گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز شنبه را با تمرکز بر مذاکرات هسته‌ای در هتل کوبورگ وین آغاز کردند؛ این روزنامه‌ها برخلاف چند روز گذشته از روند تمدید مذاکرات ناامید هستند؛ روزنامه ابتکار با ادبیات مشابه آنچه دلواپسان می‌خوانند از دبه‌کردن طرف غربی در روایت کرد و نوشت «برغم خوشبینی‌های روزهای اخیر و آمادگی افکار عمومی برای توافق نهایی باز هم طرف غربی «دبه» کرده و آنچه را در این مدت پذیرفته بود را به یکباره انکار نمود و بازی را به هم ریخت. آنچه از شواهد پیداست آقای کری در لحظه نهایی شدن توافق از طریق ویدئو کنفرانس با آقای اوباما و تیم مشاورانش ارتباط برقرار کرد و در نتیجه موضع عوض کرد و گارد مخالف گرفت. اینکه در آمریکا چه اتفاقی افتاده که به این سرعت عقب نشسته‌اند و لگد به کاسه توافقات کوبیدند خود نیازمند رمزگشایی است»

روزنامه مردم‌سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری شنبه را با تیترهای «اعتراض اروپا به زیاده‌خواهی آمریکا» و «حمایت از تیم هسته‌ای در راهپیمایی روز قدس» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

· با بن بست مذاکرات، دچار اشتباه استراتژیک نشوید

علی لاریجانی هم‌گام‌ترین عضو بهارستان برای پاستورنشین‌ها است؛ رییس مجلس در روز قدس طرف غربی را از ارتکاب خطای استراتژیک بر حذر داشت.

در همین راستا گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری به انعکاس سخنان علی لاریجانی پرداخت و نوشت «رییس مجلس خطاب به غربی‌ها گفت: مگر خودتان تقاضای مذاکره نداشتید، اینجا میدان آزمون شماست. اگر مذاکرات را به بن‌بست بکشانید این شما هستید که در مقابل انعطاف ایران دچار اشتباه استراتژیک شده‌اید و نتیجه آن هم به نفع شما نخواهد بود زیرا همه نیروهای فعال در بخش هسته‌ای آمادگی کامل دارند که فناوری هسته‌ای را شتاب دهند. به گزارش ایسنا، علی لاریجانی در سخنان پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران تصریح کرد: از حدود سه سال پیش‌از طریق یکی از روسای کشورهای منطقه، آمریکایی‌ها پیگیر بودند تا مذاکره برای حل‌وفصل موضوع انجام شود، رهبری با این‌که در نیت آن‌ها تردید داشتند اما برای اتمام حجت موافقت کردند، درباره این مذاکرات در جلساتی بحث شد و علی‌رغم بی‌اعتمادی نسبت به آمریکا چاره‌جویی برای آن‌ها در نظر گرفته شد که این مذاکرات انجام شود. وی خاطرنشان کرد: رهبری همان‌گونه که کشور را برای دستیابی به این دستاورد ملی بسیج کردند و حمایت‌های ایشان در دولت‌های مختلف کارساز بود و همان‌گونه که برای ایستادگی در مقابل تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی کشور را بسیج و با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مسیر استقلال اقتصادی کشور را مشخص کردند، برای شکستن تحریم‌ها و حرکت هجومی علیه تحریم‌ها نیز از هیچ کوششی دریغ نکردند.»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار شنبه را به تیترهای «روزی که همه آمدند...» و «دیپلماسی بالکنی» اختصاص داد.

