به گزارش مشرق، مازيار بيژني کاريکاتوريست مشرق و برخي رسانه‌هاي اصولگرا، در گفت‌وگويي تفصيلي با فارس، در خصوص دغدغه‌هاي خود در زمينه هنر و هنرمند انقلابي و مواجهه با جنگ نرم نکاتي را بيان کرد. متن کامل اين گفت‌وگو بدين شرح است:* از چه زماني کشيدن کاريکاتور را شروع کرديد؟
بيژني: کساني که کارهاي هنري مي‌کنند قاعدتا از دوران کودکي به کار خود علاقه داشته اند و من نيز کم و بيش از دوران کودکي ام به طراحي و نقاشي علاقه داشتم.
* يعني از چه سالي؟
بيژني: تقريبا 10 يا 11 سالگي.
* شما بيشتر از فکرتان کمک مي‌گيرد يا از احساستان؟
بيژني: احساسات چندان نقشي در کاريکاتور ندارد چون کاريکاتور بحث تفکر و انديشه را به دنبال دارد و مبنايش تفکر است البته فن و تکنيک نيز در آن دخيل است.
* اولين کاريکاتوري را که از شما در روزنامه‌هاي کثير الانتشار چاپ شد، به ياد داريد؟
بيژني: اولين کاريکاتور‌م در خصوص مسائل سياسي در روزنامه رسالت منتشر شد و البته قبل از آن در نشريه صبح.
* مي‌گويند کاريکاتوريست‌ها کار فني مي‌کنند و بعضا تحليلگران سياسي نيستند.
بيژني: اين درست نيست چرا که اين همه کاريکاتور سياسي با تحليل‌هاي سياسي کشيده شده است. اما اين نکته را نبايد فراموش کرد که برخي از کاريکاتوريست‌ها تحليل‌گرند و برخي ديگر نقاشي مي‌کنند.
* مازيار بيژني نقاش است يا تحليل‌گر؟
بيژني: اين را بايد به مخاطبان واگذار کنيد.
* مي‌گويند کاريکاتوريست‌ها درآمد خوبي دارند.
بيژني: به قول خودتان، مي‌گويند ولي خبري از عمل نيست.
* تاکنون کاريکاتوري بوده که شما علاقه فراواني براي کشيدن آن داشته ايد اما به خاطر محدوديت‌ها از آن صرف نظر کرده باشيد؟
بيژني: اگر کشيدنش مشکل دارد لابد گفتنش هم مشکل‌دار است.
* حالا اگر يک بار بگوييد مشکل‌دار نمي‌شود؟
بيژني: من سعي کرده‌ام خود سانسوري نکنم و برخي کارها را که با محدوديت‌هايي مواجه بوده به نحو ديگري کشيده‌ام.
* پر سر و صدا ترين کاريکاتور شما کدام يک بوده است؟
بيژني: نمي‌شود يک کاريکاتور را تعيين کرد. برخي کاريکاتورهايم در روزنامه کيهان با مخالفت‌هاي شديدي همراه بوده است.
* تاکنون کسي سفارش داده کاريکاتورش را بکشيد؟
بيژني: بله. غالبا در تشکل‌هاي دانشجويي چنين اتفاقاتي افتاده است اما اينکه شخصيت‌هاي مهم سياسي چنين پيشنهادي بدهند تاکنون پيش نيامده است.
* تاکنون در مقابل کسي کاريکاتورش را کشيده‌ايد؟
بيژني: بله. اساسا کاريکاتور را بايد رو در رو کشيد.
* همه کاريکاتورها بعد طنزشان بر ديگر ابعاد آن غلبه مي‌کند؟
بيژني: مهم اين است که بدانيم تعريف شما از طنز چيست چون طنز تعاريف مختلفي داشته است. بعضا کاريکاتور، پيام تلخ و غصه دار به همراه دارد.
