سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
*******
**پروانه سلحشوری:اگر رهبری اجازه دهند با آمریکا مذاکره می کنیم
«پروانه سلحشوری» نماینده عضو فراکسیون امید در مجلس دهم که همسرش نیز از مدیران ارشد یک وزارتخانه اقتصادی در دولت روحانی بود، در مصاحبه با روزنامه آرمان در پاسخ به این سوال که «با توجه به اینکه تا پایان دولت زمان زیادی باقی نمانده، فکر می کنید این دولت می تواند با جو بایدن رئیس جمهور منتخب مردم آمریکا وارد گفت و گو شود؟» گفت: «تصمیم گیری درباره مذاکرات ایران و آمریکا در اختیار مقام معظم رهبری است و رئیس جمهور درباره انجام مذاکرات شخصا اقدام نخواهد کرد. اما اصل مذاکره در برجام فراتر از نهادهای حاکمیتی است و باید نظام به یک نتیجه منطقی درباره مذاکره برسد».
سلحشوری در ادامه گفت: «برای ایران مذاکره با جو بایدن بسیار راحت تر از مذاکره با دونالد ترامپ است، به این دلیل که ترامپ به دنبال تنش و درگیری با نظام ایران بود، اما به نظر می رسد بایدن از تنش در قبال ایران دوری می کند. اما اینکه مذاکرات برجام توسط کدام دولت انجام شود، به سیاست های کلی نظام بستگی دارد».
این نماینده سابق مجلس در ادامه تاکید کرد: «همین تغییر رئیس جمهور آمریکا هم تاثیرات مثبتی در اقتصاد ایران خواهد داشت...از سال ۹۶ که ما شاهد اعتراضاتی بودیم، مردم بیشتر از مشکلات سیاسی، به خاطر مسائل اقتصادی به خیابان ها آمدند...راه های گذر از این شرایط موجود، مذاکره با دولت های ۶ قدرت جهانی است».
روزنامه سازندگی- به سردبیری «محمد قوچانی» مشاور رسانه ای رئیس جمهور- نیز در مطلبی با عنوان «فرصت لغو تحریم ها» نوشت: «رئیس جمهور تاکید کرد که دولت جدید در آمریکا شرایط را به سمت قواعد برخواهد گرداند. با دولت جدید آمریکا ما از فضای تهدید به سمت فرصت حرکت می کنیم».
در روزهای گذشته پایگاه خبری گلوبال ریسرچ در مقاله‌ای نوشت: «به نظر می‌رسد که مشاجره بر سر انتخابات آمریکا به این زودی‌ها تمام شدنی نیست. اگرچه رسانه‌های بین‌المللی پیروزی جو بایدن را اعلام کردند، تنش‌های الکترال روز به روز افزایش می‌یابد، چراکه هیچ‌یک از دو نامزد تمایلی به پذیرفتن پیروزی طرف مقابل ندارد. ترامپ، بایدن را به تقلب در انتخابات متهم کرده و خواهان بازشماری آراء است. از این لحاظ، ترامپ درصدد پیگیری نتیجه انتخابات از طریق مراجع قضایی برآمده و امیدوار است که با تصمیم دادگاه، ریاست‌جمهوری خود را حفظ کند».
این روزها در آمریکا، از یکسو دونالد ترامپ و جو بایدن هرکدام خود را پیروز انتخابات نامیده و همدیگر را به تقلب متهم می کنند و از سوی دیگر اعتراضات و درگیری های خیابانی از سوی حامیان کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در ایالت های مختلف روز به روز گشترش می یابد.
نکته قابل تأمل اینجاست که در شرایطی که هنوز ساختار حاکمیتی آمریکا، رئیس جمهور بعدی را مشخص نکرده است، در این سو برخی با ذوق زدگی تأمل برانگیزی برای مذاکره با آمریکا سر و دست می شکنند!
برخی دولتمردان و فعالین و رسانه های اصلاح طلب، جو بایدن را ناجی وضع موجود اقتصادی در کشور معرفی می کنند. این در حالی است که وی کارنامه روشنی در ساختار حاکمیتی آمریکا دارد.
