گروه اقتصادی مشرق -دکتر ابراهیم رزاقی در گفتگوی خود با خبرنگار اقتصادی مشرق درباره بسته خروج از رکود دولت می‌گوید بسیاری از بندهای بسته، لیبرالی بودن سیاستهای اقتصادی دولت را نشان میدهد و دولت باید برود به سمت اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی و سیاست‌هایی را اجرا کند که تناقضی با اقتصاد مقاومتی ندارد.
حدود یکسال از عمر دولت یازدهم می‌گذرد. شما به عنوان یک اقتصاددان عملکرد دولت آقای روحانی را در حوزه اقتصاد در یکسال گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟ فکرمی‌کنید رئیس جمهور و تیم او توانسته در مدت مذکور وعده های خود را عملیاتی کند؟
قبل از اینکه بخواهم عملکرد دولت یازدهم را از منظر اقتصادی بررسی کنم باید به این نکته اشاره کنم که در تحلیل کارنامه دولت ها، بررسی رویکردها و نگاه‌ها خیلی مهم است. از روی نگاه و تفکر یک تیم می‌توانی به این نتیجه برسی که عاقبت چه خواهد شد. من فکر می‌کنم باید قبل از بررسی عملکرد یکساله دولت یازدهم، نگاه و تفکر تیم اقتصادی دولت یازدهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
با این حال فکر می‌کنید عملکرد مناسب بوده است؟ تفکرات اقتصادی تیم اقتصادی دولت را در یکسال اخیر چگونه می‌بینید؟
عملکرد را از نگاه خودم ضعیف و ناکارآمد می‌بینم. اما در هرحال عاقبت نگاه لیبرالی به اقتصاد همین می‌شود. من معتقدم تیم اقتصادی دولت نگاه صرف بازاری به اقتصاد دارد. یعنی نگاهشان به سمت بازار آزاد است. این نگاه در اقتصاد به تفکر لیبرالی مشهور است. شما همین بسته را اگر نگاه کنید متوجه می‌شوید که نگاه اقتصادی دولت یازدهم به چه سمتی است.
بند بند بسته خروج غیرتورمی از رکود، لیبرالی بودن سیاستهای اقتصادی را به وضوح نشان میدهد. در هرحال بنده معتقدم سیاستهای اقتصادی دولت یازدهم اگر قرار باشد با همین نگاه ادامه داشته باشد وضعیت در بلندمدت مناسب نخواهد بود. یادتان باشد بازگشت به سیاستهای تعدیل اقتصادی خیلی خطرناک است و اگر خدای ناکرده ، ما برگردیم به اجرای همان سیاستهای قبلی، حتم بدانید اقتصاد ایران در معرض تهدیدهای بزرگی قرار خواهد گرفت.
چه طور میتوان پی برد که ما دنبال همان سیاستهای اقتصادی قبلی هستیم؟
نمونه اش همین بسته است. شما به این بسته نگاه کنید می‌بینید منظورشان چیست. نمونه دیگر وجود افراد لیبرال و ثروتمند در کابینه آقای روحانی است. نگاه برخی از این افراد؛ تفکرات دهه 70 و روزهای تلخ اجرای سیاستهای تعدیل را تداعی می‌کنید.
بسیاری از این افراد از نزدیکان و همفکران دولت سازندگی هستند و این مسئله نشان میدهد رگه فکری این تیم هم همان تفکر لیبرالی است و این مسئله خیلی خطرناک است.
اگر بخواهید نمره ای در حوزه اقتصادی به دولت بدهید چه نمره ای خواهید داد؟
من به عملکرد اقتصادی دولت نقد جدی دارم. چندی پیش در میزگردی که با حضور برخی از اقتصاددانان درباره عملکرد و رفتار اقتصادی دولت در یکی از رسانه های کشور برگزار شده بودم شرکت کرده بودم ، در آنجا بحث بر سر این موضوع بود که رفتار و برنامه دولت برای آینده اقتصاد ایران چیست ؟
در آنجا دوستان گفتند دولت برنامه ای برای اقتصاد ندارد، یک برنامه ریزی کرده بود برای اجرای گام دوم هدفمندی یارانه ها و آنجا هم که دید با شکست مواجه شده ؛ آنجا را هم رها کرده و هنوز برنامه خاصی برای اقتصاد ندارد.
بنده به صراحت در آنجا به دوستان عرض کردم اتفاقا دولت یازدهم و تیم اقتصادی دولت جناب روحانی ، برنامه بسیار منسجم برای اقتصاد دارند و آن اینکه اقتصاد را از طریق سیاست خارجی درمان کنند.
اتفاقا نکته منفی کار همین است، وقتی دولت فقط به فکر حل کردن مشکلات اقتصادی از طریق سیاست خارجی باشد در میان مدت و بلندمدت به جایی نخواهد رسید. البته در کوتاه مدت با ارائه وعده هایی ، فضای روانی مثبتی جامعه را دربرخواهد گرفت ، اما در بلندمدت این فضای روانی که کاملا نشات گرفته از خوشبینی نسبت به آینده بوده است به یاس و ناامیدی تبدیل خواهد شد و همه را نسبت به آینده دولت نگران خواهد کرد.
توصیه تان به دولت چیست ؟
تحلیل من این است در چنین فضایی باید برویم به سوی اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی، البته دراین مدت دولت بارها خودش اذعان کرده که برنامه عملیاتی برای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی در کشور دارد ؛ اما شواهد نشان میدهد ندارد. شما در برنامه و سیاستهای اقتصادی دولت ردپای اقتصاد مقاومتی را نمی‌بیند.
