گروه فرهنگی مشرق- در این بحبوحه قرن بیست و یکم و ماشینی شدن زندگی بیشتر افراد جامعه تغییرات زیادی در سبک زندگی خانواده‌ها شاهد بودیم، چیزی که امروز به راحتی در معرض دیدگان همه ما قرار دارد، پیشرفت‌های مادی و علمی راحت‌تر شدن فضای زندگی و بمباران اطلاعات و رخنه فضای مجازی در عمق خانواده‌ها، فضایی را رقم زده است که می‌تواند آینده پرمخاطره‌ای را بیافریند.

در این میان بازگشت به سبک زندگی اسلامی و توجه به جایگاه خانواده و باز شناخت نقش والدین و فرزندان از دریچه معارف الهی و اهل ‌بیت(ع) به خصوص معارف رضوی می‌تواند مهم‌ترین پادزهر زندگی سبک غربی باشد، هر چند که بانوان در ایجاد راهبردهای کلان سبک زندگی اسلامی مبتنی بر فرهنگ علوی نقش مهمی را بر دوش دارند، اما حضور بانوان در اجتماع در تغییر ناخواسته سبک زندگی بی‌تأثیر نبوده است، به همین منظور با مهدیه مهدوی‌کنی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) گفت‌وگو کردیم که مشروح آن در ادامه می‌آید:

 پیش از این فارس گفت‌وگویی با مهدیه مهدوی با عنوان «میزان مهریه دختر آیت‌الله مهدوی‌کنی‌/ علت تغییر فامیلی از حاجی‌باقری به مهدوی‌کنی» منتشر کرده است.

در این گفت‌وگو این موارد مطرح شده است:

-همایش رضوی که از سوی بانوان هدایت علمی می‌شود

-مراسم جشن متفاوت ازدواج در واحد خواهران دانشگاه

-بانوان متدین باید به آخرین علم روز مجهز باشند

-حضور زن در اجتماع به معنای حضور فیزیکی نیست

-تأثیرات حضور فیزیکی بانوان در اجتماع از سست‌شدن بنیان خانواده تا آغاز نابسامانی جامعه

-لزوم بازخوانی نقش حضرت فاطمه و حضرت زینب(س) در اجتماع

-آن قدر فضا را مختلط کردیم که متوجه متلاشی شدن بنیان خانواده نیستیم

-مسأله اساسی گسستگی خانواده‌ها و بی‌رحم شدن بعضی والدین نسبت به فرزندان است

-اولویت با مسئولیت مادری است

-اگر کسی می‌دانست مادری چقدر سخت است، دفعه اول بله را نمی‌گفت

همایش رضوی که از سوی بانوان هدایت علمی می‌شود

*خانم مهدوی شما نظارت و ارزیابی همایش هم‌اندیشی خانواده‌پژوهی در سیره رضوی را برعهده دارید، ابتدا درباره نحوه برگزاری این همایش توضیح می‌دهید؟

-دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران برای دومین بار طی یک  قرارداد همکاری با بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) در جشنواره رضوی در بخش برنامه‌های دانشگاه‌ها حضور یافت، سال گذشته معاونت پژوهشی پردیس دو برنامه با عنوان «هم‌اندیشی حریم رشد و بالندگی در سیره رضوی» با موضوع عفاف و حجاب و مجموعه مقالات «جایگاه عفاف و حجاب در تعاملات و ارتباطات در سیره رضوی» با 14 مقاله از اساتید دانشگاه‌ها و دانش آموختگان این دانشگاه برنامه خود را ارائه داد.

این حقیر در این دو برنامه مسئول دبیرخانه جشنواره بودم و با بهره‌مندی از اندیشه و تجربه اساتید بزرگوارم حاجیه خانم مهدوی ریاست پردیس و خانم دکتر عظیم‌زاده اردبیلی معاون محترم پژوهشی پردیس همکاری دلسوزانه دو همکار دیگر خانم‌ها زهرا مطهری مدیرکل پژوهش و خانم شعله رضازاده مدیر مرکز تحقیقات دانشجویی و جمع دیگری از دانش آموختگان مبرز پردیس انجام وظیفه کردیم.

