به گزارش مشرق به نقل از فارس، «تسويه حساب»، «به رنگ ارغوان»، «شاعر زباله‌ها»، «پنجمين سوار سرنوشت» و «آتشکار» از آثاري هستند که در سال‌هاي اخير از توقيف درآمدند و با تلاش معاونت سينمايي به نمايش عمومي رسيدند.
در شرايطي که يکي از سياست‌هاي روشن معاونت سينمايي طي دو سال اخير، رفع توقيف فيلم‌هايي بود که در دوران گذشته مديريت سينمايي، بنا به دلايل مختلف و گاه مشابه نتوانسته بودند رنگ پرده را ببينند، متأسفانه طي سال اخير خود نيز گرفتار فيلم‌هايي شده که گفته مي‌شود به دليل مشکلات محتوايي نتوانسته‌اند مجوز نمايش در جشنواره اخير فيلم فجر را به دست بياورند.
البته نبايد از نظر دور داشت که مديران جشنواره فيلم فجر عدم انتخاب بسياري از اين فيلم‌ها براي نمايش در جشنواره را «تعداد بالاي فيلم‌ها» و «سليقه هيئت انتخاب» قلمداد کرده‌اند و اين نظر محترم مديران جشنواره و هيئت انتخاب است اما از گوشه و کنار شنيده مي‌شود که بسياري از اين فيلم‌ها مشکل محتوايي داشته‌اند.
البته اين مسئله هم شنيده شده که به دليل حساسيت‌هاي احتمالي که از سوي افکار عمومي و رسانه‌ها ممکن بوده به وجود بيايد و کل جشنواره را به حاشيه ببرد، مسئولان جشنواره و مديران سينمايي ترجيح داده‌اند که خود را وارد اين بازي نکنند تا در طول سال از سوي صاحبان فيلم‌ها نسبت به «حل مشکل نمايش فيلم‌ها» اقدام شود. صدور مجوز نمايش برخي فيلم‌هاي بخش «نوعي نگاه» در ماه‌هاي اخير نشانه همين قضيه است که اصولا اين دست فيلم‌ها مشکلي نداشته‌اند و نگراني اصلي در ايجاد حاشيه بوده است («يکي از ما دو نفر» اکران شد و فيلم «مرهم» نيز در آستانه اکران عمومي است).
* مقصر کيست؟ فيلمساز يا اداره ارزشيابي و نظارت
برخي‌ها معتقدند که فيلمسازان ايراني، آنچه را مي‌سازند بسيار با آنچه به عنوان طرح يا فيلمنامه اوليه ارائه داده‌اند و موفق به کسب پروانه ساخت شده‌اند متفاوت است و در حقيقت، فيلمساز به ميل خود صحنه‌ها، ديالوگ‌ها و شخصيت‌هايي به فيلمنامه اوليه اضافه کرده و موجب شده نتيجه نهايي مورد پسند مدير سينمايي قرار نگيرد.
بسياري از کارشناسان نيز، دليل اين دست اتفاقات را سهل‌انگاري در صدور پروانه ساخت اداره ارزشيابي و نظارت مي‌دانند و معتقدند که برخي از فيلم‌هاي توقيف شده سينماي ايران (که مديران سينمايي گذشته و حال همواره در به کار بردن اين واژه محتاط عمل کرده‌اند) در «خلاصه داستان» مشکل داشته‌اند و مشخص نيست که چرا مديران اداره نظارت و ارزشيابي در زمان برخورد با فيلم، از ياد مي‌برند که به چه فيلمي مجوز داده‌اند و البته در برخي موارد، مشکل پيش آمده براي يک فيلم نظارتي نبوده و فيلم از سوي ارگان ديگري دچار مشکل شده است (مثل فيلم‌هاي «سفر سرخ» و «به رنگ ارغوان» در گذشته يا «اسب حيوان نجيبي است» پيش از جشنواره بيست و نهم که گويا نيروي انتظامي با نمايش فيلم اخير مشکل پيدا کرده بود).
