گروه سیاسی مشرق - روزنامه اصلاحطلب آرمان که وظیفه اجرای تاکتیکهای سیاسی هاشمی رفسنجانی را بر عهده دارد اخیرا در مطلبی به پیشنهاد ایجاد «پارلمان در سایه» که توسط سعید حجاریان، تئورسین جریان اصلاحات در مصاحبه با روزنامه دولتی ایران مطرح شده بود، اشاره کرد و این موضوع را لازمه پشتیبانی از مجلس دهم دانست.
حجاریان در گفتوگو با «ایران» با اشاره به اینکه ژنرالهای دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا به دلیل رد صلاحیت و رأی نیاوردن در مجلس دهم غایب هستند و شمار زیادی از منتخبان، تجربه جدی ندارند و این کار تشکیلاتی فراکسیونی را تحتالشعاع قرار میدهد، بیان میکند: «راهکار جبران این مسأله، تشکیل «پارلمان در سایه» از سوی دو جناح است.»[1]
همانطور که حجاریان مطرح میکند عدم تجربه لازم نمایندگان اصلاحطلب بویژه نمایندگانی که از حوزه انتخابیه تهران وارد مجلس شدهاند، باعث نگرانی این جریان شده است. اما نکته اصلی در این باب موضوع انحصارگرایی در جریان اصلاحات است که به طور مشخص حجاریان تئوریپردازی آن را بر عهده دارد. درواقع تئوریهای حجاریان در این سالها مبنای گروهی نیز داشته و اغلب این تئوریپردازیها برای تقویت جریان انحصارگرا در اصلاحات مطرح شده است. انحصارگرایان که شامل جریان مشارکت و نسلاولیهای این جریان هستند، پیش از این نسبت به برآمدن جریان نواصلاحطلب و نسل دومیها واکنش منفی نشان داده بودند.
حجاریان پیش از این در راستای کانالیزه کردن قدرت موضوع «اصلاحطلبنماها» یا «اصلاحطلب اصلی و بدلی» جهت ایجاد فشار سیاسی علیه افرادی که در جریان اصلاحات بر اساس منافع گروه انحصارگرا عمل نمیکردند، را مطرح کرد. [2] طرح موضوع «پارلمان در سایه» نیز بر همین مبنا قابل توجه است.
عارف یکی از کسانی بود که با برچسب اصلاحطلب بدلی از سوی گروه انحصارطلب رانده شد. اینک نیز با حضور عارف در مجلس دهم، انحصارطلبان قدرت در این جریان نگران لیدری وی در مجلس هستند. از این رو موضوع پارلمان در سایه مطرح میشود. به طور مشخص روزنامه اجارهای هاشمی زاویه خود را با عارف نشان داده است. زیرا پیش از این مطرح کرد عارف اقبالی میان اصلاحطلبان برای ریاست مجلس دهم ندارد.[3] این درحالی است که محمود صادقی، منتخب مردم تهران در مجلس دهم از تشکیل «فراکسیون امید» به ریاست عارف خبر داده است. [4]
به عبارتی دیگر عارف و گروه انحصارطلب از همین روزهای ابتدای سال 95 با مشکل مواجه شدهاند و انحصارطلبان سعی دارند که با مدیریت مجلس از خارج قدرت سیاسی این جریان را از دستان عارف بیرون بیاورند.
از سوی دیگر سخنان فعالان سیاسی اصلاحطلب از جمله احمد شیرزاد و داریوش سجادی نشان میدهد که اصلاحطلبان به این نتیجه رسیدهاند که به جهت عدم شکلگیری اکثریت سیاسی قدرتمند در مجلس دهم، مجلسی شکل گرفته است که تصمیمگیری سیاسی در آن سخت است.
شيرزاد معتقد است مجلس دهم مجهولترين مجلس دوران پس از انقلاب است و ميگويد اين مجلس نه رودرروي دولت و نه همراه با آن خواهد بود. اين نماينده مجلس ششم با اشاره به تقسيم كرسيهاي مجلس بهصورت «نصف اصلاحطلب» و «نصف اصولگرا» ميگويد كه اين تركيب به اين معنا خواهد بود كه دولت بهسختي خواهد توانست از چنين مجلسي مصوبه بگيرد.
داریوش سجادی نیز با بیان اینکه در مجلس دهم تک صدایی معنایی ندارد می گوید: «مجلس دهم اعتقادي به تك صدايي نخواهد داشت. اين مجلس بر مبناي افكار و انديشهاي شكل گرفته كه حقوق شهروندي و آزادي عمومي را مدنظر قرار ميدهد. بر همين اساس، به حقوق مخالفان احترام ميگذارد. بنابراين مجلس دهم به دنبال حاكميت اراده طيف خاصي بر جريان ديگر نيست.»[5]
این درحالی است که اصلاحطلبان با توجه به نتیجه انتخابات تهران مدعی پیروزی در انتخابات مجلس بودند اما بعد از کنار رفتن غبار هیجانات انتخابات مجلس دهم مشخص شده که این جریان سیاسی آنچنان که تبلیغ کرده است نتوانسته به تفوق سیاسی در انتخابات مجلس دست یابد و در این باب با مشکلاتی روبهروست. از همین رو موضوع «پارلمان در سایه » را راه حلی برای ایجاد انسجام و مجاب کردن نمایندگانی میداند که تجربه لازم را ندارند تا شاید از این مجرا بتوانند سیاستهای خود را در مجلس عملی سازند. اما با این وجود نمایندگان اصلاحطلب مجلس دهم بایستی تن به خواستههای گروه انحصارطلب در این جریان بدهند و درواقع این افراد خود سایه انحصارطلبان در مجلس باشند و بدنی باشند که از مغز دستور بگیرد و درواقع تنها نقش نمایندگی را بازی کنند که باید در ادامه دید این نمایندگان تن به خواسته گروه انحصارطلب با این شیوه میدهند یا خیر.