به ویژه سعی شد در این هم‌اندیشی از اساتید حوزه و دانشگاه برای ارائه مقاله دعوت و مخاطبانی چون مراکز علمی و فرهنگی بانوان و مدیران مدارس و بانوان پژوهشگر در این محفل دعوت شود، تعامل این بزرگواران در این هم‌اندیشی و پاسخگویی سخنرانان هم‌اندیشی به سؤالات در این همایش باعث پویایی آن بود.

این در حالی است که دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران دانشگاهی غیرمختلط است و همه اساتید و دانشجویان و کارکنانش از بانوان متعهد و متدین هستند، مناسب‌ترین محفل علمی برای تصدی هم‌اندیشی عفاف و حجاب بود.

امسال نیز با توجه به این ابعاد و امتیازات پردیس خواهران و علاوه بر آن، مسئولیت اصلی با وجود رشته تخصصی حقوق خانواده در کارشناسی ارشد و فعالیت انجمن علمی فقه و حقوق در این دانشگاه، هم‌اندیشی عنوان «خانواده پژوهی در سیره رضوی» را به خود اختصاص داد و  بنده در این هم‌اندیشی ناظر و ارزیاب دبیرخانه بودم و مسئولیت اصلی با معاون محترم پژوهشی و همکارشان خانم طوقانی‌پور دانش آموخته ارشد حقوق خانواده پردیس بود، این هم اندیشی در تاریخ 26 آذر ماه گذشته همزمان با مراسم هفته پژوهش دانشگاه برگزار شد.

شش مقاله اساتید حوزه و دانشگاه در این موضوع با رویکرد تعلیم و تربیت، جامعه شناسی، فقه و حقوق اسلامی و روانشناسی قرائت شد، مقالات با تأکید بر سیره و کلام نبوی و اهل بیت به ویژه امام رضا(ع) تدوین و پس از ارزیابی دقیق از سوی ارزیابان متخصص و توصیه‌های اصلاحی در جمع حضار قرائت شد، بحمد الهی استقبال اساتید و دانشجویان و پژوهشگران پردیس و دیگر دانشگاه‌ها و مراکز علمی بی‌نظیر بود، مسرور بودیم که در هر دو سال از حضور پربرکت عالم ربانی آیت‌الله مهدوی‌کنی ریاست دانشگاه و حاجیه خانم مهدوی ریاست پردیس خواهران بهره‌مند بودیم .

قرار است بزودی این مقالات و مقالات دیگر ارزشمندی که به دبیرخانه ارسال شده در مجموعه مقالاتی چاپ و به ساحت مقدس امام رضا(ع) و بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) تقدیم شود.

*شما نامی از دانشگاه امام صادق(ع) بردید، مسئولیت شما در دانشگاه امام صادق(ع) چیست؟

-من عضو هئیت علمی دانشگاه هستم و همچنین مدیریت گزینش دانشگاه را بر عهده دارم، البته مؤسس مدرسه‌ای (متوسطه یک و دو فجرصادق) هم که متعلق به این دانشگاه است نیز هستم.

*خب!‌ دانشگاه امام صادق(ع) واحد خواهران چه ویژگی نسبت به دانشگاه‌های دیگر دارد؟

- ظاهر این دانشگاه تک‌جنسیتی بودنش است، اگر جلوتر بیاییم این سیستم نظم و هدایت دانشگاه با یک مدیریت عاطفه و در عین حال توأم با جدیت که توصیه حضرت امام(ره) بود، من یک زمانی تحقیق کردم که از دیدگاه امام(ره) برای حضور زن در اجتماع امام چه نظری دارند، بیشتر تأکید ایشان در بحث تربیت بود، چه در بعد خانواده و چه در بعد اجتماع، شاید واحد خواهران دانشگاه امام صادق(ع) آن الگویی که به جامعه داد این بود که زنان می‌توانند برای خودشان تصمیم بگیرند، همان طور که حضرت امام(ره) فرمودند، ما می‌خواستیم این را عملاً نشان دهیم که می‌توانیم برای زنان خودمان تصمیم بگیریم و هم می‌توانیم برای زنان اجرا کنیم، دانشگاه امام صادق(ره) تمام کارکنان خودش را از اساتید تا کارمند از خانم‌ها انتخاب کرده است، البته اوایل کار واحد خواهران مرد هم در دانشگاه حضور داشت.

