گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات آخرین روز کاری هفته را با تمرکز بر روایت سید حسن خمینی پیرامون دلیل حضورش در انتخابات و تقابل عارف و لاریجانی برای ریاست بهارستان آغاز کردند.

مهم‌ترین محورهای که امروز روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات به آن پرداختند، عبارت‌اند از:

1. برگزاری آخرین اجلاسیه خبرگان چهارم و چانه زنی برای رییس آینده خبرگان؛ اصلاح‌طلبان بسیار زودتر از اعضای خبرگان به گمانه‌زنی پیرامون رییس مجلس خبرگان رهبری پنجم پرداختند؛ روزنامه شرق نوشت: «به نظر می‌رسد رایزنی‌ها باید بین نامزدهای بالقوه ریاست خبرگان پنجم که یکی از حساس‌ترین دوره‌های خود را آغاز خواهد کرد، شروع شده باشد، اگرچه در اخبار رسمی ردپایی از خود به‌جا نگذاشته است.» از سوی دیگر، روزنامه آرمان امروز که ارتباط نزدیکی با خانواده هاشمی رفسنجانی دارد؛ در یادداشت به قلم سید ناصر قوامی از اعضای مجمع روحانیون مبارز از امکان عدم حضور هاشمی رفسنجانی برای ریاست مجلس خبرگان خبر داد و نوشت: «در واقع رأی قاطع آیت‌ا... هاشمی حاکی از آن است که مردم ایشان را برای احراز جایگاه ریاست خبرگان شایسته می‌دانند. البته حضور تعداد بسیاری از نمایندگان منتخب این دوره در لیست خبرگان مردم که مورد حمایت آیت‌ا... هاشمی بود نمی‌تواند تضمینی برای ریاست ایشان بر مجلس پنجم باشد. همچنین از دیگر شخصیت‌هایی که به نظر می‌رسد برای نشستن بر کرسی ریاست خبرگان مناسب باشد، می‌توان به آیت‌ا... ابراهیم امینی اشاره کرد که ایشان نیز فردی معتدل و شایسته هستند»

2. «پروژه ناتمام آیت‌الله» نامی که اصلاح‌طلبان از یادداشت «کدگذاری» اسحاق جهانگیری نسبت فعالیت سیاسی آیت‌الله واعظ طبسی گذاشته‌اند. روزنامه اعتماد در تحلیل یادداشت اسحاق جهانگیری نوشت: «جهانگیری هر چند نگفته که آن «کار ناتمام» چه بوده اما برای انتقال موضوع به اندازه کافی «کدگذاری» کرده است. این «گره» قطعاً موضوعی بوده که دولت به تنهایی قادر به حل آن نیست. موضوعی که نیاز به اتفاق‌نظری جدی در سطح کلان کشور داشته است. اگر چنین نبود، جهانگیری به دلیل آنچه درباره جایگاه ویژه آیت‌الله واعظ نزد مقام معظم رهبری خوانده، این موضوع را به ایشان ارجاع نمی‌داد...این «کد» ها ذهن را می‌تواند تنها به سوی مسائلی چون برخی محدودیت‌ها برای بعضی چهره‌های سیاسی سوق دهد. چرا که از یک سو دولت تا اینجای کار به اندازه کافی نشان داده که خواستار رفع این مسائل و محدودیت‌هاست و از سوی دیگر در این خصوص اختیار کافی را ندارد تا بتواند خود تکلیف قضیه را مشخص و «گره» را باز کند.»

روزنامه وقایع اتفاقیه در تحلیل و رمزگشایی از یادداشت «کدگذاری» اسحاق جهانگیری نوشت: «رفع ممنوعیت انتشار تصاویر رئیس جمهوری دولت اصلاحات در رسانه‌ها و رفع اختلافات و سوءتفاهمات سال‌های اخیرکه این روزها موضوع سخنان رئیس‌جمهوری و واکنش صریح سخنگوی قوه قضائیه بود، به نظر می‌رسد مأموریت ناتمام آیت‌الله واعظ‌طبسی نیز بوده است»

3. اصرار بر خلاف‌گویی از سوی منتجب‌نیا، این فعال سیاسی که از انتقال یک میلیون نفر به تهران برای رأی به اصولگرایان خبر داده بود، بار دیگر به سخن خود پافشاری کرد؛ این درحالی است که برای انتقال این افراد در روز انتخابات امکان پذیر نیست و حداقل به 25 هزار دستگاه اتوبوس نیاز است! قائم مقام حزب اعتماد ملی در همین راستا اظهار داشت: «خبرهای موثقی می‌رسید که از نقاط مختلف کشور قرار است نیروهایی را به تهران برای رأی دادن به خبرگان و نمایندگان مجلس جناح راست اعزام کنند. این مساله دور از ذهن به نظر می‌آمد اما وقتی که اطلاعیه‌هایی در قم منتشر شد و تعدادی از اتوبوس‌ها را سر راه برگرداندند و تعداد زیادی از اتوبوس‌ها از قم، کرج، شاهرود و استان‌های مختلف به تهران آمد و موفق نشدند آن‌ها را برگرداندند و رأی دادند، متوجه شدیم که برنامه‌ریزی‌هایی برای افزایش آرای جناح راست در تهران صورت گرفته است»

4. انتقاد از سکوت «سیاسی» شمخانی در جلسه اقتصادی؛ زمزمه‌های فشار اصلاح‌طلبان بر شمخانی شنیده می‌شود در همین راستا روزنامه قانون نوشت: «این روزها که حواشی فراوانی در رابطه با مسائل ممنوع‌التصویری رئیس‌دولت اصلاحات وجود دارد و همه این تصمیم را برگردن شورای‌عالی امنیت ملی می‌اندازند، علی شمخانی که در دفاع از نهاد تحت مسئولیتش یک کلمه حرف نزده در این همایش اقتصادی سخنرانی کرده است!»