در دولت آقای روحانی و در مقطعی که برجام امضا و اجرا شد، جو بایدن نفر دوم دولت اوباما بود. برجام در تابستان ۹۴ امضا شد و ترامپ در بهمن ۹۵ در کاخ سفید مستقر شد. اما در این فاصله دولت اوباما به هیچ عنوان به تعهدات برجامی خود عمل نکرد.
عهدشکنی دولت اوباما در اجرای تعهدات تا آنجا پیش رفت که دولتمردان صراحتا اعلام کردند که دولت اوباما، برجام را به صورت فاحش نقض کرده است. حالا عده ای در داخل، نفر دوم این دولت را منجی وضع موجود در ایران می نامند! آیا طیفی که بر این مسئله اصرار دارد، با الفبا و بدیهیات و ابتدایی ترین اصول روابط بین الملل نیز آشنایی دارد!؟
پروانه سلحشوری، در این مصاحبه تاکید کرده که «مذاکره با آمریکا با اجازه رهبری ممکن است». این در حالی است که رهبر معظم انقلاب پیش از این در سال ۹۴ به صورت مشروط و با قید ۹ شرط، با برجام موافقت کردند. برای نمونه، در یکی از بندهای شروط ۹ گانه رهبری در اجرای برجام آمده بود: «در سراسر دوره‌ی هشت‌ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبه‌ی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند»؛ به نظر شما آیا دولت به این شرط عمل کرد!؟
متاسفانه دولت به این شروط بسیار مهم عمل نکرد و این قصور و تقصیر، خسارت محض برجام را در پی داشت.
** دولت روحانی مانع قحطی در ایران شد، کاری شد کارستان!
«مجید انصاری» سرلیست اصلاح طلبان در انتخابات مجلس یازدهم در حوزه انتخابیه تهران که علیرغم تبلیغات سنگین و گسترده، تنها حدود ۷۰ هزار رای کسب کرد، در مصاحبه با روزنامه شرق گفت: «باید بپذیریم که بعد از انقلاب اسلامی هیچ دولتی به اندازه دولت فعلی تحت فشار نبوده است. مگر می‌شود نقش تحریم‌های ظالمانه و بی‌سابقه فعلی را در بحرانی‌شدن وضعیت اقتصادی و معیشت مردم انکار کرد؟ مگر می‌شود گفت که قفل‌کردن سیستم بانکی هیچ تأثیری بر اقتصاد نداشته است؟ کرونا هم که فشار بسیار مهمی بر دولت است. درپی کرونا هزینه‌های سنگین درمانی و حمایتی بر دوش دولت قرار گرفت که باید از پس آنها برمی‌آمد. روا نیست در چنین شرایطی برخی از تریبون‌های رسمی به دولت نه‌تنها انتقادهای تند بلکه توهین می‌کنند. چنین شرایطی هر دولتی را به زانو درمی‌آورد».
روزنامه شرق همچنین در گزارشی با عنوان «اصلا شما قهرمان تحریم» نوشت: «مجادله این روزهای حسن روحانی و محمدباقر قالیباف چنان پیش می‌رود که گویی مناظره‌های انتخاباتی سال ۹۲ و ۹۶ در حال تکرار است؛ مناظره‌هایی که این دو را رودرروی هم قرار داد تا یکی خود را حقوق‌دان بداند و نه سرهنگ، دیگری دولت رقیب را به چهاردرصدی‌بودن متهم کند و آن یکی در پاسخ از «گازانبری عمل‌کردن» و «لوله‌کردن دانشجویان» ازسوی رقیب بگوید. روزگار چرخیده و حالا این دو در مقام رؤسای قوای مجریه و مقننه، باز روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند و بر سر انتخابات آمریکا، تحریم‌ها و مسائل اقتصادی با هم از راه دور مناظره می‌کنند. آتش ماجرا را قالیباف در روز یکشنبه در مجلس برافروخت»
این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «روحانی دیروز در جلسه هیات دولت گفت:...بعضی‌ها فکر می‌کنند ما امروز به فکر رفع و دفع تهدیدها افتادیم، درصورتی‌که ما از سال ۹۷ به‌دنبال این کار هستیم و در همین مدت هم دیدید که آمریکا در بخش‌های سیاسی، حقوقی و اخلاقی شکست مطلق خورد و تنها در بخش اقتصادی توانست به مردم ما فشار وارد کند؛ آنها فقط به دنبال فشار نبودند، بلکه به دنبال ایجاد قحطی در کشور و تنش اجتماعی و به‌هم‌زدن امنیت داخلی بودند که در اهدافشان صد درصد شکست خوردند؛ البته در این میان به مردم فشار وارد کردند».