از همان ابتدا مادرم اصرار داشت که می‌تواند برای همه رشته‌هایی که فعلاً در دانشگاه هست، استاد خانم بیاورد و با همین تعداد استاد خانم هم می‌شود خانم‌های متخصص و متعهد ساخت، این اعتقادی بود که مادرم داشت، زیرا اشکالاتی در این اختلاط حس کرده بود، چون فضاهای آموزشی رفته بود و خودش قبل از انقلاب یا بعد از انقلاب، حتی در رشته‌های علوم اسلامی این اشکالات را دیده بود، گفت: من اجازه نمی‌دهم در سطح کارشناسی حداقل مرد وارد دانشگاه شود، الحمدلله بعد از فارغ‌التحصیلی دانشجوها و کسب رتبه‌های برتر دانشگاهی مدیریت موفقیت خود را اثبات کرد، اکنون حتی در مقطع ارشد و دکتری هم فقط از بانوان استفاده می‌کنیم.

*واحد خواهران برنامه‌های آموزشی خاصی برای دانشجویان خودش در نظر گرفته است، مانند مکالمه عربی؟

ـ در بحث آموزشی مسلماً معارف اسلامی از هیچ رشته‌ دانشگاه امام صادق(ع) جدا نمی‌شود، چه حقوق، چه سیاسی، البته ما رشته سیاسی در قسمت خواهران نداریم، اما در واحد برادران رشته‌های علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت وجود دارد، دو رشته فقه و فلسفه که عیناً معارف اسلامی را دارا هستند، در دو  رشته حقوق و علوم تربیتی در کارشناسی حتماً دانشجویان واحدهای معارف اسلامی مانند فقه، تفسیر، اصول فقه، فلسفه می‌گذرانند، اینجا تعداد واحدهای دانشگاهی بیشتر از سایر واحدهای دیگر است، یعنی دانشگاه‌های دیگر  136 واحد می‌گذرانند،‌ اینجا 160 واحد.

*یعنی به جای چهار سال، پنج سال درس می‌خوانند؟

-تقریباً 9 ترم، برخی از دانشجویان نخبه ما این واحدها را در هشت ترم تمام می‌کنند.

*مانند حوزه علمیه اینجا مراسم صبحگاه هم دارند؟

-بله! ولی اجباری نیست، مراسم مزار شهدا توسط معاونت فرهنگی همیشه برپاست، روزهای دوشنبه همیشه برنامه‌های ثابت داریم، همچنین برنامه‌های امور فرهنگی شامل مسائل مختلفی مانند طرح هجرت که دانشجویان برای تبلیغ آمادگی پیدا می‌کنند.

*‌شما در قسمت گزینش از داوطلبان چه چیزهایی را می‌پرسید؟ ملاک شما برای پذیرش چیست؟

- اینکه یک کسی که وارد دانشگاه می‌شود باید این علاقه و قابلیت را داشته باشد، باید بگردیم ببینیم چه ملاک‌هایی این قابلیت‌ها را نشان می‌دهد، مثلاً آن کسی که می‌خواهد حوزه بیاید و علاقه‌مند به معارف اسلامی است و در عین حال اینجا دانشگاه هم است، باید به یکسری چیزها پایبند باشد، مثلاً علومی که خواندند را بتوانند تحلیل و بیان کنند، در اینجا ما از سه رشته تجربی، ریاضی و انسانی دانشجو می‌گیریم.