* «من مادر هستم»؛ عدم نمايش به دليل نوع تصوير و محتوا
دو فيلم اخير فريدون جيراني در جشنواره فيلم فجر به نمايش درنيامدند. گرچه يکي از اين فيلم‌ها قرار بود در بخش «نوعي نگاه» به نمايش درآيد اما اين اتفاق هم نيفتاد. گفته شد که فيلم «قصه پريا» به دليل نمايش صحنه‌هاي اعتياد نتوانست اکران شود که مشکل اين فيلم قابل حل است و سرانجام پروانه نمايش فيلم نيز صادر شد. اما «من مادر هستم» به دليل برخي روابط موجود در فيلم، نتوانسته مجوز اکران بگيرد و مشخص نيست اين روابط چگونه بايد اصلاح شوند تا فيلم قابل نمايش شود.
* «انتهاي خيابان هشتم»؛ يک محور و چند نما
فيلم درخشان «عليرضا اميني» که مورد توجه کارشناسان، اهالي سينما و منتقداني که آن را ديده بودند قرار گرفته بود و حتي در ايام جشنواره فيلم فجر تلاش‌هايي براي کسب مجوز نمايش اين فيلم صورت گرفت، هنوز موفق به دريافت پروانه نمايش نشده است. در ايام جشنواره گفته شد دليل اصلي توقيف اين فيلم به روايت اميني از «ديه» و چگونگي تأمين آن - ماجرايي که قصه فيلم را تشکيل مي‌دهد- برمي‌گردد و يک نما از سکانس‌هاي پاياني فيلم و چند نماي ديگر. معلوم نيست اين فيلمساز تن به اين تغييرات خواهد داد يا اين فيلم، مثل ساير فيلم‌ها و در فضايي آرام خواهد توانست مجوز اکران به دست آورد.
* «خانه پدري» و داستان اپيزودي که همه آن را مي‌دانند
ماجراي فيلم «کيانوش عياري» را که ديگر همه مي‌دانند. قصه‌اي که تصويب شده، پروانه ساخت گرفته و ساخته شده در هنگام بازبيني مورد پذيرش قرار نمي‌گيرد. ماجرايي تکراري که مي‌توانست اتقاق نيفتد و فيلمساز براي ساخت فيلمش متحمل هزينه نشود. شايد به همين دليل هم باشد که «عياري» که فيلم خود را با مجوز ساخته نمي‌تواند زير بار حذف يک فصل از فيلمش (حدود نيم ساعت) برود گرچه شنيده شده که او قرار است رضايت دهد تا «بيدارشو آرزو»يش اکران عمومي شود. شايد «خانه پدري» هم با گذشت زمان با رضايت کارگردانش اکران شود.
* «سبب من»؛ برخي روابط و شخصيت‌ها
فيلم جديد «بهرام بهراميان» که شنيده شد مي‌توانست يکي از فيلم‌هاي برتر جشنواره باشد به دليل کاراکتر اصلي زن فيلم و برخي روابط و صحنه‌هاي فيلم نتوانست مجوز نمايش بگيرد و حتي به بخش «نوعي نگاه» جشنواره هم نرسيد. اين فيلم سرنوشت مشخصي ندارد.
* «زندگي با چشمان بسته»؛ بازهم مشکل روابط
فيلم «زندگي با چشمان بسته» نيز از جمله فيلم‌هايي بود که در جشنواره بيست و نهم پذيرفته نشد. گفته شد روابط موجود بين کاراکترهاي فيلم دليل ندادن پروانه نمايش به اين فيلم است. مشخص نيست اداره نظارت و ارزشيابي با خواندن کدام قصه به اين فيلم پروانه ساخت داده که حالا رأي به مطلوب نبودن محتواي آن مي‌دهد. در جشنواره فيلم فجر صدرعاملي قرار بود فيلم «شب و قسم به دلتنگي» را هم داشته باشد که شنيده شد به دليل روي خوش نشان ندادن مسئولان جشنواره به «زندگي با چشمان بسته»، او از ارائه «شب و قسم به دلتنگي» به جشنواره خودداري کرد.
* «باگت» و «صدسال به اين سال‌ها»؛ سامان مقدم با دو فيلم
شنيده شده که فيلم جديد «سامان مقدم» (که فيلم قبلي‌اش «صدسال به اين سال‌ها» هنوز رنگ پرده را نديده) موفق به کسب مجوز نمايش نشده است. درباره مشکل اين فيلم با توجه به اين که ديده نشده، حرفي به ميان نيامده است گرچه يک مجله به دليل چاپ عکس بازيگر نقش اول زن اين فيلم توقيف شده است! اين روزها کارگردان اين فيلم ترجيح‌داده رستو‌ران‌داري کند!