· دبه‌کردن آمریکا به روایت اصلاح‌طلبان

محمد علی وکیلی در سرمقاله روزنامه ابتکار از کارشکنی و دبه‌کردن طرف غربی در مذاکرات سخن می‌گوید و این‌بار سخن «دلواپسان» را بلندتر بیان می‌کند. این روزنامه که بارها خبر از دود سفید از جدال دیپلمات‌ها می‌داد، در سرمقاله امروز خود عبارت‌های ناامیدکننده‌ای به استقبال مذاکرات رفته است و در همین راستا نوشت «برغم خوشبینی‌های روزهای اخیر و آمادگی افکار عمومی برای توافق نهایی باز هم طرف غربی «دبه» کرده و آنچه را در این مدت پذیرفته بود را به یکباره انکار نمود و بازی را به هم ریخت. آنچه از شواهد پیداست آقای کری در لحظه نهایی شدن توافق از طریق ویدئو کنفرانس با آقای اوباما و تیم مشاورانش ارتباط برقرار کرد و در نتیجه موضع عوض کرد و گارد مخالف گرفت. اینکه در آمریکا چه اتفاقی افتاده که به این سرعت عقب نشسته‌اند و لگد به کاسه توافقات کوبیدند خود نیازمند رمزگشایی است. اما یک چیز از همان ابتدا پیدا بود و بر اراده طرف آمریکایی سایه انداخته بود و آن مخالفت رژیم صهیونیستی است. این چندمین بار است که در لحظه آخر و در هنگام امضاء گویا دستی از آستین آمریکایی‌ها خارج و دست دراز شده آقای کری برای امضاء را پس می‌زند و قلم از دستش می‌گیرد. آن دست نامرئی همان دست بنیامین نتانیاهوست.

به عبارتی عقب‌نشینی کنونی آمریکایی‌ها و موضع عوض کردنشان سند دیگری است دال بر اینکه رژیم‌صهیونیستی بر حاکمیت آمریکا سایه انداخته و اراده آن رژیم بر دولتمردان آمریکا حاکم است. ملت آمریکا در گروگان لابی صهیونیسم می‌باشد و چیزی بنام منافع ملی در آمریکا وجود ندارد. هر چه هست منافع رژیم صهیونیستی است و این برای جهان کنونی یک فاجعه و تراژدی بزرگ بحساب می‌آید. بی‌شک بازنده شکست مذاکرات دولت آمریکا و شخص اوباما خواهد بود. دنیا به واقعیت بردگی مدرن پی‌خواهد برد و متوجه خواهد شد که چیزی در واقعیت قدرت بنام حاکمیت مستقل دولت آمریکا وجود ندارد بلکه این دولت همچون ایالتی از ایالات صهیونیسم نقش ایفا می‌کند.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «غوغای توافق» و «خروش همدلانه ایرانیان» اختصاص داده است.

· بازی رسانه‌ای مرد دیپلماسی ایران

«به‌شدت در حال کار هستیم. ولی نباید عجله کرد تا کار به خوبی انجام شود. این حرف مرا جدی بگیرید: شما نمی‌توانید اسب‌ها را در وسط رودخانه عوض کنید.» توییت رمز آلود محمد جواد ظریف از هتل کوبورگ همه تمرکز رسانه‌ها را معطوف به بازی رسانه ای مرد اول دیپلماسی کشورمان کرد.

در همین راستا گروه سیاسی روزنامه اعتماد به نقل از منابع غربی در رمزگشایی توییت وزیرامورخارجه نوشت «بیانیه چند پاراگرافی جان کری هرچند تلاش شده بود که در آن تمام نکات جا داده شود اما به اندازه عبارت آخر توییت محمد جواد ظریف جنجال و گمانه‌زنی به راه نینداخت. چرا وزیر امور خارجه ایران باید در این مقطع مذاکراتی از همگان بخواهد که این عبارت وی را فراموش نکنند که: نمی‌توانید در وسط رودخانه، اسبتان را عوض کنید؟ در نخستین دقایق پس از انتشار این توییت خبرنگاران امریکایی کشف کردند که این عبارت را یک بار هم آبراهام لینکلن در جریان رقابت‌های انتخاباتی خود در سال ۱۸۶۴ به کار برده است. این شبیه‌سازی تاریخی اما سرنخی از دلیل استفاده این عبارت به دست نداد. یک ساعت پس از خاموش شدن جو حاکم بر کوبرگ به بهانه سخنان ظریف و کری بود که خبرنگار گاردین در گزارشی نوشت: اسب‌ها در عبارت ظریف بازمی‌گردد به این باور تیم مذاکره‌کننده ایران که بسته پیشنهادی که روز چهارشنبه صبح به وقت وین در کوبرگ توانسته بود نظر مساعد همگان را جلب کند ناگهان پس از ویدوکنفرانس جان نیمه شب جان کری با باراک اوباما از روی میز کنار زده شده و رد می‌شود.

