لیبی

سخنرانی اخیر رجب طیب اردوغان در خصوص عزم ترکیه برای تصرف مناطق نفت‌خیز لیبی پایانی بر تحلیل‌های غیر رسمی گذشته بود.

سرویس جهان مشرق _ تحولات سیاسی و وضعیت میدان نبرد در لیبی به دوره حساس و تعیین کننده خود رسیده است. با دور شدن قوای ارتش ملی لیبی LNA به رهبری خلیفه حفتر از حومه طرابلس و پیشروی نیروهای دولت وفاق به سمت شرق، اندک اندک پای قدرت‌های خارجی بزرگتر نیز که تا کنون از دور عرصه نبرد را زیر نظر داشتند به شکل مستقیم به این میدان باز میشود. اگر در ابتدای شروع بحران در سال ۲۰۱۴ و درگیری میان دولت طبرق و طرابلس شاهد رویارویی غیر مستقیم دو جناح طرفدار دولت وابسته به اخوان المسلین (ترکیه و قطر) با جناح مخالف (امارات و مصر) بودیم، به نظر میرسد کم کم دو ابر قدرت نظامی دنیا یعنی امریکا و روسیه نیز تصمیم به اعمال قدرت و اثرگذاری بر روند تحولات این کشور دارند.

دولت ترکیه در لیبی به دنبال چیست؟

تقریبا بر کسی پوشیده نیست که یکی از اصلی ترین راهبردهای رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه ترکیه از زمان به دست گرفتن قدرت در این کشور، تحکیم قدرت منطقه ای و بازگشت سیطره این کشور بر کشورهای همسایه مشابه با دوران اوج قدرت امپراطوری عثمانی بوده است.

نقشه متصرفات امپراطوری عثمانی در اوج قدرت

البته ترکیه به خوبی می‌داند که امکان حمله مستقیم و اشغال خاک این مناطق در دنیای جدید وجود ندارد، بنابراین بایستی از طریق روی کار آمدن جنبش‌های حامی یا حداقل همراه با تفکر این کشور(حزب عدالت و توسعه) در کشورهای حوزه نفوذ ترکیه و سرمایه گذاری و اجرای طرح‌های بزرگ اقتصادی (به ویژه در حوزه نفت و گاز شرق دریای مدیترانه) سیطره خود را بر خاورمیانه و شمال افریقا اعمال کند.

شاید نخستین مورد در این زنجیره، تنش شدید سیاسی با رژیم صهیونیستی و اعلام حمایت از جنبش حماس در سال ۲۰۰۸ و پس از تجاوز ارتش اسراییل به نوار غزه بود که برای مدتها نقل رسانه‌های عربی و کشورهای اسلامی شده و محبوبیت زیادی را برای اردوغان و دولتش به همراه داشت؛ آنهم در شرایطی که بر کسی پوشیده نیست که ترکیه دارای روابط گسترده نظامی و اقتصادی با رژیم صهیونیستی بوده و کشمکش و تنش لفظی میان رهبران این کشور با رژیم صهیونیستی بیشتر به منظور همان جلب توجه در افکار عمومی جهان اسلام است.

دومین تلاش ترکیه برای گسترش حوزه قدرت خود، قماری بزرگ در منطقه ای بود که در دوران امپراطوری عثمانی به نوعی کمربند قدرت این کشور و مرز میان حوزه اوراسیا و شمال افریقا محسوب میشد : سرزمین شام

قمار ترکیه بر سر سقوط دولت سوریه و قدرت گرفتن گروه‌های تحت حمایتش اما با حمایت محور مقاومت و حضور نظامی روسیه در این کشور با باخت بزرگی همراه شد و تقریبا از سال ۲۰۱۷ و فتح شهر حلب توسط ارتش سوریه، سیاستمداران ترک به این نتیجه رسیدند که برنامه سیطره بر خاک سوریه پایان یافته و بهتر است این کشور به دنبال طرحی برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه مشابه آنچه تا کنون شاهد آن بوده‌ایم باشد.