*از طریق کنکور سراسری؟

-بله! اسامی اعلام می‌شود، ولی مصاحبه با شرط معدل اعلام می‌کنیم، معدل کمتر از 16 در رشته ریاضی و در رشته انسانی کمتر از 18 نمی‌گیریم.

داشتم توضیح می‌دادم که در مصاحبه میزان آمادگی آنها برای معارف اسلامی لحاظ می‌شود، ‌اینکه چقدر علاقه دارند برای ما مهم است، همین طور مسائل اخلاقی‌شان برای ما مهم است، این بچه‌ها باید دارای یک خلاقیت، یک نوع هنرمندی و فنی در یک بعدی داشته باشند، در واقع بچه‌هایی که در بعد علمی، در بعد دینی، مذهبی و عِرق علمی یک سروگردن از هم‌دوره‌ای خودشان بالاتر باشند تا فردا بخواهند به عنوان یک نیروی کارآمدی از طرف دانشگاه امام صادق(ع) معرفی شود، مثمر ثمر باشند، البته برای ما که همراهی خانواده‌هایشان مهم است.

*‌یعنی اینکه داوطلب خودش چادری باشد و این خصوصیاتی که دارا باشد، ولی پدر و مادرش در این فضا نباشد، قبول نمی‌کنید؟!

-بله! البته به این معنی نیست که اصلا چنین موردی نداشتیم، ما فارغ‌التحصیلی داشتیم که خواهرش حجاب را قبول نداشته و در خارج از کشور بدون حجاب تحصیل می‌کرده و یا مادری که بدون چادر و با آرایش بوده، اما خیلی کم هستند.

*خب! شاید برخی افراد و خانواده‌هایشان تظاهر کنند...

ـ ما تا جایی که اجازه داریم، عمل می‌کنیم، اجازه تجسس نداریم تا جایی که ظاهر امر است و اجازه داده شده، با توکل به خدا انتخاب می‌کنیم، البته بعضی بعضی اوقات می‌گویند: شما فلانی را در خارج از دانشگاه ندیدی؟ می‌گویم: نه! من تا آنجایی که به من اطلاعات رسیده او را تأیید کردم، البته یک اعتقاد عرفانی است که فکر می‌کنم بعضی‌ افراد  را خدا می‌خواهد به این مسیر بکشاند.

مراسم جشن متفاوت ازدواج در واحد خواهران دانشگاه امام صادق(ع)

* سن ازدواج در دانشگاه شما در واحد خواهران چگونه است؟ آیا بیشتر بر مجرد ماندن تا اتمام دوره تأکید دارند؟!

- الحمدلله جو خوبی در دانشگاه حاکم است، خیلی از دانشجویان دوست دارند ازدواج کنند و از آن طرف هم جامعه دنبال بچه‌های خوب و پاک می‌گردند، برای همین از دانشگاه تقاضای معرفی موارد مناسب را دارند، الحمدلله هر ساله آمار ازدواج دانشجویی بالا می‌رود، در دانشگاه مراسمی را برگزار می‌کنیم که عروس خانم‌ها با مادرشوهر و مادر خودشان در آن با لباس سفید شرکت می‌کنند که از طرف دانشگاه‌ هم هدایایی به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

توصیه برای بچه‌دار شدن در مقطع کارشناسی ارشد

*حال به توجه به توصیه رهبری مبنی بر ازدیاد نسل چقدر به دانشجویان متاهل توصیه می‌کنید که بچه‌دار شوند؟

- در سطح کارشناسی خیلی تشویق نمی‌شود چون سخت است، ولی دانشجویان ارشد می‌روند، بله توصیه می‌کنیم، وقتی دانشجویان به دفتر من می‌آیند و می‌خواهند به مقطع دکتری بروند و هنوز بچه‌دار نشدند، خیلی دعوایشان می‌کنم و می‌گویم بچه‌دار شدن برهه‌ای دارد که شما آن را از دست می‌دهید.

اتفاقاً‌ ما دانشجویی داشتیم که نفر اول المپیاد حقوق شده بود و از سوی وزیر علوم از او هم تقدیر شده بود، در حالی که تز ارشدش را می‌نوشت، باردار بود و در دو تا دانشگاه درس می‌خواند؛ یعنی بچه‌های خیلی نخبه‌ای داریم که به هر دو کارشان خوب می‌رسند.

