به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، شكل‌گيري شوراي حمايت خيلي هم تازه نيست، حدود دو سال پيش اين شورا به ابتكار معاونت هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي شكل گرفت.
تشكيل اين شورا درآن زمان سر وصداي زيادي به همراه نداشت اما از زمستان سال گذشته بود كه چالش‌هاي در زمينه‌ي شوراي حمايت آغاز شد. براي اولين بار به طور جدي از قرادادهاي گيشه در مجموعه‌هاي دولتي تئاتر مانند تئاترشهر و ديگر سالن‌هاي زير پوشش وزارت ارشاد صحبت شد اما بعد از گذشت چند ماه، حالا ديگر براي تئاتري‌ها تازگي ندارد كه شوراي حمايت، برخي نمايش‌نامه‌ها را در الويت كاري خود قرار ندهد.
بعد از تغيير مديريت اداره كل هنرهاي نمايشي، مدير جديد ،تغيير آيين نامه و تركيب اعضاي شوراي حمايت را در دستور كارش قرار داد به اميد اينكه حجم اعتراضات تئاتري‌ها كاسته شود.
قادر آشنا از برنامه‌هاي ديگري هم خبر داد: «افزايش دستمزد هنرمندان تئاتر» كه به گفته او قرار بود در جلسات مشترك با حضور نمايندگان خانه تئاتر و اداره كل هنرهاي نمايشي به نتيجه برسد.
پس از اينكه اصغر همت در اعتراض به افزايش نيافتن دستمزد هنرمندان تئاتر، چند شب به صحنه نرفت، قادر آشنا مدير اداره كل هنرهاي نمايشي در گفت‌وگويي با ايسنا اعلام كرد: «هر عقل سليمي مي‌داند دستمزد هنرمندان تئاتر بايد افزايش پيدا كند وما با همراهي خانه تئاتر درباره ارتقاء دستمزد هنرمندان تئاتر تصميم‌گيري خواهيم كرد.»
« مرداد ماه وضعيت افزايش دستمزدها مشخص شود.»
چند روز بعد ايرج راد ـ مديرعامل خانه تئاتر ـ هم از معرفي سه نماينده از اين تشكل براي شركت در اين جلسات خبر داده و گفته بود: «خانه تئاتر سه نماينده يعني دكتر قطب الدين صادقي ،خانم مريم كاظمي و آقاي اصغر همت را به عنوان نمايندگان خود در اين جلسات معرفي كرده است و حالا منتظريم اين ارتباط از سوي اداره كل هنرهاي نمايشي برقرار شود. خانه تئاتر ديدگاه‌هاي خود را درباره افزايش كف دستمزد هنرمندان تئاتر از طريق نمايندگانش اعلام مي‌كند ما منتظريم جلسات مشترك ميان نمايندگان هر دو مكان برگزار شود تا پس از بررسي‌هاي وكارشناسي‌هاي لازم وضعيت ارتقاء دستمزد هنرمندان تئاتر مشخص شود اما كمي بعدتر آيين نامه جديد و اعضاي تازه شوراي حمايت از آثار معرفي شدند. اين تغييرات، فرصتي فراهم كرد تا تئاتري‌ها عملكرد شوراي قبلي را نقد و بررسي كنند.»
پس از انتظاری طولانی، مجوز اجرای نمایش «یرما» به کارگردانی دکتر علی رفیعی صادر شد، اما وضعیت حمایت مالی شورای حمایت از آثار از اجرای این نمایش معلوم نشد.
رفیعی که چندین ماه است نمایش «یرما» را با گروهی 40 نفره تمرین می‌کند گفته بود: «بنیاد رودکی مدعی است که نمی‌تواند از نمایش ما به لحاظ مالی حمایت کند. آن ها فقط سالن تمرین و اجرا در اختیار ما گذاشته‌اند و اگر نمایش ما به لحاظ مالی حمایت نشود، از نظر من سانسور همچنان ادامه دارد.»
کارگردان نمایش «شکار روباه» با توضیح انواع گوناگون سانسور یادآور شده بود: «همان گونه که سانسورهای اخلاقی و مذهبی یا سیاسی وجود دارد، سانسور اقتصادی و مالی هم داریم یعنی همین قدر که کاری حمایت نشود و روی صحنه نبود سانسور اقتصادی شده است.»