همزمان با این گزارش گاردین هم، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه که از مسکو در جریان مذاکرات وین قرار می‌گیرد به کمک ایرانی‌ها آمده و تاکید می‌کند که اگر این مذاکرات شکست بخورد مقصر آن کشوری است که بسته مورد پذیرش همه را رد کرده است و نه ایران. کدهایی که روس‌ها و خبرنگاران رسانه‌های مختلف از آنچه در پشت درهای بسته اتاق مذاکرات در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه به دست داد این شایبه را از میان برد که این بار در این دور از مذاکرات این امریکایی‌ها بودند که نقش پلیس بد را بر عهده گرفتند. اگر در جریان توافقنامه موقت ژنو، فرانسوی‌ها یک بار در دقیق ۹۰ توافق موقت را با بهانه‌تراشی‌های خود به تعویق انداخته و پس از آن به پلیس بد این بازی معروف شدند، این بار قرعه به نام امریکایی افتاد که شاید در باور عمومی بیش از همه این توافق را می‌خواهد. آن روزها که وزیر امور خارجه فرانسه در دقیقه ۹۰ مانع از تصویب توافقنامه موقت ژنو شد هنوز تیم‌های مذاکره‌کننده ایران و شش کشور مقابل آن چندان به رسم الخط مذاکراتی هم آشنا نشده بودند اما امروز دیگر پس از یک سال و نیم مذاکره فشرده و نفسگیر و در حالی که تیم‌های مذاکره‌کننده در سطح کارشناسی کشورهای ۱+۵ و ایران قریب به یک ماه و سه هفته است که هر روز با هم دیدار می‌کنند دیگر طرف مقابل نمی‌تواند به اثرگذاری این ترفندهای تبلیغاتی چندان امیدوار باشد.

پس از رمزگشایی از این خط آخر در توییت ظریف بود که برخی از خبرنگاران در توییت‌های خود نوشتند: در حال حاضر مذاکرات میان ایران و ۱+۱+۱+۱+۱+۱ است. کنایه‌هایی که از عدم انسجام میان تیم‌های مذاکره‌کننده ۱+۵ در برابر ایران خبر می‌داد. محمد جواد ظریف چند ساعت پس از انتشار این توییت برای انجام مراسم شب قدر به مرکز امام علی در مرکز شهر وین رفت و آنجا بود که در محاصره خبرنگاران در خصوص آنچه مانع رسیدن به توافق در حال حاضر است، گفت: ما هم شاهد تغییر مواضع و هم شاهد زیاده‌خواهی هستیم. علاوه بر این چندین کشور در طرف مقابل دارای مواضع متفاوتی هستند. ما برای رسیدن به توافق وارد میدان شدیم. مردم ایران دنبال توافق هستند اما توافقی که با عزت باشد. اگر طرف مقابل هم به دنبال توافق شرافتمندانه و متوازن باشد، توافق در دسترس است و البته که ایران هیچگاه میز مذاکره را ترک نکرده و نخواهد کرد.»

روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «ثانیه‌های سربی وین» و «راهپیمایی روز قدس با چاشنی هسته‌ای» اختصاص داد.