روزنامه ایران نیز در یادداشتی به قلم «غلامرضا ظریفیان» معاون وزیر علوم در دولت اصلاحات نوشت: «اینکه در روزهای اخیر بازار انتقادات از اوضاع کشور و خصوصاً حواله دادن کل مشکلات به عملکرد دولت با شدت بیشتری داغ شده، واقعیتی است انکارناپذیر. همینطور به نظر می‌رسد که دلیل اصلی شکل‌گیری این فضا، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا و نگرانی منتقدان دولت از تأثیر آن بر انتخابات ۱۴۰۰ باشد...در سطح انباشتی ما با مجموعه مشکلاتی مواجه هستیم که به دلایل عدیده در یک بستر تاریخی شکل گرفته و انباشت شده‌اند که انباشت آنها نه محصول یک دولت و یا مجلس خاص بلکه حتی حاصل عملکرد یک نهاد نیست و تمامیت نهادها و ساختار اجرایی و تصمیم‌گیری کشور در طول دهه‌ها در ایجاد آن نقش داشته‌اند».
ارگان رسانه ای دولت در ادامه نوشت: « عموم منتقدان سیاسی دولت...بخش مثبت عملکرد دولت را فراموش کرده و مهمتر اینکه در تفاسیر خویش از یادآوری وضعیت خاص جنگ اقتصادی و همینطور شیوع ویروس کرونا در یک سال اخیر پرهیز می‌کنند».
برخی دولتمردان و رسانه های حامی عملکرد دولت، اینگونه القاء می کنند که «درست است که اکنون وضع اقتصادی نامناسب است، ولی دولت روحانی مانع قحطی در کشور شد»! این ادبیات و این استدلال، توهین به فهم و شعور مردم است.
در روزهای گذشته «بهمن آرمان» کارشناس اقتصادی حامی دولت با انتقاد از فضاسازی همقطاران خود گفت: «اگر به بحران به وجود آمده در بورس توجه کنیم این بحران بیش از آنکه به سیاست خارجی ارتباط داشته باشد به ندانم‌کاری و نداشتن مدیریت کافی مدیران ارتباط پیدا می‌کند. ساختن مسکن و آزادراه‌ها در کشور که متأثر از تحریم‌ها نیست... قیمت کالاهای مورد نیاز مردم ارتباط مستقیمی به روند تحریم‌های بین‌المللی یا تغییر رئیس‌جمهور در آمریکا ندارد. افزایش قیمت کالاهای مورد نیاز مردم به دلیل سیاست‌های اشتباهی است که مسئولان تصمیم‌گیر اقتصادی انجام داده‌اند».
وی در ادامه تاکید کرد: «اینکه خوراک دام مورد نیاز کشور وارداتی است ارتباطی به تغییر رئیس‌جمهور آمریکا ندارد. سوءمدیریت، سوء‌تدبیر و عدم استفاده از دانش روز جهان باعث شده اقتصاد ایران به چنین وضعیتی دچار شود...شاید ۴۰ درصد مشکلات اقتصادی ایران متأثر از تحریم‌ها باشد اما بقیه آن متأثر از سوءمدیریت، ضعف مدیریت در اقتصاد است».
برخی دولتمردان و رسانه های اصلاح طلب ممانعت از ایجاد قحطی در ایران را یکی از دستاوردهای دولت می نامند. این ادعای عجیب در حالی است که «اسحاق جهانگیری» در جریان رقابت های انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ گفته بود: «اگر ما پیروز بشویم دیگر هیچکس در ایران سرگرسنه زمین نخواهد گذاشت و هیچ کارتن خوابی دیگر نخواهد بود...ملت! یادتان رفته قیمت دلار لحظه ای عوض می شد...امروز دیگر کسی از گرانی و تورم حرفی نمی‌زند... چون کاری شد کارستان. رئیس‌جمهور خودش وقت گذاشت. رونق شروع شده، ما به همه اهداف‌مان در برجام رسیدیم».