وي تاکید کرد: «تا زمانی که حمایت مالی اعلام نشود نمایش «یرما» را یک کار سانسور شده تلقی می‌کنم و متاسفم که یک گروه 40 نفره را این گونه در وضعیت بیم و امید قرار می‌دهند.»
علي رفيعي گفته بود: « ما همواره شکایت می‌کنیم که چرا بازیگران سراغ سریال و پروژه‌های تصویری می‌روند یا در آن واحد در چند پروژه بازی می‌کنند. با این شرایط اقتصادی که تئاتر دارد آ‌ها ناچارند برای گذران زندگی جذب حوزه‌های دیگر شوند.»
بعد از اعلام نتايج اولين جلسه شوراي حمايت و انتشار فهرست نمايش‌هايي كه قرار بود مورد حمايت اين شورا قرار بگيرند باز هم موجي از نگراني جامعه تئاتري را در بر گرفت.
حميدرضا نعيمي كه بيش از يك سال منتظر بود تا تكليف نمايش جديدش معلوم شود، گفت:« شوراي حمايت از آثار تاكنون از آثاري حمايت كرده كه به لحاظ تكنيكي پايين‌ترين كيفيت را داشته‌اند.»
او چند روز پيش از اينكه تكليف نمايشش معلوم شود، مطرح كرد: «شوراي حمايت شورايي است كه كار سختي بر عهده دارد اما تا اين لحظه آثاري مورد حمايت اين شورا قرار گرفته‌اند كه به لحاظ تكنيكي ضعيف‌ترين آثار تئاتري بوده‌اند اما برخي از اين نمايش‌ها به دليل مضامين خاص‌شان مورد حمايت اين شورا بوده‌اند.»
نعيمي كه مانند ديگر همكارانش نگران بود كه شوراي حمايت فقط از نمايش‌هايي با موضوعات خاص مذهبي حمايت كند، اظهار تاسف كرد: « همواره ديده‌ايم افراد خاصي مورد اينگونه حمايت‌ها قرار مي‌گيرند و ديگر هنرمندان تئاتري كه ايثارگرانه و با سختي‌هاي فراوان چراغ تئاتر را روشن نگه داشته‌اند، مورد حمايت نبوده‌اند.»
نويسنده و كارگردان نمايش «فاوست» از مشكلات فراوان هنرمندان تئاتر متاسف بود، گفت: « شوراي حمايت نيز مانعي در ادامه ديگر موانعي است كه بر سر راه تئاتر وجود دارد، گويا هديه‌اي است كه به هنرمندان دلسوخته تئاتر اهدا مي‌شود.»
او با اشاره به اينكه هنوز وضعيت حمايت مالي از نمايش «يرما» به كارگرداني دكتر علي رفيعي مشخص نشده است خاطرنشان كرد: «اميدواريم سايه دكتر رفيعي صد سال بر سر تئاتر ما باشد. ما بعد از استاد سمندريان دلمان به آقاي رفيعي خوش است اما در شرايطي كه او بايد هر سال يك تئاتر به صحنه ببرد تا دانشجويان و هنرمندان نسل‌هاي بعدي از او بياموزند و لذت اجراي اثرش را بچشند، اين چنين بايد به دردسر بيفتد كه بين اجراي دو نمايشش چهار پنج سال فاصله باشد.
آيا هنرمنداني كه سال‌ها تجربه اجراي نمايش، تدريس و برگزاري كارگاه‌هاي متعدد دارند بايد اين چنين دلشوره داشته باشند كه آيا نمايش‌شان مورد حمايت قرار مي‌گيرد يا نه؟ اين است امنيت شغلي هنرمندان تئاتر.»
حميدرضا نعيمي كه فروردين سال گذشته نمايش «فاوست» را اجرا كرده بود يادآور شده بود: «هفده ماه است منتظرم ببينم نمايش بعدي‌ام اجرا مي‌شود يا نه؟! همه بلاتكليفيم و اين وضعيت واقعا كشنده است. چن دروز بعد از اين اعتراضات بود كه تكليف نمايش او با نام «درخشش در ساعت مقرر» معلوم شد و شوراي حمايت، آن را در فهرست آثار مصوب خود قرار داد.»
آرش دادگر ديگر هنرمند تئاتر نيز معتقد است: «هر چقدر اداره كل هنرهاي نمايشي استقلال بيشتري داشته باشد به نفع تئاتر است.»
