مشرق؛ چند سال پیش "جان لیمبرت"، که یکی از گروگانهای لانه ی جاسوسی بود، در سالگرد آن واقعه، در یکی از شبکه های آمریکایی از خاطرات آن روزها می گفت. مجری شبکه با توجه به اینکه لیمبرت پس از آن ماجرا، سفیر آمریکا در جمهوری اسلامی موریتانی شده بود، از وی پرسید: نترسیدی از اینکه در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دیپلمات 444روز دستگیر شدی و دوباره حالا سفیر آمریکا در یک جمهوری اسلامی دیگر می شوی؟
لیمبرت جملات مهمی را در پاسخ به این سوال گفت که نشان از اسلام شناسی عمیق تر وی نسبت به دوستان آمریکایی اش دارد. با توجه به اینکه رهبر جمهوری اسلامی ایران" سید علی خامنه ای" و رهبر جمهوری اسلامی موریتانی" معاویه بن طایع" بود، لیمبرت گفت: نه، اگر اسلام را بشناسی از اسلام معاویه نمی ترسی بلکه از اسلام علوی می ترسی و جمهوری اسلامی معاویه ترس ندارد، بلکه این جمهوری اسلامی علی است که ترس دارد!
تا کنون مشرق اخبار زیادی را در زمینه اسلام هراسی غربی ها منتشر کرده، و از جمله مساجدی با فرمهای مدرن وعجیب و غریب را که به صورت غیر متعارف در اروپا و با حمایت مالی سلفی ها ساخته می شود. در اکثر موارد مسئولان شهری کشورهای اروپایی با وجود مخالفت عده ای اسلام ستیز با نفس ساخت مسجد، مجوز آن را صادر کرده اند، اما اینبار درخصوص مسجد جامع کپنهاک دانمارک اتفاق دیگری رخ داده که ارجاع آن به حرف های لیمبرت کار آسانی است. مسئولان مدیریت شهری کپنهاک با ساخت مسجد هیچ مشکلی نداشته اند بلکه، با ساخت مسجدی با سبک معماری ایرانی اسلامی مخالف بوده اند!
علی ای حال، سبک معماری ایرانی اسلامی، بار محتوایی خاصی را با خود به همراه دارد که برگرفته از تعالیم و روح کلی اسلام علوی است و این شیوه معماری در زمان اوج هنر معماری اسلامی، یعنی زمانی تثبیت حکومت شیعی در عصر صفویه متبلور می شود. لذا در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی، بهترین و ظریفترین راه برای نفوذ در قلب ها و ذهن های مردم دیاری که با ادبیات اسلام بیگانه اند، شاید صدور معماری ایرانی اسلامی و استفاده از این شیوه معماری برای ساخت بناهای ایران در غرب باشد.
مسئولان دیپلماسی کشور باید بدانند که برای مخابره کردن مفاهیم عمیقی که انقلاب اسلامی برای آن انجام گرفته، بهترین راهکار استفاده از هنری متعالی است که این ظرفیت را دارد تا به بهترین وجه ناقل این پیام باشد و یکی از بهترین هنرها معماری است که می تواند آئینه ای برای انعکاس وجهه انقلاب اسلامی باشد.
همانطور که در این فیلم اسلام هراسانه هم که اخیرا از شبکه CBN پخش شده مشاهده می شود، غربی ها از ساخت مساجد و به خصوص ساخت مساجد شیعی در اروپا هراسانند و دولتمردان غربی از اینکه ندای اسلام واقعی به گوش مردمشان برسد هراس بیشتری دارند. از این رو مجال بیشتری برای رشد مساجد سلفی ها، با سبک های پست مدرن و دیکانستراکشن و ... می دهند و نمونه هایش را در ساخت مسجدهایی چون مسجد کلن آلمان، مسجد بزرگ رم، مسجد یاس، بثنال گرین و گیلینگهام لندن دیده ایم. اما مسجد جامع کپنهاگ از معدود مساجد شیعی اروپا است که علی رغم مخالفت حزب مردم دانمارک و محافظه کاران و با رای مثبت گروههای چپ، از سوی شورای شهر کپنهاک مجوز ساخت گرفت.
شبکه رادیویی" دی آر پی 4" دانمارک می گوید: مجمع جهانی اهل بیت بانی ساخت مسجد است و برای مجوز ساخت، از آنها قول گرفته اند که از مناره ها اذان پخش نشود!
وزارت خارجه دانمارک می گوید، این مسجد با طرحی سنتی و مناره های بلند 32متری و گنبدی فیروزه ای که در نوع خود در دانمارک بی نظیر است، ساخته می شود. براساس طرح مسجد، پلان شامل شبستان اصلی، سالن اجتماعات، اتاق کنفرانس، کتابخانه و محلهایی برای اسکان امام جماعت های میهمان می باشد که در زمینی به مساحت 2000مترمربع ساخته می شود.
علاوه بر این بخشی از انتقادات بر سر این بود که این مسجد جامع بنابر گزارشات، توسط دولت ایران حمایت مالی شده است. این درحالی است که موسسه جهانی اهل بیت این مسجد را با استفاده از کمک های خیرین ایرانی و دانمارکی شیعه می سازد.
عناصر ضد انقلاب به خاطر اینکه این طرح از سوی ایران حمایت می شود به شدت هراس داشته و مخالف آن هستند، به طوری که با برگزاری راهپیمایی علیه ساخت آن اقدام کردند.
به رغم مشکلاتی که در راه ساخت مساجد در اروپا به عنوان بخشی از دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی وجود دارد؛ باید رنج ساخت بناهایی متنوع و زیبا که معرف هویت ایران اسلامی باشد را بر خود هموار کنیم، تا با زدودن تصویر جعلی و هراس انگیزی که غربی ها از اسلام و جمهوری اسلامی ارائه داده اند؛ وجهه واقعی ایران و اسلام را به عنوان دین رحمت در آئینه هنر معماری بنمایانیم.
نگارش:ابراهیم ارجمندی