* يک کاريکاتور تقريبا چقدر زمان براي کشيدن لازم دارد؟
بيژني: زمان استاندارد ندارد و زمان لازم براي کشيدن يک کاريکاتور بستگي به ايده کاريکاتوريست دارد ممکن است يک کاريکاتور يک ربع طول بکشد و در مقابل امکان دارد يک روز هم براي انتخاب سوژه کاريکاتور کافي نباشد.
* تاکنون کاريکاتوري بوده که براي شما عذاب وجدان داشته باشد؟
بيژني: کاريکاتور مگر آدم کشي است که عذاب وجدان داشته باشد. من تاکنون شخصيتي را تخريب نکرده‌ام که بعدها پشيمان شوم و کساني که از کاريکاتورهايم به بدي ياد کرده اند الحمدلله همه از دشمنان انقلاب بوده‌اند.
* از کسي تاکنون به خاطر کشيدن کاريکاتورش طلب حلاليت کرده‌ايد؟
بيژني: خير؛ خوشبختانه کاريکاتورهاي منفي را فقط از دشمنان کشيده‌ام و آنها نيازي به حلاليت ندارند.
* نقش کاريکاتور در خنثي کردن فتنه اخير را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
بيژني: اگر بخواهم صادقانه بگويم من در فتنه اخير هيچ کاريکاتوري مهم و تاثيرگذار حتي از سوي دوستان انقلاب نديده‌ام.
* خودتان چرا اين کار را نکرديد؟
بيژني: من اين کار را کرده‌ام و البته يک کتاب به نام "جنبش سبز مخملي " را نيز که حاوي 60 کاريکاتور است منتشر کرده‌ام.
* کاريکاتور سران فتنه را هم کشيده‌ايد؟
بيژني: بله؛ کاريکاتور سران فتنه را بر اساس عملکرد، گفتار و رفتار آنها کشيده‌ام و از اين بابت مفتخرم.
* آيا تاکنون تهديد شده‌ايد؟
بيژني: به معناي اينکه کسي تهديد به گلوله کند، تاکنون پيش نيامده است ولي در خصوص حوادث بعد از انتخابات و کاريکاتورهايي که از سران فتنه کشيده و در وبلاگم گذاشتم مواردي به صورت لحني پيش آمده است.
* به شما فحاشي هم کرده‌اند؟
بيژني: اگر بگويم که از حد و اندازه خارج شده بود، گراف نگفتم.
* وقتي اين فحاشي‌ها را به جرم دفاع از انقلاب مي‌شنيديد چه احساسي داشتيد؟
بيژني: شما وقتي فحش مي‌شنويد چه احساسي داريد؟ البته من تلاش کردم پاسخ اين فحاشي‌ها را با کار هنري انتقال دهم؛ زماني که شما کار هنري مي‌کنيد و مخالفان فحاشي مي‌کنند نشان از عاجز بودن مخالفان است و اين يک پيروزي است.
* کاريکاتوري که شما از هولوکاست کشيده‌ايد آيا بعد از مطرح کردن رئيس جمهور به يادتان افتاد؟
بيژني: چند سال پيش از اينکه رئيس جمهور هولوکاست را مطرح کند اين مسئله در ذهن من بود. اما زمينه آن فراهم نبود که بعد از اظهارات رئيس جمهور اقدام به کشيدن کاريکاتورهايي در خصوص هولوکاست کردم.
* شما در فضاي مجازي فعال هستيد. آيا در اين فضا احساس تنهايي نمي‌کنيد؟
بيژني: بيشتر از اينکه احساس تنهايي کنم احساس تاسف مي‌کنم و اينکه برخي نيروهاي خودي و انقلابي تنها به فکر زندگي خود هستند تاسف برانگيز است.
* کاريکاتوريست‌ها چقدر انقلابي هستند؟
بيژني: صادقانه مي‌گويم که ممکن است برخي‌ها ناراحت هم بشوند ولي مي‌خواهم بگويم بسياري از کاريکاتوريست‌ها انقلابي نيستند و با معيارهايي که ما از انقلابي بودن داريم کاريکاتوريست انقلابي بسيار کم مي‌بينيم.