حالا دولتمردان از این وعده و وعیدها رسیده اند به اینکه «ما مانع قحطی در ایران شدیم»! ؛ این ادعا هیچ نسبتی با واقعیت ندارد، چرا که ظرفیت های موجود در کشور هیچگاه اجازه نمی دهد که مسئله ای به نام قحطی رخ دهد و این مسئله نیز هیچ ارتباطی به عملکرد دولت آقای روحانی ندارد.
**ترساندن مردم از سایه جنگ، ترفند تکراری بانیان وضع موجود
روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان «لزوم هوشیاری دیپلماتیک» نوشت: «در برابر گزارشی که به تازگی توسط روزنامه نیویورک‌تایمز در مورد دستور دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران در هفته گذشته منتشر شد، تصور می‌کنم که می‌توان دو نگاه متفاوت داشت. نگاه نخست، تصور فضاسازی بر ضد ایران است...اما نگاه دیگر این است که ممکن است یک مساله جدی و اقدام عملی علیه ایران توسط فرمانده کل قوا در امریکا مطرح شده باشد. در این فرض، گزارش نیویورک‌تایمز صرفا یک فضاسازی رسانه‌ای و گزارشی ساختگی تلقی نمی‌شود. باید توجه داشت که برخی قدرت‌های منطقه‌ای و رقبا و دشمنان ایران در منطقه، به ویژه اسراییل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، تلاش می‌کنند که از باقیمانده دوره دولت دونالد ترامپ استفاده کنند و بتوانند تا جایی که امکان‌پذیر است، قدرت مادی و نظامی ایران را تضعیف کنند».
این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «اینکه کدام یک از این دو سناریو با واقعیت نزدیک‌تر است، به گمان من شواهد نشان می‌دهد که سناریوی دوم به ذهن نزدیک‌تر است. اگر مجموعه‌ای از اخبار و رویدادهای هفته‌های گذاشته را کنار هم بگذاریم، این احتمال تقویت خواهد شد که اقدامی عملی در ذهن زمامداران کنونی کاخ سفید وجود داشته باشد. اظهارنظرهای برخی مقام‌های سابق و کنونی در تل‌آویو و ریاض، نشان می‌دهد که این دو رژیم به شدت تلاش می‌کنند تا واشنگتن را در واپسین روزهای زمامداری دونالد ترامپ به یک اقدام جدی و عملی سوق دهند».
اعتماد در ادامه تصریح کرد: «این وضعیت در کاخ سفید، یک هشدار و نشانه جدی برای دستگاه دیپلماسی و حاکمیت در ایران است که پیش‌بینی‌های لازم را در مورد رویدادهایی که تا پیش از این ممکن بود غیرمحتمل به نظر برسند انجام بدهد و مانورهای دیپلماتیک تاکتیکی در دوران باقیمانده از ریاست‌جمهوری ترامپ انجام بدهد و تا جایی که امکان‌پذیر است، تصمیم‌های احتمالی متهورانه از سوی کاخ سفید را خنثی کند».
طیف اصلاح طلب همواره برای عبور از مانع افکارعمومی، دو ترفند را به کار می برد، یکی ترساندن مردم از سایه جنگ است و دیگری بیان وعده های اقتصادی رنگارنگ.
این روزنامه اصلاح طلب مدعی شده که ترامپ ممکن است به ایران حمله کند. این ادعا صحیح نیست؛ چرا!؟ به این دلیل که تجربه موشک باران پایگاه عین الاسد و همچنین ساقط کردن پهپاد گران قیمت و پیشرفته ترایتون و در ادامه تجربه پرتاب اولین موشک نظامی ایران به فضا و همچنین ارسال نفت کش های حامل بنزین ایران به ونزوئلا و موارد متعدد دیگر، بیش از پیش ثابت کرده است که گزینه نظامی علیه ایران، روی میز مقامات آمریکایی نیست.
رسانه های اصلاح طلب بجای ترساندن مردم از سایه جنگ، بهتر است درباره کارنامه خود در هفت سال و نیم اخیر به افکارعمومی پاسخگو باشند. اصلا درست نیست که در زنگ حساب، انشاء بخوانیم.