او با تاكيد بر لزوم استقلال هر چه بيشتر اداره كل هنرهاي نمايشي ادامه داد: «اينكه تلاش مي‌شود اين اداره استقلال بيشتري پيدا كند بسيار خوب است. اگر بودجه تئاتر هر مقداري كه هست مستقيما به حساب خود اداره كل هنرهاي نمايشي پرداخت و برايش برنامه‌ريزي شود اتفاق بهتري است تا اينكه تئاتر از نهاد ديگري بودجه بگيرد. »
به اعتقاد اين استاد دانشگاه، اداره كل هنرهاي نمايشي كه اصلي‌ترين متولي تئاتر است خود بايد تصميم‌گيرنده اول باشد نه اينكه اين اداره در شوراهاي تصميم‌گيري فقط يك نماينده داشته باشد.
«بايد زيرمجموعه‌هاي معاونت هنري مستقل‌تر باشند و به جهت داشتن اين استقلال پاسخگوي نهاد بالاتر از خود باشند.»
دادگر با تاكيد بر لزوم اعتماد ميان زيرمجموعه‌هاي مختلف معاونت هنري با اين معاونت متذكر شد: «هنوز ما به نهاد ديگري وابسته هستيم. البته نمي‌توانيم توقع داشته باشيم شوراي حمايت جديد كاملا مستقل شود، در همين شكل جديد همچنان پاسخگوي معاونت هنري است اما اميدواريم روزي برسد كه ما پاسخگوي يك جا باشيم كه همان متولي تئاتر است و رياست اداره كل خود پاسخگوي مرجع بالاتر باشد. »
او كه خواستار تدوين برنامه‌اي جامع براي تئاتر است، گفت: «ما موجودات آزمايشي نيستيم بايد سياست‌گذاري مشخصي وجود داشته باشد تا همه تكليفشان را بدانند. مهم اين است كه در تدوين هر برنامه، چشم‌انداز چند سال آينده را بدانيم. هر برنامه جديدي بايد براي پيشرفت باشد نه بن‌بست. اما هرگز گفته نمي‌شود دليل تدوين برنامه‌هاي مختلف چيست، اين توقف‌ها و شروع دوباره از اول درست نيست. »
او با اشاره به شكل‌گيري شوراهاي متعدد تصميم‌گيرنده در تئاتر يادآور شد: «در شكل قبلي چه مشكلي وجود داشت كه تعداد شوراها زياد شد؟ آيا اين مشكلات با وجود اين شوراها حل شد؟امروزه اجراي كار تئاتر سخت‌تر شده و پروسه‌اي طولاني‌تر و فرسايشي‌تر دارد. بايد ببينيم عملكرد شوراي جديد چيست؟ شوراي قبلي پروسه‌اي بسيار كند داشت كه باعث خستگي، سردرگمي و پايين آمدن كيفيت آثار مي‌شد.»
اين استاد دانشگاه اظهار تاسف كرد:« در حال حاضر به جاي اينكه با اثر هنري مان دست و پنجه نرم كنيم بايد با حاشيه‌ها بجنگيم چون تا آخرين لحظه اطمينان نداريم كارمان اجرا مي‌شود يا نه. در اين وضعيت چگونه مي‌توان ذهن و فكر را براي توليد يك اثر هنري متمركز كرد.»
محمدرضا كوهستاني ـ نمايشنامه‌نويس ـ اظهار اميدواري كرد:« تغييراتي كه در تركيب و آيين‌نامه شوراهاي «نظارت و ارزشيابي» و «حمايت از آثار» انجام گرفته، تغييراتي واقعي باشد و در حد عوض كردن چند نام بر روي كاغذ نباشد.»
او اميدوار است با اين تغييرات، حال و هواي بي رمقي و بي‌خيالي كه اين روزها بر تئاتر ما چيره شده رخت بربندد و هنرمندان تئاتر در شرايط بهتري فعاليتشان را ادامه بدهند.
