راب مالی باقری وین

دولت بایدن هشدار داده که ایران در آستانه تولید سوخت کافی برای تولید بمب هسته‌ای است. اما ایران واقعاً چقدر به توانایی پرتاب سلاح هسته‌ای نزدیک است؟

سرویس جنگ نرم مشرق - مجله فارین پالیسی در مقاله‌ای به قلم کالوم لینچ به بررسی ادعاهای ایران هراسانه مقامات رژیم صهیونیستی و غربی در خصوص پیشرفت هسته‌ای ایران برای اعمال فشار در روند مذاکرات وین نوشت: چندین مانع فنی پیچیده وجود دارند که تهران برای اجرای برنامه تسلیحاتی هسته‌ای کامل باید ابتدا بر آنها فائق آید. ایران باید به مقدار کافی اورانیوم تسلیحاتی و با غنای بالا برای تولید یک یا چند بمب هسته‌ای داشته باشد؛ یک کلاهک هسته‌ای بسازد که قابلیت حمل سوخت هسته‌ای شکافت‌پذیر را داشته باشد؛ و سیستم موشک بالستیکی را بسازد که بتواند کلاهک هسته‌ای را به هدفش پرتاب کند. در نهایت، ایران باید آزمایشی را انجام دهد تا مطمئن شود این بمب واقعاً موثر است.


مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه می‌خوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارش‌ها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.


تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

سرعت پیشرفت مذاکرات به پای سرعت پیشرفت هسته‌ای ایران نمی‌رسد

این نشریه آمریکایی می‌نویسد: اینکه چقدر طول می‌کشد تا ایران این چالش‌ها را رفع کند، امروز اهمیت بیشتری یافته است زیرا آمریکا، ایران و چند قدرت کلیدی دیگر این ماه در وین ملاقات می‌کنند تا در آخرین فرصت خود تلاش کنند تا توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ یا برنامه جامع اقدام مشترک، یا برجام را احیا کنند. این توافق هسته‌ای -که توسط پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل (انگلیس، چین، فرانسه، روسیه و آمریکا) به همراه آلمان و اتحادیه اروپا- امضاء شده است، تعهد می‌دهد که ایران در مقابل تضمین‌های قابل سنجش مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ایش، از کاهش تحریم‌ها سود خواهد برد.

یک مقام ارشد آمریکایی در مصاحبه‌ای تلفنی به فارین‌پالیسی گفت، مذاکرات وین در هفته‌های اخیر «پیشرفت‌هایی» داشته‌اند، اما نه آن قدر که این مذاکرات را موثر تلقی کنیم. این مقام که به دلیل ذات محرمانه مذاکرات هسته‌ای، به شرط فاش نشدن نامش حاضر به گفتگو شد، افزود، «سرعت پیشرفت مذاکرات به پای سرعت پیشرفت هسته‌ای ایران نمی‌رسد». این مقام گفت، اگر مذاکرات در هفته‌های پیش رو با همین سرعت اندک ادامه یابند، شاید واشنگتن مجبور شود که ضرورت توافق هسته‌ای را از اساس مورد بازنگری قرار دهد و «راهکار جایگزینی بیابد».

طبق شرایط توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، ایران اجازه دارد اورانیوم با غنای کم را برای برنامه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تولید کند. ایران تا سال ۲۰۱۸ تا حد زیادی به این توافق پایبند بود تا اینکه رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ تصمیم به خروج از برجام گرفت. این مسئله ایران را تشویق کرد که در سال‌های بعد از آن تدریجاً به فکر توقف پایبندی به برجام بیفتد و نگرانی قدرت‌های غربی و اسرائیل نسبت به احتمال گریز فنی و بی‌معنا شدن برجام بیشتر شد.

تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

تضمین قطعی عدم خروج دوباره دولت بعدی آمریکا از برجام

اسرائیل و آمریکا با تخریب زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، از جمله آلوده کردن رایانه‌های مسئول سانتریفیوژهای غنی‌سازی ایران سعی کرده‌اند سرعت پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را کاهش دهند. همچنین اسرائیل مظنون به ترور یک دانشمند هسته‌ای کلیدی ایران، محسن فخری‌زاده، در نوامبر ۲۰۲۰ نیز هست. اما این تلاش‌ها نتوانستند مانع از پیشرفت اساسی برنامه هسته‌ای ایران شوند.