بنابراین ترکیه تصمیم میگیرد به میدان نبردی دیگر وارد شده که حریفی به مراتب ساده تر را (نسبت به محور مقاومت و روسیه) در پیش رو داشته باشد : جنگ لیبی و حمایت از دولت وفاق ملی

از آنجایی که کشور امارات و متحدش عبدالفتاح السیسی رییس‌جمهور فعلی مصر عامل سرنگونی محمد مرسی رییس‌جمهور پیشین مصر در سال ۲۰۱۳ بودند، دولت ترکیه علاوه بر منفعت بردن از قدرت گرفتن جریان وابسته به اخوان المسلمین در لیبی، به دنبال گرفتن انتقام از این دو کشور برای سرنگونی متحد پیشین خود نیز بود. اگرچه حمایتهای سیاسی و نظامی ترکیه از دولت وفاق از همان سال ۲۰۱۴ و آغاز درگیری با ارتش ژنرال حفتر شروع شده بود، اما کمپین نظامی این کشور در لیبی از میانه سال ۲۰۱۹ رنگ و بوی دیگری به خود گرفت.

به هم خوردن موزانه قوا در لیبی و احساس خطر روسیه

اگر در ابتدای سال ۲۰۲۰ میلادی ارتش خلیفه حفتر و قوای اماراتی پشتیبان آنها همچنان به دنبال اشغال طرابلس پایتخت این کشور بودند، به ناگاه ظرف کمتر از ۲ ماه ارتش ترکیه با ارسال بیش از ۱۷ هزار نیروی مزدور از خاک سوریه که در گذشته علیه دولت سوریه، شبه نظامیان کُرد و تروریست‌های داعش می‌جنگیدند تلاش میکند تا کمبود نیروی رزمی دولت وفاق نسبت به رقیب را جبران کند. در ادامه سیل کمک‌های نظامی شامل پهپادهای تهاجمی Bayraktar TB۲، توپخانه‌های دقیق هدایت شونده و استفاده حداکثری از توان تکنولوژیک و فرماندهی بر اساس استاندارد ناتو موجب می‌شود تا نیروهای تحت حمایت ترکیه طی ضد حمله‌ای بزرگ کلیه مناطق غربی و حومه شهر طرابلس را از قوای حفتر بازپس گرفته و شروع به پیشروی به سمت شرق و مناطق سنتی تحت نفوذ دولت طبرق به رهبری خلیفه حفتر کنند.

آخرین وضعیت منطقه نبرد در اطراف شهر سرت

ارتش امارات و مقامات شیخ نشین ابوظبی که در خود توان رویارویی با ترکیه را نمی‌دیدند، در اقدامی عجیب که خشم مقامات امریکا را به همراه داشته است از دولت روسیه تقاضای کمک و حمایت از ژنرال حفتر می‌کنند. البته در یک سال اخیر نیز تعدادی از نیروهای گروه موسوم به "واگنر" که استعداد انها حدود ۲ هزار نفر تخمین زده می‌شود در صفوف ارتش حفتر مشغول نبرد بودند که حتی مجهز به چند واحد سامانه پدافندی پانتسیر نیز بودند، اما اینبار اماراتی‌ها خواستار حضور مستقیم روسیه و ورود جنگنده‌های این کشور به خاک لیبی شدند. ظاهرا امارات کلیه هزینه‌های مربوطه شامل خرید جنگنده های پشتیبانی و اجاره خلبان برای به پرواز درآوردن آنها را متقبل شده و این جنگنده‌ها از ماه گذشته میلادی وارد خاک لیبی و پایگاه هوایی الجفره شدند.

تصویر ماهواره‌ای از پایگاه هوایی الجفره و حضور جنگنده میگ ۲۹ روسی

در خصوص تعداد دقیق این جنگنده‌ها اطلاعات دقیقی وجود ندارد اما بر اساس بررسی تصاویر ماهواره‌ای پایگاه هوایی حمیمیم در خاک سوریه(به عنوان مبدا پرواز جنگنده‌های روسی) و همچنین اطلاعات منتشره توسط مرکز فرماندهی افریقا ارتش امریکا و تصاویر ضبط شده توسط پهپادهای امریکایی از نقل و انتقال این جنگنده‌ها، تخمین زده میشود حدود ۱۵ تا ۲۰ فروند جنگنده از دو مدل Mig۲۹ و Su۲۴ برای حمایت از ارتش ملی لیبی و جلوگیری از پیشروی بیشتر نیروهای تحت حمایت ترکیه به خاک لیبی وارد شده‌اند.

