میدان جنگ جدید در نبرد مخفی ایران-آمریکا

به گزارش پایگاه نشنال اینترست، ظهور امنیت سایبری به عنوان یک مشکل جهانی نشان می‌دهد که کشورها از فناوری‌های سایبری در جهت منافع امنیت ملی و سیاست خارجی خود بهره‌برداری می‌کنند. سوالی که مطرح می‌شود این است که چطور روش‌ها و ابزارهای سایبری می‌توانند بر رقابت راهبردی و ژئوپولتیکی بین قدرت‌های رقیب تاثیر بگذارند.

ماجرای افزایش نزاع سایبری بین ایران و آمریکا که چندی پیش در گزارشی در روزنامه نیویورک‌تایمز شرح داده شد می‌تواند به ما کمک کند بهتر بفهمیم که چطور کشورهای رقیب از ابزارهای سایبری استفاده می‌کنند. در این گزارش بر افزایش چشمگیر استفاده از تسلیحات سایبری توسط آمریکا و ایران و رقابت رایانه‌ای بین دو کشور تاکید شده بود.

در منطق راهبردی سردمداران ایالات متحده هزینه استفاده از تسلیحات سایبری آنقدر اندک است که نمی‌توانند از آن چشم‌پوشی کنند. به نظر می‌رسد همین منطق نیز در ایران صادق باشد.

در اینجا، رقابت در دو بافت، در حال رخ دادن می‌باشد. نخست، آمریکا و ایران درگیر رقابت سایبرمحور هستند و هریک از طرفین در این رقابت آفند و پدافند انجام می‌دهند. طبق گزارش آژانس امنیت ملی آمریکا، ایران ابزارها و روش‌های سایبری را برای مقابله به مثل کردن در برابر حملاتی که علیه این کشور انجام می‌شود ایجاد کرده و مورد استفاده قرار داده است. مقابله به مثل ایران شامل حملات «محروم‌سازی از سرویس» در واکنش به ویروس استاکس‌نت و حمله سایبری به تاسیسات نفتی آرمکو در عربستان شد. ایران در حال گسترش توانمندی‌های سایبری خود است و علاقه فراوانی به استفاده از این توانمندی دارد.

بافت دوم به رابط راهبردی و ژئوپولتیک بین ایران و آمریکا برمی‌گردد. دولت آمریکا با چالش‌های بسیاری از جانب ایران روبروست، از جمله برنامه هسته‌ای و تلاش این کشور برای گسترش نفوذ خود در خاورمیانه. اما هیچ‌یک از اینها ربطی به فناوری سایبری ندارد. ستاد آژانس امنیت ملی آمریکا نشان می‌دهد که دولت آمریکا از توانمندی‌های سایبری خود برای جاسوسی از ایران به منظور پشتیبانی از مذاکرات هسته‌ای و برنامه‌ریزی درباره ایران استفاده می‌کند. در این فضا، آمریکا از توانمندی‌های سایبری خود برای پیشبرد منافع راهبردی و ژئوپولتیک در برابر ایران استفاده می‌کند.

برخی کارشناسان معتقدند که افزایش درگیر‌ی‌های سایبری بین ایران و آمریکا می‌تواند باعث ایجاد بی‌ثباتی در روابط وسیع‌تر راهبردی و ژئوپولتیکی کند. اما این تحلیل به نظر درست نمی‌آید چرا که حملات سایبری ایران بیشتر جنبه مقابله به مثل داشته و با هدف نباختن صحنه به رقیب انجام می‌شوند. در حال حاضر، هیچ‌یک از حملات محروم‌سازی از سرویس و نابودی داده به عنوان جنگ در نظر گرفته نمی‌شوند. آمریکا نیز همین عقیده را دارد چرا که کاخ سفیدی واکنشی را که در برابر حمله کره شمالی به شرکت سونی نشان داد در برابر حملات سایبری ایران بروز نداده است.

همان‌گونه که گفته شد، عوامل بی‌ثباتی راهبردی از قبیل برنامه هسته‌ای ایران یا گسترش نفوذ این کشور در منطقه جزو رقابت سایبری دسته‌بندی نمی‌شوند. اما، آمریکا از قدرت سایبری خود برای ضربه زدن به توانمندی هسته‌ای ایران استفاده کرده است. عملیات استاکس‌نت یک نمونه از این موارد است. اما، هیچ‌یک از این حملات سایبری خللی در روند مذاکرات هسته‌ای دو کشور ایجاد نکرده است. این نشان‌دهنده این مساله است که مولفه‌های سایبری نقش اندکی در رقابت بین این دو کشور ایفا می‌کنند.