· پروژه‌های کوتاه‌مدت احمدی‌نژاد

گروه سیاسی روزنامه شرق مدعی است که پروژه‌های سیاسی احمدی‌نژاد شکست خورده است؛ او که مطرح کننده «مکتب ایرانی»، «دولت بهار» بود حالا از احیای «خط امام» سخن می‌گوید و اظهارات اخیر وی نمایان‌گر شکست پروژه‌های قبلی وی در دنیای سیاست است گرچه وی به اذعان دوست و دشمن مرد سیاستمدار و باهوشی است.

درهمین راستا گروه سیاسی روزنامه شرق به روایت تحلیلی از پروژه دیگر احمدی‌نژاد پرداخت و در همین راستا نوشت«دولت کوتاه‌مدت پروژه‌هایش هم کوتاه‌مدت و معطوف به هدف زودهنگام است. (بنگاه‌های زودبازده، سهام عدالت، مسکن مهر و...) در این شرایط پروژه‌های به‌اصطلاح گفتمانی آن دولت هم کوتاه‌مدت می‌شود و ابزاری برای به‌ثمررسیدن پروژه‌های سیاسی زودبازده و ماندگاری‌اش بسته به عمر پروژه سیاسی. خواه به نتیجه برسد یا شکست بخورد. در هر دو صورت تمام می‌شود. مکتب ایرانی و گفتمان بهار هم قرار بود برای دولت احمدی‌نژاد عقبه اجتماعی-سیاسی بیاورد، حامی بپرورد و دولتش را ماندگار کند. پروژه اما شکست خورد. دولت احمدی‌نژاد عقبه‌ای نیافت. پس پروژه‌های به‌اصطلاح گفتمانی هم کنار رفتند.

حالا احمدی‌نژاد ولنجک نشین در آخرین حرف‌هایش در افطاری با دولتمردان سابق دیگر نه نامی از گفتمان بهار می‌آورد و نه اثری از مکتب ایرانی دیده می‌شود. گفته که قصد بازگشت به سیاست را ندارد بلکه می‌خواهد خط امام را احیا کند. در شهرستان‌ها کارگروه درست کند و از علاقه‌مندان هم دعوت کرده است به او بپیوندند. احمدی‌نژاد، هم راست می‌گوید هم نمی‌گوید. راست می‌گوید از این بابت که او الان نمی‌خواهد به عرصه سیاست بازگردد اما نگفته که قرار است دیگر هیچ‌وقت بازنگردد. کما اینکه در همان جلسه افطاری گفته است: «البته شما من را می‌شناسید. اگر تصمیم یا تکلیفی داشتم که کاری را انجام دهم، در آن صورت خودم صراحتاً به ملت اعلام می‌کردم. بنده با سیاسی‌کاری‌هایی که معمولاً در گروه‌های سیاسی مطرح است میانه‌ای ندارم...». به نظر می‌رسد مشایی و احمدی‌نژاد دارند باز به یک راه تازه‌تر برای بازگشت فکر می‌کنند. یک پروژه گفتمانی جدید. این‌بار موفق می‌شوند؟»

روزنامه آرمان‌امروز

روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «تجلی همدلی و همزبانی» و «همه منتظر یک بله» اختصاص داد.

· علی مطهری گزینه اصلاحات

«آقای مطهری الان در مجلس همان کاری را می‌کند که ما در مجلس ششم انجام می‌دادیم و به براندازی متهم شدیم!» این قسمتی از اظهارات سید محمدرضا خاتمی، نایب رییس مجلس ششم و از فعالان فتنه 1388 از رفتارشناسی سیاسی علی مطهری است و حالا اصلاح‌طلبان او را یکی از گزینه‌های اصلی برای حضور در لیست تهران معرفی می‌کنند.

گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز مدعی است که «اصلاح‌طلبان آغوش خود را برای وی باز کرده‌اند» و پیرامون سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه علی مطهری نوشت «اگرچه علی مطهری به گفته خود با اصلاح‌طلبان در مواضع فرهنگی اختلاف‌نظر زیادی دارد اما فاکتورهایی دارد که اصلاح‌طلبان هرگز نمی‌توانند از آن گذر کنند. یکی از این فاکتورها که هویت مطهری را متمایز می‌کند حقیقت‌گویی است. برای مطهری چندان اهمیت ندارد که او را با عنوان نماینده مجلس و سیاستمدار می‌شناسند یا چیز دیگر؛ او در صحن علنی مجلس از حقیقتی که بدان معتقد است، دفاع می‌کند. پیمودن این مسیر چندان آسان نیست چرا که اقتضای سیاست‌پیشگی حرکت در موازین مصلحت است. اما او تا به اینجا توانسته حریم سیاست و حقیقت را متمایز از هم طی کند. چنین رویکردی در دولت اصلاحات نیز به چشم می‌خورد و از این لحاظ می‌توان گفت فرزند شهید مطهری در عالم سیاست ادامه دهنده راه بزرگان اصلاحات است. از دیگر فاکتورهای اصلاح‌طلبی توجه به آزادی‌های ذکرشده در قانون اساسی است که اصلاح‌طلبان آن را با شعار زنده باد مخالف من دنبال می‌کنند. کمتر کسی است که نداند مطهری در انتخابات ریاست‌جمهوری دهم از محسن رضایی حمایت کرده است اما در مجلس چنان از برخی اصول دفاع می‌کند که برخی همکارانش تاب تحمل سخنان وی را نمی‌آورند. علی مطهری در خردادماه به رئیس‌جمهور نامه‌ای نوشت و ضمن انتقاد از برخوردهای مقامات دولتی با لغو سخنرانی‌های مجوزدار اعلام کرد با همه اعتقادش به حمایت از دولت در صورت لغو مجدد سخنرانی‌ها به کمک نمایندگان مجلس اقدام به استیضاح وزیر کشور خواهد کرد. از سوی دیگر اصلاح‌طلبان همواره بر این تاکید کرده‌اند که مجلس آینده باید مجلسی با خط و مشی اعتدال باشد. مطهری نماینده دوره‌های هشتم و نهم مجلس بوده و تندروی‌های صورت گرفته در دولت‌های نهم و دهم را از کرسی نمایندگی شاهد بوده است. از این‌رو حضور و آگاهی فرزند شهید مطهری نسبت به دورانی که اصلاح‌طلبان از مجلس دور بوده‌اند خود نقطه قوتی به حساب می‌آید.»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «مذاکره هسته‌ای تا دوشنبه ادامه دارد» و «حضور حماسی ایرانیان در راهپیمایی روز قدس» اختصاص داد.

· مشاجره با ظریف به روایت «موگرینی»

روزنامه دولتی ایران در ستون «دیگه چه خبر» به انعکاس مشاجره ظریف و موگرینی پرداخت و در همین راستا نوشت «مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با شبکه «سی‌ان‌ان» ناگهان با این سؤال مجری مواجه شد که آیا وزیر خارجه ایران به او گفته است که هرگز یک ایرانی را تهدید نکن؟ «فدریکا موگرینی» در پاسخ به سؤال «کریستین امانپور» گفت: «انتظار نداشته باشید وقتی یک ایرانی و ایتالیایی مذاکره می‌کنند، گفت‌وگوی آن‌ها سرد باشد.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود: «وقتی یک ایرانی و ایتالیایی مذاکره می‌کنند، احتمال دارد بحث داغی دربگیرد اما دو طرف احترام طرف مقابل را حفظ کردیم.» گفتنی است، پیش‌تر، یک منبع روس به «مهر» گفته بود که در جریان مذاکرات چهارشنبه گذشته میان محمدجواد ظریف و «فدریکا موگرینی» جدلی لفظی رخ داد و به گفته این مقام روس، زمانی که «موگرینی»، وزیر خارجه ایران را تهدید به ترک میز مذاکره می‌کند، ظریف می‌گوید: «هرگز یک ایرانی را تهدید نکنید.» سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز می‌افزاید: «همچنین یک روس را.»