* شايد معيارهاي شما براي انقلابي بودن خيلي آرماني باشد؟
بيژني: خير. معيار ما براي هنر اسلامي کاملا واقعي است و اصلي ترين اين معيار خطي است که امام خميني (ره) در منشور هنرمندان تعيين کرده اند. چرا که امام (ره) تاکيد داشتند که هنري مورد تائيد اسلام است که کوبنده باشد و هنرمندي مورد تائيد است که همواره در خط مقدم حاضر باشد. حالا شما بررسي کنيد که چقدر از هنرمندان ما در خط مقدم هستند و به چه ميزان هنرهاي ما کوبنده است.
* مهمترين علتي که هنر و هنرمند ما را از مباني انقلاب دور کرده چيست؟
بيژني: خيلي از مسائل؛ اما اگر بخواهيم امروز به اين سوال پاسخ بدهم بايد بگويم که ما در نگاه فرهنگي دولت کاملا مشکل داريم و عمده هنرمندان انقلابي اين نگاه فرهنگي را نمي‌پذيرند.
* با اين معيار شايد در خصوص برخي موارد مثلا حادثه غزه برخي کشورها از هنرمندان ما انقلابي‌تر بوده باشند؟
بيژني: اگر بخواهيم بحث غزه را به عنوان يک مثال در خصوص کارکرد کاريکاتوريست‌ها به بررسي بگذاريم مي‌توانم بگويم کاريکاتوريست‌هاي برزيل، کوبا و حتي آرژانتين در دفاع هنري از مردم غزه بسيار از ما انقلابي‌تر بودند.
* چطور؟
بيژني: شما ببينيد امروز کاريکاتوريست‌هاي ما کاريکاتورهايي را که کوبايي‌ها در دفاع از مردم غزه کشيدند شعاري توصيف مي‌کنند و حتي کاريکاتورهايي که در خصوص امپرياليسم و صهيونيزم کشيده مي‌شود بيشتر در کشورهاي کوبا ديده مي‌شود در حالي که کاريکاتوريست‌هاي فعلي ما آنها را به هنرمندان شعاري متهم مي‌کنند.
* چطور است از خارج کاريکاتوريست وارد کنيم؟
بيژني: با اين وضعيت فعلي کاريکاتور وارد کردن بد نيست چرا که هنرمندان ما کارهاي واجبتري از رفتن به خط مقدم دارند و بعضا دنبال شهرت هستند که در خط مقدم خبري از شهرت نيست.
* فکر مي‌کنيد در فتنه اخير به وظيفه خودتان عمل کرديد؟
بيژني: من در زمينه کاري خودم تمام تلاشم را کردم اما زماني که صحبت از وظيفه مي‌کنيد بايد بگويم مقام معظم رهبري فرموده است که در سال جديد فعاليت خود را دو برابر کنيد که بر همين اساس نمي‌توانم بگويم وظيفه خود را انجام داده‌ام؛ کتاب جنبش سبز مخملي را در خصوص فتنه اخير منتشر کردم و البته بسياري از کاريکاتورها را در روزنامه‌ها و وبلاگ شخصي ام منتشر کرده‌ام.
* در عمر هنري‌‌تان کجا دلتان شکسته و يا واقعا احساس خستگي کرده‌ايد؟
بيژني: عدم حمايت مديريت فرهنگي براي يک هنرمند بسيار دردآور است.
