به گزارش مشرق به نقل از تسنیم، سیدرضا فرجی‌دانا وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری در دفاع از برنامه‌ها و عملکرد خود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ضمن تشکر از رئیس‌جمهور به دلیل معرفی وی برای این وزارتخانه و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به واسطه اعلام حمایت این کمیسیون از وزیر پیشنهادی تصریح کرد: جا دارد از عنایت ویژه دانشجویان و دانشگاهیان که به جد پیگیر موضوع این وزارتخانه بودند، تشکر کنم.
وی افزود: اینجانب در این مدت کوتاه به کمک مدیران و همکاران دانشگاهی سعی کرده‌ام برنامه کاربردی و عملیاتی را برای این وزارتخانه خدمت شما نمایندگان ارائه کنم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه هدف اصلی در برنامه من حرکت شتابان و همه‌جانبه جامعه دانشگاهی برای تولید علم و فناوری در فضای آرام و با نشاط بدون تنش و حاشیه‌های غیرعلمی است، اظهار داشت: رئوس برنامه‌ها با تکیه بر رهنمودهای مقام معظم رهبری و برپایه اسناد بالادستی شامل قانون اساسی، سند چشم‌انداز 1404، سیاست‌های کلی نظام، قانون برنامه پنجم توسعه، قانون اهداف و تشکیلات وزارت علوم مصوب 1383 و قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان است.
فرجی‌دانا با اظهار امیدواری نسبت به پیش‌بردن تمام برنامه‌های ارائه شده توسط دانشگاهیان، دانشجویان و اساتید تصریح کرد: رئوس برنامه پیشنهادی من برای تصدی وزارت علوم در یک مقدمه و 6 سرفصل تقدیم نمایندگان شده است و در آنجا به اختصار گفته‌ام که نهاد آموزش عالی با چه فرصت‌ها و تهدیدهایی روبروست و چه نقاط ضعف و قوتی در شرایط فعلی دارد.
وی افزود: به تعبیر حضرت امام (ره) دانشگاه مبدأ تحولات جامعه است و رهبری نیز علم را سرچشمه قدرت و ثروت ملی معرفی کردند و خوشبختانه در قالب برنامه‌ریزی‌های بنیادین برای توسعه علمی پیشرفت علم و فناوری در کشور در 12 سال گذشته شتابی چشم‌گیر یافته است و ما در این روند با فرصت‌ها و قوت‌های مهمی روبرو هستیم و در عین حال چالش‌ها و تهدیدهایی چون عدم انسجام در سیاست‌گذاری و اجرا برای آموزش، پژوهش و فناوری، افزایش بی‌رویه مهاجرت دانش‌آموخته دانشگاه‌ها و بالا بودن میزان بیکاری روبرو هستیم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به برنامه پیشنهادی خود برای وزارتخانه علوم به تشریح ضعف‌های عدم وجود برنامه‌ریزی دقیق در این وزارتخانه پرداخت و خاطرنشان کرد: عدم تناسب بین رشد کمی و کیفی آموزش عالی پژوهش و فناوری، عدم تناسب توانمندی‌های دانش‌آموختگان با نیازهای جامعه، تمرکز‌گرایی در مدیریت آموزش عالی و ضعف زنجیره تبدیل دانش به فناوری و عدم همگرایی و نبود نهادهای مستقل ارزیابی و اعتبارسنجی از جمله این ضعف‌هاست.
فرجی‌دانا ادامه داد: در این شرایط جامعه، دولت و صنعت انتظار دارند که کار علمی در دانشگاه‌ها همسو با نیازهای آنان باشد و دانش‌آموختگانی خلاق، مسئول و دارای بینش و مهارت لازم برای کارآفرینی و حل مسائل تربیت شوند و از طرف دیگر دانشگاه‌ها هم برای آنکه بتوانند آهنگ رشد علمی را استمرار بخشند، نیازمند محیط و فضای مناسب و مساعد هستند. امیدوارم با یاری خداوند و توجه همه دوستان و به ویژه دولت تدبیر و امید عزمی نو برای ارتقای منزلت و نقش دانشگاه در نظام ملی، تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کشور جزم شود.