*فعالیت‌ شما خارج از دانشگاه کجا هست؟

-من قبلاً به عنوان استاد عربی هم در دبیرستان و تاریخ اسلام در حوزه فعالیت داشتم، بعد از مدتی احساس کردم که نمی‌توانم به وظایف مادری و همسری‌ام برسم، الان جز در دانشگاه، در مدرسه‌ای که زیر نظر دانشگاه اداره می‌شود، حضور دارم.

*کدام حوزه‌ بودید؟

-حوزه فجر در خیابان سئول، دو سالی آنجا رشته تخصصی خودم تاریخ اسلام، تاریخ تشیع و تاریخ تمدن و... را تدریس می‌کردم.

بانوان متدین باید به آخرین علم روز مجهز باشند

* اکنون با توجه به اینکه حضور زنان در اجتماع شتاب زیادی گرفته است و تا حدودی بحث تربیت فرزندان را تحت شعاع خودش قرار داده است، با این روز افزونی فضای مجازی، به نظر شما چگونه یک بانوی مسلمان می‌تواند به وظیفه خود عمل کند.

-واقعیت جامعه را باید قبول کرد که یکسری الگوها و قالب‌هایی از غرب چه بخواهیم و نخواهیم وارد زندگی ما شده است و نمی‌شود به کل بگوییم ما این قالب‌ها را دور بریزیم، به بچه‌ها توصیه می‌کنیم در عین حضور به عنوان یک طلبه و پویایی علمشان باید به علم روز، زبان، منابع الکترونیکی و پژوهش‌ها مسلط باشند تا در نهادهای پژوهشی و سیاستگذاری جمهوری اسلامی خدمت ‌کنند، هم اکنون در بحث‌های حقوقی، فقهی، پژوهشی و اجتماعی خیلی از استادان دانشگاه ما از کسانی هستند که از آن‌ها برای سیاست‌گذاری دعوت می‌شود.

من یادم هست خانم دکتر پیشگاهی‌فر استاد اوضاع کشورهای اسلامی در عصر حاضر ما در دوره کارشناسی بود، وی می‌گفت آن زمان (سال 74) ژاپن کارهای مخصوص به زنان را و آن چیزی که باید به وسیله زنان انجام شود، توسط رایانه و دورکاری در منازل آورده و از زنان استفاده می‌کند و زنان هم اقناع می‌شوند، هم خودشان را در تخصص خودشان مؤثر می‌دانستندند و هم در بُعد تربیتی خانواده یا خانه‌داری و آشپزی، بلکه دولت از تخصصی که در دانشگاه خوانده بود، استفاده می‌کرد.

ما نمی‌توانیم به طور کلی این حضور را حذف کنیم و بگوییم شما بروید معارف اسلامی و علوم تربیتی بخوانید، اشتباه است! این معضل را هم می‌بینیم که حتی در خانواده‌های مذهبی به خاطر این تعریفی که زن باید در اجتماع حضور داشته باشد، راحت شدن طلاق‌ها را شاهد هستیم.

حضور زن در اجتماع به معنای حضور فیزیکی نیست

به نظرم در این زمینه باید برنامه‌ریزی انجام شود، اگر بتوانیم این حضور در اجتماع را راهبری کنیم تا به خانواده لطمه نخورد بسیار عالی است، نه اینکه زن از خودش آدمی بسازد که کلاً در اختیار خانواده باشد مانند زن عصر قاجار یا پهلوی که هیچ اختیاری از خودش نداشت، خود بانوان این توقع را دارند که دولت این شرایط را فراهم کند.