محمدرضا كوهستاني درباره عدم حمايت شوراي حمايت از آثار از برخي نمايش‌ها كه نوعي مميزي مالي تلقي مي‌شود، توضيح داده بود:« در وهله اول براي شوراي حمايت جديد هم آرزوي موفقيت مي‌كنم. كاملا مي‌پذيرم سانسور اقتصادي هم وجود دارد. شوراي پيشين با ساز و كارش صراحتاً اعلام مي‌كرد اين نمايشنامه یا فلان موضوع در اولويت توليد ما نيست و بسیاری گروهها را به سمت قرارداد گيشه سوق مي‌داد يا كمك هزينه ناچيزي مي‌پرداخت. اين یک جفای آشکار و برخورد غير حرفه‌اي در حق هنرمندان مظلوم تئاتر بود. آنها ادعای بستن قرارداد تیپ داشتند و همه جا این موضوع را مطرح میکردند، در حالي كه عملاً مي‌ديديم بسياري از كارها با قرارداد گيشه اجرا میشدند و همين موضوع باعث میل به گیشه و كاهش كيفيت آثار شد. »
به اعتقاد او، از همه آزاردهنده‌تر اين بود كه شوراي حمايت حتي فراتر از شوراي نظارت عمل مي‌كرد. به اين معنا كه با عدم حمايت از برخي آثار به طور غيرمستقيم درباره افكار هنرمندان تصميم‌گيري و آن را اولويت‌بندي مي‌كرد. يعني هنرمندان را به سمت و سوي مطلوب خودش سوق مي‌داد.
اواخر هفته گذشته بود كه هيات مديره خانه تئاتر ، جلسه‌اي براي بررسي آيين نامه شوراي حمايت از آثار تشكيل داد.
رويا تيموريان به عنوان سخنگوي هيات مديره اين تشكل صنفي با تاكيد بر پايبندي اين تشكل صنفي به مصوبات قانوني شوراي عالي انقلاب فرهنگي به ايسنا گفت: «شيوه‌نامه جديد شوراي حمايت از آثار، جنبه قانوني ندارد و بيشتر شبيه اطلاعيه يا بخش‌نامه‌اي داخلي است.»
وي تاكيد كرد: «خانه تئاتر همچنان خود را پايبند به اجراي مصوبات قانوني شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي‌داند و معتقد است شيوه‌نامه جديد شوراي حمايت از آثار جنبه قانوني ندارد.»
اصلي‌ترين موضوع مورد بحث خانه تئاتر در اين شيوه‌نامه عدم توجه آن به قرارداد تيپ است.
اين بازيگر و كارگردان تئاتر يادآور شد: «چندي پيش در جلسه‌اي كه با آقاي آشنا مدير اداره كل هنرهاي نمايشي داشتيم درباره قرارداد تيپ گفت‌وگو كرديم و قرار شد كارگروهي با حضور سه نماينده از خانه تئاتر تشكيل شود و در اين كارگروه قرارداد تيپ بروز شود و هيات مديره خانه تئاتر هم سه نماينده خود را معرفي كرد اما متاسفانه نه تنها هيچ كارگروهي تشكيل نشد بلكه با شيوه‌نامه جديدي روبرو شديم كه مهم‌ترين مساله آن بي‌توجهي به قرارداد تيپ است به طوري كه هيچ اشاره‌اي به اين قرارداد ندارد.»
سخنگوي هيات مديره خانه تئاتر درباره ديگر نظرات هيات مديره خانه تئاتر درباره موارد ديگر اين شيوه‌نامه توضيح داد:« در برخي از مندرجات اين شيوه‌نامه هيچ نامي از نماينده خانه تئاتر قيد نشده است، در حالي كه معتقديم حضور هر يك از اعضاي خانه تئاتر مي‌تواند هم به شورا كمك كند و براي آن راهگشا باشد و هم از راه برقراري اين ارتباط، مشكلات بهتر حل خواهد شد.»
وي درعين حال با اشاره به برخي ديگر از مندرجات شيوه نامه جديد خاطرنشان كرد: «با وجود مشكلاتي كه در اين شيوه نامه وجود دارد، موارد ديگري هم هست كه قطعا در رشد ، ارتقا و حمايت آثار و گروه‌هاي نمايشي كمك‌كننده خواهد بود.»
کد خبر 144373
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۱:۴۷
- ۰ نظر
- چاپ
« اگرشوراي حمايت از آثار تاييد كند» ، «هنوز شوراي حمايت اعلام نظر نكرده است»،«اسمش شوراي حمايت است اما عملكردش...» ، «نمايش براي شوراي حمايت در الويت نبود...» در چند وقته‌ي اخير چنين عبارت‌هايي را از هنرمندان مختلف تئاتر شنيده‌ايم از جوان‌تر تا هنرمندان با سابقه‌اي مانند دكتر علي رفيعي. حالا ديگر شوراي حمايت يكي از سوژه‌ها و دغدغه‌هاي تكراري اين روزهاي تئاتر ايران شده است.
