گروه سیاسی مشرق- به جرأت می‌توان گفت یکی از مهمترین جریانات خبری که در سال 1394 در حوزه‌های سیاست خارجی و داخلی بر جمهور اسلامی ایران گذشت، به نتیجه رسیدن برجام و توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی بود.

در سالی که گذشت تقریبا تمام رسانه‌ها سعی داشتند تا برجام را به عنوان راه حل «بحران ساختگی برنامه هسته‌ای ایران» از تمام جهات مورد بررسی و تدقیق قرار دهند و البته برخی در این مسیر بهتر از بقیه عمل کردند. آنچه طبق روال عادی رسانه‌های غربی و خارجی از آنان توقع می‌رفت نیز چوب لای چرخ گذاشتن و ماهی‌گیری از آب گل‌آلود دعواهای برجام بود که انصافا برخی از آنان به دلیل سابقه طولانی دخالتشان در امور داخلی کشورها و مدیریت فکر و قلب مخاطب، خوب عمل کردند.

بی‌بی‌سی فارسی به عنوان یکی از بنگاه‌های خبرپراکنی که علی‌الظاهر سردمدار دیگر رسانه‌های فارسی‌زبان ضد انقلاب اسلامی تعریف می‌شود، در این مسیر از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است. در ادامه نگاهی به تاکتیک‌های مورد استفاده بی‌بی‌سی طی یک سال گذشته در اجرای عملیات روانی پیرامون برجام، خواهیم داشت.

1. انتشار نظرات بی‌بی‌سی از زبان روزنامه‌های تهران و همنوایی با روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات:

روزنامه قانون تیتر روز 17 شهریور 94 خود را به ورود بازرگانان خارجی به تهران اختصاص داد تا بهانه‌ای برای ماهی‌گیری بی‌بی‌سی از آن باشد.

بی‌بی‌سی یک هفته بعد دوباره با استناد به تیتر روزنامه‌های اصلاحات، حمله خود به مجلس را کامل می‌کند.

روزنامه ابتکار در صفحه نخست خود در تاریخ 24 شهریور 94، مانند دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات، خطاب ظریف به کمیسیون برجام را مورد حمایت کامل قرار می‌دهد؛ همان کاری که بی‌بی‌سی فارسی کرد

2. معرفی اصولگرایان به عنوان شکست‌خوردگان برجام

بی‌بی‌سی و دیگر رسانه‌های ضد انقلاب که همواره اصولگرایان و حامیان انقلاب اسلامی را با برچسب تندرو معرفی کرده‌اند، کوشیدند تا برجام را به عنوان مظهر شکست آنان و پیروزی اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گراها به نمایش بگذارند. گام تکمیلی این تاکتیک برچسب‌زنی کاسبان تحریم به مخالفان برجام بود تا علت این مخالفت را نه جلوگیری از کرنش در برابر غرب، که به خطر افتادن درآمدهای ناشی از تحریم‌ برای آنان معرفی کند.

3. متناقض و ضد هم عمل کردن نمایندگان مجلس

بی‌بی‌سی در تخریب چهره نمایندگان اصولگرای مجلس شورای اسلامی از هیچ اقدامی فروگذار نکرده است؛ این شبکه در خبر خود مبنی بر تصویب کلیات برجام در مجلس، تلاش می‌کند تا مجلس نهم را متناقض، پرکشمکش و مجلسی معرفی کند که چوب گذاشتن لای چرخ دولت و برجام را وظیفه اصلی خود می‌داند.

بی‌بی‌سی در گوشه‌ای از این اخبار خود برای به نمایش گذاشتن اوج اصولگرا ستیزی خود می‌نویسد: «اما تصویب این طرح، با جنجال و تنش مفصل در صحن علنی مجلس همراه بود. طوری که علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت در جریان بررسی طرح اجرای توافق هسته‌ای در مجلس، به مرگ تهدید شده است. مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور هم گفت که این تهدید شامل محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه هم شده است.»

4. غیرقابل اعتماد نشان دادن مجلس و عدم خیرخواهی مجلس در مسئله برجام

در حالی که دولت روحانی به دولت محرمانه‌ها معروف شده و طی سال گذشته انواع و اقسام مسائل کلان کشور از دید ناظران و مردم پنهان داشته است، بی‌بی‌سی با تیتری شیطنت‌آمیز، مجلس را متهم به پنهان‌کاری می‌کند. اساسا مخفی‌کاری موضوعی است که در ذهن مخاطب همواره با غیرقابل اعتماد بودن پیوند دارد و هنگامی که در کنار دیگر حملات این بنگاه خبری به مجلس انقلابی قرار می‌گیرد، حس عدم خیرخواهی مجلس را نیز به مخاطب القا می‌کند.