وقتی بحث 9 ماه مرخصی زایمان را مطرح کردند، من با خودم فکر کردم که اگر زن مؤثر است، 9 ماه سر کارش نباشد، پس چه فرقی می‌کند؟ پس نشان می‌دهد مؤثر نیست، اگر اعتقاد داریم مؤثر است این 9 ماه رفتنش حتماً لطمه به کارش می‌زند. حال اگر خانمی بخواهد 3 بار باردار شود، با این وضعیتی که وجود دارد، این خانم سه دفعه از این مرخصی استفاده کند-اگر به طور طبیعی 9 ماه اجازه ترک کار دارد، ما مشکلات دوران بارداری داریم که خانم‌ها عملاً دچار استراحت‌های زایمان می‌شوند- بعد از آن دوران تحصیل بچه‌هایشان می‌گوید من نمی‌توانم باید ظهر بروم، اینها به کار خانم لطمه می‌زند و اگر هم در محل کار باشد، توجهی به کارش ندارد.

بنابراین به گونه‌ای برنامه‌هایی را تدوین کنیم که زن هم احساس حضور و فایده در اجتماع کند و هم اینکه طرد نشود و یا به تعریفی که در زمان قاجار و پهلوی داشتیم نرسیم، باید باور کنیم که حضور زن حضور فیزیکی نیست، خیلی از جاها سیاستگذاری به دست زن باشد؛ یعنی اصلاً حضور تام و تمام و یعنی آنچه امام(ره) گفته است، نیاز ندارد و این بها دادن از سوی مسئولان و کسانی که آن امر را به عهده دارند است.

تأثیرات حضور فیزیکی بانوان در اجتماع از سست شدن بنیان خانواده تا آغاز نابسامانی جامعه

چیزی که اکنون در جامعه به علت حضور فیزیکی بانوان پیش آمده ما را دچار مشکلات اخلاقی کرده، ناشی از این تفکر است که همه جا باید زن حضور داشته باشد، همان کاری که غرب کرده است، چه لزومی دارد کاری که یک مرد می‌تواند انجام دهد، یک خانم به عهده بگیرد، با ورود بانوان در عرصه تبلیغاتی هم امنیت را از همکارانش می‌گیریم و هم اختلافات را در خانواده ایجاد می‌کنیم، اگر به موضوع با دید عمیقی نگریسته شود، متوجه نقطه شروع نابسامانی می‌شویم.

به طور مثال مردی که به منزل می‌آید و می‌بینند همسرش ساعت نه و ده شب در منزل نیست،‌ آرامش از او گرفته می‌شود، می‌بیند بچه‌اش سرگردان است و همسرش در جمع نامحرمان هر چقدر هم کارش عالی باشد، این‌ها مسبب مشکلات بعدی می‌شود.

لزوم بازخوانی نقش حضرت فاطمه و حضرت زینب(س) در اجتماع

من اعتقاد دارم حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) حضور در اجتماع داشتند،  ولی چه زمانی؟! می‌گویند وقتی حضرت زینب(س) در کوفه سخنرانی کردند، گفتند: علی(ع) دارد صحبت می‌کند، مردم فکر می‌کنند که یک مرد دارد سخنرانی می‌کند، نه اینکه بگویند بیایید برویم ببینیم دختر علی چه شکلی است؟ یا وقتی در دربار یزید کاروان آشفته حضرت(س) را می‌آورند و آن تنگ‌نظرها و کودن‌ها می‌گویند: این کنیز ما شود، حضرت(س) بحث پیام عاشورا را مطرح می‌کند، گرچه حرف عاطفه است، ولی نقش یک مرد را بازی می‌کند...... یا وقتی حضرت زهرا(س) برای بحث فدک به مسجد می‌روند و خطبه فدکیه را بیان می‌کند، برای دفاع از ولایت بوده است، یعنی این قدر بحث ولایت مهم بوده که اگر حضور پیدا می‌کند با حجابی محکم و در میان زنان دیگر با ایجاد شرایط دیگر...

آن قدر فضا را مختلط کردیم که متوجه متلاشی شدن بنیان خانواده نیستیم

آن وقت ما آمدیم این فضاها را آن قدر مختلط کردیم که خودمان هم متوجه نمی‌شویم، وقتی با بهترین لباس‌ها در جامعه ظاهر می‌شود و امنیت را از ذهن شوهرت می‌گیرد و آن قدر مرد در اطرافش دیده است که با همسرش مقایسه می‌کند، معلوم است که بنیان خانواده متزلزل می‌شود.

