سرویس ورزش مشرق _ در آغاز هزاره سوم میلادی برای اولین‌بار جام‌جهانی در خارج از ۲ قاره آمریکا و اروپا و همچنین به طور مشترک در ۲ کشور برگزار شد. تحت نظارت فیفا، ۱۹۴  تیم عضو این مجموعه بزرگ جهانی در مرحله انتخابی با هم رقابت کردند. تیم‌های اکوادور، سنگال و اسلوونی برای نخستین بار به این مسابقات راه یافته بودند. ترکیه و کره‌جنوبی با شکست حریفان خود موفق شدند تا نیمه‌نهایی صعود کنند. تیم ملی ایران هم که می توانست بدون حضور کره جنوبی و ژاپن در مرحله مقدماتی به راحتی به جام جهانی صعود کند با میروسلاو بلازوویچ به پلی اف رفت و به ایرلند باخت تا رویای چیرو و ایران نقش بر آب شود. چین و عربستان به همراه کره و زاپن میزبان، نمایندگان آسیا در جام هفدهم بودند.

هنوز هم بسیاری از کارشناسان ناداوری در برخی بازی های آن دوره را در نوشته های خود احیا می کنند و این سوال بر سر زبان ها می افتد که کره جنوبی یا ترکیه بر اساس کدام منطق تا آن مرحله پیش آمدند؟ در این عرصه اسپانیا و ایتالیا بیش از سایر تیم ها دلخور هستند و جام جهانی ۲۰۰۲ را یکی از مافیایی ترین تورنمنت های فیفا توصیف می کنند.

در نخستین بازی مرحله نیمه‌ نهایی برزیل، ترکیه را شکست داد و برای سومین‌بار متوالی به فینال رسید. آلمان دیگر تیم راه‌ یافته به مرحله نیمه ‌نهایی موفق شد با نتیجه یک بر صفر کره‌ جنوبی را شکست دهد و به فینال برود.

در فینال با دو گل رونالدو، برزیل برای پنجمین ‌بار قهرمانی خود را جشن گرفت و فاصله اش را با رقیبانش یعنی آلمان و ایتالیا که ۳ بار جام را به خانه برده‌اند، افزایش داد.

جزئیات جام

این اولین تورنمنتی بود که میزبانی آن را دو کشور به عهده داشتند. جام جهانی ۲۰۰۲ به خاور دور رفته بود تا در کشورهای کره و ژاپن برگزار شود. این جام، آخرین جامی شد که در آن از قانون گل طلایی استفاده می‌شد، هر چند که در نهایت برزیل بدون نیاز به این قانون برای پنجمین بار قهرمانی دنیا را به دست آورد و رکورد جدیدی به جا گذاشت.

در همان اولین دیدار شگفتی بزرگی رقم خورد و سنگال، تیم تازه ‌وارد آفریقایی فرانسه بدون زین‌الدین زیدان را یک بر صفر شکست داد تا مدافع عنوان قهرمانی اوضاع بسیار بحرانی و عجیبی پیدا کند. اوضاع پس از تساوی بدون گل مقابل اروگوئه برای فرانسه در گروه A بدتر شد و شکست دو بر صفر به دست دانمارک به این معنا بود که آنها زودتر از آن چه که انتظار می‌رفت باید به خانه برگردند. بسیاری بر این باورند که فرانسه پس از آن بازیها دیگر به دوران اوج خود نرسید.

برزیل که در انتهای جام قهرمان می‌شد هم مانند اسپانیا هر نه امتیاز را در گروه C کسب کرد. آنها ترکیه، کاستاریکا و چین را بردند. ترکیه با چهار امتیاز دوم شد. کاستاریکا هم چهار امتیاز داشت اما به دلیل تفاضل گل کمتر حذف شد.

در گروه E آلمان به راحتی دور بعد راه یافت. آنها در اولین بازی خود عربستان سعودی را هشت بر صفر شکست دادند. جمهوری ایرلند هم با پیروزی سه بر صفر مقابل عربستان در دیدار آخر خود به دور بعد رسید.

آرژانتین نتوانست در «گروه مرگ» موفقیتی کسب کند. آنها نیجریه را بردند، به انگلیس باختند و با سوئد مساوی کردند. سوئد تیم اول گروه شد و به همراه انگلیس به دور بعد رسید.

یک‌چهارم نهایی

در بزرگترین مسابقه این مرحله، برزیل در حالی که از انگلیس عقب افتاده بود با بازگشت در نیمه دوم بازی را دو بر یک به سود خود پایان داد. دیوید سیمن در این دیدار از فاصله نزدیک به ۴۰ متری مغلوب ضربه رویایی رونالدینیو شد.

آلمان توانست با پیروزی یک بر صفر مقابل آمریکا به نیمه ‌نهایی برسد. آمریکا تیم برتر میدان بود اما گل میشاییل بالاک در دقیقه ۳۸ تفاوت دو تیم را برای تماشاگر منطقی مشخص کرد، هرچند اشتباه بزرگ داور و کمک داور در نپذیرفتن گل سالم امریکا بی عدالتی فوتبال را در حق آمریکا تمام کرد.

 رسانه های آلمان پس از آن بازی نوشتند: فوتبال است دیگر، جای کودکان اینجا نیست، و این تیتر خشم رسانه های ورزشی در آمریکا در پی داشت.

کره با هدایت گاس هیدینک پس از حذف ایتالیا با گل طلایی در دور یک‌هشتم نهایی، بار دیگر شگفتی ‌ساز شد و رویای اسپانیا برای حضور در نیمه‌نهایی را نابود کرد. بازی به پنالتی کشید و کره‌ای ‌ها با برتری ۵-۳ پیروز شدند. هر چند ماتادورها به شدت از داوری ناراضی بودند. در آخرین بازی هم ترکیه با گل طلایی ایلهان سنگال شگفتی ساز را برد و به جمع ۴ تیم رسید.

