
چند سالي است که کاربران اينترنت با موضوع جديدي از سوي مسوولان ICT کشور که راهاندازي شبکه ملي اينترنت است، مواجه شدهاند که به خودي خود توانسته کاربران شبکه اينترنت را با تعداد بسياري سوال روبهرو کند؛ همزمان با طرح اين عنوان نامهاي ديگري هم مانند شبکه ملي، اينترنت ملي و يا پروژه ديگري دقيقا با همان نام شبکه ملي اينترنت که در مرکز تحقيقات مخابرات بررسي ميشود، مطرح شده است.
*هدف شبکه ملي اينترنت*
تا قبل از اين که وزير ارتباطات و فنآوري اطلاعات هدف اصلي از راهاندازي شبکه ملي اينترنت را بيان کند، شايد خيليها گمان ميکردند قرار است پروتکلي مخصوص خود کشور به وجود آيد که سامانه اينترنتي ايران را از ديگر کشورها جدا ميکند اما از صحبتهاي وزير ارتباطات اينطور بر ميآيد که دسترسي با سرعت بالا به اينترنت مفهوم چنين شبکهاي است که علاوه بر برقراري ارتباط در داخل کشور امکان استفاده از شبکه جهاني اينترنت را هم داراست.
*زيرساختهاي در دست اجرا*
اگر به صحبتهاي دو سال پيش عبدالمجيد رياضي – که در آن زمان معاون فنآوري اطلاعات وزارت ICT بود، بازگرديم متوجه ميشويم که در آن زمان 50 درصد زيرساختهاي اينترنتي شبکهي ملي اينترنت فراهم بوده پس با اين تفاسير 50 درصد ديگر زيرساختهاي لازم هم بايد تا الآن تکميل شده باشد زيرا قرار بوده که تا پايان سال 89 اين پروه به اجرا گذاشته شود.
*سرمايهگذاريها*
وزير ارتباطات و فنآوري اطلاعات اوايل امسال گفت که طراحي اوليه شبکه ملي اينترنت تمام شده و در سالهاي آتي از نظر ظرفيت و پوشش شبکه ملي اينترنت کامل خواهد شد.
دکتر رضا تقيپور همچنين به سرمايهگذاري در بخش زيرساختهاي مخابراتي در طول برنامه پنجم توسعه هم اشاره و حتي ابراز اميدواري کرد که اين پروژهها در طول سالهاي اول و دوم برنامه پنجم ادامه يابد؛ هرچند اغلب موارد شاهديم که فعالان حوزه مخابراتي از نبود سرمايهگذاريهاي مورد نياز براي تکميل زيرساختها خبر مي دهند.
*اهميت پروژه*
لحن قاطع و پيگيرانه وزير براي اجراي هرچه زودتر اين پروژه حاکي از آن است که مي شود به سرانجام اين کار اميدوار بود زيرا شواهد نشان ميدهد که پيگيريهاي لازم حتي در صحبت هم که شده انجم ميشود.
*پيش نياز هاب منطقه شدن*
بحث هاب منطقه شدن ايران هم تقريبا در راستاي شبکه ملي اينترنت شکل گرفت، به نحوي که مدير کل مهندسي عمليات و هماهنگي شبکه ديتاي شرکت ارتباطات زيرساخت گفت: براي اين که طبق برنامههاي پيشبيني شده پيش برويم بايد هاب منطقه در حوزه ديتا باشيم که در اين راستا پروژه بزرگ هسته ملي شبکه اينترنت (IP/MPLS ) را در درست اقدام داريم.
طبق گفته مسوولان با اجرايي شدن اين پروژه پهناي باند قابل ارائه به متقاضيان، به ميزان قابل ملاحظهاي افزايش پيدا ميکند. اين افزايش در بخش بينالمللي حدود 20 برابر ظرفيت پهناي باند کنوني خواهد بود و تمام اين پيشرفتها برآوردن نياز کاربران را تا حد نياز آنان امکانپذير ميکند.
*اينترنت ملي يا شبکه ملي*
اينترنت ملي لفظي است که براي ارائه خدمات اين پروژه اغلب به کار برده ميشود اما وزير ارتباطات معتقد است که به کار بردن اين لفظ درست نيست و بايد از شبکه ملي اطلاعات به جاي آن استفاده شود زيرا بسياري از فعاليتها را بدون نياز به بستر اينترنت ميتوان انجام داد که يکي از اين موارد آموزشهاي الکترونيکي است.
*اعتبارات لازم زيرساخت*
براي راهاندازي اين شبکه ملي و براي اين که ديگر نيازي نباشد که براي يافتن يک سايت داخلي، دور جهان را طي کنيم، بايد هرچه زودتر زيرساختهاي لازم اجراي اين پروژه را فراهم کنيم ولي بايد به ياد داشت که بسترهاي زير ساختي به سرمايهگذاري و هزينه کرد نياز دارد که هنوز از ميزان اين هزينهکرد آمار و ارقام مشخص و دقيقي در دست نيست.
معاون فنآوري اطلاعات شرکت ارتباطات زيرساخت اخيرا در اين باره ابراز کرده است که شبکه ملي اينترنت در حال نصب و راهاندازي است که در اوايل پاييز سال جاري به اتمام ميرسد و بودجه اين پروژه حدود 70 ميليارد تومان است.
اين ميزان پيشرفت در حالي است که هيات وزيران در سال 86 برنامههاي عملياتي راهاندازي و بهرهبرداري اين شبکه در سالهاي 86 تا 88 را تصويب کرد که بر اساس آن شرکت مخابرات ايران و شرکتهاي مخابراتي وابسته و شرکتهاي مخابراتي استاني مجاز شدند در طول سالهاي 1386 تا 1388 تا مبلغ پنج هزار و ششصد و شصت ميليارد ريال از منابع داخلي خود جهت ايجاد شبکهي ملي اينترنت سرمايهگذاري کنند.
*مزاياي شبکه ملي اينترنت*
البته درباره مزاياي چنين شبکهاي هم با تکيه بر صحبتهاي مهدي اخوان - معاون آموزش، پژوهش و امور بينالملل وزارت ارتباطات – ميشود گفت که محور بحث سيستمهاي مخابراتي کشور بر پايه IP و ارائه کليه اطلاعات برروي بستر IP است.
يعني ديتا، صوت و ويدئو را برروي شبکه و همزمان با هم داشته باشيم و درواقع همه اينها به عنوان پيش فاز محسوب ميشود که البته موافقان و مخالفاني دارد و بحثهاي امنيتي نيز در اين رابطه مطرح است.
*خدمات شبکه ملي اينترنت*
رييس مرکز تحقيقات مخابرات درباره عمده خدمات اين شبکه عنوان کرد: انتظار داريم با اجراي اين پروژه قيمت تمام شده براي مشترکان قابل کاهش باشد که براي انجام اين طرح با اين وسعت نيازمنديهاي بسياري بايد در داخل کشور تامين شود.
*و اما زمان اجراي پروژه*
اصل موضوع به اجراي اين پروژه مربوط است که قرار شده فيبر نوري تا درب منازل کشيده شود تا همگان از ارتباطات بهتري بهره ببرند؛ البته بر سر اجراي کامل آن صحبتهاي بسياري شده، به عنوان مثال وزير ارتباطات از اجراي آن در پاييز سخن گفته در حالي که برخي ديگر گفتهاند که اگر پيش نيازها تأمين شود احتمال اجراي آن تا پايان سال خواهد بود.