از یک طرف زنان را تشویق می‌کنیم که در اجتماع حضور داشته باشد، زیرا درس خوانده است، چرا باید در منزل بماند، یعنی حضور زن در اجتماع را به حضور فیزیکی او خلاصه می‌کنیم!!

مسأله اساسی گسستگی خانواده‌ها و بی‌رحم شدن بعضی والدین نسبت به فرزندان است

*سخن نهایی...

-واقعاً مسأله اساسی گسستگی خانواده‌ها و بی‌رحم شدن بعضی از پدران و مادران نسبت به فرزندانش به نظر من یک مشکل اساسی است، آمارهای طلاقی که هم اکنون بعد از فروردین می‌آید خیلی وحشتناک است، نه تنها از خانواده‌های غیرمتعهد و غیرمتدین از خانواده‌های به ظاهر متدین، اینها نسلی هستند که بالاخره تربیت شده انقلاب هستند و ما باید به این خلاها برگردیم و ببینیم چه مشکلاتی بوده و باید دقت کرد.

با یک تخصص نمی‌شود آخرت را خرید

بچه‌های نسل چهارم یا نسل پنجم نباید قربانی بی‌دقتی‌های ما و هوای نفس ما شوند. توصیه می‌کنم به پدر و مادرها از هواهای نفسانی‌شان دوری کنند،‌ فکر نکنند با یک تخصص می‌شود آخرت را خرید، چیزی که در قیامت به داد ما می‌رسد یکی باقیات و صالحات و فرزند خوب است، اگر اینها را عرضه نکنیم این مدارک دنیوی هیچ وقت نمی‌تواند توشه آخرت ما باشد و ما را از آتش جدا کند. امان‌نامه ما از آتش دوزخ نیست.

اولویت با مسئولیت مادری است/ اگر کسی می‌دانست مادری چقدر سخت است، دفعه اول بله را نمی‌گفت

یک مقداری دقت کنیم. خصوصاً آن چیزی که گفتم مخصوصاً به عهده مادران است، همانطور که امام(ره) گفتند از دامن زن مرد به معراج می‌رسد، مادر نمی‌تواند با این دلیل آوردن‌ها و توجیه کردن‌هایی که نسبت به کارهای خودش در زمینه‌های اجتماعی، علمی، سیاسی دارد، مسئولیت مادری را از خودش دور کند.

بالاخره وقتی یک دختری ازدواج می‌کند، این طّوق گرانبهای مادری را به گردنش انداخته است، با یکسری توجیهات و بهانه‌ها نمی‌تواند این را از گردن خودش بردارد، کسی که مادر می‌شود وظایفی دارد، اگر کسی می‌دانست مادری چقدر سخت است، دفعه اول بله را نمی‌گفت، می‌تواند سخت‌ترین شغل‌ها را داشته باشید، ولی هیچ چیز مانند مادری و هنر مادری نیست، اگر یک جای کار بلنگد، احساس می‌کند گوشه‌ای از وجودش فاسد شده است.

إن‌شاءالله با تهذیب خودمان به امورات شخصیه شرعی که گاهی اوقات از آن غافل می‌شویم، بیشتر دقت کنیم، واقعاً سراغ مسائل اخلاقی‌مان برویم و آن را از جوانی در خودمان نهادینه کنیم، بعد در مورد اجتماع توصیه‌های اسلامی را نسبت به همسرمان، خانواده‌مان و همکاران‌مان رعایت کنیم، آن وقت لازم نیست دنبال نقشی بگردیم که بچه‌هایمان این را تفکیک کنند، این نقش اجتماعی مادر است و این نقش خانه مادرم است، وقتی نقش اجتماعی منطبق با نقش شخصی طرف بود، بچه‌ها نه تنها افتخار می‌کنند بلکه شکل می‌گیرند.