5. تشکیل فراکسیون ائتلاف امید در مجلس دهم؛ علی شکوری راد، دیبرکل حزب اتحاد ملت ایران، در یادداشتی برای روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: «تشکیل فراکسیون ائتلاف امید یا با هر نام دیگری که وجود دارد که این نام‌گذاری فرع بر اصل قضیه است و باید بر حرکتی که انتخابات شکل داده، تأکید شود و برای حفظ و ادامه هدفی که مردم دنبال می‌کنند، تلاشی همگانی شود»

6. آفتاب اعتدال بر کشور تابیده شده است؛ روزنامه ابتکار از رخداد برجام و لیست امید به «طلوع آفتاب اعتدال» یاد کرده است و سپس در واکنش مردم به رقیب سیاسی خود بر تاکتیک جنگ روانی برچسب «تندرو» نوشت: «امروز می‌توان نمره مردم به تندروها را «محک تجربه» و آزمون پیش بینی‌ها قلمداد کرد و به قضاوت نشست که تندروی چه سرانجامی دارد. امروز آفتاب اعتدال به میانه نزدیک شده است. امید که با این آفتاب، در سال جدید، عقلانیت در هر دو جریان اصلی -برای ساختن کشور- شکوفه زند.»

· دوراهی تردید میان عارف و لاریجانی

تردید در میان اردوگاه اصلاحات موج می‌زند؛ دوئل میان حامیان دولت و اصلاح‌طلبان رقم خورده است. اصلاح‌طلبان مدعی‌اند که ازخودگذشتگی‌های عارفانه محمدرضا عارف پاسخ مناسبی دریافت نکرده است و نوبت دولت است که با همراهی اصلاح‌طلبان صدارت عارف بر بهارستان را تثبیت کند اما حامیان دولت مدعی هستند که لاریجانی توازن‌کننده خوبی برای کنترل اقلیت مجلس است و دولت برای رسیدن به گام‌های بعدی خود نیاز به سکوت اقلیت دارد و از سوی دیگر عارف نباید رقیب خرداد 96 کلیددار فعلی پاستور شود.

ولی‌ا... شجاع‌پوریان از نیروهای فعال سیاسی جریان اصلاحات اظهار داشت: «تردیدی نیست گزینه مطلوب اصلاح‌طلبان برای ریاست مجلس دکترعارف است؛ اما آرایش نهایی مجلس امکان دارد اصلاح‌طلبان را به سمت گزینه‌های دیگر از جمله لاریجانی سوق دهد. خبرهایی در حد رسانه‌ها و بعضی محافل درباره توافق اصلاح‌طلبان و لاریجانی به گوش می‌رسد اما توافق رسمی در این باره وجود نداشته، هرچند نمی‌توان منکر بود که موضع‌گیری‌های دکتر لاریجانی و نحوه تعامل ریاست مجلس در دو سال گذشته باعث محبوبیت آقای لاریجانی در میان بخش‌هایی از اصلاح‌طلبان شده، اما تردیدی نیست آقای لاریجانی یک نیروی اصلاح‌طلب نیست و خود را متعلق به جریان اصولگرا می‌داند؛ از این رو گزینه مطلوب اصلاح‌طلبان برای ریاست مجلس نیست، اما اگر مرحله دوم انتخابات به گونه‌ای رقم بخورد که اصلاح‌طلبان حائز اکثریت مجلس نشوند، امکان دارد حمایت از ریاست آقای لاریجانی در مجلس در دستور کار اصلاح‌طلبان قرار گیرد.»

روزنامه قانون از منظر دولت به حمایت از لاریجانی پرداخت و در همین راستا نوشت: «با این تفاصیل لاریجانی گزینه مطلوب دولت است چراکه هم در بزنگاه‌های حساس همراهی‌اش را با دولت نشان داده هم موجب تحریک اصولگرایان رادیکال نمی‌شود و هم مورد اعتماد سایر نهادهای انقلابی است و این تعامل درون ساختار را ممکن‌تر می‌کند. از سوی دیگر اصولگرایان راه یافته به مجلس حتی از طیف پایداری انتخاب لاریجانی را هرچند با او دچار اختلاف نظرهایی باشند بر انتخاب یک اصلاح‌طلب ترجیح می‌دهند. علی لاریجانی هم در سال‌های پسا صدارت صدا و سیما به غایت تغییر کرده است تجربه دولت 8 ساله احمدی‌نژاد و نوع مواجهه با او در شورای‌عالی امنیت ملی و همین‌طور تجربه دو دوره ریاست مجلس اورا از یک نیروی ایدئولوژیک به یک مدیر عملگرا با قابلیت جذب بیشتر تبدیل کرده است.»