بیانیه رسمی مرکز فرماندهی افریقا ارتش امریکا در مورد حضور نظامی روسیه در لیبی

بر طبق اعلام منابع غیر رسمی این جنگنده‌ها در روزهای گذشته حملات هوایی خود را به مواضع نیروهای تحت حمایت ترکیه در غرب شهر سرت آغاز کرده و تلاش می‌کنند مانع از تصرف این شهر توسط دولت وفاق ملی لیبی شوند.

جنگنده‌های سوخو ۲۴ روسی از دید پهپاد امریکایی

اظهارات رسمی اردوغان در خصوص طرح بهره برداری از میادین نفتی لیبی

اگرچه در گذشته بارها کارشناسان به اهداف اقتصادی ترکیه در خصوص منابع گازی شرق مدیترانه و توسعه میادین نفتی لیبی اشاره کرده بودند اما سخنرانی چند شب پیش رجب طیب اردوغان در خصوص عزم ترکیه برای تصرف مناطق نفتخیز لیبی حسن ختامی بر تحلیل های غیر رسمی گذشته بود.

نقشه میادین نفتی کشور لیبی

اردوغان در سخنان خود کلیدواژه هایی را به کار برد که نشان دهنده عزم جدی این کشور برای حمایت از دولت وفاق و پیشروی بیشتر این نیروها به سمت شرق و عمق مناطق تحت کنترل خلیفه حفتر بود. نخستین مورد تاکید اردوغان بر عملیات نیروهای دولت وفاق برای تصرف پایگاه هوایی الجفره در مرکز لیبی بود که مهمترین پایگاه هوایی تحت کنترل رقیب و محلی است که جنگنده‌های روسی به تازگی در آن مستقر شده‌اند. این مسئله به معنای رویارویی مستقیم و تمام عیار با دخالت نظامی روسیه در این کشور است و قطعا طرف مقابل نیز برنامه مشخصی برای جلوگیری از پیشروی بیشتر و بلندپروازی بی پایان ترکیه در خاک لیبی خواهد داشت.

نقشه میدانی لیبی و فاصله ۱۵۰ کیلومتری نیروهای دولت وفاق تا پایگاه هوایی الجفره

مسئله دیگری که اردوغان به آن اشاره کرد تصرف شهر سرت و مناطق اطراف آن برای کنترل منابع نفتی لیبی و آغاز بهره برداری از این میادین بود. این کلید واژه البته اندکی نیز نشان دهنده ضعف اردوغان در شناخت جغرافیای شمال لیبی بود زیرا هلال نفتی لیبی در منطقه ای دورتر از شهر سرت و در مثلث "راس لانوف، برقه و بن جواد" قرار گرفته است که فاصله قابل توجهی تا شهر سرت و حومه آن دارد.

اما به هر ترتیب تصرف پایگاه الجفره یا هلال نفتی شمال لیبی هر دو به معنای عبور از تمامی خطوط قرمز جناح رقیب(شامل روسیه-مصر-امارات و دولت حفتر) خواهد بود و احتمالا این کشورها از حداکثر ظرفیت خود برای جلوگیری از طرح جسورانه ترکیه و سرنگونی دولت زنرال حفتر استفاده خواهند کرد.