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا قول داد که دوباره به برجام برگردد و تحریم‌های هسته‌ای ایران را بردارد به شرطی که ایران بپذیرد دوباره به برجام پایبند شود. ایران می‌خواهد ابتدا تحریم‌ها برداشته شوند و تضمینی قطعی بگیرد که دولت بعدی آمریکا نمی‌تواند دوباره از برجام خارج شود.

این اطلاعاتی است که ما درباره برنامه زمانی غنی‌سازی سوخت تسلیحاتی، طراحی کلاهک، و گذاشتن آن بر روی موشک بالستیکی که بتواند اهداف محدوده خاورمیانه را هدف قرار دهد می‌دانیم.

زمان گریز ایران به شدت کاهش یافته است

فارین پالیسی در ادامه عنوان کرد: در ارزیابی توانمندی تسلیحاتی بالقوه ایران، آمریکا به شدت بر «زمان گریز» تخمینی تهران متمرکز شده است: میزان زمانی که طول می‌کشد تا ایران اگر با تمام توان تلاش کند، بتواند یک بمب اتمی بسازد.  

با محدودیت‌های برجام، آمریکا در سال ۲۰۱۵ تخمین زد که اگر ایران تصمیم بگیرد توافق را کنار بگذارد و به دنبال سلاح قابل استفاده برود، ۱۲ ماه طول می‌کشد تا سوخت هسته‌ای کافی برای یک بمب را تولید کند. امروز، این تخمین حدود به یک ماه رسیده زیرا تهران سانتریفیوژهای پیشرفته‌تری را در مراکز هسته‌ای خود نصب کرده و اورانیوم را با غنایی بسیار بالاتر از میزان مجاز در برجام غنی‌سازی می‌کند و دسترسی بازرسان بین‌المللی به مراکز هسته‌ای را هم ممنوع کرده است.

تحت شروط توافق ۲۰۱۵، ایران اجازه دارد ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای کم را ذخیر کند و فقط از ۵۰۰۰ سانتریفیوژ نسل یک در تاسیسات هسته‌ای نطنز استفاده کند. تهران حق ندارد اورانیوم را با غنای بیش از ۳.۶۷ درصد اورانیوم-۲۳۵ غنی‌سازی کند، که ماده‌ای شکافت‌پذیر است که در سطح کم برای تولید برق به کار می‌رود اما اگر به غنای ۹۰ درصد برسد برای تولید سلاح هسته‌ای کاربرد دارد.

تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

افزایش غنی‌سازی از زمان خروج آمریکا از برجام

از زمان خروج آمریکا از برجام، ایران به طور مداوم اورانیوم را با غنای بالاتر غنی‌سازی کرده است. در ژوئیه ۲۰۱۹، ایران غنی‌سازی را به ۵ درصد رساند؛ در سال ۲۰۲۱ به ۲۰ درصد رساند؛ و در آوریل ۲۰۲۱ به ۶۰ درصد رساند. از آن نقطه فاصله کمی تا غنی‌سازی اورانیوم با غنای مناسب تسلیحاتی وجود دارد.

تولید سوخت هسته‌ای تسلیحاتی نیازمند استخراج ماده شکافت‌پذیری (اورانیوم-۲۳۵) که می‌تواند محرک واکنش هسته‌ای شود، از اورانیوم عادی است. خالص‌سازی اورانیوم تا خلوص ۳.۶۷ باعث می‌شود بخش اعظم اتم‌های اضافه حذف شوند و در نتیجه رسیدن به خلوص ۵.۲۰ و ۹۰ درصد بسیار سریع‌تر و ساده‌تر می‌شود.

