا آمدن احمد" و " عاشق ها ایستاده می میرند" با موضوعی متفاوت، این بار قهرمانان فیلم خود را به جای فرماندهان خودی، از سربازان و فرماندهان عراقی جایگزین کردند و شاید جای سوال باشد که آیا برای متفاوت و نو بودن سوژه، قهرمانان و فرماندهان خودی و رشادت هایشان برای ساخت فیلم با موضوع دفاع مقدس  کفایت نمی کند؟

هنوز هم تهیه کنندگانی پیدا می شوند که فقط به فکر گیشه باشند و به هر ترفندی استفاده کنند تا فیلمی کاملا تجاری روانه سینماها شود. سهم سینمای کاملا تجاری یا به اصطلاح فیلم فارسی سال 94 از گیشه حدود 3 میلیارد تومان با 7 فیلم بود که شاید خود دلیلی برای رغبت تهیه کنندگان این حوزه باشد.

تقریبا نیمی از 70 میلیارد تومان آورده مالی فروش فیلم ها در سال 94، متعلق به فیلم هایی با موضوعات اجتماعی بوده که آن هم با موضوعات مختلف نقد مشکلات جامعه، ازدواج، طلاق، خیانت، بحران های خانوادگی، اعتیاد، حادثه ای و... بوده است.

از 57 فیلمی که در سال گذشته اکران سینما ها را تجربه کردند، نشان می دهد باز هم نگاه مسئولان سینمایی و برندگان جشنواره ها با نگاه و سلیقه مردم متفاوت است. به عنوان مثال فیلم " من دیه گومارادونا هستم" ساخته بهرام توکلی که در 33 امین جشنواره فیلم فجر در 11 بخش نامزد سیمرغ بلورین جشنواره شد (در بخش های مهمی مثل بهترین کارگردانی، فیلمنامه، فیلم، تدوین و...) و در نهایت دو سیمرغ نقش مکمل مرد و صدابرداری را با خود به خانه برد ، در گیشه با استقبال کم مخاطبین مواجه شد و فقط حدود 447 میلیون تومان فروخت. "خداحافظی طولانی" فرزاد موتمن  اوضاعی اسف ناک تر از "دیه گو..." داشت و این فیلم نیز با 7 نامزدی و بردن دو سیمرغ از جشنواره 33 فجر در گیشه با شکست سنگینی مواجه شد و فقط توانست حدود 130 میلیون تومان بفروشد.

مخاطبین فیلم های سینمایی دیگر به نام کارگردان و بازیگر برای رفتن و دیدن فیلم آنچنان به مانند گذشته بها نمی دهند (البته این گزاره درباره فیلم های با ژانر کمدی و طنز متفاوت است و کاربرد آنچنانی ندارد) و "روباه"  آخرین ساخته بهروز افخمی که فیلمی حادثه ای و درباره ترور دانشمندان هسته ای بود، با 130 میلیون تومان فروش، آورده ای مالی برای تهیه کننده خود به ارمغان نداشت تا افخمی حداقل برای مدتی لااقل کارگردانی را رها کرده و به دامان صداو سیما و اجرا پناه آورد.

"بوفالو" نیز که نام پرویز پرستویی را به عنوان بازیگر یدک می کشید، چه در جشنواره و چه در اکران عمومی خود نتوانست موفقیتی کسب کند و با فروش اندک 80 میلیونی ، به کار خود پایان داد.

می شود فیلم "قصه ها"ی بنی اعتماد را پرحاشیه ترین فیلم 94 نامید، چرا که پس از توقیف اکرانی چند ساله، توانست سال گذشته با در اختیار داشتن سالن های محدود، 800 میلیونی برای گیشه درآمد داشته باشد. "قصه ها" که برنده جایزه بهترین فیلمنامه 71 امین جشنواره فیلم ونیز را برای بنی اعتماد به همراه آورده بود، به خاطر مضمون و ارتباط آن با فتنه 88 و سیاه نشان دادن اوضاع اجتماعی ایران در این سال ها از طرف کمیسیون فرهنگی مجلس اجازه اکران نداشت ولی درنهایت با پیگیری های وزیر ارشاد و معاونت سینمایی(!) این فیلم نیز رنگ اکران به خود گرفت.

درنهایت صنعت سینما (البته در ایران خیلی به لحاظ مالی نمی شود سینما را صنعتی پولساز نامید) سال 94 حدود 70 میلیارد تومان آورده مالی داشته است که با افزایش بلیط سینما در سال جدید و اکران های پرفروش سینماها در فروردین امسال، پیش بینی می شود سال خوبی برای گیشه های سینما باشد.

تا لحظه ای که این گزارش نوشته می شود، فروش فیلم های اکران سینما در فروردین و اوایل اردیبهشت به مرز 30 میلیارد تومان رسیده که 20 میلیارد آن حاصل فروش دو فیلم طنز " من سالوادور نیستم" و " 50 کیلو آلبالو" است که اکثر منتقدین سینما هر دو فیلم را خیلی ضعیف ارزیابی کرده اند . سالوادور که این بار هم به بهانه حضور رضا عطاران و سفر برزیل و شوخی های جنسی خود توانسته حدود 13.5میلیارد کاسبی کند و فیلم 50 کیلو آلبالوی مانی حقیقی نیز به لطف  دور هم جمع کردن ستاره های طنز سینما و تلویزیون و تبلیغات زیاد شبکه های ماهواره ای 7.5 میلیارد به جیب بزند. 20 میلیارد فروشی که فقط باعث سرگرمی شبانه مخاطبین خود را فراهم کرده و شاید هیچ آورده ی دیگری برای آنها نداشته باشد.