باید این ها تقویت شود، اتکای دولت به توان داخلی باید افزایش و تقویت شود و نگاه دولت نیز به سمت و سوی سیاست خارجی باید به حداقل برسد، به نظر من راز موفقیت دولت همین است که گفتم.
حدود یکسال از عمر دولت یازدهم می‌گذرد. شما به عنوان یک اقتصاددان عملکرد دولت آقای روحانی را در حوزه اقتصاد در یکسال گذشته چگونه ارزیابی می‌کنید؟ فکرمی‌کنید رئیس جمهور و تیم او توانسته در مدت مذکور وعده های خود را عملیاتی کند؟
قبل از اینکه بخواهم عملکرد دولت یازدهم را از منظر اقتصادی بررسی کنم باید به این نکته اشاره کنم که در تحلیل کارنامه دولت ها، بررسی رویکردها و نگاه‌ها خیلی مهم است. از روی نگاه و تفکر یک تیم می‌توانی به این نتیجه برسی که عاقبت چه خواهد شد. من فکر می‌کنم باید قبل از بررسی عملکرد یکساله دولت یازدهم، نگاه و تفکر تیم اقتصادی دولت یازدهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
با این حال فکر می‌کنید عملکرد مناسب بوده است؟ تفکرات اقتصادی تیم اقتصادی دولت را در یکسال اخیر چگونه می‌بینید؟
عملکرد را از نگاه خودم ضعیف و ناکارآمد می‌بینم. اما در هرحال عاقبت نگاه لیبرالی به اقتصاد همین می‌شود. من معتقدم تیم اقتصادی دولت نگاه صرف بازاری به اقتصاد دارد. یعنی نگاهشان به سمت بازار آزاد است. این نگاه در اقتصاد به تفکر لیبرالی مشهور است. شما همین بسته را اگر نگاه کنید متوجه می‌شوید که نگاه اقتصادی دولت یازدهم به چه سمتی است.
بند بند بسته خروج غیرتورمی از رکود، لیبرالی بودن سیاستهای اقتصادی را به وضوح نشان میدهد. در هرحال بنده معتقدم سیاستهای اقتصادی دولت یازدهم اگر قرار باشد با همین نگاه ادامه داشته باشد وضعیت در بلندمدت مناسب نخواهد بود. یادتان باشد بازگشت به سیاستهای تعدیل اقتصادی خیلی خطرناک است و اگر خدای ناکرده ، ما برگردیم به اجرای همان سیاستهای قبلی، حتم بدانید اقتصاد ایران در معرض تهدیدهای بزرگی قرار خواهد گرفت.
چه طور میتوان پی برد که ما دنبال همان سیاستهای اقتصادی قبلی هستیم؟
نمونه اش همین بسته است. شما به این بسته نگاه کنید می‌بینید منظورشان چیست. نمونه دیگر وجود افراد لیبرال و ثروتمند در کابینه آقای روحانی است. نگاه برخی از این افراد؛ تفکرات دهه 70 و روزهای تلخ اجرای سیاستهای تعدیل را تداعی می‌کنید.
بسیاری از این افراد از نزدیکان و همفکران دولت سازندگی هستند و این مسئله نشان میدهد رگه فکری این تیم هم همان تفکر لیبرالی است و این مسئله خیلی خطرناک است.
اگر بخواهید نمره ای در حوزه اقتصادی به دولت بدهید چه نمره ای خواهید داد؟
من به عملکرد اقتصادی دولت نقد جدی دارم. چندی پیش در میزگردی که با حضور برخی از اقتصاددانان درباره عملکرد و رفتار اقتصادی دولت در یکی از رسانه های کشور برگزار شده بودم شرکت کرده بودم ، در آنجا بحث بر سر این موضوع بود که رفتار و برنامه دولت برای آینده اقتصاد ایران چیست ؟
در آنجا دوستان گفتند دولت برنامه ای برای اقتصاد ندارد، یک برنامه ریزی کرده بود برای اجرای گام دوم هدفمندی یارانه ها و آنجا هم که دید با شکست مواجه شده ؛ آنجا را هم رها کرده و هنوز برنامه خاصی برای اقتصاد ندارد.
بنده به صراحت در آنجا به دوستان عرض کردم اتفاقا دولت یازدهم و تیم اقتصادی دولت جناب روحانی ، برنامه بسیار منسجم برای اقتصاد دارند و آن اینکه اقتصاد را از طریق سیاست خارجی درمان کنند.
اتفاقا نکته منفی کار همین است، وقتی دولت فقط به فکر حل کردن مشکلات اقتصادی از طریق سیاست خارجی باشد در میان مدت و بلندمدت به جایی نخواهد رسید. البته در کوتاه مدت با ارائه وعده هایی ، فضای روانی مثبتی جامعه را دربرخواهد گرفت ، اما در بلندمدت این فضای روانی که کاملا نشات گرفته از خوشبینی نسبت به آینده بوده است به یاس و ناامیدی تبدیل خواهد شد و همه را نسبت به آینده دولت نگران خواهد کرد.
توصیه تان به دولت چیست ؟
تحلیل من این است در چنین فضایی باید برویم به سوی اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی، البته دراین مدت دولت بارها خودش اذعان کرده که برنامه عملیاتی برای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی در کشور دارد ؛ اما شواهد نشان میدهد ندارد. شما در برنامه و سیاستهای اقتصادی دولت ردپای اقتصاد مقاومتی را نمی‌بیند.
باید این ها تقویت شود، اتکای دولت به توان داخلی باید افزایش و تقویت شود و نگاه دولت نیز به سمت و سوی سیاست خارجی باید به حداقل برسد، به نظر من راز موفقیت دولت همین است که گفتم.