ایران به منظور تسریع روند غنی‌سازی هزاران سانتریفیوژ پیشرفته‌تر و با کیفیت‌تر را در نطنز و فوردو نصب کرد. (برجام غنی‌سازی در فوردو را ممنوع کرده است.) طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در نوامبر ۲۰۲۱، ایران حدود ۲۳۱۳.۴ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده، شامل ۱۶۲۲.۳ کیلو اورانیوم با غنای ۵ درصد، ۱۱۳.۸ کیلو با غنای ۲۰ درصد و ۱۷.۷ کلیو با غنای ۶۰ درصد را ذخیره کرده است.

سوخت هسته‌ای به تنهایی برای ساخت زرادخانه سلاح هسته‌ای کافی نیست

دیوید آلبرایت، بنیانگذار مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی، گفت که ایران همین الان اورانیوم ۲۰ و ۶۰ درصدی کافی برای تولید حداقل ۴۵ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۹۰ درصدی را دارد که برای تولید یک بمب اتمی در زمان کوتاه کافی است. او افزود، ایران ظرف چند ماه می‌تواند سوخت کافی برای دو بمب دیگر را هم تولید کند. وی تخمین زد، در شش ماه، ایران به جایگاهی می‌رسد که یک انفجار اتمی را آزمایش کند.

آلبرایت گفت که این یک نشانه هشدار است زیرا تولید سوخت اتمی تسلیحاتی یکی از دشوارترین مراحل رسیدن به بمب است.

بعضی کارشناسان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای می‌گویند که شاید این نظر صحیح باشد اما سوخت هسته‌ای به تنهایی برای ساخت زرادخانه سلاح هسته‌ای کافی نیست.

ساحل شاه، عضو بخش سیاسی شبکه رهبری اروپا، گفت، «وقتی پای سنجش برنامه هسته‌ای ایران وسط باشد زمان گریز فقط اسم بازی است، ولی بسیار محدود است و نمی‌تواند زمان لازم برای طراحی، تولید یا سرهم کردن اجزا بمب یا سلاح هسته‌ای را بسنجد. تمایل برخی کشورها، یعنی آمریکا و متحدانش در آن سوی اقیانوس اطلس برای تمرکز بر زمان گریز هسته‌ای باعث شده زمان لازم برای ایجاد ذخیره معنادار اورانیوم با غنای بالا جهت تولید سلاح هسته‌ای قابل استفاده برای ایران را نادیده بگیریم.»

میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده هسته‌ای روسیه، در مصاحبه‌های اخیر این مسئله را صریح‌تر بیان کرده و در گفتگو با فارین‌پالیسی گفت، «این به اصطلاح زمان گریز یک مفهوم آمریکایی است. ما اصلاً با آن موافق نیستیم.»

او افزود، «حتی اگر آنها بتوانند حجم زیادی از مواد هسته‌ای تولید کنند، آن وقت چه؟ بدون کلاهک نمی‌توانند از اورانیوم استفاده کنند و ایرانیان کلاهکی ندارند و تا مدتها هم نمی‌توانند به فناوری لازم برای آن دست یابند.»

تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

رهبر ایران استفاده از سلاح هسته‌ای را ممنوع کرده‌اند

در ادامه این گزارش آمده است: اینکه ایران برای ساخت یک کلاهک هسته‌ای کاربردی چقدر زمان نیاز دارد همچنان یک راز است. ایران مدتها هرگونه تمایل به ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرده و یادآور شده که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران در فتوایی در سال ۲۰۰۳ استفاده از سلاح هسته‌ای را ممنوع کرده‌اند. اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشاتی را تایید کرده که نشان می‌دهند ایران تا سال ۲۰۰۳ در تلاش برای ایجاد برنامه هسته‌ای تسلیحاتی بوده است.

داریل کیمبال، مدیر انجمن کنترل تسلیحات می‌گوید، «سوال اصلی آن است که چقدر طول می‌کشد تا ایران بتواند بعد از دستیابی به مواد شکافت‌پذیر کافی برای یک بمب، اقدام به پرتاب یک سلاح هسته‌ای کند؟ این زمان احتمالاً چند سال خواهد بود.»