* «پاداش» و «خيابان‌هاي آرام»؛ کمال تبريزي با دو فيلم
«کمال تبريزي» که در کارنامه خود فيلم نمايش داده نشده «در مسلخ عشق» (از دهه 70) را دارد، چند سالي است که موفق به کسب مجور نمايش «پاداش» نشده و مشخص نيست اين فيلم نمايش داده مي‌شود يا نه گرچه فيلم براي گروهي از کارشناسان به نمايش درآمده است. «خيابان‌هاي آرام» او نيز گرچه در جشنواره به عنوان يک فيلم «سياسي» نمايش داده شد و کانديداي سيمرغ بلورين هم شد، اما در همان روز اکران شايعاتي مبني بر توقيف آن به گوش رسيد.
* «زم‌هرير» و تکليف نامعلوم
«زم‌هرير» نيز که به عنوان يکي از اولين پروژه‌هاي معاونت سينمايي جديد و با حضور «جواد شمقدري» در پشت صحنه روز اول فيلمبرداري کليد خورد، به ماجراهايي ختم شد که همه از آن باخبريد. اين فيلم نيز هنوز نتوانسته مجوز نمايش به دست بياورد. گويا کارگردان اين فيلم (علي روئين‌تن) نيز تصميم گرفته ديگر فيلم نسازد.
* فيلم‌هايي که شايد مشکل داشته باشند، فيلم‌هايي که اصلاح شدند
«پيتزا مخلوط» (حسين قاسمي‌جامي) از جمله فيلم‌هايي است که گفته شد با اصلاحاتي رفع توقيف شده است.
«شبانه‌روز» نيز که گفته شد مشکل نمايش عمومي ندارد، از جمله اين فيلم‌ها است. اين فيلم گويا قرار است شهريورماه اکران شود.
«مصائب چارلي» نيز قرار بود در جشنواره و در بخش مسابقه اکران شود که جز چند اکران مردمي گفته شد به بخش مسابقه نرسيده و شنيده شد که فيلم براي نمايش مشکل دارد.
«اسب حيوان نجيبي است» که در جشنواره بيست و نهم فيلم فجر اکران شد، هنوز مجوز نمايش عمومي دريافت نکرده است.
«سفر به هيدالو» ساخته مجتبي راعي به دليل بازيگر زن فيلم هنوز رنگ پرده را نديده است.
فيلم «نيلوفر» نيز مجوز نمايش ندارد و حتي اخيرا جلوي نمايش اين فيلم در جشنواره فيلم کيش گرفته شده است.
وعده نمايش «کپي برابر اصل» ساخته عباس کيارستمي را «جواد شمقدري» مطرح کرد اما رئيس اداره کل نظارت و ارزشيابي اين نظر را وتو کرد و گفت به دليل پوشش نامناسب بازيگر اصلي فيلم نمي‌تواند نمايش گسترده عمومي داشته باشد. گرچه دي‌وي‌دي‌هاي اين فيلم در کنار فيلم‌هاي زيرزميني فيلمسازان ايراني گوشه خيابا‌ن‌ها و دور از چشم اعضاي ستاد مبارزه با عرضه غيرمجاز فيلم‌ها پخش مي‌شوند.
در بين فيلم‌هاي شبکه نمايش خانگي هم نمونه‌هايي از اين دست وجود دارد. فيلم «قيصر چهل سال بعد» ساخته مسعود نجفي نيز به ماجرايي مشابه «سنتوري» دچار شده و در شرايطي که پروانه نمايش در شبکه ويدئويي داشته، از نمايش آن ممانعت شده است.
دو سال پيش مديران سينماي گفتند: «11 فيلم از 13 فيلم توقيفي، رفع توقيف شده‌اند و بعد از نمايش در جشنواره فيلم فجر، به اکران درخواهند آمد.» برخي از اين فيلم‌ها نيز اکران شدند اما مشخص نيست اداره ارزشيابي و نظارت با فيلم‌هاي تازه توقيفي چه مي‌کند.
به ليست بالا البته مي‌توان فيلم‌هاي بيشتري را اضافه کرد.