از سویی دیگر، توسل آمریکا به حملات سایبری علیه تاسیسات هسته‌ای ایران تاثیری در برنامه هسته‌ای این کشور نداشته است، بلکه باعث افزایش توانمندی سایبری ایران شد. این مساله نشان می‌دهد که استفاده از حملات سایبری به عنوان یک اهرم در جهت منافع راهبردی و ژئوپولتیکی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

سناتورهای آمریکایی لایحه جدیدی را علیه ایران ارائه کردند

به گزارش پایگاه هیل، گروهی از سناتورهای آمریکایی لایحه‌ای را به سنای این کشور ارائه کردند که در آن بر ارزیابی هرگونه توافق هسته‌ای با ایران از جانب کنگره تاکید شده است. این لایحه از اوباما می‌خواهد تا متن هرگونه توافق با ایران را در اختیار کنگره قرار داده و طی 60 روز که کنگره این توافق را بررسی می‌کند مانع از برداشته شدن تحریم‌ها توسط کاخ سفید شود. همچنین، این لایحه از دولت می‌خواهد تا در صورتی‌که ایران هرگونه تخطی از مفاد توافق‌نامه داشته باشد کنگره را سریع در جریان قرار دهد. به علاوه، دولت آمریکا موظف خواهد شد تا دو بار در سال درباره نحوه اجرای توافق‌نامه توسط ایران به کنگره گزارش دهد.

باب کروکر رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در بیانیه‌ای گفت: فقط چند اولویت امنیت ملی برای آمریکا وجود دارد که مهمتر از جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای است و هر توافقی که این هدف را دنبال می‌کند باید نظر کنگره را نیز داشته باشد.

ارائه این لایحه درست چند هفته قبل از آنکه دولت در نظر دارد که توافقی را برای توقف برنامه هسته‌ای ایران امضا کند انجام می‌شود. همچنین قرار است این هفته نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز این هفته در کنگره آمریکا سخنرانی کند.

گزارش گاردین حاکی از آن است که مقامات اطلاعاتی انگلیس به ممانعت از فروش تجهیزات از سوی یک شرکت در آفریقای‌جنوبی به یک شرکت ایرانی مظنون به مشارکت در برنامه تولید موشک‌های بالستیک ایران کمک کرده‌اند.  اسناد منتشر شده نشان می‌دهد MI6 به همراه هم‌پیمانان آمریکایی و دیگر هم‌پیمانانان خود برای ایجاد اختلال در روند ساخت آنچه آن را برنامه تسلیحات هسته‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک ایران می‌خواند، تلاش کرده است.  از آن زمان فعالیت‌های آن شرکت در آفریقای‌جنوبی که قرار بود این تجهیزات را به یک شرکت ایرانی بفروشد، به حالت تعلیق درآمده است. یک کارمند سابق این شرکت با به چالش کشیدن ادعاها در این باره که این تجهیزات برای یک طرح نظامی بودند، اعلام کرد: «شرکت ایرانی یک شرکت فعال در زمینه پتروشیمی است و این طرح - که در زمان توقف دوسوم آن تکمیل شده بود- در زمینه تجهیزات هوایی نبود».  این کارمند سابق در شرکت آفریقای جنوبی همچنین گفت: «به نظر ما آنچه ما در حال ساخت آن بودیم برای اهداف خاص هوایی نبود و این شرکت به ما اعلام کرده بود در صنعت پتروشیمی فعالیت دارد اما بشدت به ما توصیه شد این طرح را متوقف کنیم».

او افزود: «هدف نهایی این طرح ممکن است در تعطیلی شرکت دخیل بوده باشد».  براساس اسناد منتشرشده، انگلیس اعلام کرد شرکت ERFCO قراردادی به ارزش 500 هزار تا یک میلیون دلار بین سال‌های 2007 تا اوایل 2009 با ایران منعقد کرده بود. براساس این گزارش، «ارفکو» در ساخت برخی تجهیزات با شرکت‌های هوایی مشارکت داشت که مصرف‌کننده نهایی آن می‌توانست شرکت صنایع تجهیزات زمینی شهید ستاری باشد که به گفته انگلیس «مسؤول تولید سکوهای پرتاب‌کننده موشک و تجهیزات حمایت زمینی است و در توسعه بدنه راکت‌ها مشارکت دارد». ارفکو نام مصرف‌کننده نهایی تجهیزات خود را اعلام نکرده است.  مقامات انگلیسی اعلام نکرده بودند ارفکو از این موضوع آگاه بود که اهداف دیگری در ورای این سفارش قرار دارد اما در این سند آمده است: «واضح است که این اقدام قابلیت ایران را برای تولید موشک‌های بالستیک به صورت قابل توجهی افزایش می‌داد از جمله برخی قابلیت‌ها در زمینه حمل کلاهک‌های هسته‌ای».  کارمند سابق شرکت مستقر در آفریقای‌جنوبی اعلام کرد مقامات انگلیسی و آفریقای جنوبی با این شرکت تماس گرفتند.  او گفت: «به ما توصیه شد این طرح را با سرعت متوقف کنیم. آنها اعلام کردند تعطیلی این شرکت به نفع ما است. ما هیچ حق انتخابی نداشتیم از این رو همین کار را انجام دادیم. فکر می‌کردیم در حال انجام فعالیتی قانونی هستیم اما به ما گفته شد این فعالیت‌ها قانونی نیست».