5. مقابل هم قرار دادن نمایندگان مخالف برجام و مردم

بی‌بی‌سی فارسی در بخش «نظرات شما» خود تلاش کرده است تا به صورتی نرم، جبهه‌ای مردمی در برابر نمایندگان اصولگرای مخالف برجام تشکیل دهد. شاید ظاهر تیتر این خبر چندان معنادار نباشد اما وقتی به متن خبر مراجعه می‌کنیم متوجه تلاش این رسانه انگلیسی برای اثرگذاری بر نظرات مخاطب می‌شویم:

بی‌بی‌سی می‌نویسد: «علاوه بر تهدید آقای صالحی به مرگ، سه نماینده مجلس در دو مقطع مختلف در جریان سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی، قصد هجوم به جایگاه و جلوگیری از ادامه صحبت‌های او را داشتند که بعضی نمایندگان مانع از این کار شدند. آقای روحانی، با متهم کردن برخی از مخالفان به اینکه از تحریم‌ سود می‌کنند، افزود: شما هم ضرر نمی‌کنید؛ بعد از تحریم این منفعت برای شما هم خواهد بود. نگران نباشید، دکان شما کساد نمی‌شود.»

6. نزدیک نشان دادن اهداف آمریکا و ایران در دست‌یابی به برجام

هنگامی که رهبر معظم انقلاب از بدبینی خود نسبت برجام و آمریکا گفتند، رسانه‌های ضد انقلاب بر آن شدند تا ضمن همصدایی با روحانی برای خوش‌بینی و امیدواری به برجام، مخاطب خود را قانع کنند تا نزدیک شدن ایران به آمریکا می‌تواند سودهای فراوانی داشته باشد؛ برخلاف آنچه که رهبر انقلاب همواره تذکر داده‌اند. از این رو، همنوا کردن روحانی و اوباما تاکتیکی است برای منحرف کردن مخاطبین از دشمنی آمریکا با ایران.

7. مرتبط کردن اجرای برجام با ارتقای جایگاه جهانی ایران

بنگاه سخن‌پراکنی بی‌بی‌سی در بخش فارسی خود استراتژی بزرگ کردن اجرای برجام در چشم مخاطبش را دنبال می‌کرد. این شبکه می‌کوشید تا در بخش‌های مختلف خبری-تحلیلی آن را از همه جوانب مورد بررسی قرار دهد که یکی از این زوایا، نمایش بالا رفتن جایگاه و احترام ایران در میان کشورهای جهان بود. بی‌بی‌سی که به مانند بسیاری از دولتمردان ایران، چند کشور معدود غربی را به مثابه کل دنیا در نظر می‌گیرد مخاطبش را به بالا رفتن ارزش پاسپورت ایرانی دل‌خوش می‌کند؛ وعده‌ای که مخالفان دولت قبل همواره آن را بر سرش کوبیدند؛ همان وعده‌ای که علی‌رغم تمام ادعاهای صورت گرفته عملی نشد.

8. تمرکز بر بزرگ‌نمایی هزینه تحریم‌های مرتبط با مسئله هسته‌ای

بی‌بی‌سی فارسی که در تمام مراحل از برجام همواره دفاع کرده است، بخشی از گزارش‌های سال 94 خود را به نمایش هزینه‌های تحریم‌ها بر بدنه اقتصادی کشور اختصاص داده و در گزارشی که از تلویزیون این شبکه پخش شده، نسبت به نامه‌نگاری‌ها روحانی به مقام معظم رهبری واکنش نشان داده است.

{$sepehr_media_1437434_400_300}

9. بزرگ‌نمایی نتایج مثبت برجام

همانطور که پیش‌تر گفته شد، بی‌بی‌سی یاد گرفته است که سخن خود را از زبان روزنامه‌های ایران بگوید؛ از میان ده‌ها روزنامه چپی و راستی تنها مطلبی را برای تیتر خود انتخاب می‌کند که به مذاقش خوش آمده باشد. این شبکه خبری مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه بزرگ‌نمایی هرچه بیشتر نتایج برجام دست به هر کاری می‌زند؛ حتی گفتن دروغ از زبان دیگران.

«آغاز اجرای برجام و پایان رکود، تورم و گرانی» تیتری است که هرچند بی‌بی‌سی آن را از سر خود باز کرده اما در نهایت، در ذهن مخاطب نقش خواهد بست که برجام یعنی پایان مشکلات اقتصادی؛ دروغ بزرگی که حتی گویندگان آن هم باورش نخواهند کرد. بی‌بی‌سی فارسی هرگز سخنی از اثرات اقتصاد مقاومتی در پیشرفت اقتصادی ایران سخنی به میان نیاورده و نخواهد آورد.

آنچه در گزارش فوق ذکر شد، گوشه‌ای از منحرف کردن مخاطبین توسط بی‌بی‌سی فارسی از اصل قضیه برجام و نتایج غیر مبهم این توافق برای مردم ایران است، به گونه‌ای که تا به حال مردم ایران هیچ گشایشی از توافق هسته‌ای در عرصه رکود، تورم، رفع بیکاری، چرخیدن چرخ کارخانه‌ها، به راه افتادن تولید و ... به چشم خود ندیده‌اند و رسانه‌های غربی و بعضا رسانه‌های اصلاح‌طلب و حامی دولت نیز تا به حال، هیچ اشاره و تحلیلی درباره بی‌اثر بودن برجام و توافق هسته‌ای، برای مخاطب فارسی زبان ارائه نکرده‌اند.