در بخش سینمای ایران فیلم های سینمایی «بدون مرز» به کارگردانی امیر حسین عسگری، «ب 12» به کارگردانی امید نیاز و «آسمان آبی مادرم» به کارگردانی علی قوی تن به نمایش در آمدند.در تالار شهید آوینی و سینما قدس در مجموع 10 فیلم کوتاه به نمایش در آمدند. در تالار شماره دو همدان 10 فیلم کوتاه خارجی از کشور هایی چون شیلی، آمریکا، هند، کره جنوبی و ... به نمایش در آمدند.
پیش از این قرار بود کارگاه های تخصصی طی روز های برگزاری جشنواره ساعت 10 صبح با مدیریت وحید نیکخواه آزاد برگزار شود که این اتفاق نیفتد و قرار شد این جلسه با عنوان گفتگوی شبانه در سینما کانون با حضور فیلم سازانی که آثارشان به نمایش در آمده است در حضور رسانه ها و نوجوانان برگزار شود.
این جشنواره که امسال در سه بخش، مسابقه فیلمنامه نویسی، جشنواره فیلم نوجوان و نخستین المپیاد فیلمسازی نوجوانان برگزار خواهد شد. بر همین اساس قرار است امروز برگزیدگان فیلمنامه نویسی معرفی شوند.
بر پایه این گزارش صبح روز شنبه که اولین روز از جشنواره محسوب می شود نوجوانان کار خود را در جشنواره آغاز کردند. در تالار شهید آوینی گروه داوران نوجوان به تماشای فیلم های نوجوانان المپیادی نشستند. جلسه هیئت داوران نوجوان در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد که دبیر بیست و نهمین جشنواره نوجوان همدان در نوبت اول با نوجوانانی که مسئولیت داوری را داشتند صحبت هایی کرد و به نکاتی اشاره کرد و گفت: فیلمساز باید ابتدا خوب ببیند، بشنود و بعد حرف بزند.
این روند تا بعدازظهر ادامه داشت و نوبت به اکران آخرین فیلم سینمایی رسید که «گمیجی» نام داشت. این فیلم سینمایی قرار بود در سینما قدس به نمایش در بیاید که این اتفاق نیافتد و اولین حاشیه را در اولین روز رقم زد.
پی گیری های خبرنگار سینمایی فارس برای این که مشخص شود این فیلم به چه دلیل اکران نشد ادامه داشت تا این که در جلسه گفتگوی شبانه علیرضا شجاع نوری دبیر جشنواره به آن پاسخ داد.
ابتدا باید اشاره کرد که جلسه گفتوگوی شبانه با تاخیر شروع شد. وحید نیکخواه آزاد که مدیریت جلسه را بر عهده داشت با کارگردان فیلم سینمایی «ب12» و تهیه کننده آن گفتگویی را آغاز کرد و در مورد فیلم شان و همچنین سوال هایی که می توانست در باب نقد مطرح شود با وی در میان گذاشت و بحث را آغاز کرد. در طول مدت گفتگو چند نکته حائز اهمیت است که باید به آن اشاره کرد.
ابتدا این که موضوع مشخص و مدونی و همچنین رویکرد واضحی در جلسات گفتگو وجود نداشت. این در شرایطی است که علیرضا شجاع نوری و علیرضا تابش مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی با کمی تاخیر وارد جلسه شدند. دبیر جشنواره برای سر زدن به یکی از شهرهای اطراف که محل اسکان نوجوانان همدانی بود رفته بودند و با آن ها شام را صرف کرد.
در ادامه گفتگو ها وحید نیکخواه آزاد به نکات مختلفی اشاره کرد و از حاضرین خواست ضعف ها و قوت های جشنواره نوجوان و همچنین آثاری را که دیده اند در برگه ای یاد داشت کنند و به مدیران ارائه دهند تا آن ها نیز از نقطه نظرات مخاطبین بهره مند شوند.
در ادامه علیرضا تابش «مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی» طی سخنانی در جلسه گفت: عدد و رقم ها در سینمای ایران خیلی کلان نیست و بخش عمده آن را بخش خصوصی تامین می کند. کمبود بودجه در سینمای ایران را می پذیریم اما تنها بودجه ناکافی را عامل ساخته نشدن فیلم های خوب در حوزه کودک و نوجوان نمی دانم.
وی با اشاره به اینکه باید به حضور بخش خصوصی در این حوزه امیدوار بود و حمایت کرد، افزود: البته ارگان های دیگر مانند آموزش و پرورش همچنین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این امر مشارکت کنند.
مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی درپاسخ به سوالی درباره کارگردانان با سابقه ای که پیش تر در حوزه کودک فیلم ساخته اند اما الان در این حوزه کار نمی کنند، گفت: به شخصه با سه نفر از این دوستان صحبت کرده ام. کامبوزیا پرتوی اعلام کرد علاقه ای به ساخت فیلم در این حوزه دیگر ندارد. کیومرث پور احمد قصد دارد بزودی کار جدیدی در حوزه کودک کارگردانی کند و محمد علی طالبی هم فیلمنامه ای درباره کودک دارد که با مشارکت فارابی آن را کلید خواهد زد.
تفکیک جشنواره کودک از نوجوان از دیگر محور های سوالات خبرنگاران بود که تابش در توضیح آن گفت: برخی ما را به تصمیم عجولانه در این امر محکوم کرده اند اما به جرات می گویم ماه ها در شواری راهبردی کودک و نوجوان که صورت جلسه های آن هم موجود است ما درباره این موضوع بسیار بحث کرده ایم و نتیجه نهایی با تصمیم اکثریت اعضا گرفته شده است.
تابش ادامه داد: دنیای کودک با نوجوان متفاوت است و این تفکیک فرصت مناسبی را برای آنها فراهم می کرد تا امروز شاهد آثار خوبی در حوزه نوجوان در جشنواره باشیم.
مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی درباره نپرداختن به دغدغه نوجوانان در فیلم ها نیز یادآور شد: به گفته برخی از اهالی رسانه در جشنواره امسال فیلم های تلخی وجود داشته است که همین تلخی نشان از پرداختن به دغدغه هاست که این فیلم ها را تلخ کرده است.
وی تاکید کرد: سعی ما بر این است که دغدغه نوجوانان در فیلم ها وجود داشته باشد تا علاوه بر نشان دادن خواسته های امروز نوجوانان بتوانیم راهکار هایی همدری این زمینه ارائه دهیم.
تابش در بخش دیگر از سخنان خود درباره اکران فیلم هایی که پیش از این به تهیه کنندگی بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده اما فرصت اکران نداشته است، گفت: این فیلم ها به شواری راهبردی کودک و نوجوان سپرده شده است که بعد از بازبینی و امتیاز دهی به آثار به ترتیب امتیاز های که می گیرند به ترتیب در سینما، تلویزیون و نمایش خانگی اکران و پخش شوند.
مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی از تدبیری در حوزه اکران برای سینمای کودک و نوجوان نیز خبر داد و افزود: می خواهیم چیزی شبیه به اکران هنر و تجربه را در سینمای کودک تجربه کنیم که البته فیلم های نوجوانان با آثار تجربی متفاوت است اما در یک پروسه جدا اکران فیلم های کودک را نیز خواهیم داشت.
همچنین شجاع نوری که «دبیر جشنواره» است در ادامه این جلسه در گفتگو با اشاره به این که اگر فیلم خوب و با کیفیت برای بخش سینمای ایران وجود نداشت آن را حذف می کردم اظهار داشت: ما همواره با مشکل برگزاری درباره هر مقوله ای در ایران رو به رو هستیم. این مشکل وقتی به مقوله ای فرهنگی می رسد، به دلیل افزایش نظارت ها و حساسیت ها چه بسا سخت تر هم می شود.
وی افزود: بنابراین برگزاری جشنواره فیلم در ایران سخت است و اگر جنون و عشق به آن نباشد امکان پذیر نیست. تفکیک بخش کودک و نوجوان از هم کار سختی بود و مهم ترین مشکل آن در عدم تطابق محیطی با شهرهای مختلف و یکسانی دایره واژگان و تعاریف است.
شجاع نوری درباره علت پذیرفتن دبیری جشنواره بین المللی فیلم های نوجوانان نیز توضیح داد: آنچه من را برای قبول کردن این سمت ترغیب کرد، رسیدن به این نتیجه بود که در ایران باید جشنواره ها با فرم و شکلی متناسب با فرهنگ خودی برگزار شوند تا بیشترین فایده و تاثیر را داشته باشند. نباید نگاهمان این باشد که فلان جشنواره خارجی چطور عمل کرده و ما چگونه می توانیم از آن کپی برداری کنیم.
وی افزود: من از آقای ایوبی و شورای راهبری کودک و نوجوان اجازه گرفتم آن طور که خودم صلاح می دانم درباره این جشنواره عمل کنم. حتی این تصمیم گرفته شد که اگر فیلم خوبی به دستمان نرسد بخش مسابقه سینمای ایران از جشنواره حذف شود.