در این میان نقش قوای نظامی روسیه به علت ضعف ذاتی مدیریت نظامی و فرماندهی دو ارتش عربی امارات و مصر، بسیار تعیین کننده خواهد بود؛ به ویژه اینکه دولت روسیه به خوبی میداند سیطره کامل ترکیه بر خاک لیبی و احتمال قدرت گرفتن مجدد اخوان المسلمین در مصر بر اثر بحران اقتصادی این کشور و امکان حمایت لجستیکی از مخالفین از خاک لیبی و همچنین حضور فعلی ترکیه در شمال سوریه میتواند موجب از دست رفتن حوزه نفوذ روسیه در منطقه شرق دریای مدیترانه شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 35
  • در انتظار بررسی: 3
  • غیر قابل انتشار: 54
  • امیر IR ۲۱:۲۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    مشرق سوخته
  • امیر IR ۲۱:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    48 25
    اگه وفاق پایگاه جفره رو بگیره بازی لیبی تموم میشه
    • IR ۲۱:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
      44 29
      انشا‌‌الله
    • ایران IR ۲۱:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
      19 3
      خدا با نفس پرستان نیست
    • هوشیار CO ۰۷:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      31 55
      اگر به این مردک اردوغان روی زیادی بدهند فردا میخواهد در ایران هم دخالت کند و جنگ داخلی راه بیاندازد ، باید جلوی اردوغان را گرفت ، همانطور که ایران جلوی اردوغان را در سوریه گرفت .
  • رضا IR ۲۱:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    33 15
    ترکیه یکی از کشتی های یونان که براش در انتقال سلاح به لیبی مزاحمت ایجاد کرده بود رو توقیف کرد!
    • Asi FR ۱۴:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۴/۲۹
      1 2
      ایران جلوی ترکیه رو گرفت خخ
  • IR ۲۱:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    91 35
    ببخشید حضور ترکیه در لیبی بلند پروازیه ولی روسیه خیر ؟
    • سعید IR ۰۷:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۴
      21 32
      فکر کنم معنی بلند پروازیو نمیدونی. برای ترکیه لقمه گنده تر از دهنه.
  • IR ۲۱:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    59 19
    میگفتن قذافی دیکتاتوره! قذافی دیوانه است! چی شد پس؟؟ اون دیکتاتور یک قدرت هسته ای و موشکی بود که امثال ترکیه جرات نگاه کردن به اون رو نداشتند حالا چی؟ اون دیکتاتور به ازای هر بچه که به دنیا می اومد پول به خانواده اش می داد! اون دیکتاتور بهترین خدمات بهداشتی آفریقا رو داشت حالا چی؟؟؟
    • ایران IR ۲۲:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
      29 7
      خدا سرنوشت هیچ قومی را عوض نمیکند، مگر که خودشان تغییر کنند، خود کرده را تدبیر نیست
    • IR ۱۵:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      7 2
      مرگ بر ـآزادی. مرگ بر اصلاحات. این شعارها همیشه یاد آور نکبت و بدبختی برای هر ملت است. زنده باد دیکتاتوری استقلال طلب
  • مجاهد اسلام IR ۲۲:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    39 5
    مرگ بر ال سعود
  • نصر IR ۲۲:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    14 4
    صهیونیست ها با ربودن امام موسی صدر بین ایران و لیبی اختلاف ایجاد کردند. و الا قذافی در جنگ ایران و عراق بما کمک کرد و لی خناس جن و انس داخلی و خارجی (صهیونیست های داخلی و خارجی)مانع از این ارتباطات شدند.
  • IR ۲۲:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    42 19
    من فکر نمیکنم روسیه بتواند در لیبی مثل سوریه عمل کند و تا حدودی ترکیه به خواسته هایش خواهد رسید
  • IR ۲۲:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    11 22
    اینکه تعداد زیادی نیرو از سوریه به لیبی رفتند بهترین زمان برای محور مقاومت است تا کار نیمه تمام خودش را کامل کند.
  • ف GE ۲۳:۱۰ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    38 51
    ترکیه هیچ عددی نیست روسیه همیشه ترکیه را تحقیر کرده و میکند...
    • * JP ۱۱:۱۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      35 19
      طرفداران کمونیست
  • علیرضا AT ۲۳:۴۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    19 27