نیمه نهایی

در بازی‌های نیمه‌نهایی شگفتی چندانی رقم نخورد و برزیل و آلمان به فینال رسیدند. در اولین بازی آلمان با یک ضربه دیگر از میشاییل بالاک یک بر صفر کره را برد، هر چند که بالاک اخطار گرفت و فینال را از دست داد.

برزیل هم رویای ترکیه را تبدیل به کابوس کرد و آنها را یک بر صفر شکست داد. رونالدو گل‌زن این دیدار بود و برزیلی‌ها حاکم مطلق میدان بودند. در دور گروهی این دو تیم با هم یک بار بازی کرده بودند و آن جا نیز رونالدو و ریوالدو موفق شده بودند برتری ۲-۱ برزیل را رقم بزنند. تمارض ریوالدو در آن دیدار که منجر به اخراج بازیکن ترکیه شد از حاشیه های ماندگار آن جام بود.

فینال

در فینال دوباره رونالدو بود که از فرصت‌ها نهایت بهره را برد و با کمک ریوالدو ستاره میدان لقب گرفت. آلمانی‌ها با این که پایاپای برزیل جنگیدند اما جای خالی میشاییل بالاک را که در بازی قبل محروم شده بود حس کردند و مغلوب دو ضربه رونالدو در نیمه دوم شدند. این دو گل قهرمانی پنجم برزیل را رقم زد و باعث شد مهاجم اینتر کفش طلا را از آن خود کند.

در دیدار رده بندی نیز ترکیه موفق شد کره جنوبی را مقابل دیدگان تماشاگرانش شکست دهد و برای اولین بار به رتبه سوم جهان دست یابد.

قهرمانان و ضدقهرمانان

 رونالدو گل‌زن برتر جام شد؛ او به آمار خیره‌کننده هشت گل دست یافت. اما با این حال اولیور کان توپ طلا را برد و به عنوان بازیکن برتر آن یک ماه انتخاب شد. او ضربات حریفان را یکی پس از دیگری می‌گرفت و گل زدن به آلمان برای هر تیمی دشوار بود. آنها در هفت بازی خود تنها سه گل دریافت کردند که دو گل در فینال بود.

الیور کان در فینال یک اشتباه بزرگ انجام داد و رونالدو نهایت استفاده را برد و گل زد

فرانسه بزرگ‌ترین ضدقهرمان جام بود. آنها به عنوان مدعی و برای دفاع از عنوان قهرمانی پا به جام نهاده بودند، اما نمایشی بی‌فروغ مقابل هر سه رقیب داشتند و حتی یک گل هم نزدند که آماری جالب برای تیمی است که چهار سال پیش قهرمان شده بود. ریوالدو هم در مرحله گروهی کاری کرد که هاکان اونسال از ترکیه اخراج شود.

بازی‌های به‌یادماندنی

آمریکا که به عنوان تیمی ضعیف پا به جام نهاده بود با پیروزی سه بر دو مقابل پرتغال یک بازی فراموش‌نشدنی را ثبت کرد. بازی آنها مقابل مکزیک در مرحله یک‌هشتم نهایی هم بسیار جالب بود، به ویژه آن که این دو تیم رقیبان سنتی هستند.

کره جنوبی هم بهترین دیدارهای جام را انجام داد. آنها ایتالیا و اسپانیا را بردند تا مردم کشورشان به نهایت خوشحالی برسند. گل پیروزی‌بخش آن یونگ هوان مقابل ایتالیایی‌ها گلی بسیار ویژه بود.

گل‌زنان برتر: رونالدو ۸ گل، ریوالدو و کلوزه ۵ گل و توماسون و ویری ۴ گل

بهترین بازیکن: الیور کان از آلمان (بهترین دروازه بان جام نیز لقب گرفت)

بهترین بازیکن جوان: لاندون دوناوان از امریکا

رده بندی نهایی: ۱-برزیل ۲- آلمان ۳- ترکیه ۴- کره جنوبی

در پایان در کلیپ زیر وقایع مهم جام جهانی ۲۰۰۲ را مشاهده کنید:

تاریخچه اولین جام جهانی (۱۹۳۰ - اروگوئه)

تاریخچه دومین جام جهانی (۱۹۳۴ - ایتالیا)

تاریخچه سومین جام جهانی (۱۹۳۸ - فرانسه)

تاریخچه چهارمین جام جهانی (۱۹۵۰ - برزیل)

تاریخچه پنجمین جام جهانی (۱۹۵۴ - سوئیس)

تاریخچه ششمین جام جهانی (۱۹۵۸ - سوئد)

تاریخچه هفتمین جام جهانی (۱۹۶۲ - شیلی)

تاریخچه هشتمین جام جهانی (۱۹۶۶ - انگلیس)

تاریخچه نهمین جام جهانی (۱۹۷۰ - مکزیک)

تاریخچه دهمین جام جهانی (۱۹۷۴ - آلمان غربی)

تاریخچه یازدهمین جام جهانی (۱۹۷۸ - آرژانتین)

تاریخچه دوازدهمین جام جهانی (۱۹۸۲ - اسپانیا)

تاریخچه سیزدهمین جام جهانی (۱۹۸۶ - مکزیک)

تاریخچه چهاردهمین جام جهانی (۱۹۹۰ - ایتالیا)

تاریخچه پانزدهمین جام جهانی (۱۹۹۴ - آمریکا)

تاریخچه شانزدهمین جام جهانی (۱۹۹۸ - فرانسه)