رژیم اسرائیل تخمین می‌زند که ایران حدوداً یک تا دو سال زمان نیاز دارد تا بتواند یک سلاح اتمی تولید کند. یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت، دولت بایدن «مدعی نمی‌شود که مدت زمان تولید سلاح بیشتر باشد». اما این مقام افزود، «وقتی پای غنی‌سازی در میان باشد، ما به توانایی‌های خودمان در سنجش، ردیابی و کشف وضعیت موجود اعتماد بیشتری داریم.»

تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

ارزیابی‌های سیاستمداران در مورد توانمندی‌های ایران براساس حدس و گمان است

اما برخی کارشناسان می‌گویند دلیلی ندارد با این نظرات خوشحال شویم. آنها می‌گویند، خطر دستیابی ایران به ذخایر سوخت تسلیحاتی در آن است که ارزیابی‌های سیاستمداران در مورد توانمندی‌های ایران براساس حدس و گمان است. آنها هشدار می‌دهند که این عدم قطعیت می‌تواند گزینه‌های دیپلماتیک واشنگتن را محدود کند و خطر درگیری نظامی را افزایش دهد.

ایران کار طراحی وسیعی برای تولید سلاح هسته‌ای انجام داده است. در دهه ۱۹۹۰، یک شبکه قاچاق سلاح به رهبری عبدالقدیر خان، پدر برنامه هسته‌ای پاکستان، طرح‌های اولیه اجزای سلاح هسته‌ای را به ایران داد. در سال ۲۰۰۹، یک ارزیابی داخلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چنین نتیجه گرفت که تا قبل از سال ۲۰۰۳، ایران «اطلاعات کافی کسب کرده تا بتواند یک سلاح هسته انفجاری کاربردی را بر پایه استفاده از اورانیوم با غنای بالا به عنوان سوخت شکافت‌پذیر طراحی و تولید کند.»

تخمین سال ۲۰۰۷ سازمان اطلاعات ملّی آمریکا مدعی شد که «تا حد زیادی مطمئن» است که ایران در سال ۲۰۰۳ و به دلیل اوج‌گیری فشار بین‌المللی برنامه هسته‌ای تسلیحاتی خود را متوقف کرده و در حد متوسط تا زیادی هم مطمئن است که تهران هنوز امیدوار است که بتواند برنامه را در آینده ادامه دهد.

در سال‌های اخیر، فعالیت‌های تحقیق و توسعه ایران موجب نگرانی کارشناسان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای شدند. مثلاً طبق گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به دست وال‌استریت ژورنال افتاد، در فوریه ۲۰۲۱، ایران مقدار اندکی از فلز اورانیوم طبیعی را در تاسیسات هسته‌ای خود در اصفهان تولید کرد.

این فلز با اورانیوم غنی‌شده که عامل اصلی هسته سلاح اتمی است تولید نشده بود، اما دانش لازم برای تبدیل اورانیوم به فلز می‌تواند در برنامه تسلیحاتی اتمی به کار رود.

حقیقت اصلی آن است که هیچکس، از جمله کسانی که به اطلاعات دقیقتری از برنامه هسته‌ای ایران دسترسی دارند، به سادگی نمی‌توانند درباره این بازه‌های زمانی مطمئن باشند، به ویژه آنکه ما درست نمی‌دانیم ایران چه برنامه‌های تحقیق و توسعه‌ای را عملی کرده یا در حال حاضر عملی می‌کند.

تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

ایران پیچیده‌ترین برنامه موشک بالستیک خاورمیانه را دارد

فارین پالیسی در بخش دیگری از گزارش خود عنوان کرد: موشک‌های بالستیک نقشی حیاتی در هر برنامه تسلیحاتی هسته‌ای دارند و ایران سال‌ها تجربه تولید آنها را داشته است.

شهاب-۳، که با الگوبرداری از موشک بالستیک نودونگ کره شمالی ساخته شده، بُردی حدود ۸۰۰ مایل دارد. همچنین ایران چندین موشک ارتقاء یافته از جمله عماد، سجیل و قدر-۱۱۰ را نیز دارد. قدر-۱۱۰ بُردی حدود ۱۲۰۰ مایل دارد و جزو موشک‌هایی است که می‌توانند تل‌آویو در اسرائیل را هدف بگیرند. همچنین دانشمندان موشکی ایران راکت میان‌برد خرمشهر را هم ساخته‌اند که براساس موشک شکست‌خورده موسودان کره شمالی طراحی شده است.