* کجا مديران فرهنگي از شما حمايت نکردند؟
بيژني: شما بگوييد کجا حمايت کردند تا پاسختان را بهتر بدهم. شما ببينيد مديران فرهنگي در خصوص آخرين کتابم چه برخوردي داشتند در حالي که اين کتاب در تمامي شبکه‌هاي رسانه‌اي صهيونيستي آمريکايي و انگليسي بازتاب داشته است اما مديران فرهنگي زحمت کشيده و اين کتاب را از نمايشگاه جمع‌آوري مي‌کنند حالا انتظار داريد من احساس خستگي نکنم؟
* چه زماني احساس خرسندي و خوشحالي داشتيد؟
بيژني: صادقانه مي‌گويم که هنوز خوشحال نشده‌ام و منتظرم اتفاقي در مديريت فرهنگي کشورمان رخ دهد تا احساس خوشحالي کنم.
* واقعا تاکنون احساس خوشحالي نکرده‌ايد؟
بيژني: با اين وضعيت فرهنگي کشورمان آيا براي يک هنرمند جاي خوشحالي باقي مي‌ماند؟ شما تصور کنيد هنرمندي که سال‌ها کاريکاتور کشيده هنگام مراجعه به سردبير يکي از خبرگزاري هاي اصولگرا، از او سؤال شود که آيا شما نمونه کار داريد يا نه، چگونه مي‌توان خوشحال بود.
* يعني مدير آن خبرگزاري شما را نمي‌شناخت؟
بيژني: باور کردن اين مسئله سخت است اما خواهش مي‌کنم باور کنيد که من به اين آقاي سر دبير گفتم که نمونه کارهاي من در نشريات مشهور اصولگرا منتشر مي‌شود.
* از مهمترين دغدغه هنري‌‌تان بگويد؟
بيژني: دغدغه هنري من در کاريکاتورهايم نهفته است. مفاسد اقتصادي به عنوان يک بحث مبنايي را به عنوان يک دغدغه دنبال کرده‌ام.
* به نظر شما امروز مهمترين معضل فرهنگ چيست؟
بيژني: مديريت فرهنگي کشور مهمترين مشکل و دغدغه فرهنگي جامعه امروز ما است.
* شما براي اصلاح مديريت فرهنگي کار کاريکاتوري هم انجام داده‌ايد؟
بيژني: بله. اتفاقا کاريکاتور وزير سابق فرهنگ آقاي صفار هرندي را کشيدم.
* دلگرم کننده‌ترين جمله‌اي که از مسئولان شنيده‌ايد کدام جمله بوده است؟
بيژني: من تاکنون هيچ جمله دلگرم کننده‌اي را از مسئولان نشنيده‌ام. تنها بيانات مقام معظم رهبري مشروط به توجه مسئولان دلگرم کننده است.
* رابطه حجاب و بدحجابي با کاريکاتور چگونه است؟
بيژني: من بي‌حجابي را معضلي مي‌دانم که يک سري عوامل داخلي و خارجي آن را تشکيل داده است. بهنظرم ديدگاه مديران فرهنگي در خصوص بدحجابي و بي‌حجابي کامل موثر بوده است. اگر ما در خصوص حجاب علت ها را رها کنيم و به معلول که بي‌حجابي است بپردازيم منصفانه عمل نکرده‌ايم.
* منظورتان شخص خاصي است؟
بيژني: بله زماني که فلان مدير سينمايي، از فلان هنرپيشه بيحجاب که به خارج سفر کرده دعوت مي‌کند تا به کشور باز گردد و در پاسخ به سؤال افکار عمومي مي‌گويد که اين خانم در آمريکا بيحجاب بوده ربطي به ايران ندارد نمي‌توان انتظار بيشتري از وضعيت کنوني داشته باشيم.
* برخي‌ها مي‌گويند کاريکاتورهاي شما بيشتر جنبه مسخره کردن افراد را دارد آيا اين نظر را قبول داريد؟
بيژني: کسي که کاريکاتور را تمسخر مي‌داند اساسا با کاريکاتور آشنا نيست. من حاضرم با کساني که چنين نظري دارند رودررو بنشينم و گفت‌وگو کنم تا آنها مصداقي بگويند و من نيز به صورت مصداقي دفاع کنم.
