به گزارش مشرق به نقل از مهر، چندی پیش نسخه‌ای نفیس از نهج‌البلاغه که در مجموعه‌ای خصوصی نگهداری می‌شد پس از بررسی آن توسط کارشناس هنری و نسخه‌شناسان شاخص، از گنجینه شخصی خارج شده و ضمن اینکه برگزاری یک همایش و رونمایی ویژه برای آن طراحی شده به زودی کتابی هم بر اساس آن توسط انتشارات فرهیزش منتشر و توزیع می‌شود.
آشنایی با نسخه نهج‌البلاغه متعلق به دوران قاجار
کتاب نهج البلاغه به خط ارسنجانی در قطع وزیری نگاشته شده و محمود
مذهب‌باشی کار تذهیب آن را برعهده داشته و هنرمندان صاحب‌نامی که هر کدام
از مشاهیر و قله نشینان تراز اول رشته خود در دوره قاجار بوده‌اند، در آن
هنر خود را به ثبت رسانده‌اند.
این کتاب که به سفارش و حمایت قوام‌الملک از بزرگان شیراز خطاطی و تذهیب شده، یکی از نفیس‌ترین و هنری‌ترین نسخه‌های موجود از نهج البلاغه است.
اظهارنظر بزرگان هنری و نسخه‌شناسان معاصر درباره این نسخه
استادان صاحب‌نام معاصر هم پس از دیدن این اثر درباره جنبه‌های مختلف
هنری‌اش به ارائه نظر پرداخته‌اند که از جمله آنها می‌توان به استادانی
چون غلامحسین امیرخانی استاد خط نستعلیق که درباره جایگاه کتابت خط نستعلیق
اظهار نظر کرده است، امیر احمد فلسفی استاد خط نستعلیق با ارائه
دیدگاه‌هایش درباره جایگاه کتابت خط نستعلیق، مرادی استاد خط
نستعلیق درباره جایگاه خط نستعلیق و طراحی آن در این کتاب، مجتبی سبزه
استاد خط نستعلیق و کارشناس نسخ خطی درباره نسخه‌شناسی هنری و
چاپ، قربانی استاد خط نسخ درباره کیفیت خط نسخ استاد ارسنجانی، فیضی استاد
صحاف پیرامون جلدسازی و صحافی این اثر، سلیمانی استاد مذهب مرمت‌کار و
جلدساز درباره هنر جلدسازی، سعیدآبادی استاد نگارگر و مذهب پیرامون جایگاه
نگارگری و سبک نگارگری دوره قاجار اظهار نظر کرده است، اشاره کرد.
استاد امیرخانی در حال بررسی نهج‌البلاغه دوره قاجار
و اما کتاب حاضر که از قدمت تاریخی و هنری برخوردار است، لازم بود در چاپ آن تمهیداتی در نظر گرفته می‌شد.
اول اینکه باید کتاب در اندازه نسخه اصلی چاپ شود، رنگ‌های استفاده شده در
حد ممکن نزدیک به اصل باشد، سلامت خط به دلیل ریز بودن باید عینا و سالم و
حتی احساس قلم به خوبی رعایت شود، تفکیک رنگ‌ها به خوبی انجام شود تا پس
از چاپ در مقایسه نزدیک ترین حالت چاپ شده باشد، رنگ طلا که در صنعت چاپ
استفاده خاص دارد به نوعی استفاده شود که احساس طلا را به مخاطب القا کند.
کاظم حق‌شناس که دبیر همایش «نهج‌البلاغه» ویژه رونمایی از این نسخه نفیس
و همچنین کتاب چاپ شده بر اساس آن را برعهده دارد، در این‌باره به مهر
گفت: این کتاب با دقت و رعایت اصول حرفه‌ای توسط مجتبی سبزه اسکن شده و در
هنگام اسکن نهایت تلاش در رفتار درست با اصل نسخه انجام گرفته تا هیچگونه
آسیبی به کتاب وارد نشود. به همین دلیل از اسکنی که مخصوص کتاب‌های نفیس
است استفاده شده تا دیگر نیازی به این که کتاب 180 درجه باز شود، نباشد و
کتاب فقط 90 درجه باز شده است تا هیچ لطمه‌ای به شیرازه آن وارد نشود.
استاد فیضی در حال بررسی نهج البلاغه نفیس
وی افزود: همچنین تفکیک رنگ‌های زمینه رنگ شنگرف، لاجورد، مشکی و طلا به
درستی انجام شده و در نمونه‌گیری‌های انجام شده، رنگ‌ها به خوبی و نزدیک به
اصل اثر چاپ شده است. خط نسخ و مخصوصا نستعلیق حاشیه با وجود ریز بودن بیش
از حد، به خوبی و سلامت چاپ شده است و یک نکته مهم این است که نسخه‌های
کتاب یک به یک چاپ شده تا بیننده تفاوتی با نسخه اصلی احساس نکند.
به گفته وی، تفکیک طلا و رنگ‌ها با حوصله و دقت خاصی انجام پذیرفته
و دندان موشی‌های کنار طلا آنچنان که در اصل نسخه مشاهده می‌شود در نسخه
کتاب هم آورده شده است. جلد با نفاست تمام انجام پذیرفته است و صحافی چند
سوزنه دوخت و شیرازه مناسب، همچنین قاب و جعبه‌ای درخور نسخه‌های
جدید کتاب را بیش از پیش شبیه به اصل نسخه کرده است.
یکی از نکات مهم درباره کتاب نفیس نهج البلاغه که در شمارگان 1500 نسخه،
قطع رحلی بزرگ، 650 صفحه و مطابق با نسخه خطی دوره قاجار منتشر می‌شود این
است که کتاب با مقدمه استاد امیرخانی موسس انجمن خوشنویسان ایران، به چاپ
خواهد رسید.
استاد مرادی و نهج‌البلاغه به جا مانده از دوره قاجار
حق‌شناس در این‌باره اشاره کرد: استاد امیرخانی پس از رویت کتاب نفیس نهج
البلاغه به خط زنده‌یاد ارسنجانی ضمن اظهار شگفتی از اوج هنر ایرانی به کار
رفته در این کتاب، آن را یکی از بهترین آثار فاخر دوره قاجار معرفی کردند و
چاپ آن را یک فرصت مناسب برای هنرآموزان خوشنویسی و نگارگری دانستند تا با
ملاحظه کارشناسانه این اثر خود را به تعالی برسانند.
برپایی همایش نهج‌البلاغه با حضور هنرمندان و مسئولان فرهنگی
دبیر همایش نهج‌البلاغه همچنین درباره جزئیات این مراسم توضیح داد: این
همایش با مشارکت برج میلاد تهران و موسسه انتشاراتی فرهیزش با حضور مسئولان
فرهنگی و هنری برگزار می‌شود و افرادی چون علی اکبر ولایتی و وزیر فرهنگ و
ارشاد اسلامی و علاقمندان به ساحت مقدس حضرت امیرالمومنین برگزار می‌شود.
وی در پایان گفت: این همایش در تاریخ پنج شنبه 6 مهر ماه راس ساعت 9 تا
12 در مرکز همایش‌های بین المللی برج میلاد تهران و برج آسمان برگزار خواهد
شد. در این همایش از نسخه نفیس و همچنین کتابی که بر اساس آن منتشر شده،
رونمایی خواهد شد.