به هر حال، داشتن موشک بالستیک به معنای داشتن موشک بالستیک کاربردی و مجهز به کلاهک هسته‌ای نیست. باز هم باید دید که چطور می‌توان این موشک‌ها را به سلاح هسته‌ای مجهز کرد و باید مطمئن شد که سلاح هسته‌ای (به شدت حساس) تا رسیدن به مقصد و انفجار دوام می‌آورد. مشخص نیست که ایران چقدر با مسلح کردن موشک‌هایش فاصله دارد.

مارک فیتزپاتریک، عضو پیوسته موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک و دستیار سابق وزیر امور خارجه در امور منع گسترش تسلیحات هسته‌ای می‌گوید، «طراحی موشک بخش سخت موضوع نبود؛ هماهنگ کردن طراحی سلاح با موشک دشوار است. نمی‌دانیم آیا ایران این فناوری را از کره شمالی آموخته است یا نه.»

تحلیل نشریه آمریکایی از نقش پیشرفت هسته‌ای ایران در مذاکرات برجام: آیا زمان کافی برای دیپلماسی و توافق وجود دارد؟

هنوز هم زمان کافی برای دیپلماسی وجود دارد

یک گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ۲۰۰۹ می‌گوید که ایران هنوز نتوانسته بر موانع فنی حیاتی غلبه کند. گزارش داخلی می‌گوید، «به طور کلّی آژانس باور ندارد که ایران هنوز [از ۲۰۰۳] به ابزارهای لازم برای بارگذاری کلاهک هسته‌ای بر روی موشک شهاب-۳ با اطمینان از کارایی آن رسیده باشد. با این حال، با تلاش بیشتر ممکن است بتواند بر مشکلات غلبه کند و اطمینانش بیشتر شود.»

در پایان این گزارش آمده است: با وجود ادامه مذاکرات، ایران سعی کرده قدرت موشکی خود را به رخ بکشد و اخیرا سه موشک بالستیک -دزفول، قیام و ذوالفقار- را در تهران به نمایش گذاشته است. این سه موشک، که بردی بیش از ۶۰۰ مایل دارند، ظاهراً در حمله به اهداف نظامی آمریکا در منطقه به کار رفته‌اند. و ماه قبل، ایران موشک ماهواره‌بر سیمرغ را پرتاب کرد که جدیدترین گام در برنامه فضایی جاری ایران است و می‌تواند توانایی ایران در رسیدن به فناوری موشکی سوخت-جامد برای تولید موشک‌هایی با برد بالاتر را تقویت کند.

فیتزپاتریک گفت، «باید به عنوان یک فوریت به این موضوع نگاه کنیم اما اگر توافق تا اواسط فوریه حاصل نشود، باز اینطور نتیجه نمی‌گیرم که باید به سراغ گزینه دوم یا اقدام نظامی برویم. شاید هنوز هم زمان کافی برای دیپلماسی وجود داشته باشد.»

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 26
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 5
  • IR ۰۸:۳۷ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    33 11
    مذاکرات ترک کنید بیشتر از این ابرو کشور نبرید اونا تحریم برنمیدارن
    • یهروز IR ۰۹:۱۰ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      16 7
      با قاتلان سردار عزیر مذاکره نکنید. آخرش به برجام افساد طلبان رضایت ندهید...
    • علی IR ۰۹:۱۶ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      9 17
      این دولت انقلابی هرگز زیر بار برجام 2 نمی رود و خفت سازش را مانند غربگداها التماس نمیکند.
    • IR ۰۹:۵۶ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      46 6
      انها که میگویند این دولت زیر برجام 2 نمی رود همانهایی هستند که تا دیروز برجام 1 را خیانت میدانستند ولی امروز شدند مداح برجام . مطمئن باشید این دولت نه تنها برجام 2 بلکه برجام 3 و 4 را قهرمانانه خواهد پذیرفت چون چاره ای ندارددددددد خود کرده را تدبیر نیست
    • IR ۱۱:۵۵ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      5 10
      توافق مبارک باشه
    • IR ۱۳:۱۲ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      6 4
      باید ببینیم نظر کاسبان تحریم ها چیست؟
    • IR ۱۹:۰۷ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      2 0
      بار دیگر به هیچ وجه نباید زیر بار پروتکل الحاقی برویم حتی اگر تحریمها را برندارند.با خنثی سازی تحریم دلیلی ندارد زیر بار خفت بار پروتکل الحاقی برویم.برای غربیهای زیاده خواه همان پادمان کافیست.اجرای پروتکل الحاقی برای پرستیژ ابرقدرتیمان و جان دانشمندانمان خطرناک است.
  • IR ۰۸:۵۱ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    12 14
    اگر ایران میخواست بمب هسته ای بسازد هیچ قدرتی نمی توانست جلو ان بگیرد اما ایران به دنبال استفاده صلح امیز ازانرژی هسته ای است
    • ایرانی IR ۰۹:۱۹ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      4 10
      فقط کافیه ایران ارده کنه تا بمب هیدروژنی بسازه و کل آمریکا رو با خاک یکسان کنه و یکنفر هم زنده نمونه و همشون در آتش بسوزن. ولی الان وقتش نیست. برا همین آمریکا از ایران میترسه.
    • IR ۱۲:۴۵ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      6 9
      ۰۸:۵۱ اره تو راست میگی کره شمالی هم همین راه را رفت که مردمش از گرسنگی علف میخوردند . اما شان وبزرگی ملت ایران خیلی بیشتر از این هست که به سرنوشت مردم کره شمالی دچار بشه
    • IR ۱۳:۰۷ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      4 1
      نه تنها کل امریکا را نابود کند بلکه کل کره زمین را نابود کند ولی الان وقت اش نیست بزار باشد هزاره چهارم
  • IR ۰۹:۰۱ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    5 3
    همه چی رو دادن رفت دوباره همه جا رو بتون میخان بکنن
    • IR ۱۱:۴۸ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      2 8
      اون دولت تحقیر امید بود که همه چیز رو داد رفت و بتن کرد
  • IR ۰۹:۵۶ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    4 3
    به تحلیل نشریات امریکای دشمن اعتماد نکنید هر چه انها بگویند عکس ان درست است
  • IR ۱۰:۳۴ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    13 6
    وقتی 200 نفر از نمایندگان کنگره امریکا میگویند توافق احیای برجام توسط بایدن از نظر آنها بی اعتبار است وقتی میگویند پس از بایدن بلافاصله از برجام خارج خواهند شد دولت ایران چگونه پای احیای برجام نشسته است؟؟؟!!!!!!!!! اتماس التماس التماس احیای برجام توسط ایران مثال زدنی است
    • DE ۱۳:۱۳ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      8 6
      شاید دموکرات ها یه دوره دیگر هم بمانند. رئیس جمهور قدرت اجرایی داره کنگره هیچ کاری نمیتونه کنه
  • IR ۱۲:۱۳ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    1 6