دبیر جشنواره فیلم نوجوان بیان کرد: مرور سینما با ضخیم تر کردن کاتالوگ جشنواره و افزایش تعداد سالن های خالی سودی ندارد.
او همچنین درباره اکران نشدن فیلم سینمایی «گمیجی» گفت: پیش از شروع جشنواره طی صحبت با مسئولان سینما فلسطین قرار بر این شد که سانس نمایش فیلم «محمدرسول الله» به فیلم های جشنواره نوجوان اختصاص یابد و توافق مالی هم با آن ها انجام شد. اما مسئولان بعد از آن با من تماس گرفتند و گفتند که تهیه کننده این فیلم برهم خوردن زمان نمایش فیلم را نپذیرفته اند. من هم بعد از این تماس با تهیه کننده فیلم محمد تماس گرفتم و ایشان چنین حرفی را تکذیب کردند.
وی افزود: با این حال باز هم وقتی بازیگران و عوامل فیلم گمیجی به سینما فلسطین رفتند، نمایش فیلم لغو شده بود. متاسفانه مسئولان این سینما شیوه ملوک الطوایفی را در پیش گرفته اند و حتی مدیر کل ارشاد استان هم نمی تواند کاری در قبال آن ها انجام بدهد.
بعد از گذشت زمان قابل توجهی حمید جبلی وارد جلسه شد. او از همان ابتدا به حاضرین که جمعیت نزدیک به 50 نفر داشتند و دور یک میز نشسته بودند تذکر داد تا سکوت را در زمانی که افراد صحبت می کنند رعایت کنند. او هم به عکاسان گوش زد کرد که باید در یک جا بایستند و هنگام عکاسی حرکت نکنند و هم این که خبرنگارها در یک سمت بنشینند این در شرایطی است که همواره در جلسات عکاسان طبق روال طبیعی خود را طبق آنچه که دیده بودیم انجام می دادند. البته گوش زد به حاضرین درست بود چرا که همهمه موجود باعث شده بود صدا بسیار ضعیف به گوش برسد اما نوع لحن و گویش نیز باید در یک جلسه که گفتگوی صمیمی نام دارد رعایت می شد.
در ادامه این نشست فیلمسازی از مشهد شروع به انتقاد از جشنواره و اکران فیلمش کرد تا جایی که با مزاح سرماخوردگی خود را نیز به گردن دوستان همدانی انداخت البته کمی فضا به دلیل تذکرهای حمید جبلی و بحثی که فیلمساز مشهدی راه انداخته بود سنگین شده بود که خبرنگار نوجوان همدانی که شاید بیش از دوازده و سیزده سال نداشت یک در خواست عجیب از حمید جبلی کرد و گفت: به نظرم برای این که کمی فضا تغییر کند و همچنین به عنوان یک میان برنامه برای ما صدای کلاه قرمزی را در بیاورید!!!
حمید جبلی نیز که بسیار عصبانی و ناراحت شده بود با لحنی که برای یک نوجوان سنگین بود در میان حاضرین پاسخ عجیبی داد و گفت:«دختر عزیزم من مطرب نیستم که برای تان برقصم. اگر اینجا مراسم عروسی بود برای تان می رقصیدم. من در اینجا به عنوان یک فیلمساز حاضر شدم اگر عروسی بود و شما می گفتید می رقصیدم».
چند نکته حمید جبلی که با تاخیر وارد جلسه شد اولین نکته آموزشی را برای نوجوانان با خود به یک گفتگوی صمیمانه آورد دومین نکته این است که فضای سنگینی هم برای حاضرین در جلسه و هم برای دختر نوجوان خبرنگار به وجود آمد که وی تلاش کرد شرایط ظاهری خود را میان جمع حفظ کند بعد از گذشت زمان قابل توجهی خبرنگار نوجوان همدان گفت: من برای این که از این جلسه یک گفتگوی صمیمی یاد شده بود فکر کردم این سوال را می توانم این درخواست را کنم و هیچ منظور بدی نداشتم حالا سوال خود را اصلاح می کنم و می خواهم درباره این که چرا .....
او سوالش را اصلاح نکرد بلکه با کمک برخی از همکاران بزرگترش سوال دیگری پرسید اما حاضرین او را به دلیل جسارت و تحمل فضای سنگینی که بر وی حاکم شده بود تشویق کردند.
این در حالی است که کارگردانی از تبریز با لهجه شرینیش در یک انتقاد با لحنی محتاطانه گفت: من فکر می کنم دوستان کمی با عصبانیت وارد نشست شدند که البته در صحبت هایش به حمید جبلی اشاره کرد.