وی در ادامه با اشاره به سیاست‌های کلی نظام و قوانین بالادستی برای توسعه علمی کشور تصریح کرد: نظام جمهوری اسلامی در فراهم ساختن خطوط راهنما برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری زمینه‌های مهمی را فراهم کرده است که امیدوار هستیم چشم‌انداز نوین در این عرصه تدوین شود.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه برنامه من بر پایه همین سیاست‌ها و قوانین و برای افق 4 ساله تدوین شده است به ذکر مهمترین بندهای برنامه‌های خود پرداخت و افزود: دانشگاه‌ها، پژوهشگاه باید الگوهای واقعی و عملی در سازگاری علم و ایمان را در جامعه تحقق بخشم. در این نظام آرمان‌ها و ارزش‌ها همچون عدالت، آزادی، استقلال و مردم‌سالاری چراغ راهنماست و حاکمیت همه‌جانبه آنها بر همه ابعاد اندیشه و علم در دانشگاه مورد توجه است.
فرجی‌دانا در بخش دیگری از سخنانش تحقق و ارتقای علوم انسانی را دغدغه دانشگاهیان و مسئولان کشوری عنوان کرد و افزود: علوم انسانی موضوع کلیدی دیگری است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تکیه بر ضرورت بازنگری مداوم علمی و روزآمد کردن متون، محتوا و برنامه‌های آموزشی و درسی در توجه به مبانی دینی و فرهنگ اسلامی و ایرانی و نیازهای اجتماعی آن را به انجام خواهد رساند.
وی انسجام در نظام تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کشور را از دیگر برنامه‌های مهم وزارتخانه علوم عنوان کرد و افزود: دانشگاه و پژوهشگاه‌ها باید مسئولیت‌پذیر و پاسخگو باشند. لازمه مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی استقلال مالی، اداری، علمی، تشکیلاتی، آموزشی، دانشگاهی و فناوری است.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه رشد آموزش عالی، پژوهش و فناوری باید هدفمند باشد، تصریح کرد: این مهم با توجه به مزیت‌های نسبی و نیازهای استانها، توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات زیرساخت‌ها در مناطق گوناگون و افزایش بهره‌وری برای استفاده از این امکانات حاصل خواهند یافت.
فرجی‌دانا افزود: دستیابی به شاخص‌های اصلی علم و فناوری در زمینه سهم درآمد حاصل از صادرات محصولات مبتی بر فناوری‌های پیشرفته، سرانه تولید ناخالص داخلی ناشی از تولید علم و فناوری، شمار تولیدات علمی جهانی و نسبت سرمایه گذای فناوری خارجی در داخل و شمار شرکت‌های دانش‌بنیان از هدف‌های کلیدی در برنامه پیشنهادی است که می‌تواند ما را به جایگاه ارزشمند خود برساند.
وی ارتباط فعال و موثر فرهنگی با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و نهادهای علم و فناوری دیگر کشورها را از دیگر برنامه‌های خود عنوان کرد و افزود: توجه ویژه به زبان فارسی و مطالعات ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی از جایگاه ویژه‌ای در برنامه پیشنهادی بنده برخوردار است.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری جذب نخبگان ایرانی حاضر در خارج از کشور را از عمده برنامه‌های خود در صورت تصدی وزارت علوم مطرح و در پاسخ به سوال کتبی یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه آیا برنامه‌ای برای بازگشت دانشجویان خارج از کشور دارید، خاطرنشان کرد: ما آیین‌نامه مشخصی برای انتقال دانشجویان در حال تحصیل در خارج از کشور به داخل کشور داریم و اگر در این زمینه ضعف‌های آیین‌نامه‌ای وجود داشته باشد، آن را برطرف خواهیم کرد تا زمینه ظهور هرچه بیشتر دانشجویان خارج از کشور را در صورت تمایل آنها فراهم کنیم.
فرجی‌دانا، تامین منابع و اعتبارات مورد نیاز و تخصیص عادلانه آنها به دانشگاه‌ها را از دیگر برنامه‌های عمده خود عنوان و به برخی نطق‌های مخالفین خود اشاره و ادامه داد: بدون شک ارتقای کیفیت در آموزش عالی و افزایش اثربخشی در آن، از اهم برنامه‌های بنده است و بسیار مورد تاکید دولت قرار گرفته و در دغدغه بودن آن برای همه نمایندگان شکی نیست.
وی افزود: در کار کارشناسی مجلس، تمام بندهای مطرح شده در برنامه‌های من با اسناد بالادستی مورد مقایسه قرار گرفته و نشان داده شده است که صددرصد این برنامه‌ها در تطابق و یا همسویی کامل با قوانین بالادستی و اسنادی است که ما باید از آن تبعیت کنیم.
وزیر پیشنهادی علوم همچنین در خصوص دانشگاه‌های تک‌جنسیتی نیز اظهار داشت: دانشگاه‌های تک‌جنسیتی دارای سابقه طولانی هستند، هم در خارج از کشور و هم در داخل کشور قبل از انقلاب و بعد از انقلاب این دانشگاه‌ها وجود داشته‌اند. اینها به افراد انتخاب می‌دهند که در ادامه تحصیل اگر مایل باشند در دانشگاه تک‌جنسیتی تحصیل کنند؛ این، نه مورد مخالفت وزارت است و نه مورد مخالفت بنده است.
فرجی‌دانا ادامه داد: آنچه که این روزها از آن گفت‌وگو می‌شود، بحث تفکیک جنسیتی است و بنده عرض کردم که در سند مورد اتکای ما که مبنای عمل ماست، یعنی سند دانشگاه اسامی لفظی به نام تفکیک جنسیتی در آن وجود ندارد بلکه آنجا تقلیل اختلاط در دانشگاه‌ها به عنوان یک راهبرد ذکر شده است که مطمئنا مورد تاکید وزارت در برنامه‌های اجرایی خواهد بود. ما همواره در اجرای قوانین بر اجرای آن تاکید می‌کنیم.
وی تصریح کرد: در مورد تشکیلاتی که مسئولیت جذب را دارند کار کارشناسی انجام شده، عملکردها دیده می‌شود و کارکارشناسی ملاک هرگونه تغییری خواهد بود و مطمئنا هیچ‌گونه نظر شخصی از جانب من در این زمینه به منزله این نیست که ما مصر هستیم که یک راه را بر دیگری ترجیح دهیم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری در پایان با بیان اینکه الزامات قانونی برای ما چراغ راه و مشخص کننده مسیر حرکت ماست، در پاسخ به سوال کتبی یکی از نمایندگان مبنی بر استفاده از نیروهای متخصص و فرزندان شهید و ایثارگر در وزارت علوم گفت: ما به احکام قانونی پایبند هستیم.
وی افزود: اینجانب در این مدت کوتاه به کمک مدیران و همکاران دانشگاهی سعی کرده‌ام برنامه کاربردی و عملیاتی را برای این وزارتخانه خدمت شما نمایندگان ارائه کنم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه هدف اصلی در برنامه من حرکت شتابان و همه‌جانبه جامعه دانشگاهی برای تولید علم و فناوری در فضای آرام و با نشاط بدون تنش و حاشیه‌های غیرعلمی است، اظهار داشت: رئوس برنامه‌ها با تکیه بر رهنمودهای مقام معظم رهبری و برپایه اسناد بالادستی شامل قانون اساسی، سند چشم‌انداز 1404، سیاست‌های کلی نظام، قانون برنامه پنجم توسعه، قانون اهداف و تشکیلات وزارت علوم مصوب 1383 و قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان است.
فرجی‌دانا با اظهار امیدواری نسبت به پیش‌بردن تمام برنامه‌های ارائه شده توسط دانشگاهیان، دانشجویان و اساتید تصریح کرد: رئوس برنامه پیشنهادی من برای تصدی وزارت علوم در یک مقدمه و 6 سرفصل تقدیم نمایندگان شده است و در آنجا به اختصار گفته‌ام که نهاد آموزش عالی با چه فرصت‌ها و تهدیدهایی روبروست و چه نقاط ضعف و قوتی در شرایط فعلی دارد.
وی افزود: به تعبیر حضرت امام (ره) دانشگاه مبدأ تحولات جامعه است و رهبری نیز علم را سرچشمه قدرت و ثروت ملی معرفی کردند و خوشبختانه در قالب برنامه‌ریزی‌های بنیادین برای توسعه علمی پیشرفت علم و فناوری در کشور در 12 سال گذشته شتابی چشم‌گیر یافته است و ما در این روند با فرصت‌ها و قوت‌های مهمی روبرو هستیم و در عین حال چالش‌ها و تهدیدهایی چون عدم انسجام در سیاست‌گذاری و اجرا برای آموزش، پژوهش و فناوری، افزایش بی‌رویه مهاجرت دانش‌آموخته دانشگاه‌ها و بالا بودن میزان بیکاری روبرو هستیم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به برنامه پیشنهادی خود برای وزارتخانه علوم به تشریح ضعف‌های عدم وجود برنامه‌ریزی دقیق در این وزارتخانه پرداخت و خاطرنشان کرد: عدم تناسب بین رشد کمی و کیفی آموزش عالی پژوهش و فناوری، عدم تناسب توانمندی‌های دانش‌آموختگان با نیازهای جامعه، تمرکز‌گرایی در مدیریت آموزش عالی و ضعف زنجیره تبدیل دانش به فناوری و عدم همگرایی و نبود نهادهای مستقل ارزیابی و اعتبارسنجی از جمله این ضعف‌هاست.
فرجی‌دانا ادامه داد: در این شرایط جامعه، دولت و صنعت انتظار دارند که کار علمی در دانشگاه‌ها همسو با نیازهای آنان باشد و دانش‌آموختگانی خلاق، مسئول و دارای بینش و مهارت لازم برای کارآفرینی و حل مسائل تربیت شوند و از طرف دیگر دانشگاه‌ها هم برای آنکه بتوانند آهنگ رشد علمی را استمرار بخشند، نیازمند محیط و فضای مناسب و مساعد هستند. امیدوارم با یاری خداوند و توجه همه دوستان و به ویژه دولت تدبیر و امید عزمی نو برای ارتقای منزلت و نقش دانشگاه در نظام ملی، تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کشور جزم شود.
وی در ادامه با اشاره به سیاست‌های کلی نظام و قوانین بالادستی برای توسعه علمی کشور تصریح کرد: نظام جمهوری اسلامی در فراهم ساختن خطوط راهنما برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری زمینه‌های مهمی را فراهم کرده است که امیدوار هستیم چشم‌انداز نوین در این عرصه تدوین شود.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه برنامه من بر پایه همین سیاست‌ها و قوانین و برای افق 4 ساله تدوین شده است به ذکر مهمترین بندهای برنامه‌های خود پرداخت و افزود: دانشگاه‌ها، پژوهشگاه باید الگوهای واقعی و عملی در سازگاری علم و ایمان را در جامعه تحقق بخشم. در این نظام آرمان‌ها و ارزش‌ها همچون عدالت، آزادی، استقلال و مردم‌سالاری چراغ راهنماست و حاکمیت همه‌جانبه آنها بر همه ابعاد اندیشه و علم در دانشگاه مورد توجه است.
فرجی‌دانا در بخش دیگری از سخنانش تحقق و ارتقای علوم انسانی را دغدغه دانشگاهیان و مسئولان کشوری عنوان کرد و افزود: علوم انسانی موضوع کلیدی دیگری است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تکیه بر ضرورت بازنگری مداوم علمی و روزآمد کردن متون، محتوا و برنامه‌های آموزشی و درسی در توجه به مبانی دینی و فرهنگ اسلامی و ایرانی و نیازهای اجتماعی آن را به انجام خواهد رساند.
وی انسجام در نظام تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کشور را از دیگر برنامه‌های مهم وزارتخانه علوم عنوان کرد و افزود: دانشگاه و پژوهشگاه‌ها باید مسئولیت‌پذیر و پاسخگو باشند. لازمه مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی استقلال مالی، اداری، علمی، تشکیلاتی، آموزشی، دانشگاهی و فناوری است.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه رشد آموزش عالی، پژوهش و فناوری باید هدفمند باشد، تصریح کرد: این مهم با توجه به مزیت‌های نسبی و نیازهای استانها، توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات زیرساخت‌ها در مناطق گوناگون و افزایش بهره‌وری برای استفاده از این امکانات حاصل خواهند یافت.
فرجی‌دانا افزود: دستیابی به شاخص‌های اصلی علم و فناوری در زمینه سهم درآمد حاصل از صادرات محصولات مبتی بر فناوری‌های پیشرفته، سرانه تولید ناخالص داخلی ناشی از تولید علم و فناوری، شمار تولیدات علمی جهانی و نسبت سرمایه گذای فناوری خارجی در داخل و شمار شرکت‌های دانش‌بنیان از هدف‌های کلیدی در برنامه پیشنهادی است که می‌تواند ما را به جایگاه ارزشمند خود برساند.
وی ارتباط فعال و موثر فرهنگی با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و نهادهای علم و فناوری دیگر کشورها را از دیگر برنامه‌های خود عنوان کرد و افزود: توجه ویژه به زبان فارسی و مطالعات ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی از جایگاه ویژه‌ای در برنامه پیشنهادی بنده برخوردار است.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری جذب نخبگان ایرانی حاضر در خارج از کشور را از عمده برنامه‌های خود در صورت تصدی وزارت علوم مطرح و در پاسخ به سوال کتبی یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه آیا برنامه‌ای برای بازگشت دانشجویان خارج از کشور دارید، خاطرنشان کرد: ما آیین‌نامه مشخصی برای انتقال دانشجویان در حال تحصیل در خارج از کشور به داخل کشور داریم و اگر در این زمینه ضعف‌های آیین‌نامه‌ای وجود داشته باشد، آن را برطرف خواهیم کرد تا زمینه ظهور هرچه بیشتر دانشجویان خارج از کشور را در صورت تمایل آنها فراهم کنیم.
فرجی‌دانا، تامین منابع و اعتبارات مورد نیاز و تخصیص عادلانه آنها به دانشگاه‌ها را از دیگر برنامه‌های عمده خود عنوان و به برخی نطق‌های مخالفین خود اشاره و ادامه داد: بدون شک ارتقای کیفیت در آموزش عالی و افزایش اثربخشی در آن، از اهم برنامه‌های بنده است و بسیار مورد تاکید دولت قرار گرفته و در دغدغه بودن آن برای همه نمایندگان شکی نیست.
وی افزود: در کار کارشناسی مجلس، تمام بندهای مطرح شده در برنامه‌های من با اسناد بالادستی مورد مقایسه قرار گرفته و نشان داده شده است که صددرصد این برنامه‌ها در تطابق و یا همسویی کامل با قوانین بالادستی و اسنادی است که ما باید از آن تبعیت کنیم.
وزیر پیشنهادی علوم همچنین در خصوص دانشگاه‌های تک‌جنسیتی نیز اظهار داشت: دانشگاه‌های تک‌جنسیتی دارای سابقه طولانی هستند، هم در خارج از کشور و هم در داخل کشور قبل از انقلاب و بعد از انقلاب این دانشگاه‌ها وجود داشته‌اند. اینها به افراد انتخاب می‌دهند که در ادامه تحصیل اگر مایل باشند در دانشگاه تک‌جنسیتی تحصیل کنند؛ این، نه مورد مخالفت وزارت است و نه مورد مخالفت بنده است.
فرجی‌دانا ادامه داد: آنچه که این روزها از آن گفت‌وگو می‌شود، بحث تفکیک جنسیتی است و بنده عرض کردم که در سند مورد اتکای ما که مبنای عمل ماست، یعنی سند دانشگاه اسامی لفظی به نام تفکیک جنسیتی در آن وجود ندارد بلکه آنجا تقلیل اختلاط در دانشگاه‌ها به عنوان یک راهبرد ذکر شده است که مطمئنا مورد تاکید وزارت در برنامه‌های اجرایی خواهد بود. ما همواره در اجرای قوانین بر اجرای آن تاکید می‌کنیم.
وی تصریح کرد: در مورد تشکیلاتی که مسئولیت جذب را دارند کار کارشناسی انجام شده، عملکردها دیده می‌شود و کارکارشناسی ملاک هرگونه تغییری خواهد بود و مطمئنا هیچ‌گونه نظر شخصی از جانب من در این زمینه به منزله این نیست که ما مصر هستیم که یک راه را بر دیگری ترجیح دهیم.
وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری در پایان با بیان اینکه الزامات قانونی برای ما چراغ راه و مشخص کننده مسیر حرکت ماست، در پاسخ به سوال کتبی یکی از نمایندگان مبنی بر استفاده از نیروهای متخصص و فرزندان شهید و ایثارگر در وزارت علوم گفت: ما به احکام قانونی پایبند هستیم.