    جالبه روسیه اینجا روسیه اونجا ولی در عمل همیشه بازنده هست بنظر من دنیای جهان اسلام در دست اخوان مسلمین افتاده
  • فردین IR ۲۳:۴۹ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۲
    26 19
    رجب طیب اردوغان.سیاستمدار باهوش همانطور که ترکیه چهار هزار دستگاه کامیون حامل تجهیزات جنگی به سوریه فرستاده انگار هنوز ترکیه سوریه رو زیر نظر داره تا طرابلس رو از دم سقوط برگردونه بعد بیاد سوریه ببین کجا گفتم...
  • امیر IR ۰۰:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    40 21
    کاملا مشخصه که با ترکیه مشکل داری
  • مهرناز IR ۰۶:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    15 11
    شما می دانید " مخار 17 هزار تروریستی که ترکیه به لیبی فرستاده " کدام کشورست " کشورهای عربستان وامارات که نیستند ایا؟ فطر هم پیمان ترکبه کمک مالی را به عده دارد؟
  • IR ۰۶:۵۶ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    25 12
    شماها اگر خیلی قدرت و شرف دارید جلوی آتش زدن جنگلهای ایران رو بگیرید بعد به فکر لیبی و ... جنگل ابر هم سوخت
  • حسام IR ۰۷:۰۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    13 31
    اللهم اشغل الظالمین بالظالمین دخالت ما بی مورده عربستان وترکیه متحد همند علیه مقاومت.
  • IR ۰۸:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    17 3
    قذافی هر چقدر هم بد بود حداقل جنگ و کشتار نبود هر روز
  • IR ۱۱:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    10 2
    وضعیت امروز لیبی سرنوشت محتوم هر ملتی است که ابلهانه توقع داشته باشد با نابودی ارتش و دولتش به دست قدرت های بیگانه ، صاحب آزادی و دموکراسی می شود . درحالیکه نه تنها صاحب آن نمی شود بلکه آنچه را هم که دارد از دست خواهد داد .یک ملت باید خیلی نادان باشد تا باور کند کشورهای غربی و سرمایه داری سلاح‌های گرانقیمت خود را هزینه صلاح و خوشبختی یک ملت خارجی کنند .
    • خلیج پارس iran IR ۲۳:۴۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      2 1
      درود بر شما بسیار به جا و عالی فرمودید امیدوارم هر چه زودتر یک به یک هم میهنان عزیز به این بینش و آگاهی برسند ...
  • آذربایجان IR ۱۸:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    53 15
    اردوغان چقد درست گفت همتون یک تورکیه نمیشید این حرفو تو عملم نشان داد.تورک الماخ شرفدیر
    • ایران IR ۱۸:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      4 32
      بله در جنایت و شغال صفتی هیچکس ترکیه نمیشه
    • پاپک آذری iran IR ۲۳:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      5 43
      جوجه رو آخر پاییز می شمارن ! عجله نکن ! اردوغان جاده صاف کن آمریکاست ... رویا و توهم عثمانی گری رو با خودش به گور خواهد برد ، برنده همه این جنگ ها آمریکا و رژیم اسرائیل خواهد بود ... ترکیه فقط مهره بازی است ..
    • Shahi IR ۲۳:۱۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
      10 36
      همین اردوغان که سنگشو به سینه میزنی اگه زورش برسه مطمئن باشید به امثال من وتو رحم نمیکنه همون طور که اجداد عثمانی اون در جنگ چالدران نکردن، دوازده هزار ترک مثل منوتو رو یه روزه گردن زد
    • سعید IR ۰۷:۴۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۴
      6 48
      اردوغان امثال تورو سگ جلوی در خونش هم نمیدونه بدبخت. حالا هی دم تکون بده
    • IT ۱۵:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۸
      22 2
      ما با ملت ترک ترکیه همبستگی داریم. با ملت ترکیه پیشینه تاریخی و فرهنگی داریم. تو با روسیه چه پیشینه ای داری که داری براش دم تکون میدی.
  • IR ۲۳:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۳
    34 22
    کلید واژه های کارشناسان خبره شما چه شد ؟ دولت مورد حمایت سازمان ملل ، دولت قانونی و ...
  • جواد NL ۱۳:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۴
    33 6
    روسیه یک کشور کافر تو کشورهای مسلمان چه غلطی می کنه؟ وقتشه مسلمانان خود روسیه دست بکار شوند. مخصوصا داغستان و چچن ها.

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس