«کایا کالاس» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام شامگاه پنجشنبه و در بیانیه‌ای اعلام کرد وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل، ایران را به «عدم اجرای جدی تعهدات برجامی» متهم کرده و مکانیسم موسوم به «ماشه» را فعال کرده‌اند.

وبسایت اتحادیه اروپا بیانیه‌ای از سوی کالاس منتشر کرد که در آن آمده وزرای خارجه تروئیکای اروپایی با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل مدعی شده‌اند ایران به طور جدی به تعهدات خود در قالب برجام عمل نکرده و به همین دلیل فرایند موسوم به «ماشه» طبق بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت فعال شده است.

در این بیانیه یادآوری شده است که این سه کشور پیش‌تر نگرانی‌های خود درباره عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی را ثبت کرده و این موضوع را طبق سازوکار حل‌وفصل اختلافات برجام به کمیسیون مشترک ارجاع داده بودند. به گفته کالاس، از آن زمان کمیسیون مشترک برجام به طور منظم و گسترده این مسئله را بررسی کرده و مذاکراتی با دیگر طرف‌های برجام و ایالات متحده را انجام شده است.

سازوکار ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «عدم پایبندی» یکی از طرف‌ها، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. مقامات ایرانی تاکید دارند که سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده‌اند.

مقامات ایران نیز تاکید کرده‌اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته‌ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است.

ایران اعلام کرده است به اقدام اروپا در بازگردانی تحریم‌ها پاسخ خواهد داد.

سه کشور اروپایی همچنین به دیدارهای خود با ایران طی یک سال گذشته اشاره کرده و گفته‌اند که اخیراً پیشنهاد داده بودند در صورت اقدام ایران برای رفع نگرانی‌های فوری آنها، آماده‌اند با تمدید مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ موافقت کنند. با این حال، آنها بار دیگر مدعی شدند که تمایل دارند یک راه‌حل دیپلماتیک برای پرونده هسته‌ای ایران پیدا کنند!

کالاس در پایان بیانیه خود خاطرنشان کرده است که اکنون این موضوع در اختیار شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد و او همچنان مصمم است در مقام هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام برای تسهیل دیپلماسی و دستیابی به یک راه‌حل مذاکره‌شده تلاش کند. وی از همه طرف‌های ذی‌ربط خواست به‌سرعت اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهند.

مقام ارشد اروپایی همچنین روز جمعه و پیش از نشست اتحادیه اروپا در کپنهاگ گفت: ما وارد یک مرحله جدید ۳۰ روزه می‌شویم که واقعاً باید از آن برای یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک استفاده کنیم.