    مردم،کاری به جناح‌بندی‌ها ندارند بلکه از کسانی که قدرت را دردست می‌گیرند انتظار دارند اگر نمی‌توانند مشکلات معیشتی‌شان را حل کنند، لااقل از ارزش‌های دینی و سنت‌های بومی و بنیان‌های اخلاقی رایج در کشورشان حفاظت کنند و اجازه ندهند عده‌ای بی‌فرهنگ با استفاده از فرصت‌ها و امکانات عمومی کشور درصدد تبدیل کردن ارزش‌ها به ضدارزش‌ها و ترویج بی‌فرهنگی در جامعه‌ای برآیند که هزاران شهید برای احیاء ارزش‌های آن خون داده‌اند.
  • IR ۱۲:۳۴ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    0 1
    اشتباه نوشتید سوخت کافی نه، اورانیوم کافی
  • IR ۱۳:۱۰ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    2 14
    برادران عزیز بدانید که حوزه های علمیه و روحانیت هستند که فرهنگ دینی مردم را با روش صحیح حفظ می کنند . نه گروههای سیاسی . قدر دان زحمات آنها باشیم .
    • IR ۱۳:۵۸ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
      0 3
      خیلی زحمت کشیده اند
  • IR ۱۳:۱۸ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    1 16
    چرا عده ای تلاش دارد وانمود کنند که ایران به دنبال سلاح هسته ای است . از گل آلود کردن آب چه فایده ای می برند . آیا نفع مالی و کاسبی در میان است . چرا ما به جای کار و تولید به کاسبی فکر می کنیم . تنها دولتی که صادقانه دارد کار می کند دولت رییسی است. آزاد سازی حریم در یای خزر کار بسیار ارزشمندی است.
  • DE ۱۳:۲۳ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    3 13
    «جناب آقای دکتر حسین امیر عبداللهیان وزیر محترم امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با سلام، انتشار تصاویری از نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در انگلستان در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و عدم رعایت اصول اولیه عرف دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در حضور آقای سفیر، موجب رنجش و تاسف مردم انقلابی و تلنگری برای مسئولین دستگاه دیپلماسی کشور است. با عنایت به تقید و تخصص اکثریت بدنه وزارت امور خارجه و سابقه پرورش نیروهای تراز انقلاب اسلامی در دانشکده این وزارت و تقدیم شهدای متعدد به محضر ملت، در کنار عزم دولت فعلی برای تغییر رویه های اشتباه و میثاق انقلابی دولت، از جنابعالی درخواست داریم تا در اسرع وقت نسبت به اقدام مناسب در جهت تأدیب مسئولین امر و اتخاذ تدابیر سیاست های مناسب برای پیشگیری از تکرار وقوع چنین اعمالی در دستگاه دیپلماسی کشور اقدام نمایید. ان شاءالله در ادای دین و امانتی که به همه ما سپرده شده است و انجام وظایف، شرمنده خدا و شهیدان راه اعتلای نظام جمهوری اسلامی نباشیم که فرصت اندک است. بسیج دانشجویی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه»
  • IR ۱۶:۱۳ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    2 1
    مذاکره دیگر کافی است؛ حجت بر همه‌ی دشمنان تمام شده است. همین امروز مذاکرات فرسایشی را تا زمان اجرای سیاست قطعی یعنی لغو تمام تحریم‌ها و راستی‌آزمایی دقیق آن به حالت تعلیق درآورید؛ اگر چنانچه تا یک ضرب الاجل مشخص مثلاً سه ماه دیگر این سیاست اجرا شد، به مذاکرات برگردید؛ در غیر این‌صورت با اقتدار از برجام خارج شوید و این شجره‌ی خبیثه را ریشه‌کن کنید.
  • IR ۱۹:۵۲ - ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
    0 0
    فشار اقتصادی را با تلاش درونی، تلاش داخلی و با خنثی کردن تحریمها و البتّه تلاش دیپلماسی -همان طور که مشغولند برادران خوب ما- [باید خنثی کرد]؛ برادران انقلابی ما در زمینه‌ی از بین بردن تحریمها و مجاب کردن طرف مقابل هم مشغول کارند که این هم خوب است، لکن کار عمده خنثی کردن تحریمها است از طریق ایجاد حرکت تولید داخلی و تحرّک اقتصادی داخلی. این دانش‌بنیان‌ها خیلی مهمّند و حقیقتاً این حرکت اقتصاد دانش‌بنیان و شرکتهای دانش‌بنیانی که تولید شده‌اند، حرکت مهمّی است؛ باید این را توسعه بدهند و گسترش بدهند.
  • DE ۲۰:۴۳ - ۱۴۰۰/۱۲/۱۶
    0 1
    محتوای برجام را به همه پرسی بگذارید که خود ملت تصمیم بگیر
  • DE ۲۰:۴۶ - ۱۴۰۰/۱۲/۱۶
    0 1
    محتوای برجام را به همه پرسی بگذارید

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس